Matriks

By Joan Hambidge

Die digter se poging tot lewe-deur-poësie, tot skrywende sinmaak uit wat tans gebeur en gebeur het en die ewige wordingsproses van ’n skrywerslewe kom in hierdie ryk bundel aan bod, met al die elemente wat aanhangers van ’n Hambidge-bundel verwag: Die verhouding met die ouers en familie, gesprekvoering met ander skrywers, liefdesverhoudings en hul eindes, reise na verre plekke en gedigte met beelde en bekende sterftes as vertrekpunt. En altyd ’n flink digterlike reaksie op gebeure wat die tydvak ontwrig of ontstem, veral waar dit afskeid en aflegging behels.

• Language: Afrikaans
• Publisher: Human & Rousseau
• Release date: Mar 6, 2015
• ISBN: 9780798169639

Joan Hambidge

Joan Hambidge is een van die bekendste literêre figure in Suid-Afrika. As kritikus en resensent skroom sy nie om in die letterkundige bokskryt te klim om haar oortuiginge te verdedig nie. Sy het al ’n twintigstuks digbundels op haar kerfstok en verskeie romans. Sy is professor in Afrikaanse letterkunde en kreatiewe skryfwerk aan die Universiteit van Kaapstad. In 2012 is haar bundel Visums by verstek met die ATKV-Woordveertjie vir Poësie bekroon.

Book preview

Matriks

Joan Hambidge

Human & Rousseau

Die uitleg van gedigte in hierdie digitale uitgawe van Matriks mag verskil van dié van die gedrukte uitgawe, afhangende van die instellings op u leestoestel. Die uitleg vertoon optimaal indien die standaardinstelling op u leestoestel gebruik word. Lesers kan egter eksperimenteer met die instellings vir verskillende perspektiewe op die gedigte.

Sommige vreemde karakters vertoon nie korrek op alle e-lesers nie.

Vir Joost Heystek

Om te leer om ’n digter te word, is om die lewe te ontleer.

Michel Houellebecq

The moon is the mother of pathos and pity.

Wallace Stevens

Matriks

Ek is ek is op

my eie sofa

my eie analis

luisterend

na die analisant

vis na klarigheid

Ek is ek is

op soek na stilte

dansend derwies

Rumi in ’n sirkel

Ek is ek is

op weg van pyn

mis-

lukking

ingeslukte woorde

my tong uitgesny

Ek is ek is

op pad om te sien

hoe die digkuns

se matriks

die gietvorm

moedervorm

deur letterparades

van die Ek

ontset word

I Chora

A poet’s life:

always awaiting mail.

Erica Jong

Ek skryf omdat ek moerig is

’n aweregse ars poëtika

’n Vrouedigter bely

op ’n keer dat woede

haar gedigte begelei.

’n Ander een bly

in die verre vreemde

en perk verlange in.

’n Ander is kinderloos

en ongedurig aan’t stry.

Een verdrink, so waar

die Here weet, digby

ónvergenoegd. ’n Vuur

brand ’n heilige met ’n engel

deur haar lyf;

’n ander draai taal

monsteragtig op syn kop.

Ylings, ylings gaan hul ons verby.

Niemand kan jou leer,

geen skryfskool óf handleiding,

van die spanninge onblusbaar,

wat die digkuns

woordeloos

laat ly.

So hier

of ondermaans

hoor jy hul algar roep:

dit was, dit was ter wille

van die wrewel spui.

Beyond the pleasure principle

I can play hide and seek

with my fears.

Dusty Springfield

Deesdae voel ek al hoe meer

soos ’n aktrise afgeneem

in ’n koue kleedkamer

net vóór ’n bloedige vertolking

van Lady Macbeth of Blanche DuBois.

When all else fails, iets vir Loerbroer.

Sonder skuilplek, sonder skans

skryf Olga Kirsch tussen tale

en met elke gedig terug

na dit waarvan sy ylings wou ontvlug.

When all else fails, iets vir Loerbroer.

Deesdae klink my woorde

soos ’n leë gebaar we must do lunch

en meer shaken as stirred.

Iewers in Robert Lowell staan dit reeds:

getem deur Miltown nie deur poësie.

When all else fails, iets vir Loerbroer.

Hoe lank gelede, ja eendag, eendag

my eerste winterverse aan haar

uit ’n koue New Haven, óngekonnekteer,

wat bloot opmerk, ja my moeder:

ek kon jou handskrif nie dissekteer.

Ars poetica

I will survive, neurie my moeder

onverwags nes Gloria Gaynor in daardie tyd

lank voor die vlug van Air Malaysia

met ’n lyk wat land in iemand se kombuis;

twee jongelinge gevind nog met oorfone aan

’n horlosie, ’n speelding, skoene (die gewone)

en in die diep nag youtube ek vir Gloria

gedagtig aan háár en ons oorlewing:

had ’n noue ontkoming terug van Hanoi

met Air Malaysia na my moederland

toe ’n ander vliegtuig soos sonmis verdwyn

en nou is daar ’n trein met koeltrokke op pad

om die reeds ontbinde lyke terug te neem:

miskien het een van hulle geluister na

I Will Survive en miskien was die toiletdeur

se rooi liggie aan, ’n waarskuwingsteken

vir die missiel so venynig so dwingend so finaal:

die imperfektum van onthou ’n fratsongeluk

met my moedertaal sonder ’n plusquamperfektum

om presies dít wat my moveer by herhaling

op verskillende maniere te iteratief-duratief.

So dan

Ek staan