Trompie Omnibus 6

By Topsy Smith

In hierdie omnibus, wat nóg drie gewilde Trompie-stories bevat, word die sproetgesig Grootkaptein en die Boksombende se avonture voortgesit. Die ondeunde Trompie het ’n sjarme wat tot oud en jonk spreek en nuwe lesers sal dadelik deur Trompie en die Boksombende se avonture meegevoer word.

• Language: Afrikaans
• Publisher: Human & Rousseau
• Release date: Oct 6, 2017
• ISBN: 9780798176637

Topsy Smith

Topsy Smith se karakter Trompie was vir die jongmense van sy era ’n rolmodel. Smith is een van die mees geliefde en suksesvolle jeugboekskrywers in Afrikaans. Sy Trompie-reeks het ’n belangrike bydrae tot die Afrikaanse letterkunde gelewer en dit het jongmense baie jare lank lus en lief vir lees gemaak.

Book preview

Trompie

Omnibus 6

Trompie die sakeman

Trompie die rebel

Trompie die waaghals

Topsy Smith

Human & Rousseau

Voorwoord

Omtrent 30 kilometer van Johannesburg af, aan die voet van ’n berg, lê die dorpie Kwaggaberg. Mense op pad Gauteng toe jaag vinnig hier deur en dink dit is ’n mooi plekkie, maar darem té afgeleë. Min weet hulle!

As ou inwoners hoor hoe reisigers wat soms in die hotel oornag, smalend praat van Kwaggaberg wat so stil en dood is, skud hulle net kop, kyk veelseggend na mekaar en sê met ’n sug: Hulle weet nie van Trompie nie …

Trompie die sakeman

1

Trompie die sakeman

Trompie sit op ’n bankie in die tuin. Langs hom staan ’n bruin papiersak wat regop gehou word deur die gewig van al die lekkers wat daarin is. Die vyftienjarige sproetgesig steek sy hand elke paar sekondes ingedagte in die papiersak, haal ’n lekker uit en prop dit dan vinnig in sy mond.

Hy doen dit feitlik outomaties. Sy oë is stip op die grond voor hom gerig. Trompie sit al kouende en kyk hoe die miere werk.

’n Halfgekoude lekker lê voor hom op die gras en die miere wemel om die taai ding. Hulle probeer om die onmoontlike te doen – om die lekker na hul gaatjie in die grond toe te stoot. Dan gee hulle uiteindelik moed op en begin droë stukkies gras na hul nes toe aandra.

Al die miere werk. Almal lyk besig en haastig. Trompie is skielik dankbaar hy is nie ’n mier nie. Die goed is gans te bedrywig en hulle werk heeltemal te hard.

Die lewe is deesdae glad nie sleg nie, dink Trompie terwyl hy kouend sit en glimlag. Hy en sy vriende, Rooie, Blikkies en Dawie, het vir ’n verandering oorgenoeg geld. Hulle kan soveel lekkers koop as wat hulle wil – en hulle doen dit ook.

Die vier vriende het in ’n fliek gespeel. Trompie het nogal een van die hoofrolle vertolk en toe ’n duisend rand as vergoeding daarvoor gekry. Dawie het vierhonderd rand gekry en Rooie en Blikkies elkeen driehonderd.

Trompie moes die meeste van sy geld in die bank sit. Sy pa het daarop aangedring; hy is nie verniet ’n bankbestuurder nie. Deesdae praat Trompie gereeld met trots van al die geld wat hy in die bank het. Dit is nie sommer enige ou wat met so ’n stewige bankbalans kan spog nie.

Rooie, Blikkies en Dawie se ouers het ook daarop aangedring dat hulle die grootste gedeelte van hul geld spaar, maar elkeen het darem iets uitgehou om homself mee te bederf – Rooie met toffies, Blikkies met kougom en Dawie met suiglekkers.

Trompie tel nou hoeveel geld hy nog oor het nadat hy by die kafee was. Hy en sy drie vriende het vergeet om vanoggend voor skool lekkers te koop en toe was hulle pouse sommer lelik omgekrap. Hulle het almal geld gehad, maar kon nie lekkers koop nie.

Trompie het net daar besluit om iets aan die saak te doen. Hy het ’n vergadering van die Boksombende belê – ’n amptelike vergadering, nie in die vervalle ou waenhuis buite die dorpie nie, maar hier in die Toeriens se tuin. Hy wil, soos hy sy vriende meegedeel het, oor groot goeters praat.

Trompie staan op en stap met die tuinpaadjie af na die voorhekkie toe. Hy gaan kyk of sy manskappe nog nie aankom nie.

Soos gewoonlik hang Trompie se hemp agter by sy broek uit, sy kouse lê op sy skoene en sy pet sit windmakerig skeef op sy ongekamde boskasie. Sy hande is diep in sy broeksakke. Die een hand hou sy beursie vas en die ander een die bruin papiersak waarin die lekkers is. Hy loop en skop na klippies in die paadjie.

Toe Trompie by die hekkie kom, maak hy dit nie oop nie. Nee, hy los die goed in sy broeksakke en klouter op die hekkie. Hier sit hy nou amper soos ’n bobbejaan op ’n paal en kyk in die straat af om te sien of iemand al aankom. Hy gewaar niemand nie, haal die papiersak met lekkers uit sy broeksak en prop vinnig nog een in sy mond.

Ja-nee, dink die Boksombende se Grootkaptein terwyl sy kakebene op en af beweeg soos hy die lekker kou – die lewe is glad nie sleg nie. Hy het lekkers en hy het geld om nog meer lekkers te koop – en dis nog net ’n paar weke skool, dan het hulle tien dae vakansie. Hy en sy vriende gaan ’n baie lekker tyd hê.

Trompie sit nog so op die hekkie en kou en peins oor die lewe toe hy skielik ’n lang, uitgerekte fluit hoor. Dit is ’n hoë noot, afgewissel met ’n lae een – die Boksombende se sein. Hy verskuif die lekker in sy mond sodat dit onder sy tong rus. Dan fluit hy op dieselfde manier terug om sy manne te laat weet hy wag hier en hulle moet opskud.

Rooie, Blikkies en Dawie kom om die hoek aangestap. Hulle loop nie vinnig nie. Hulle kou lekkers. Rooie en Blikkies is so oud soos Trompie. Dawie is twee jaar jonger. Die vier seuns is in dieselfde klas hier in Kwaggaberg se beroemde hoërskool. Hulle is al vriende vandat hulle op laerskool saam in graad vyf was.

Haai, groet die drie feitlik gelyktydig toe hulle naby Trompie kom.

Haai, groet hy terug.

Trompie sit op die hekkie met ’n frons op sy voorkop. Die frons moet wys hoe hard hy dink.

Rooie, Blikkies en Dawie staan langs die hekkie. Hulle kyk al kouende na Trompie.

Hy sug swaar om te wys hy peins oor groot goeters en omdat hy dink dit sal nog meer indrukwekkend lyk, stut hy sy ken op sy vuis. Dit is mos hoe daardie bronsbeeldjie, Die Denker, in sy pa se studeerkamer lyk. Sy vriende moet goed verstaan hy dink diep. Hy plooi sy voorkop sommer nog meer.

Hierdie denkende houding het egter nie die gewenste uitwerking op Trompie se manne nie.

Rooie wys met ’n vuil vinger na Trompie en vra verveeld: Wat makeer die ou?

Hy’s seker siek, sê Dawie.

Van te veel lekkers eet, sê Blikkies lui terwyl hy die stukkie kougom waaraan hy kou met sy duim en wysvinger ver voor hom uitrek. Wanneer dit lyk of dit enige oomblik gaan breek, los hy die een punt wat nie tussen sy tande vasgeklem is nie en ryg die lang stuk kougom weer met sy tong by sy mond in. Dan kou hy smaaklik verder.

Trompie is sommer vies. Hierdie spul het g’n verbeelding nie. Hy sit hier en dink aan maniere om met die geld wat hulle het nog meer geld te maak en hulle staan en wonder of hy siek is. Trompie spoeg die lekker waaraan hy gesit en kou het met ’n boog uit – die ding is tog al amper op – en sit nog een in sy mond.

Waarvoor wag ons? vra Dawie en sy ondeunde oë vonkel. Het jy nie gesê jy wil vergadering hou omdat jy kastig groot goeters het om te sê nie?

Ek het, ja, snou Trompie hom toe. Dis waaroor ek hier sit en dink – die groot goeters.

O, sê Dawie, is dit wat jy doen? Ek dag jy sit en trek sulke lelike gesigte omdat jy ’n pyn op jou maag het van al die lekkers.

Ek trek nie lelike gesigte nie! Trompie kyk kwaai na Dawie. My voorkop is op ’n plooi omdat ek oor ernstige dinge dink. Dis hoe ’n mens lyk as jy oor ernstige dinge dink!

O, sê Dawie met ’n gemaak onskuldige gesig.

Ja, sê Trompie en wikkel sy sproetneus op en af om te wys hy is nou omgekrap. Probeer jy miskien snaaks wees, hè?

Nee, sê Dawie en skud verbaas sy kop, maar sy wakker oë blink nog steeds ondeund. Hoekom sal ek nou probeer snaaks wees?

Huh, sê Trompie net en sit weer soos die beeldjie in sy pa se studeerkamer.

Sê maar vir ons wanneer jy die groot goeters klaar uitgedink het, sê Blikkies en rol die kougom nou uit sy mond om sy vinger op.

Trompie besluit om liewer nie hierop te antwoord nie. Hulle weet goed hy is die Boksombende se Grootkaptein – die een wat planne moet beraam en leiding moet neem. Hy wens hulle wil dit ’n slag waardeer en besef hoe ’n ernstige taak dit is. Dit kos baie dinkwerk en beplanning.

Maar Trompie se manskappe is nou al verveeld met sy dinkery en besluit om iets aan die saak te doen. Hulle gaan die dinkproses ’n bietjie aanhelp.

Rooie leun met sy bolyf oor die hekkie. Hy sien hoe Dawie vir hom knipoog en beduie hy moet aan die hekkie pluk. Blikkies sien wat Dawie wys en staan nader. Hy wil ook aan die hekkie ruk. Dawie kom nou ook nader.

Die drie kyk glimlaggend na mekaar. Hul hande rus op die hekkie. Hulle is gereed.

Trompie sit net mooi en dink hoe verbeeldingloos sy drie vriende is dat sy ernstige, denkende houding nie enige indruk op hulle maak nie, toe hulle aan die hekkie pluk. Die Grootkaptein het nie vasgehou nie en die pluk is onverwags. Hy tuimel van die hekkie af en val hard op die sypaadjie.

Rooie, Blikkies en Dawie skater soos hulle lag. Trompie is so verbaas dat hy net een woord kan sê: Jissie!

Dit laat hulle nog meer lag. Hulle hou eintlik hul mae vas.

Probeer julle snaaks wees? blaf Trompie en dan lag hulle nog harder.

Trompie besef nou eers wat ’n simpel vraag dit was. Natuurlik probeer hulle snaaks wees. Hy begin half teësinnig glimlag, maar dis nie lank nie of hy skater ook van die lag.

Die Grootkaptein staan op en skud die stof van hom af. Dan sê hy: Kom! Dis tyd om vergadering te hou. Rooie, Blikkies en Dawie volg hul leier na die somerhuisie toe.

Hulle gaan sit en Trompie kyk tevrede van sy een manskap na die ander. Die drie sit in hul tipiese houdings. Rooie is soos gewoonlik kaalvoet. Sy pa is die dorp se skoenmaker, maar hy kan nie skoene aan sy voete verdra nie. Hy moet skoene skool toe dra, maar huistoegaantyd pluk hy hulle uit, bind die veters aan mekaar vas en dra die skoene dan oor sy skouer.

Rooie sit ingedagte na sy voete en kyk. Hy probeer sy tone wikkel sonder dat die groottone ook beweeg. Dit is nogal moeilik, maar Rooie glo hy gaan dit eendag nog regkry.

Blikkies sit-lê op die bankie. Sy lang bene is ver voor hom uitgestrek en sy rug rus teen die bankie se leuning. Net ’n deel van sy sitvlak is op die sitplek. Sy kakebene beweeg ritmies op en af soos hy kougom kou. Wanneer Blikkies se geldsake in ’n toestand is – dit is ongelukkig meer die reël as die uitsondering – kou hy gewoonlik grashalmpies.

Dawie sit op ’n stoel en gebruik sy skoenpunt om met Trompie se hond, Boesman, se maag te speel. Dawie wil probeer om Boesman te kielie dat hy lag. Hy het nog nooit in sy lewe ’n hond gehoor lag nie. Maar Boesman lag nie. Hy tik-tik net met sy stert op die grond om te wys hy geniet die gekielie.

Die vier lede van Kwaggaberg se beroemde (of is dit miskien berugte?) Boksombende is gereed vir die groot amptelike vergadering wat Trompie belê het.

Die Grootkaptein staan op en maak keel skoon. Blikkies kyk na hom en versit die stukkie kougom in sy mond behendig van die een kies na die ander. Rooie hou op om sy tone te wikkel. Dawie haal sy skoenpunt van Boesman se maag af.

Ek het groot planne, sê Trompie met ’n diep stem. Die vergadering begin nou amptelik.

Orraait, sê Blikkies lui.

Orraait wie? snou Trompie hom toe. Hulle moet die regte prosedure volg – die vergadering het mos nou begin.

Blikkies weet goed wat Trompie van hom verwag, maar kou eers ’n paar keer voor hy antwoord: Orraait, kaptein.

Trompie is altyd gesteld daarop dat sy manskappe hom as kaptein moet aanspreek wanneer dit ’n amptelike vergadering is.

Die volgende stap in die regte prosedure is dat hy moet tel of hulle voltallig is.

Is ons almal hier? vra Trompie en voor iemand hom kan vra of hy blind is en nie kan sien al vier lede van die Boksombende is teenwoordig nie, begin hy hulle tel. ’n Vuil wysvinger wys na Dawie, dan Rooie, dan Blikkies en dan na homself terwyl Trompie hardop tel: Een, twee, drie, vier. So ja, hy is tevrede. Die Boksombende is voltallig.

Dis belaglik, brom Rooie. Jy kan mos sien ons is almal hier.

Trompie besluit om hierdie aanmerking te ignoreer. Hy maak weer keel skoon en sê dan met ’n dramatiese handgebaar: Manne van die Boksombende, ons is vandag hier bymekaar … Hy is op die punt om soos met ’n vergadering in hul fort, die ou waenhuis buite die dorp, by te voeg onder die blou hemel toe hy hom bedink.

Hulle is nou in die somerhuisie en daar is ’n grasdak oor hul koppe. Hulle kan nie die blou hemel sien nie. Hierdie frase is altyd so indrukwekkend dat Trompie nou spyt is die vergadering is nie liewer op die grasperk nie. Dan kon hy mos nog steeds onder die blou hemel gesê het.

Soos ek sê, gaan hy voort, ons is hier bymekaar onder die … die grasdak van hierdie tuinhuisie … om oor ’n groot en ernstige saak te beraadslaag. Trompie het sy spiets, soos hy dit noem, die vorige aand mooi in sy kamer beplan. Hy hou veral van die woord beraadslaag. Hy kyk vinnig watter uitwerking dit op sy manskappe het.

Dit lyk nie of dit veel indruk op hulle maak nie. Rooie sit en wikkel weer sy tone terwyl hy probeer om sy groottone stil te hou. Blikkies lê nou so gemaklik agteroor met sy oë half toe dat dit lyk of hy slaap. Net sy kake beweeg nog steeds ritmies op en af soos hy kougom kou. Dawie is weer besig om Boesman se maag met sy skoenpunt te kielie.

Ek sê, sê Trompie sag en dan skree hy so hard soos hy kan: Ons gaan beraadslaag! Beraadslaag!

Blikkies wip soos hy skrik. Hy is nou heeltemal wakker. Rooie se oë is groot en sy tone is stil. Hy het ook geskrik. Dawie het so gewip dat hy Boesman per ongeluk in die maag geskop het. Die arme hond spring tjankend op.

Wassit met jou? Is jy mal of wat? vra Rooie vies. Hoekom skree jy so?

Julle sit soos ’n klomp houtpoppe, sê Trompie vies. "Julle moet luister as ek my spiets afsteek."

Die drie sit regop en spits hul ore. Boesman hou op tjank en kom weer lê.

So ja, sê Trompie, nou kan ek aangaan. Waar was ek?

By beraadslaag, sê Dawie droogweg.

Trompie kyk agterdogtig na Dawie. Hy wonder of die slimkop miskien probeer snaaks wees, maar Dawie glimlag ewe vriendelik en onskuldig vir hom.

Nou ja, soos ek sê, probeer Trompie weer om sy sê te sê en sy spiets af te steek, ons is hier bymekaar om oor ’n ernstige saak te beraadslaag.

Hier onder die grasdak, kom Blikkies se lui stem.

Dis reg, maar ek het dit al gesê! Dis nie nodig om dit weer te sê nie! snou Trompie hom toe.

Orraait, vat dit kalm, paai Blikkies en kou weer smaaklik aan die kougom in sy mond.

Hierdie ernstige saak waaroor ons moet beraadslaag, sê Trompie ferm en hy kyk so woes na hulle dat niemand dit waag om weer ’n aanmerking te maak nie, weet een van julle wat dit is?

Sy drie manskappe skud hul koppe. Hulle het nie die vaagste benul nie, maar hulle stel nou belang. Hulle wil graag weet.

Wel, sê Trompie tevrede noudat hy sy gehoor se aandag het, laat ek julle sê. Die ernstige saak is ons finansies. En dan voeg Trompie ’n sin by wat hom gisteraand voor die spieël in sy kamer groot plesier verskaf het. Hy het die sin gesien in ’n verslag wat op sy pa se lessenaar gelê het en dit dadelik uit sy kop geleer. Hy sê dit nou met ’n belangrike stem: Die gesonde belegging van ons kapitaal om redelike winste te verseker.

Hierdie sin het net die regte uitwerking op Rooie, Blikkies en Dawie. Hulle gaap hom oopmond aan. Trompie voel hy maak so ’n groot indruk dat hy die sin moet herhaal.

Ja-nee, sê hy trots, dís waaroor ons moet beraadslaag – die gesonde belegging van ons kapitaal om redelike winste te verseker.

Sy vriende kyk hom verbaas aan. Trompie glimlag trots en stoot sy bors effens uit.

Heng, Trompie, sê Rooie met bewondering in sy stem, het jy ’n woordeboek ingesluk?

Nee, sê Trompie nederig en swaai sy hand voor hom soos iemand wat nie veel van sy eie talente dink nie, ek is maar net ’n man wat weet waarvan ek praat as die gesprek oor finansies en sulke klas dinge gaan.

Met ander woorde ’n mens kan sê jy is ’n finansier, sê Dawie.

Trompie kyk vinnig om te sien of Dawie dalk sarkasties is, maar dit lyk darem nie so nie.

Dis reg, sê Trompie, ’n mens kan sê dis wat ek is – ’n finansier. En dis hoekom julle ouens julle geld aan my moet toevertrou.

Hokaai! sê Blikkies. Bedoel jy ons moet vir jou geld gee?

Nee, antwoord Trompie. Hy steek sy ken uit en staan regop soos wat hy dink ’n finansier sal staan. Julle moenie julle geld vir my gee nie. Julle moet dit aan my toevertrou sodat julle verseker kan wees van redelike winste op die gesonde belegging van julle kapitaal.

En wat beteken al daardie woorde nou eintlik? wil Blikkies weet. Dit lyk of Dawie en Rooie ook wil weet. Al drie skuif nader aan Trompie sodat hulle goed kan luister.

Trompie maak uiteindelik die indruk wat hy wou maak. Hulle glo nou hy is ’n man wat weet waarvan hy praat wanneer hy oor finansies gesels. Sy pa is mos nie verniet ’n bankbestuurder nie! Ja-nee, Trompie weet waarvan hy praat, maar hy moet nou eers pleinweg (dit is Blikkies se woord) verduidelik wat presies hy bedoel en wat hy met hul swaarverdiende geld wil aanvang.

Die Grootkaptein het teen hierdie tyd al skoon van die kastig amptelike vergadering vergeet. Hy gaan sit weer op die bankie. Sy oë skitter opgewonde. Hy gaan nou vir hulle vertel hoe ’n mens wat geld het nog meer geld kan maak.

Kyk, ouens, sê hy, ek het ’n fantastiese plan. Sy vriende skuif nog nader aan hom. Ons moet ons geld in ’n besigheid belê.

Watse geld? wil Rooie weet.

Die geld wat ons gekry het om in daai fliek te speel.

Dis geld waarvoor ons hard gewerk het, sê Rooie.

In die sweet van ons aanskyn, leen Dawie een van Dominee se uitdrukkings, en Rooie hou so daarvan dat hy dit herhaal.

Dis reg, sê Trompie. Nou kyk, ons ma’s en pa’s het die meeste van daai geld in die bank gesit, maar ons is darem toegelaat om ’n bietjie uit te hou en te gebruik, nè?

Dis reg, knik drie koppe.

Maar ons het al soveel lekkers en goed gekoop dat ons nie eintlik meer geld oor het nie, sê Rooie.

Hoeveel het julle ouens nog? vra Trompie.

Almal haal hul beursies uit en begin tel. Blikkies het die minste geld oor, want hy koop elke dag nog ’n voorraad kougom. Trompie en Rooie het ongeveer ewe veel en Dawie, wat altyd so spaarsaam is, het natuurlik die meeste.

Reg, sê Trompie gretig, luister mooi na my plan. Hy is nou baie spraaksaam. Hy het mos al baie gehoor hoe sy pa oor finansies praat. ’n Mens kan maar sê hy wat Trompie is, is ook ’n sakeman.

Hy verduidelik vir sy vriende dat die geld in hulle beursies net al hoe minder gaan word as hulle nie vinnig iets aan die saak doen nie. Hulle geld gaan nie lank hou as hulle alles op lekkers uitgee nie. Dan gaan hulle binne ’n paar dae weer bankrot wees – en dan sal hulle nie eens meer lekkers, koeldrank of roomys kan koop nie en Blikkies sal weer moet begin grashalmpies kou.

Toe Blikkies dit hoor, staar hy hartseer voor hom uit. Kougom is darem soveel lekkerder as grashalmpies.

Die ander voel ook soos Blikkies. Dit gaan erg wees om weer platsak te wees. Hulle is mos nou gewoond aan geld.

Trompie verduidelik dat hulle die geld wat hulle oor het, moet belê sodat hulle nog meer geld daaruit kan maak. Sy pa sê altyd: Geld maak geld, en hy sê nou ook so.

Ons moet ’n besigheid begin, sê Trompie.

Daar is ’n oomblik lank doodse stilte, dan sê Rooie: Watse soort besigheid?

Trompie vryf sy hande in die lug voor hom en sê in sy noppies: Ek het vir daai vraag gewag, Rooie. Dan kondig hy selfvoldaan aan: Ons maak ’n snoepwinkel by die skool oop!

Die Grootkaptein gee hulle tyd om eers hieroor na te dink voor hy verder verduidelik. Sy manskappe sit fronsend en dink. Al drie se koppe steek by een wonderlike gedagte vas – as hulle ’n snoepwinkel het, sal hulle mos nooit ’n tekort aan lekkers hê nie.

Hulle stel nou baie in Trompie se fantastiese plan belang.

Vertel ons meer, sê Dawie.

Trompie verduidelik dat elkeen ewe veel geld in die besigheid moet steek. Dan gebruik hulle die totale bedrag as kapitaal en koop lekkers daarmee. Hierdie voorraad word dan vir ’n wins by die skool verkoop – agter die fietsafdakke waar daar nooit onderwysers kom nie.

Rooie wil nou weet waar hulle kliënte vandaan gaan kry.

Dis maklik, sê Trompie opgewonde. Onthou jy hoe het ons vandag pousetyd daar rondgestaan met geld in ons sakke, maar ons kon nie kafee toe gaan nie? Daar is baie ander ouens en meisies met wie dit ook elke dag gebeur. Hulle het geld, hulle is vreeslik lus vir lekkers, maar daar’s nêrens ’n plek waar hulle iets kan gaan koop nie. Dis ons kliënte daardie.

Maar hoe maak ons ’n wins? wil Blikkies weet.

Trompie glimlag in sy skik met homself en vryf sy hande weer in die lug. Die ouens sal feitlik enigiets betaal om lekkers in die hande te kry, so ons verkoop die goed teen dubbeld wat dit ons gekos het.

Dink jy hulle sal soveel betaal? vra Dawie.

Natuurlik. Jy weet mos hoe voel dit as jy geld het en jy wil lekkers koop, maar jy kan nie. Dan sal jy enigiets daarvoor betaal.

Trompie se optimisme en entoesiasme is aansteeklik. Rooie, Blikkies en Dawie word nou ook opgewonde, veral as hulle dink hoe hulle aan die lekkers gaan weglê. Hulle hoef nooit weer vir hulleself lekkers te koop nie!

Trompie verduidelik dat hulle elke dag hul kapitaalbedrag sal uithou om voorraad vir die volgende dag te koop. Alles wat hulle bo en behalwe die kapitaalbedrag maak, is skoon wins en dit word dan onder hulle vier verdeel.

Jissie, Trompie, sê Blikkies al kouend, jy is sowaar ’n finansier.

’n Sakeman, ou pel, ’n sakeman! Trompie se sproetgesig straal van trots.

Ons gaan geld soos bossies maak, ouens, soos bossies! sê Rooie en vryf nou ook sy hande voor hom.

Die snoepwinkel word in fyner besonderhede bespreek. Elke lid van die Boksombende sal dieselfde bedrag geld bydra en dan gaan hulle lekkers daarmee koop. Die hoof en die personeel mag nooit van die snoepie agter die fietsafdakke uitvind nie.

Maar hoe kry ons die lekkers by die skool? vra Dawie skielik. En waar bêre ’n mens ons voorraad?

Dit is nogal ’n probleem. Trompie se voorkop is op ’n frons soos hy dit probeer oplos. Sy manskappe hou hom dop. Hulle dink nie, want dit is nie nodig nie. Hy is mos die sakeman wat alles van finansies en sulke klas goed af weet.

Trompie voel die lekkers mag nooit onder hulle vier se oë uit gaan nie. Dit sal te gevaarlik wees. Die ander ouens sal nie ’n kans laat verbygaan om die goed te deps nie, en dan gaan die Boksombende sommer gou bankrot speel.

Nee, die lekkers moet altyd by hulle wees. Hulle kan dit nie iewers wegsteek nie. Dit is te ’n groot risiko. Hul voorraad moet elke dag by die skool in en uit gevat word – maar hoe?

Wag ’n bietjie, sê Trompie skielik. Ek het ’n plan!

Die ander drie sug verlig. Hulle het geweet hy sal aan iets dink.

Daar is nie ’n skoolreël wat sê hoe groot of klein ons boeksakke moet wees nie, nè? vra Trompie.

Sy manskappe dink ’n oomblik en dan skud hulle hul koppe.

Wel, dan is dit maklik, sê Trompie tevrede. Ons vat net van nou af yslike groot tasse skool toe met ons boeke én die lekkers daarin. Dan is ons voorraad sommer altyd by ons in die klas.

Rooie en Blikkies hou van hierdie plan. Hulle sien al hoe hulle elke nou en dan in die klas ’n lekker uithaal en dit vinnig in hul kieste prop wanneer niemand kyk nie. Dit sal selfs die verveligste vak oukei maak.

Dawie is bang die onderwysers gaan onraad merk omdat hulle ewe skielik sulke groot tasse het, maar Blikkies is seker die personeel sal dink hulle vier bring net ekstra baie boeke skool toe.

En as hulle sien ons vat ons tasse elke pouse buite na die fietsafdakke toe sal hulle dink dis om daar te gaan sit en leer! sê Trompie opgewonde.

Ja-nee, die vier vriende is hoog in hul skik. Hulle is seker hulle gaan sakke vol geld maak.

Trompie stel voor dat hulle ’n advertensie maak en dit by die skool onder die kinders versprei.

Alles is afgespreek. Hulle gaan die volgende middag ná skool die eerste voorraad koop en die dag daarna begin besigheid doen. Oor twee dae gaan die geld begin instroom.

2

Die snoepwinkel

Die volgende oggend begin Trompie-hulle met ’n reklameveldtog by die skool. Soos hy sê: ’n Mens moet adverteer.

Hy en sy drie vriende vertel vir almal van die snoepwinkel en die lekker lekkers wat daar te koop sal wees. Hulle sê natuurlik niks van die feit dat dit net mooi dubbeld soveel as in die kafee sal kos nie. Trompie voel dit is onnodig om nou al oor dinge soos pryse te praat.

In die Afrikaanse periode rammel Trompie sy opstel gou af en kry dan kans om ’n advertensie te skryf.

Hy is verdiep daarin, maar vergeet nogtans nie om kort-kort vinnig te kyk waar die onderwyser is en wat hy doen nie. Gelukkig staan die onderwyser droomverlore by die venster en uitstaar terwyl Trompie die advertensie klaarmaak.

Hy lees dit gou weer deur:

Aandag, Kwaggaberg Hoër! Groot Nuus, Wonderlike Nuus!!!

Trompie Toerien en sy Boksombende begin môre ’n

SNOEPWINKEL!!!!

Bring julle geld! Ons gaan die Lekkerste Lekkers in die Hele Wêreld verkoop – elke pouse agter die fietsafdakke! Vergeet van die kafee! Kom koop by ons snoepie!!

As jy klaar gelees het – GEE AAN!

Trompie glimlag tevrede. Dan kyk hy op. Die onderwyser kyk nog steeds by die venster uit. Trompie gee die advertensie vir Rooie. Hulle het besluit elkeen gaan dit een keer uitskryf en dan sal hulle die vier advertensies in die klasse versprei.

Teen die einde van die skooldag weet almal van Trompie-hulle se snoepwinkel.

Daardie middag gaan Trompie en sy vriende met ’n groot tas na die Griek se kafee toe. Trompie het die vier se geld in sy beursie en hy voel hulle moet die praatwerk aan hom oorlaat. Hy is mos ’n sakeman. Hy wil probeer om die lekkers teen ’n spesiale prys te kry. Dis mos ’n groot transaksie hierdie.

Die Grootkaptein stap effens voor toe hulle by die kafee ingaan. Die groot, leë tas klap teen sy bene.

Hy groet die Griekse kafee-eienaar en sê met ’n diep stem wat volgens hom by ’n sakeman pas: Ons soek lekkers – sommer baie, ’n hele tas vol.

O so? Meneer Stavrinos ken Trompie-hulle al jare lank en sy wenkbroue is vraagtekens. En waarmee gaan julle betaal?

Ons het baie geld. Trompie haal sy beursie uit en sit die kontant op die toonbank neer. Die kafee-eienaar is nou baie vriendeliker.

Nou goed, sê hy glimlaggend, sê maar net wat julle wil hê.

Die vier seuns geniet dit gate uit. Hulle kies lekkers, hande vol daarvan. Hulle het nog nooit soveel op een hoop gesien nie – en dit behoort alles aan hulle!

Terwyl hulle besig is om te koop eet hulle natuurlik ook smaaklik.

Uiteindelik het hulle soveel lekkers as wat hulle geld kan koop. Daar is iets van alles – allerhande soorte, pryse, groottes en kleure. Die groot tas is byna vol en sou seker oorgeloop het as hulle nie so baie geëet het nie.

Hoeveel kry ons ekstra? wil Trompie weet toe die Griek die