Spoor

By Deon Meyer

Op ’n verlate grondpad in Limpopo druk hulle twee kilogram se vlekvrye staal – die reuse Smith & Wesson Model 500 – teen Lemmer die lyfwag se kop en vra: “Waar is dit?”Hy weet nie. Hulle belieg en bedrieg hom, steel sy Glock, die een met sy vingerafdrukke daarop. Hulle ken hom nie; hulle gaan betaal.Hulle gaan ’n spoor trap wat wyd sal loop:’n Bloedspoor deur die eerste dossier van Mat Joubert, deesdae privaat ondersoeker, wat moet soek na Danie Flint, ’n “goeie man” wat reg langs die Table View-polisiestasie verdwyn het.’n Geweldspoor deur die bestaan van Milla Strachan, verloopte huisvrou, eers so salig onbewus van die newelwêreld van georganiseerde misdaad en terrorisme om haar.’n Doodspoor, van die Chizarira tot by die Kaapse Waterfront. En aan die einde daarvan sal niemand meer dieselfde wees nie.Vermaak uit die boonste rakke deur Suid-Afrika se spanningsverhaalkoning, veelbekroonde skrywer Deon Meyer.

• Language: Afrikaans
• Publisher: Human & Rousseau
• Release date: May 10, 2012
• ISBN: 9780798157469

Deon Meyer

Internasionaal bekende skrywer Deon Meyer woon op Stellenbosch. Sy publikasies sluit in dertien misdaadromans (onder meer Spoor, 2010, 7 Dae, 2011, Kobra, 2013, Ikarus, 2015, Koors, 2016, Prooi, 2018, en Donkerdrif, 2020). Orion, Proteus en Infanta is met die ATKV-prosaprys bekroon en Prooi met die ATKV-prys vir Spanningsfiksie.

Book preview

Human & Rousseau

Ter nagedagtenis aan Madeleine van Biljon (1928 – 2010)

Boek 1: Milla

(Komplot)

Julie tot September 2009

… sommige dae laat geen spore nie.

Hulle gaan verby asof hulle nooit bestaan het nie, dadelik vergete in die waas van my roetine. Ander se spore is dalk vir ’n week of wat sigbaar, tot die geheuebank se winde dit toewaai met die vaal sand van nuwe ervarings.

– Fotostatiese rekord: Dagboek van Milla Strachan, 27 September 2009

The U.S. Department of the Treasury today moved to designate two South African individuals, Farhad Ahmed Dockrat and Junaid Ismail Dockrat, and a related entity for financing and facilitating Al-Qaeda, pursuant to Executive Order 13224. This action freezes any assets the designees have under U.S. jurisdiction and prohibits transactions between U.S. persons and the designees.

– Persverklaring, VSA Departement van Finansies, 26 Januarie 2007 (verbatim)

1

(31 Julie 2009. Vrydag.)

Ismail Mohammed hardloop af teen die steil helling van Heiligerlaan. Die pante van sy wit Ali Galabiyya-rok met die byderwetse oop mandarynse kraag skop hoog met elke tree. Sy arms swaai wild, uit doodsangs en vir balans. Die gehekelde kufi val van sy kop af, op die keistene by die kruising, sy oë stip op die relatiewe veiligheid van die stad daar onder.

Agter hom, by die wit eenverdiepinggebou net langs die Schotschekloof-moskee in die Bo-Kaap, bars die deur ’n tweede keer oop. Ses mans, ook in tradisionele Islamitiese gewaad, storm die straat in, kyk almal onmiddellik en instinktief bultaf. Een het ’n pistool in die hand. Hy rig dit haastig op die figuur van Ismail Mohammed, reeds sestig meter weg, skiet twee wilde skote voor die agterste, ouer man sy arm na bo slaan en bulder: Nee! Gaan vang hom!

Die drie jonges sit Ismail agterna. Die gryskoppe bly staan, hul oë bekommerd op die agterstand.

Jy moes dat hy geskiet het, Shaykh, sê die een.

Nee, Shahied. Hy’t gestaan en luister.

Juis. En toe hardloop hy. Dit sê genoeg.

Dit sê nie vir wie hy werk nie.

Hý? Ismail? Jy dink tog seker nie …

’n Mens weet nooit.

Nee. Hy’s te … lomp. Dalk net vir die locals. NIA.

Ek hoop jy’s reg. Die Shaykh kyk na die agtervolgers wat oor Chiappinistraat se kruising voortsnel, oorweeg die implikasies. ’n Sirene wat skielik opklink, net hier onder, uit Buitengracht.

Kom, sê hy kalm. Alles het verander.

Hy loop voor, haastig, na die Volvo.

Nog ’n sirene begin loei, onder uit die buik van die stad uit.

* * *

Sy weet wat die geluid van die voetstappe beteken, vyfuur op ’n Vrydagmiddag, so doelgerig en haastig. Sy voel die verlamming van die voorkennis, die gewig, sy beur haar skanse met groot moeite daarteen op.

Barend kom in, ’n warrelwind wat ruik na sjampoe en te veel deodorant. Sy kyk nie vir hom nie, weet hy sal vars uitgedos wees vir die aand, die hare ’n nuwe, onsekere eksperiment. Hy gaan sit by die ontbyttoonbank. So, hoe gaan dit met Ma? Wat maak Ma alles? So joviaal.

Kos, sê Milla gelate.

O. Ek gaan nie hier eet nie.

Dit het sy geweet. Christo sal seker ook nie.

Ma gaan mos nie vanaand Ma se kar gebruik nie. Met die stemtoon wat hy vervolmaak het, die verstommende mengsel van voor-lopige gekwetsheid en verskuilde beskuldiging.

Waarheen wil julle gaan?

Stad toe. Jacques is by. Hy het sy lisensie.

Waar in die stad?

Ons sal nog sien.

Ek moet weet, Barend. So sagmoedig moontlik.

Ja, Ma, ek sal vir Ma laat weet. Met die eerste ergernis wat deurslaan.

Hoe laat gaan julle terug wees?

Ma, ek is agttien. Pa was in die army toe hy só oud was.

Die army het reëls gehad.

Hy sug geïrriteerd. O.K., O.K. So … Ons sal twaalfuur ry.

Dit is wat jy verlede week ook gesê het. Toe kom jy eers ná twee in. Jy’s in matriek, die eindeksamen is …

Jissis, Ma, hoekom haal Ma altyd ou koeie uit? Gun Ma my niks nie?

Ek gun jou alles. Maar binne sekere grense.

Hy gee ’n onderdrukte hoonlag, die een wat aandui dat sy ’n stommerik is, dat hy dit verduur. Sy dwing haarself om nie daarop te reageer nie.

Ek sê mos. Ons sal twaalfuur ry.

Julle moet asseblief nie drink nie.

Vir wat worry Ma daaroor?

Sy wil sê, ek worry daaroor want ek het die halwe bottel brandewyn in jou kas gekry, so lomp weggesteek agter jou onderbroeke, saam met die pakkie Marlboro’s. Dis my werk om te worry. Jy is my kind.

Stilte, asof hy dit aanvaar. Verligting kom oor haar. Dit is al wat hy wou hê. Hulle het tot hier gekom sonder ’n skermutseling. Dan hoor sy die tik-tik van sy springende been teen die toonbank, sy sien hoe hy die suikerpot se deksel afhaal en tussen sy vingers rol. Sy weet hy is nog nie klaar nie. Hy wil geld ook hê.

Ma, ek kan nie dat Jacques-hulle vir my betaal nie.

Hy is so slim met sy woordkeuses, met die volgorde van gunste gevra, met sy aanslag en strategie van beskuldiging en verwyt. Hy spin sy web met die vaardigheid van ’n volwassene, dink sy. Hy stel sy strikke, en sy trap so maklik daarin weens haar ewige drang om konflik te vermy. Die nederlaag slaan deur in haar stem. Is jou sakgeld op?

Wil jy hê ek moet ’n parasiet wees?

Die jy en die aggressie is die snellers, sy sien die bekende slagveld voor. Gee hom net die geld, gee vir hom die beursie en sê hy moet vat. Alles. Net wat hy wil hê.

Sy haal diep asem. Ek wil hê jy moet uitkom met jou sakgeld. Agt-honderd rand per maand is …

Weet jy wat kry Jacques?

Dit maak nie saak nie, Barend. As jy meer wil hê, moet jy …

Wil jy hê ek moet al my vriende verloor? Jy gun my fokken niks. Die vloekwoord laat haar ruk, saam met die gekletter van die suikerpot se deksel wat hy teen die kas smyt.

Barend, sê sy verstom. Hy het al ontplof, hande in die lug gegooi, uitgestorm, hy het al ge-jissis en ge-Here, hy het al binnensmonds en lafhartig net buite hoorafstand die onnoembare gemompel. Maar nie nou nie. Nou beur sy bolyf oor die toonbank, nou is sy gesig vol veragting vir haar. Jy maak my siek, sê hy.

Sy krimp ineen, ervaar die aanval fisiek, sodat sy vashouplek moet kry, haar hand na die kas uitreik. Sy wil nie huil nie, maar die trane kom daar voor die stoof, met ’n houtlepel in die hand en die reuk van warm olyfolie in haar neus. Sy sê weer haar seun se naam, paaiend en sag.

Met venyn, met minagting, met die doel om ernstig te beseer, met sy pa se stem en infleksie en magsmisbruik sak Barend terug op die stoel en hy sê: Jissis, jy is pateties. Geen wonder jou man fok rond nie.

* * *

Die lid van die oorsigkomitee, glas in die een hand, wink vir Janina Mentz. Sy gaan staan, wag dat hy sy pad na haar toe navigeer. Mevrou die Direkteur, groet hy. En dan leun hy in, sy mond sameswerend naby haar oor: Het jy gehoor?

Hulle staan in die middel van die banketsaal tussen vierhonderd mense. Sy skud haar kop, verwag die gewone, die klein weeklikse skandaal.

Die minister oorweeg ’n amalgamasie.

Watter minister?

Jóú minister.

’n Amalgamasie?

’n Superstruktuur. Julle, die Nasionale Intelligensie-agentskap, die Geheime Diens, almal. ’n Konsolidasie, ’n samevoeging. Algehele integrasie.

Sy kyk na hom, na sy volmaangesig, blink met die gloed van alkohol, op soek na tekens van humor. Sy vind dit nie.

Komaan, sê sy. Hoe nugter is hy?

Dis die gerug. Hardnekkig.

Hoeveelste glas is dit?

Janina, ek is doodernstig.

Sy weet hy is ingelig, nog altyd betroubaar. Sy steek uit gewoonte haar kommer weg. En sê die gerug wanneer?

Die aankondiging kom. Drie, vier weke. Maar dis nie die groot nuus nie.

O?

Die president wil vir Mo hê. As hoof.

Sy kyk net fronsend na hom.

Mo Shaik, sê hy.

Sy lag, kort en skepties.

Hardnekkig, sê hy met groot erns.

Sy glimlag, wil hom uitvra oor sy bron, maar haar selfoon lui in die klein swart handsakkie. Verskoon my, sê sy, maak die handsak oop en haal die foon uit, sien dit is die advokaat.

Tau? antwoord sy.

Ismail Mohammed is in uit die koue.

* * *

Milla lê op haar sy in die donker, haar knieë opgetrek. Anderkant huil maak sy teësinnige, pynlike ontdekkings. Dit is asof die grys glas gebreek is, die getinte venster tussen haar en die werklikheid, sodat sy haar bestaan helder verlig sien, en sy kan nie wegkyk nie.

Wanneer sy haarself nie meer kan verduur nie, gaan soek sy skuiling in die vrae, in die terugloop. Hoe het sy tot hier gekom? Hoe het sy bewussyn verloor, so diep weggesink? Wanneer? Hoe het hierdie leuen, hierdie fantasiebestaan haar oorrompel? En elke antwoord bring groter vrees vir die onafwendbare, die vaste wete van wat sy moet doen. En daarvoor het sy nie die moed nie, nie die krag nie. Nie eens die woorde nie. Sy, wat nog altyd die woorde gehad het, in haar kop, in haar dagboek, vir alles.

Só lê sy, tot Christo inkom, halfeen in die nag.

Hy probeer nie gedemp wees nie. Sy onsekere voeteval is sag op die tapyt. Hy sit die badkamerlig aan, kom dan terug en gaan sit swaar op die bed.

Sy lê stil, met haar rug na hom toe, haar oë toe. Sy luister hoe hy sy skoene uittrek, eenkant gooi, opstaan en badkamer toe gaan, urineer, ’n wind laat.

Stort asseblief. Was jou sondes af.

Wasbakwater loop. Dan gaan die lig af en hy kom bed toe, klim in. Maak ’n geluid, moeg, tevrede.

Net voor hy die komberse oor hom trek, ruik sy hom. Die alkohol. Sigaarrook, sweet. En die ander, primitiewer reuk.

Dit is wanneer sy die moed kry.

2

(1 Augustus 2009. Saterdag.)

Transkripsie: Ondervraging van Ismail Mohammed deur A.J.M. Williams. Veilige huis, Tuine, Kaapstad.

Datum en tyd: 1 Augustus 2009, 17:52

M: Ek wil in die program ingaan, Williams. Soos in nóú.

W: Ek verstaan, Ismail, maar …

M: Niks van maar nie. Hierdie fokkers wou my doodskiet. Hulle gaan nie ophou met try nie.

W: Ontspan, Ismail. Sodra ons jou ge-debrief het …

M: How long is that going to take?

W: Hoe gouer jy kalmeer en met my praat, hoe gouer is dit klaar.

M: En dan sit julle my in witness protection?

W: Jy weet ons kyk na ons mense. Kom ons begin by die begin, Ismail. Hoe het dit gebeur?

M: Ek het hulle hoor praat …

W: Nee, hoe het hulle uitgevind jy werk vir ons?

M: Ek weet nie.

W: Jy moet darem ’n spesmaas hê.

M: Ek … Miskien het hulle my agtervolg …

W: Met die drop?

M: Miskien. Ek was versigtig. Met alles. Met die drop het ek drie switchbacks gedoen, twee keer op ander treine geklim, ma’ …

W: Ma’ wat?

M: Nee, ek … you know … Ná die drop … ek het gedink … I dunno … Miskien het ek vir iemand gesien. Ma’ agterna …

W: Een van hulle?

M: Dit kan wees. Maybe.

W: Hoekom het hulle jou verdink?

M: Hoe meen jy?

W: Kom ons veronderstel hulle het jou agtervolg. Daar moet tog ’n rede wees. Jy moes iets gedoen het. Te veel vrae gevra? Verkeerde plek op die verkeerde tyd?

M: Dis julle skuld. As ek op die selfoon kon gereport het, was ek nou nog daar.

W: Selfone is gevaarlik, Ismail, jy weet dit tog.

M: Hulle kan nie al die fokken fone in die Kaap afluister nie.

W: Nee, Ismail, net dié wat saak maak. Wat het die selfone daarmee te maak?

M: Want elke keer as ek moet report, dan moes ek wegloop. Vir die drop.

W: Wat het ná die drop gebeur?

M: My laaste drop was Maandag, Dinsdag, toe begin die kak, toe’s da’ so discreet silence tussen hulle. Eers het ek gedink dis ander tension. Dalk oor die shipment. Toe, gister, toe begin ek sien, nee, dis net wanneer ek da’ rond is, dat hulle só raak. Subtle, jy moet verstaan, baie subtle, hulle try dit wegsteek, ma’ dit was da’. Toe begin ek worry, toe dog ek, lat ek my ore oophou, something’s wrong. En toe gister, toe sit Suleiman in council en hulle sê ek moet in die kombuis wag saam met Rayan …

W: Suleiman Dolly. Die Shaykh.

M: Ja.

W: En Rayan … ?

M: Baboo Rayan. ’n Dogsbody, ’n driver. Net soos ek. Ons het saam gewerk. Anyway, toe praat Rayan nie ’n woord met my nie, which is really strange. En toe roep hulle vir Rayan ook in, for the very first time, ek meen, hy’s ’n dogsbody, nes ek, ons word nie ingeroep nie. Toe dag ek, lat ek by die deur gaan luister, want hier’s die moeilikheid nou. Toe loop ek in die gang af en ek gaan staan daar en ek hoor die Shaykh … Suleiman … hoe hy sê: Ons kan geen risiko loop nie, the stakes are too high.

W: The stakes are too high.

M: Dis reg. Toe sê die Shaykh vir Rayan: Vertel vir die council van hoe Ismail wegraak.

W: Gaan aan.

M: Da’s nie van aangaan nie. Want toe vang hulle my.

W: Hoe?

M: Die Imam het my by die deur gevang. Hy was supposed to be binne. Hulle was almal supposed to be binne.

W: Toe hardloop jy.

M: Toe hardloop ek, ja, en die fokkers skiet op my, ek sê jou, dis ruthless mense dié. Intense.

W: O.K. Kom ons gaan terug na Maandag. By die drop het jy gepraat van lots of sudden activity …

M: Die laaste twee weke, ja. Iets broei.

W: Hoekom sê jy so?

M: Die Committee het een keer per week bymekaargekom, maande lank. En nou’s dit skielik drie, vier keer. What does that tell you?

W: Maar jy weet nie hoekom nie.

M: Moet die shipment wees.

W: Vertel my weer van die oproep. Suleiman en Macki.

M: Last Friday. Macki het vir die Shaykh gebel. Toe staan die Shaykh op en hy loop uit en hy gaan staan in die gang, so ek kon nie alles hoor nie.

W: Hoe het jy geweet dit is Macki?

M: Want die Shaykh het gesê: Hallo, Sayyid.

W: Sayyid Khalid bin Alawi Macki.

M: Dis hy. Die Shaykh het so in die wegloop vir Macki gevra: Any news on the shipment? En toe sê hy: September. So asof hy dit wil confirm.

W: Is dit al?

M: Dis al wat ek van hulle conversation gehoor het. Toe kom die Shaykh terug en hy sê vir die ander: Bad news.

W: Bad news. Weet jy wat dit beteken?

M: Hoe sal ek weet? Dit kan wees omdat die shipment klein is. Of die timing verkeerd. Dit kan enigiets wees.

W: En toe?

M: Toe loop hulle, die Shaykh en die twee Supreme Committee members. Toe gaan hulle af na die basement toe. Dan moet jy weet, dis top secret.

W: Sou jy sê die shipment kom in September? Is dit die afleiding wat jy gemaak het?

M: Best guess.

W: Is dit ’n ja?

M: Dis wat ek dink.

W: En die shipment. Het jy ’n idee wat dit is?

M: Jy weet, as dit Macki is, is dit diamonds.

W: Wat wil die Committee met diamonds doen, Ismail?

M: Net die Supreme Committee weet daai.

W: En niemand anders het daaroor gepraat nie?

M: Of course het hulle gepraat, op die lower levels. Ma’ dis dicey intell, hy weet dit.

W: Waar ’n rokie trek … Wat het die lower levels gesê?

M: Hulle sê dis weapons. For local action.

W: Hoe bedoel jy?

M: Dit was die rumour. Hulle wil weapons inbring. Vir ’n attack, hier. Vir die eerste keer. Ma’ ek glo dit nie.

W: ’n Muslim attack? In Suid-Afrika?

M: Ja. Hie’. Cape Town. Die mooiste Kaap.

3

(2 Augustus 2009. Sondag.)

Op die sesde verdieping van Wale Street Chambers, in die direkteurskantoor van die PIA, die Presidensiële Intelligensie-agentskap, bestudeer Janina Mentz die transkripsie met groot aandag. Toe sy klaar is, haal sy haar bril af, plaas dit op die lessenaar. Lig haar hande om haar oë te vryf.

Sy het nie goed geslaap nie; die nuus van die vorige aand vreet aan haar, die amalgamasie-gerug. Vreemd genoeg om waar te wees. Of gedeeltelik waar.

En wat sal dan van haar word?

Want die persepsie bestaan dat sy ’n Mbeki-aanstelling was. Die vorige president het die PIA geskep. En al het Mentz nie kant gekies in die leierskapstryd nie, al lewer sy en haar mense uitstekende werk, die stigma sal kleef. En sy is boonop nuut, dertien maande as direkteur, nog geen bewese rekord waarmee sy ’n nuwe pos kan beding nie. En sy is wit.

Hoeveel van die gerug is waar? Mo Shaik as hoof van die superstruktuur? Mo, broer van Schabir, die veroordeelde, korrupte Schabir, voormalige vriend van die nuwe president.

Niks is onmoontlik nie.

Soveel jare se diens. Soveel stryd en strewe, soveel harde werk om tot hier te kom. Net om alles te verloor?

Nee.

Janina Mentz laat haar hande sak, sit haar bril op.

Sy trek weer die Ismail Mohammed-onderhoud nader. Wat sy, wat die PIA nodig het vir oorlewing, is ’n Eksklusiewe Opskudding. ’n Groot Bedreiging. ’n Sensitiewe Saak. En hier is dit, gestuur deur die gode. Haar verantwoordelikheid om te ontgin.

Sy draai na haar rekenaar toe, gaan soek die historiese verslae in die databasis.

* * *

Report: South African Muslim extremism revisited

Date: 14 February 2007

Compiled by: Velma du Plessis and Donald MacFarland

Qibla in a new guise

Qibla was established in 1980 by radical Imam Achmed Cassiem to promote the establishment of an Islamic state in South Africa, using the Iranian re-volution as its model. During the 1980s, Qibla sent members to Libya for military training, and in the 1990s, operatives trained in Pakistan and fought alongside Hezbollah in South Lebanon. After 9/11, it also recruited fighters to send to Afghanistan.

Because of the clampdown on related organisation People Against Gangsterism and Drugs (PAGAD) between 1998 and 2000, and the arrest of over one hundred Qibla supporters for violent offenses, including murder, Qibla all but disappeared.

In its place, a new and far more secretive organisation was created. It is called The Supreme Committee.

* * *

(3 Augustus 2009. Maandag.)

Milla Strachan trek die sleutel uit die slot, stoot die voordeur oop, maar gaan nie dadelik in nie. Sy staan eers, haar liggaam stil, haar donker oë vir ’n oomblik ongefokus. Anderkant die oop deur is die woonstel se vertrekke leeg. Geen gordyne nie, geen meubels, net ’n verslete volvloertapyt, ’n byna kleurlose beige.

Steeds talm sy voor die deur, asof ’n groot gewig haar terughou, asof sy wag vir iets.

Tot sy meteens doelgerig afbuk, die twee groot reistasse weerskante van haar optel, en instap by die deur.

Sy gaan sit die bagasie in die slaapkamer neer, bewus van die neerdrukkende leegheid. Toe sy Saterdag hier was, het die vorige huurder se meubels dit nog gevul, opeengestapelde kartonbokse vir die haastige reis Duitsland toe, op kort kennisgewing teruggeroep na ’n hulpinstansie se hoofkantoor. I am so grateful that someone saw the advertisement, this is such a crisis. You won’t be sorry, look at the view, het die vrou gesê en gewys na die venster. Dit kyk uit op Davenportstraat in Vredehoek – en ’n dun skyf van die stad en die see, geraam deur die woonstelblokke oorkant.

Milla het gesê sy wil die woonstel hê, sy sal die huurkontrak oorneem.

Where are you from? het die vrou gevra.

Another world, het Milla sag geantwoord.

* * *

Die drie van hulle sit om die ronde tafel in Mentz se kantoor, so opsigtelik uiteenlopend. Die direkteur met haar streng gesig, ondanks die groot en wye mond, lipstiffieloos. Die strak staalraambril en die hare altyd vas na agter, die uitrusting konserwatief, los, grys en wit, asof sy haar vroulikheid wil wegsteek. Die fyn, ou spore van aknee teen haar kaaklyn af, verbloem met onderlaag, haar slanke vingers ringloos, die naels ongeverf. Haar uitdrukking meestal onpeilbaar.

Advokaat Tau Masilo, Adjunkdirekteur: Operasioneel en Strategie. Drie-en-veertig, die maag is plat, helder kruisbande, bypassende das, net ’n titsel flambojantheid. Die gesigstruktuur sterk, met gravitas, oë intens, sy hare kort en netjies. Masilo se personeel verwys na hom as Nobody – na aanleiding van nobody’s perfect. Want Tau Masilo, flegmaties en bevoeg, is in hulle oë perfek. Hy is SeSotho, maar hy praat vyf ander Suid-Afrikaanse tale moeiteloos. Mentz het hom met die hand gaan uitsoek.

En dan, Rajkumar, Adjunkdirekteur: Inligtingstelsels, met die lang swart hare wat tot op sy stuitjie hang. Mentz het hom geërf.

Rajkumar se redding is sy fenomenale intellek, sy insig in elektronika en digitale kommunikasie, want hy is geset in die oortreffende trap, fyngevoelig, en sosiaal onbeholpe. Hy sit nou met sy voorarms op die tafel, sy pofvingers verstrengel, staar intens na sy hande, asof hy volkome daardeur geboei word.

Mentz kyk stadig op. Enige ander getuienis?

Rajkumar, immer gereed en gretig: The Supreme Committee’s e-mail traffic – there is a definite escalation. I think Ismail is right, they’re cooking up something. But I have my doubts about the target …

Tau?

Wat my pla is die verslae uit Zim uit. Macki is nie meer ’n speler nie – hy en Mugabe kan mekaar nie meer verdra nie.

So die goedere kom dalk nie uit Zim uit nie?

Moontlik nie. Dalk direk uit Oman, dalk uit ’n ander bron. Angola is ’n moontlikheid.

En die feit dat hulle iets in die Kaap beplan? vra Mentz.

Ek stem saam met Raj. Ten eerste, plaaslike terreur sal hul vennote baie ongelukkig maak. Hamas en Hezbollah is baie dankbaar vir ons regering se simpatie en ondersteuning. Ten tweede: Hoe baat hulle daarby? Wat is die doelwit? Ek kan niks logies sien wat hulle daarmee kan bereik nie. Ten derde: Wat sou die motivering wees? Nou?

Afghanistan, sê die advokaat. Dis die nuwe brandpunt. Die mujahedin het meer wapens en voorraad nodig, maar hoe kry hulle dit? Pakistan speel nou saam met die VSA, stop al die gate toe. NATO hou verkeer uit die Midde-Ooste met ’n valkoog dop, Somalië is danksy die seerowers nie meer ’n opsie nie.

Price of opium is down too, sê Rajkumar. Taliban cash flow is not what it used to be.

So van waar af stuur jy jou besendings? vra Masilo, en antwoord sy eie vraag: Van hier af.

Hoe?

Ek weet nie. Per skip?

Why not? vra Rajkumar. Afghanistan has no coastline, but Iran has.

Then why not ship the arms from Indonesia. Lots of angry Muslims there.

Good point. Perhaps because that is what the US will be thinking too. They have a big naval presence …

Hulle kyk vir Mentz. Sy knik, skuif die dokumente op ’n netjiese stapel voor haar. En tog, volgens Ismail praat hulle van ’n plaaslike aanval …

On the lower levels …

You know how information filters down from the top, Raj. Sy kyk na Masilo. Hoe maklik gaan ons vir Ismail Mohammed kan vervang?

Nie maklik nie. Die ding met Ismail het hulle benoud gemaak. Hulle vergader nie meer in Schotschekloof nie, ons sal eers moet vasstel waar die nuwe plek is. As daar een is.

Dis prioriteit, Tau. Spoor hulle op. En ek wil Ismail vervang hê.

Dit gaan tyd vat.

Jy het minder as ’n maand.

Hy skud sy kop. Mevrou, hulle was vir drie, vier jaar nie prioriteit nie. Dis ’n geslote kring. Ismail was klaar binne.

Daar moet nog iemand binne wees wat ons kan … bereik.

Ek sal ’n lys voorberei.

Raj, why can’t you read their e-mail?

They’re using an encryption we’ve never seen before. It might be a variant of 128 bit, but the bottom line is, we can’t crack it. We will continue to sniff every package. Sooner or later, they will make a mistake, and forget to encrypt. It happens. Eventually.

Sy dink eers na voor sy sê: Hier is iets aan die broei, menere. Al die tekens is daar. Die e-pos-verkeer, die skielike optrede teen Ismail, die gerugte, die sogenaamde shipment, ná twee jaar se stilte. En ek wil weet wat dit is. As julle nog mense en middele nodig het, praat met my. Tau, verdubbel ons observasie. Ek wil iemand in Ismail se plek hê, ek wil weeklikse vorderingsverslae hê, ek wil fokus en toewyding hê. Dankie dat julle vroeër ingekom het.

* * *

Sy gaan haal nog twee tasse, dan die slaapsak en opblaasmatras, uit die wit Renault Clio wat in die straat geparkeer staan. Buite voel sy selfbewus. Wat dink die mense wat hier sien: ’n Vrou van veertig wat alleen intrek. En die vae angs in haar, ongedefinieer, dit lê net daar, soos ’n sluimerende reptiel onder die wateroppervlak.

Sy pak haar klere in die ingeboude kaste van goedkoop wit melamien. In die badkamer is daar nie genoeg plek in die kassie bo die wasbak vir haar goed nie. Toe sy die deurtjie toestoot, vang dit haar vas in die spieël – ’n amper-vreemdeling. Swart hare, tussen lank en kort, nie goed gestileer nie. Ongekleur, die grys sigbaar. Die soel Mediterreense vel, die plooitjies langs die oë, twee kepe langs die hoeke van die mond af, grimeringloos, leweloos, tam. ’n Gewaarwording, Here, Milla, geen wonder nie, jy het jouself laat gaan, watter man sal by jou bly?

Sy draai haastig om, wil die matras gaan opblaas.

In die slaapkamer gaan sit sy op die vloer, rol dit oop, plaas die klep teen haar lippe. Blaas. Woorde deur haar, soos altyd, te veel.

Sommige sal sy vanaand in haar dagboek skryf: Ek is hier omdat die vrou in die spieël kléin gefaal het, dag ná dag. Soos ’n tou in my hande, die onsigbare gewig aan die ander kant van die afgrond net swaar genoeg dat dit bietjie vir bietjie gly, tot die punt deur my vingers glip. Die oorsaak, weet ek nou, lê net hier, onder my vel. In die tekstuur van my weefsel, in die vlegsel van my DNS. So gemaak, so gelaat staan. Onbevoeg. Onbevoeg, ondanks my beste pogings en my vrome voorneme. Onbevoeg vanweë my pogings en voorneme. ’n Inherente, onontsnapbare, ingewortelde, totale, frustrerende, klaaglike onbevoegdheid: Ek kan nie ’n vrou wees vir daardie man nie. Ek kan nie ’n ma wees vir daardie kind nie. Met die sterk moontlikheid dat ek niemand se vrou kan wees nie, dat ek in die algemeen onbevoeg is om ’n eggenoot en ’n ouer te wees.

Haar selfoon begin lui in haar handsak. Sy druk die klepdoppie versigtig toe, sonder haas. Want sy vermoed dit is Christo. Haar gewese man. Vir alle praktiese doeleindes.

Die koevert het by hom aangekom.

Sy haal die selfoon uit haar handsak, kyk na die skerm. Christo se werksnommer.

Hy sal in sy kantoor sit, haar brief voor hom. En die dokumente van die prokureur, Saterdagmiddag so haastig opgestel. Christo sal die deur toegemaak hê, daardie woedende uitdrukking op sy gesig, die jou-fokken-armsalige-dom-vrou-weergawe. Die kwetswoorde sal opgedam wees. As sy die oproep beantwoord, sal hy die sluise ooptrek met: Jissis, Milla.

Sy staar na die skerm, haar hart wat klop, haar hande wat bewe. Sy laat die foon sak, plaas dit terug in die handsak. Die skerm skyn daarbinne met die lig van onheil.

Eindelik gaan die lui oor na stempos, die lig verdoof. Sy weet hy sal ’n boodskap laat. Swetsend.

Sy draai weg van die handsak, neem die besluit: Sy sal haar nommer verander.

Voor sy weer by die matras gaan sit, kom die biep wat sê sy het ’n boodskap.

* * *

(5 Augustus 2009. Woensdag.)

Hulle kom lewer die Ardo-yskas laatmiddag af. Toe hulle weg is, staan Milla en luister na die gerusstellende geluid daarvan, sy kyk na die bonkige vorm en sy dink, dit is iets om aan vas te hou. Die eerste, vierkantige skans teen teruggaan, teen verswelging, teen die vrees vir die vormlose toekoms. En hierdie nuwe onrus in haar, die beklemming oor geld. ’n Bed, ’n bank, tafel, stoele, lessenaar, gordyne, dit alles is bestel, ’n klein fortuin.

Haar neseier, haar nederige erflating, het aansienlik verklein.

Sy sal ’n werk moet kry. Dringend. Vir die geld. Maar ook vir die bevryding.

4

(6 Augustus 2009. Donderdag.)

Sy ry tienuur die oggend terug Durbanville toe, want daar sal niemand by die huis wees nie. Sy wil die slaapsak en opblaasmatras in die motorhuis gaan bêre, Christo se goed, en haar sleutels vir die laaste keer gaan los.

Herta Ernastraat.

Christo het vir haar gelag toe sy sê sy bly nie in ’n straat met só ’n naam nie.

Hy werk met syfers, het nooit haar ding met woorde verstaan nie. Begryp nie dat woorde ritme en gevoel en dinamiek het nie. Dat die manier hoe mond en tong dit vorm, nie wegstaan van betekenis en emosie en klank nie.

Die Lombaards van Herta Ernastraat. Sy het geril toe hulle intrek.

* * *

Sy wag ongeduldig terwyl die motorhek stadig oopskuif. Daaragter, die groot dubbelverdieping. Developer’s delight, het ’n argitek dié boustyl in ’n tydskrif beskryf. Of Transvaal-Toskaans. Ten beste, modern-voorstedelik.

Hulle het destyds saam kom kyk. Twee maande van soek in dié area, want Christo wou met mag en mening hier kom bly. Sy enigste rede: Ons kan dit bekostig. Wat eintlik beteken: Ons is nou te ryk vir Stellenberg.

Die een Durbanville-huis ná die ander. Sy het hulle geweeg en te lig bevind. Luukse, koue, persoonlikheidlose plekke. En nie een het boekrakke gehad nie. Dit is wat sy die helderste onthou, al hierdie ryk wit mense, maar nie ’n boek in die huis nie. Kroeë, ja, omslagtige, duur monstrositeite van hout, enigiets van verwerkte dwarslêers tot ligte, gepoleerde Sweeds, die versteekte beligting dikwels met pynlike sorg, kundigheid en onkoste gedoen. Druk die skakelaar en dit ontwaak, ontluik, ontpop hier voor jou: ’n Heilige plek, ’n katedraal van drank.

Tot hulle hierdie huis gesien het en Christo gesê het: Dít is die een wat ek wil hê. Want dit lyk ryk. Sy het beswaar gemaak, teen alles, ook die straat se naam. Hy het dit afgelag en die aanbod geteken.

Milla ry in, tot voor die drie motorhuisdeure. Een vir Christo se Audi Q7. Een was vir haar Renault. En een vir Christo se speelgoed.

Sy druk die afstandbeheer vir die motorhuisdeur. Dit gaan oop. Sy neem die matras en slaapsak, netjies opgerol, klim uit, stap in.

Die Q7 se plek is leeg.

Verligting.

Sy loop haastig tot agter, waar Christo se goed so netjies gepak is. Bêre die beddegoed op hul plekke. Staan stil, bewus van die deur links van haar, die een wat na binne gaan. Sy weet sy moenie daar inloop nie. Sy sal vir Barend ruik. Sy sal sien hoe hulle nou leef. Sy sal die swaartekrag van haar lewe hier voel.

Geluid van keffende honde in die straat af. Die depressie kom lê ’n hand op haar skouer.

Die honde wat in dié buurt bedags onophoudelik blaf. Dogville. Dit was haar naam vir Durbanville toe sy dit weer gewaag het om haar lot teenoor Christo te bekla.

Jissis, Milla, is jy met fokken niks tevrede nie?

Sy loop haastig uit die motorhuis na haar kar toe.

* * *

By die Palm Grove Centre in Durbanville se middedorp, met die bedoeling om iets vir middagete by Woolworths te koop, glip sy in by die eerste oop parkeerplek. Toe sy uitklim, sien sy die uithangbord van Arthur Murray se dansstudio. Sy kyk net vir ’n oomblik daarna; sy het al vergeet hulle is hier – nog ’n bewys van die waas waarin sy geleef het.

Met die inkom by die supermark ruik sy die blomme en kyk daarna, die helder kleure, asof sy dit vir die eerste keer sien. Sy dink aan die woorde in haar dagboek gisteraand. Hoe kry ek terug wie ek was, v.C.? (voor Christo)

Terug by die Renault kyk sy weer op na die uithangbord.

Dans. Christo wou nie dans nie. Nie eens op universiteit nie. Waarom het sy dit so gelate aanvaar, sy keuses, sy voorkeure? Sy het soveel genot daaruit geput, destyds, voor alles verander het.

Sy sluit die motor oop, klim in, sit die blomme en die plastieksak met middagete-bestanddele op die sitplek neer.

Sy is vry van Christo.

Sy klim uit, sluit die deur, en gaan soek die studio.

* * *

Op die dansbaan, in die helder lig wat deur die vensters stroom, is ’n man en vrou. Jonk. Hy is in ’n swart broek, wit hemp, swart onderbaadjie. Sy het ’n kort wynrooi rok aan, haar bene lank en mooi. ’n Tango uit die luidsprekers, hulle gly oor die houtvloer, so moeiteloos en behendig.

Milla staar, vasgevang deur die skoonheid daarvan, die vloei, die sinchronisasie, die sigbare genot. Sy is gevul met ’n skielike verlange – om iets só te kan doen, so vaardig, een ding wat mooi is waarin jy kan wegraak, waarin jy kan vóél en gee en ervaar.

As sy maar só kon dans. So vry.

Sy loop eindelik voor na die toonbank toe. ’n Vrou kyk op en glimlag.

Ek wil kom leer, sê Milla.

* * *

(7 Augustus 2009. Vrydag.)

Haar hare geknip en gekleur. Sy het met sorg aangetrek. Haar doelwit was informele professionaliteit, toevallige elegansie met die stewels, langbroek, swart trui en rooi serp. En nou, terwyl sy vir Die Vriendin wag in Media24 se koffiewinkel, is sy onseker – die grimering is te lig, die serp is te veel, sy lyk té formeel, sy lyk soos iemand wat té hard probeer.

Maar wanneer Die Vriendin haar verskyning maak, sê sy, Milla! Jy lyk wonderlik!

Dink jy so?

Jy wéét jy’s mooi.

Maar sy weet dit nie.

Die Vriendin het saam met haar gestudeer, byna twee dekades gelede, en die joernalistiek haar loopbaan gemaak. Die Vriendin, fynbesnede, is nou senior assistentredakteur van ’n bekende vrouetydskrif en praat dikwels in aksent- en uitroeptekens.

Hoe gáán dit met jou?

Goed. En dan met ’n sekere angstigheid: Ek wil werk.

Jou boek skryf? Uitéindelik!

Ek soek joernalistieke werk …

Nee! Milla! Hoekom? Probleme?

Sy weet sy kan nog nie oor alles praat nie. Daarom haal sy net haar skouers op en sê: Barend het my nie meer by die huis nodig nie.

Milla! Nie slim nie. Jy’s die verkeerde kleur. Jy het nie erváring nie, jy het nie ’n CV nie, die honneursgraad help jou niks, nie op ons ouderdom nie. Jy gaan meeding met trosse jong, ambisieuse, hoogs gekwalifiseerde mense wat bereid is om vir niks te werk nie. Hulle ken die digitale media, Milla, hulle lééf daarin. En die ekonomie! Die media wurg! Weet jy hoeveel tydskrifte hulle toegemaak het? Poste gevries, gesny. Jy kon nie ’n slegter tyd gekies het nie. Sê vir Christo jy wil ’n boetiek begin. ’n Coffee shop. Joernalistiek? Vergeet dit!

* * *

(9 Augustus 2009. Sondag.)

Sy sit op haar nuwe bank in die sitkamer. Voor haar op die koffietafel is die Careers-deel van die Sunday Times. Haar oë gaan angstig oor die media-advertensies – maatskappye wat soek na ’n eCommerce Operations Manager, ’n WordPress/PHP Developer, Web Developer en ’n Web Editor (internet/mobile experience ess) …

Die beklemming is nou weer sterker, die vertwyfeling, sy gaan dit nie maak nie, nie oorleef nie. Die Vriendin was reg. En Vrydagmiddag het ’n personeelagentskap-konsultant vir Milla dieselfde gesê, verskuil agter politieke korrektheid en korporatiewe eufemismes: Sy het nie ’n kans nie.

Sy wou dit nie aanvaar nie. Sy het eers die tydskrifte gebel, direk, die een ná die ander. Teen haar voorkeurlys afgewerk tot by die dagblaaie, Afrikaans en Engels. Daarna, teësinnig, die plaaslike, weeklikse poniekoerante. En eindelik, desperaat, die maatskappytydskrifte se uitgewers probeer naspeur.

Sonder sukses. Dieselfde boodskap: Hier is nie poste nie. Maar stuur jou CV.

Heel onder op ’n binneblad sien sy eindelik die klein blokkie: Journalist. Permanent position in Cape Town. Relevant experience preferred. Excellent research and writing skills required. Must relish team work. Tertiary qualification essential. Market related salary. Please call Mrs Nkosi. Apply before 31/08/09.

Dit is die preferred wat haar effens moed gee, sodat sy regop sit, die koerant só vou dat die advertensie duidelik sigbaar is, en die koppie rooibostee optel.

5

(11 Augustus 2009. Dinsdag.)

Om 12:55 stoot die bergie met sy linkerhand ’n winkeltrollie in Coronationstraat af, verby die ry motors voor die moskee. Hy slinger. In sy regterhand is ’n bottel, toegedraai in ’n bruinpapiersak.

Die straat is verlate, die eienaars van die motors is binne die moskee, vir die Dhuhr-biduur.

Langs ’n wit 1998 Hyundai Elantra struikel die bergie, en val. Hy hou die bottel omhoog, desperaat om dit nie te breek nie. Hy lê vir ’n oomblik, verdwaas. Hy probeer opstaan, maar kry dit nie reg nie. Hy skuif sy lyf, sodat sy kop onder die motor is, net langs die agterwiel, asof hy koelte soek. Dan trek hy die bottel ook onder die motor in, om ’n sluk te neem, maar sy hande is nie meer sigbaar nie. Hy lê ’n rukkie só, vroetelend, voor hy stadig weer uitskuif.

Hy sit die bottel eenkant op die teer, plaas sy hand op die soom van die wielvelling en probeer opstaan. Hy sukkel, sodat hy moet vervat aan die motor en met groot inspanning orent kom.

Hy vee denkbeeldige stof van sy gehawende klere af, tel die bottel op, steeds onvas op sy voete, reik na die trollie, en begin weer wankelend aanstap.

* * *

In die elektronika-kamer van die Presidensiële Intelligensie-agent-skap sit Rajhev Rajkumar by ’n rekenaaroperateur, terwyl Quinn, Stafhoof: Operasies, langs hulle staan. Al drie kyk stip na die rekenaarskerm wat ’n straatkaart van Kaapstad vertoon.

Quinn kyk vinnig na sy polshorlosie, dan weer terug na die skerm.

’n Skielike elektroniese geluid verbreek die stilte. ’n Klein rooi driehoek verskyn op die skerm.

Zoom in, sê Rajkumar.

Die operateur klik op die vergrootglas-ikoon, dan op die driehoekie, twee, drie keer, tot die naam van die straat duidelik daar staan: Coronation.

I think we’re in play, sê Rajkumar.

I’ll wait for Terry’s report, sê Quinn. But so far, so good.

* * *

Quinn rapporteer direk aan advokaat Tau Masilo, Adjunkdirekteur: Operasioneel en Strategie. In die laatmiddag, in sy baas se kantoor, sê Quinn vir Masilo die GPS-sender is suksesvol vasgeheg aan Baboo Rayan se wit Hyundai Elantra. En die monitering dui daarop dat die motor al vir langer as ’n uur voor ’n nuwe adres staan. Chamberlainstraat 15, in Bo-Woodstock.

Let’s do a drive-by, sê Masilo.

The pharmacy motorcycle?

That should do.

I’m on it.

* * *

Fotostatiese rekord: Dagboek van Milla Strachan

Inskrywingsdatum: 11 Augustus 2009

Die Swing. One-Two-Three, One-Two-Three. Backstep.

Die Foxtrot. Slow. Slow. Quick, quick.

Die Wals. Een. Twee. Drie.

Die Tango. Slow … Slow … Slow … Quick, quick. Die morsekode van dans. Skoolfigure, noem Arthur Murray dit, babatreë wat ek moet inoefen. Hoe ver verwyder is dit nie van die vrou wat ek verlede Donderdag sien dans het nie. Maar tog, daar is iets gerusstellend daarin: As jy dáár wil kom, moet jy hiér begin. Onder. Een tree op ’n slag. Vreemd hoe dit die angs verlig, die onsekerheid.

* * *

(14 Augustus 2009. Vrydag.)

In haar kantoor, om die ronde tafel, vertel Janina Mentz vir Rajkumar en Masilo van die president se beweerde visie van ’n enkelvoudige intelligensiediens. Masilo reageer nie. Rajkumar kyk bekommerd na ’n stukkie vel langs sy duimnael.

Ons loopbane is op die spel, sê sy.

Rajkumar begin kou aan die vel.

Is ons die enigste spelers in die Supreme Committee-verwikkelinge? vra sy.

Natuurlik, sê Tau Masilo.

Dan sal ons dit moet ontgin.

So you’re saying …

Yes, Raj, I’m saying this is our ace in the hole. Our last resort. Unless you know of something else we have exclusivity on …

No …

Then we had better make it work for us, or we will be running the back-office of the new super duper intelligence conglomerate the President is planning, wondering why we did not work a little harder and a little faster when we had the chance.

But what if we’re right? What if it isn’t local action, just Al-Qaeda in a last-gasp effort to send a few AK’s to Afghanistan?

Then we will have to find a way to make that little fact work in our favour, Raj.

* * *

Milla Strachan sit en lees wanneer haar selfoon lui, halfvier in die middag.

UNKNOWN CALLER.

Hallo?

Is that Milla Strachan?

Yes.

I am Mrs Nkosi. From the agency. I have good news. We would like you to come for a job interview.

Oh … Want sy is verlig en verbaas en dankbaar.

You are still interested?

Yes.

Could you come next week?

Yes. Yes, I can.

Wednesday?

Wednesday would be good. Sy sê amper great en moet haarself dwing om nie té dankbaar en gretig te klink nie.

Wonderful. Twelve o’clock?

* * *

Vrees, vrees, vrees. Waarom is sy so bang vir alles? Sy was nie só nie – voor Christo, voor alles was sy dapper en avontuurlustig. Dit is amper twintig jaar gelede. Waar is dáárdie Milla? Te bang om na Arthur Murray se sosiale aand te gaan. Waarom? Vir wat?

Eindelik is dit haar belofte aan haar instrukteur wat haar dwing. Sy maak te haastig klaar, ry te vinnig, loop daar in met ’n hart wat te hard klop. Tot haar verligting is almal reeds op die dansvloer, is daar meer vroue as mans, is daar jonger vroue as sy, kom haar induksie-instrukteur haar dadelik vra vir ’n dans.

6

(18 Augustus 2009. Dinsdag.)

Tau Masilo maak ’n lêer op sy skoot oop, haal ’n foto uit en plaas dit voor Mentz op die lessenaar. Laat gistermiddag, met die apteekmotorfiets afgeneem by Chamberlainstraat 15 in Woodstock …

Die foto wys hoe die Shaykh, Suleiman Dolly, voorsitter van die Supreme Committee, om die voorkant van ’n motor stap.

Sterk moontlikheid dat dit hulle nuwe vergaderplek is, sê hy.

Sy bestudeer die foto’s. Hulle het goed gekies.

Hulle het. En dit sê iets. Kyk na daardie foto. Dolly ry nie meer sy Volvo nie, wat beteken hy is skielik baie versigtig. Die nuwe vergaderplek, nou met inwonende sekuriteit, want vanoggend sien ons Baboo het aan die een kant van die skakelhuis ingetrek. En die keuse van die huis self. Middelklasbuurt, die meeste inwoners is bedags by die werk. Dus min nuuskierige oë, en stil strate. Vreemde voertuie gaan vinnig raakgesien word. Dubbelverdieping, van daardie boonste venster kan jy omtrent die hele straat dophou.

Groot moeite, sê Mentz.

Baie groot moeite. En daar moet ’n rede daarvoor wees.

Wat beplan jy?

Ons enigste opsie is om iemand in een van hierdie vier huise oorkant te kry. Ons is nou besig om die aktes te bestudeer. Die ideaal sal natuurlik wees as een van hulle verhuur word …

Gaan dit help, Tau?

Ek verstaan nie.

Gaan dit help om iemand in een van daardie huise te kry? Nog ’n paar foto’s van hoe hulle in en uit. Maar dit gee ons niks nuuts nie. Ons wil weet wáároor hulle praat.

Mevrou, ons beplan darem heelwat meer as net ’n kamera.

O?

Ons gaan selfoonantennas oprig, paraboliese mikrofone …

Mentz maak ’n handgebaar wat sê dit sal nie veel help nie.

Masilo laat hom nie van stryk bring nie. Kyk byvoorbeeld hier, teen die voorste muur. As ons een van hierdie skroewe kan vervang met ’n elektro-akoestiese mikrofoon …

As?

Mevrou, u weet tog, ons het eers nodig om observasie te doen.

Tau, soms kry ek die indruk ons speel. Met al die tegnologie, met die idee van spioenasie. Dit is tog so filmies, soveel pret en opwinding. Maar as dit by resultate kom, skiet ons tekort.

Ek wil beswaar maak …

Jy kan soveel beswaar maak as wat jy wil, maar sê my, waar is die resultate? Ons het vir Ismail Mohammed aan die binnekant gehad, ons het probeer afluister met tegnologie wat ek soms nie heeltemal verstaan nie, en hier sit ons. In die duister.

Darem nie heeltemal nie.

Janina Mentz grynslag en skud haar kop. Bring vir my resultate, Tau.

Hy glimlag vir haar. Ons sal.

* * *

(19 Augustus 2009. Woensdag.)

Sou jy jouself as ambisieus beskou? vra die moederlike, middeljarige mev. Nkosi.

Milla dink voor sy antwoord, want sy vermoed dit is ’n strikvraag. Ek glo dat as ’n mens hard werk, as jy jou verantwoordelikhede getrou en na die beste van jou vermoë nakom, sal jy sukses behaal.

Mev. Nkosi sê weer ingenome uh-huh en skryf iets op haar dokumente. Dan kyk sy op. Vertel my so ’n bietjie van jouself. Jou agtergrond.

Milla het dit verwag, sy het daarop voorberei. Ek is op Wellington gebore, ek het daar grootgeword en daar gematrikuleer. My ma was ’n huisvrou …

’n Tuisteskepper, sê mev. Nkosi, asof dit die edelste van beroepe is.

Ja, sê Milla. En my pa was ’n sakeman, kan ’n mens seker sê …

* * *

Operasie Shawwal

Transkripsie: Meeluistering, M. Strachan. Daven Court no. 14, Davenportstraat, Vredehoek

Datum en tyd: 7 Oktober 2009. 23:09

MS: Hulle was twee Boere-hippies, hy en my ma. Baie eksentriek, baie anders as ander kinders se ouers. Ek weet nog steeds nie of dit … watse invloed dit op my gehad het nie. Daar was ’n tyd toe ek so skaam was vir hulle … Ek bedoel, my ma was … Sy het partykeer kaal in die huis rondegeloop, as ons alleen was. My pa het nou en dan dagga gerook. In die sitkamer. Hy’t van die huis af gewerk. Die garage was sy werkswinkel. Hy het kasregisters reggemaak, aan die begin. Toe rekenaars … Hy was … nie net eksentriek nie, hy was slim.

Reviews for Spoor

[heatherlinc · Rating: 4 out of 5 stars]

Despite being almost 500 pages long, "Trackers" turned out to be a relative quick read. At the start I was unsure whether I would finish it or not, the plot was extremely slow and there were a huge cast of characters to get my head around, but suddenly the action picked up and the book became hard to put down. There were three distinct storylines focussing on the characters Milla, Lemmer and Matt, and it was only at the very end that the author brought the strands together, although I did want more of Milla and Lemmer's stories. I am not a big fan of the crime genre, but this was a good read.

[readafew · Rating: 4 out of 5 stars]

I enjoyed listening to this book but it was very different. It was more like three separate books in one. Each one overlapped but there really felt like 3 stories that had a link to each other. It was a little confusing at times especially when the story shifted. Each story was suddenly dropped as we followed the new thread. I had mixed feelings about the whole thing that is why it only got 3.5 stars.The story involved smuggling, terrorists, gangs, security guards, a lot of lies and deception. Lots and lots of stuff. It was also a very interesting look at South Africa and many of the facets of the country. The language was interesting and I am assuming that it was/is indicative of the South Africa. The author kept alternating between describing someone as black vs. colored. Other such things kept ones attention. Lots of words and phrases were used that would be common for the different groups. The whole book was pretty violent and did not show South Africa nor most of southern Africa in a very positive light. I'm actually interested in learning more about the country after reading this book. Overall, it was well written and kept my attention from beginning to end and I think it is a worth while thriller, especially for those who might have an interest in South Africa.

[23blue · Rating: 4 out of 5 stars]

I received an audio version of this book from Library Thing and was a little intimidated by the 16 hour run time; I guess I should have gone for a road trip. The author was unknown to me but I am going to look into his other work. This is one of those books that is essentially 3 stories that are all related in some way. I liked the characters and the pace of the book as it never left me board. It was very engaging and I ended up just stopping what I was doing for the last hour or so for the conclusion, which was satisfying, but left unanswered questions. I would hope that future projects shed some light on these. Well worth the time. As a fan of thrillers this was a bit out of the ordinary with the setting in a very foreign place and the stories very focused with a little current events tossed in.

[maneekuhi · Rating: 5 out of 5 stars]

Deon Meyer's Trackers tells his complex and tension filled story using a plot structure that I haven't encountered before, and it worked extremely well. Early on we meet Milla, a fortyish under-appreciated homemaker who walks out, and lands a job with a South African intelligence agency as an assistant/analyzer. The case with which she becomes involved includes every imaginable kind of bad guy (terrorists, mafioso, corrupt politicians, gangs etc.) each with an interest in the prize - but it's not exactly clear what the prize is. This is all complicated by the fact that the agency for which she works is fighting for its political survival, as are its top leaders. Part two focuses on Lemmer whom we have met in previous Meyer novels. He still lives in the wilderness fringes with his new lover. Lemmer is engaged to ride shotgun as two rhinos are transported cross border to his client's farm. But they, including the mysterious Flea, are waylaid by some of the guys we met in book one. Lemmer survives and vows to track down his assailants. Part Three focuses on retired cop, Mat Joubert, now an investigator for a large PI firm. He is engaged on finding a missing husband, a seemingly good guy who has vanished for no apparent reason. We learn more and more of what the prize is and how all the pieces and bad guys fit together as we move though the three parts. There is a lengthy prologue which ties together the final missing pieces. A very excellent read, one which you don't want to end. My only critical comment is that I thought Milla's contributions throughout were a real stretch, and I was tempted to knock this down to a 4.5 - but the story is just too good. Maybe we'll see some of these characters in future books (?)

[the7ken7petersen · Rating: 5 out of 5 stars]

I have to be honest and admit that, before reading this book, I had never heard of Deon Meyer. That was to my detriment, not his. ' Trackers' is one of those books that builds, not to one, but to several pinnacles; for this is, at least, three books in one. Stories that seem to be unconnected but all of which end in a single denouement.Myers, far from being South Africa's answer to Stieg Larsson (the "boast" on the cover), is a talent in his own right. The stories always stay, just, on the right side of believable, and draw one into a world that, certainly to me, is alien. His characters are sufficiently rounded to appear real, without the need for pages of superfluous background. Each one is deftly painted and each different - there are no template characters here. My bete noire in so many recent crime and thriller books is the language: so many authors feel that if every noun is not accompanied by an expletive adjective, then the realism is missing. Mr Meyer disproves this theory. He is not afraid to insert language which I would rather not repeat here, but I never found it to intrude. It was not used to "shock" the reader.At 475 pages, this is quite a chunk, for a thriller, but the book never drags: indeed, the test of a good book is that it leaves one wanting more and I, for one, would not have complained were this novel to have continued for a further hundred, or two, pages. I started this review by saying that I had not heard the name Deon Meyer; I shall end it by adding the fact that I shall not forget it again - this is a very talented author!

[martinhughharvey_1 · Rating: 5 out of 5 stars]

My 2nd Deon Meyer book - I enjoyed the first and really enjoyed this one. One of the key characters Lemmer returns from Blood Safari which is my other Meyers book.Acquired this on impulse as I'd just finished a serious N/F book, wanted an escape, and had enjoyed a spectacular (5 start) trip to S Africa earlier this year.Puzzled me for a while because it is 3 separate books and I wondered what had happened each time one of these stories started. They are connected at the end however, loosely but not inconclusively. Just a loose end that I suspect may arise in another future book.Great ans highly recommended read.

[atechwreck · Rating: 3 out of 5 stars]

Three stories interweave in this complex book about various types of 'trackers' in South Africa. The book takes a while to get started; the first chapters filled with too much information and characters, but if you stick with the book, you'll be rewarded with Meyer's great characters and interesting storylines. The connection between the stories is flimsy however and the reader is left until the end of the book to find what holds the stories together. I would have rated this higher if it had been seperate books!

[kakadoo202 · Rating: 1 out of 5 stars]

at this time i was not able to connect to the story and the characters and just got completly confused and was not sure who is who. i think i will have to give it another try in a while because of all the good reviews.

[dannn_2 · Rating: 5 out of 5 stars]

This was a book that I simply could not put down. The three stories making up the book seemed unrelated at first and a bit confusing with all the characters introduced, but I knew that they all had to come together in the end. As I got nearer the end I became concerned as to how these stories would be tied together in so few pages and this was part of the suspense of this thriller. I enjoyed the book all the more because of the setting and names which were local to me, rather than being set in some country with which i am unfamiliar. It is a fast, action-packed thriller which held my attention all the way through.As a South African I have now become an avid fan of Deon Meyer. I wonder if his cook book is just as exciting!

[celticlibrarian · Rating: 3 out of 5 stars]

3.0 out of 5 stars - Complicated South African thriller is difficult to wade through and understand on audio.The mystery is complex and involves three separate stories with a large cast of characters whose names I really never quite understood. Not seeing them in print made it more difficult to keep track of what was going on.Lemmer is an interesting character who gets involved in a plot that includes transporting stolen rhinos, smuggled diamonds and aiding or abetting terrorists. There are spies and counterspies, gangs, and a possible US CIA agent who connect in a multilayered plot with murderous results.I would probably have enjoyed this book more if I had read it rather than listened to it. The reader did a fairly good job of enunciating and pronouncing the names and unfamiliar places, but as no glossary came with the boxed CDs, it was hard to keep track.I doubt I'll read another by this author.

[melydia_1 · Rating: 3 out of 5 stars]

(unabridged audiobook read by Simon Vance, translated by K.L. Seegers; 16 hours on 14 CDs): Recently divorced housewife Milla gets a job writing reports for the South African government. She doesn't know what she's writing for; she's given a subject to research and some additional intelligence and compiles it into a coherent story. When she meets one of the subjects of her reports and falls in love, things get really complicated. Lemmer is a paroled bodyguard who is asked to watch over the transport of a couple of endangered black rhinos. Mat is an ex-police private detective searching for a woman's husband who suddenly went missing several months before. Yenina is a high-ranking government official attempting to intercept a mysterious shipment planned by some religious extremists. What do these all have to do with each other? Honestly, even after finishing the book, I'm not entirely certain. Milla's story had me cheering her on despite the somewhat morally ambiguous circumstances surrounding her. Lemmer was amusing but his story felt unfinished; however, I understand this was not the first Lemmer book and probably not the last, so I can live with that. I was pretty lost for the entire detective story, and the epilogue really didn't illuminate much for me. I was fascinated to learn more about South African history and culture, and as I said, Milla's story was very good. It just felt more like separate stories set in the same universe rather than one coherent novel. Perhaps something was lost in translation.A note on the audio: I’ve enjoyed Vance’s narration of several other books, and this was no exception. However, it did cause me to discover something: you know how in the Matrix movies, Agent Smith (played by Hugo Weaving) talks kind of … strangely? Turns out that’s Weaving’s attempt at an American accent. I only know this because Vance is British as the day is long, and all his American characters talk like Agent Smith. It’s rather unintentionally hilarious, but luckily did not detract from my enjoyment of the story. I guess not all British people can be Hugh Laurie. :)

[jmyers24_1 · Rating: 5 out of 5 stars]

Deon Meyer’s Trackers is an ingenious hybrid novel that marries the spy thriller to the private detective mystery with stunning success. Set in Cape Town, South Africa, the complex plot merges issues of global significance with the individual struggles of various Cape Town residents.Trackers balances its narrative on a tripod of characters: Milla Strachan, aggrieved housewife who becomes a intelligence researcher for the PIA (Presidential Intelligence Agency) which is fighting to survive in a hostile political climate; Lemmer, on parole after serving time for manslaughter, now a bodyguard with Body Armour; and Mat Joubert, former police officer now working for Jack Fischer and Associates, a very successful private investigation firm. Each of these characters has a part to play in an international event involving an Islamic terrorist group under surveillance in Cape Town and a mysterious shipment of some unknown valuable cargo that will be smuggled into South Africa by the terrorists. While Milla is an official player in this game of intrigue, Lemmer and Joubert are unwitting participants with their own agendas. Together, their separate stories form the pieces of a puzzle with many moving parts, including South African and U.S. intelligence agencies, black rhinos smuggled in from Zimbabwe, the international shipping industry, and a missing husband. Meyer employs a variety of styles to emphasize the shifting nature of the unfolding drama. From straight narrative to staccato intelligence reports to excerpts from Milla's personal journal, the author supplies a constant onslaught of tantalizing information that commands the reader's attention. Additionally, quotes from a tracker's manual announce major shifts in the action. And, while Strachan's and Joubert's narratives use the third-person, Lemmer's first-person account adds slightly more weight to his character. The clever end to this very thrilling tale also suggests that we will hear more from Lemmer, as well as Joubert, in the future novels. This review is based on the very excellent audio production narrated by Simon Vance who skillfully navigates the shifting narrative terrain with an accent that adds a delicious flavor to this must-read thriller.

[unkletom_1 · Rating: 4 out of 5 stars]

Trackers is a fast-paced thriller with an absurdly large cast of characters, including Al Qaeda terrorists, smugglers, poachers, street gangs, intelligence analysts, police, private investigators and disaffected housewives.Set primarily in South Africa in the days preceding the 2010 World Cup, Trackers consists of three seemingly distinct story lines; Milla Strachan, an unhappy housewife who leaves her husband and starts a new life as an analyst for the Presidential Intelligence Unit (PIU?), Lemmer, a professional bodyguard hired to smuggle and endangered black rhino safely out of Zimbabwe and Mat Joubert, a retired policeman turned private eye working his first case, the hunt for a missing bus company supervisor.What I enjoyed most about reading this book was trying to figure out how these three story lines could possible come together in the end as I figured they must. Meyer was extremely tightfisted with clues and none of the tree subplots seemed to have anything to do with the others. He did such a great job of developing the characters that I often felt frustrated when he switched to a different story line (Wait! Tell me more about…). While he did a great job of tying most of the loose strings together in the end, there were a few major plot lines that I think got short shrift in the author’s haste to wrap up the story. If you are going to take your readers for such a wild and complicated ride, you owe it to them to tie things together neatly in the end.While Trackers is supposedly a stand-alone novel, there are indications that readers may see more of private investigator Mat Joubert and that would suit me just fine.This review is of the unabridged audio recording by Englishman Simon Vance, a prolific narrator best known for his work on Steig Larsson’s Millennium trilogy and Patrick O’Brian’s Jack Aubrey series. I personally believe I would have gotten more out of this book had I read it rather than listened to it, mainly because the story frequently changed story lines and points of view. While such changes are easy to mark in text by inserting a blank row, it is harder to catch in audio recordings unless the narrator is skilled enough to distinctly portray many different characters. This is not intended to be a slight against the author or narrator, merely a statement of personal preference.The review copy of this book was obtained from the publisher via the LibraryThing Early Review Program.

[smik_3 · Rating: 5 out of 5 stars]

I found TRACKERS a challenging book to read but all my "problems" are probably minor when you consider what Deon Meyer has attempted to do, and succeeded in doing. The book's length and structure create complexity.Another reviewer talks about the roller coaster ride you get when the novel presents a series of seemingly disconnected events that involve rhino smuggling, gang warfare, the FIFA soccer tournament and Al-Qaeda threats, and then get muddled up with intelligence gathering. The reader knows that somehow all of these things must jell together and it is almost with a sigh of relief that you welcome a familiar face, Mat Joubert, Bennie Griessel's boss in earlier books. You just know if anyone can get you out of this mental mess, then Mat can.The novel is set in a South Africa that has "gone wrong". Mat Joubert for example has resigned from a police force that he feels has lost its way, where he has become an insignificant and ineffective cog, but he comes to realise his new job is no better. But when he was inside, the last two, three years, another kind of loss had slowly overcome him –a disillusionment, a disappointment, a powerlessness, a realisation of potential leaking away, possibilities lost. He, who had been so positive to begin with, who believed the police service could get better, could adapt to the new challenges, new realities. He had supported the ideal wholeheartedly and enthusiastically, the ideal of a SAPS which reflected the population demographic, which deployed affirmative action to cancel out old injustices, which transformed to a proud, effective, modern instrument of government. Only to see how it was slowly poisoned by politics and good intentions and haste and stupidity. And, in the end, by greed and corruption. And when he spoke up, when he warned and advised and pleaded, they marginalised him, pushed him out of the pack, made it clear that they no longer had any use for him. A lifetime’s work. For nothing. No, no, he mustn’t think like that. Take the case of Milla Strachan, a housewife, once trained as a journalist, but on the sidelines with home duties for twenty years. Gets a job with a government agency that assembles "intelligence" reports. Those who employ her have an agenda in their recruitment - they really want people who won't ask questions, despite the important nature of their work. “You do realise, we are all rejects,” said Jessica the Goddess as she poured more red wine, her words fuzzy from the alcohol. “All those questions you answered during the interviews, all the psycho-babble like ‘are you an ambitious person?’, it’s all bullshit. All they wanted to know was, are you a reject. They like that. A lost cause, an outsider. Damaged goods, well isolated.”And as a result their reports become misinformation. Those at the writing level often see connections but their incompetent managers jump to the wrong conclusions and innocent people are credited with traitorous intent and become the target of surveillance and expensive "operations".There's a lot to think about in TRACKERS. It is as if Deon Meyer has all these ideas boiling inside him - things he must write about - but only an annual book to do it in. This gives TRACKERS a voice that goes beyond crime fiction.

[bsquaredinoz · Rating: 4 out of 5 stars]

It’s hard to know how to talk about TRACKERS without giving away too many of the book’s surprises which come from both story and structure so I shall err on the side of caution. I don’t think it’s letting too much out of the bag to say that there are three distinct books here, and though the reader assumes the stories will eventually intertwine most connections are not made until almost the very end so you are really reading three independent stories. While this maintains suspense it does require more than the usual amount of small-detail retention on the part of the reader, something that proved quite challenging with the audio version of the book.

The first and most prominent of the three stories centres around a woman called Milla Strachan who, when we meet her, is just coming to the decision to leave her violent, philandering husband and their boorish, spoiled son. Although she trained to be a journalist she has not worked for many years and struggles to find a job until she spies a small newspaper advertisement. That leads to a report-writing job with a government agency. In the second book we meet a young freelance bodyguard called Lemmer who is hired for the seemingly innocuous job of escorting two endangered rhinos being smuggled into the country from Zimbabwe on behalf of a wealthy and slightly dodgy farmer. In the final book of TRACKERS we follow the trail of former policeman Mat Joubert as he starts his new job as a private investigator and takes on the case of a missing husband whose wife is unsatisfied with what she perceives to have been a fairly cursory investigation by police.

All three stories are compelling in their own right though I have to admit to finding the first one a little tough-going in parts. Although the audio narration was excellent I found the very complicated plot a little hard to follow in this format and did have to rewind quite a bit which is something I very rarely need to do. I had no such problems with the other two books within this book and perhaps for that reason I enjoyed those two stories slightly more than the first.

There are several elements which link the books, the most obvious being that each depicts some version of tracking; be it people, animals, objects or something less tangible. This could have been clumsy in a less talented author’s hands but Meyer is a terrific storyteller and manages to use this device almost without the reader noticing it’s being done. Another theme common to the stories is that the main character in each one is at something of a crossroads in his or her life and the events cause, or force, them to learn something not entirely comfortable about their own makeup. Milla Strachan’s case is probably the most dramatic of the three but these threads are all fascinating and provide part of the depth of this book.

The remainder of that depth comes from the other thing which links the books which is the ever-present commentary on life in modern South Africa. It is almost as if Meyer has written a non-fiction book underneath the fictional one in which he is depicting a year in the life of his country. Setting the main part of the story in the time leading up to the country’s hosting of the football (soccer) world cup offers scope to show how the country and its residents want to be seen on the all-important international stage, while the disparate stories within TRACKERS allow a broad cross-section of ‘routine’ lives to be depicted which helps readers build up a real picture of the country today. Again it is something you almost don’t notice until the book is finished when you suddenly realise you have such a detailed picture of the place that you feel like you could walk into the pages and feel at home.

I think I’ve only scratched the surface of all that is good about TRACKERS so can only recommend you read the book for yourselves, though I’d only recommend the audio format to seasoned listeners. It is an intelligent, compelling thriller with a fantastic range of characters and an absorbing sense of place. At a time when many successful writers seem content to write the same book over and over again Meyer is to be applauded for continuing to stretch himself and his readers.

My rating 4.5 stars