Driveway Divatjie

By Annalise Wiid

Soet, mooi woorde kan mens mos raam of in jou Bybel bêre of teen jou hart vasdruk. Hulle las niks by jou heupmaat nie en verwelk ook nie weens die geringste bietjie hitte nie. Woorde van liefde en waardering kan koel skadu’s gooi oor ’n songeskroeide gemoed en ’n volmaan laat skyn in ’n hart wat onontwykbare donkertes moet deur. Opregte, fyn gekose, koesterwoorde kan vaaltes kleur en droogtes breek. Hierdie boek is gevul met sulke woorde. Dit bied die leser ’n versameling essays met spesiaal uitgesoekte woorde. Woorde wat jou sal goed doen. Woorde wat jou lewe sal verryk. Woorde wat jou sal laat voel jy word verstaan en waardeer. Woorde wat jou Lig sal bring. Só deel Annalise Wiid met haar lesers 56 essays wat sal bemoedig en inspireer, wat lesers sal wil lees en wéér lees.

• Language: Afrikaans
• Publisher: Lux Verbi
• Release date: Mar 1, 2013
• ISBN: 9780796316127

Annalise Wiid

Annalise Wiid is van woorde en wysies aanmekaargeweef. Sy skryf stories, liedjies en rubrieke wat vertel van God en van die lewe. Sy reis, sing-sing, die wêreld vol om dit met gehore te deel. Sy is ’n geleentheidspreker en bied ook kampe en seminare aan. Haar werk reflekteer die sweef- én die strompelkant van die Christelike lewe. Dit reflekteer ook God se onuitputbare genade en begrip vir ons. Annalise woon in Somerset-Wes.

Book preview

Titelblad

headpic.jpg

DRIVEWAY DIVATJIE

headpic.jpg

ANNALISE WIID

LUX VERBI

Opdrag

headpic.jpg

Om ingenooi te word,

verwelkom en tuisgemaak te word,

is ’n hartverblydende ervaring.

Dankie, liewe Lux Verbi-span

(Veronica, Elize, Engela, Vilien, Mariana,

Johan en Marthie), baie dankie – dit is wat julle

vir my gedoen het toe julle my Driveway Divatjie

so spontaan en sorgsaam omhels het!

Met enorme waardering,

Annalise

Somerset-Wes, November 2012

headpic.jpg

Voorwoord

VOORWOORD

Liewe Leser,

Ek wonder hoe jy oor Valentine’s Day voel? Is jy een van die gelukkiges wat elke jaar blomme kry? Nie sommer ’n voorafverpakte kettingwinkelbos nie – langsteel-, spesiaal uitgesoekte, vars geplukte, bloemistoegedraaide rooi rose; die grootste denkbare arms vol bos. En sjokolade – ingevoer, van die allerduurste; en dan ook nie sommer ’n enkele plak nie, nee – verpak in ’n boks wat jy altyd wil bêre, toegestrik met smeulrooi lint wat fyn voel onder jou vingers. En daarby ’n hartklopversnellende kaartjie – met die hand geskryf, natuurlik, met vulpenink – vol digterlike liefdeswoorde, deur jou unieke en verleidelike menswees geïnspireer; woorde wat eenvoudig onkeerbaar uit jou geliefde se ontroerde hart gevloei het.

Of is jy een van die minder gelukkiges wat op stamelings (of erger nog, stiltes), knakstingel-asters en skewe snytjies brood moet oorleef? So vermoed, ja. Verreweg die meeste van ons was nog nooit aan die ontvangkant van sulke oordrewe Hollywood-weergawes van Valentine’s Day nie. Moet sê, ek dink dit sal nogal lekker wees, baie lekker – mits dit uit opregtheid kom. Of, nee, al kom dit ook uit aangeplaktheid … Maar ag wat, dis ook net een dag in ’n jaar. En al die baie ekstra romerige sjokolade sal mens tog net vreeslik vet maak en rose vrek ook so gou in Februarie.

Maar die woorde! Soet, mooi woorde kan mens mos raam of in jou Bybel bêre of teen jou hart vasdruk. Hulle las niks by jou heupmaat nie en verwelk ook nie weens die geringste bietjie hitte nie. Woorde van liefde en waardering kan koel skadu’s gooi oor ’n songeskroeide gemoed en ’n volmaan laat skyn in ’n hart wat onontwykbare donkertes moet deur. Opregte, fyn gekose, koesterwoorde kan vaaltes kleur en droogtes breek.

Weet jy, liewe leser, hoe spesiaal jy vir ons is? Weet jy hoeveel ure en ure het ek geswoeg – weke, maande lank – om die regte woorde te vind om met jou te kommunikeer? Het jy enige idee met hoeveel toewyding hierdie boek beplan, bedink, geskryf en geproeflees is? Vir jou! Woorde wat jou sal goed doen. Woorde wat jou lewe sal verryk. Woorde wat jou sal laat voel jy word verstaan en waardeer. Woorde wat jou Lig sal bring.

En dan, om die woorde aan te vul, weet jy hoe ek en die produksiespan ure lank gesoek het na presies die regte voorblad – kleure, foto, lettertipes en na die mees gepaste resepte – wat my woorde aan jou sal ondersteun en verryk?

Verstaan jy hoe belangrik jy is? Hierdie hele boek draai om jou. Woord vir woord. Letterlik.

Liewe leser, jy’s ons Valentine!

Annalise Wiid

Iets vreeslik moois

headpic.jpg

IETS VREESLIK MOOIS

headpic.jpg

Ek het vanmiddag iets vreeslik moois gesien. Iets vreeslik hartseer: twee ou hande.

Die een maer, knobbelrig, klein en broos. Dun, benerig. Met ’n enkele ring aan die trouvinger. Die handrug blou beaard. Druifblou, skryf Eybers. Skaduweeblou. Deurskynvel. Met vlekkies wat die son onthou en sewe stories vertel van sterre en saamwees …

Die ander hand is effens groter. Hy ken die stories soos sy palm. Koester hulle. Altyd. Nou lê hy, gekneus en baie moeg, so weerloos oud op die hospitaalbed.

Hulle hou mekaar vas. Nee, eintlik het haar hand onder syne ingeskuif. Kom skuiling soek. Met ’n ingeleefde vertroudheid lank net so doodstil en tevrede onder sy hand gelê. En meer gesê as ’n leeftyd se woorde. Hy het al haar liefde en sorg deur sy vel opgeneem, soos ’n blaar die sonlig, soos grond die reën. In sy bloed, in elke sel van sy liggaam, tot in die diep saamkomplek van murg en siel. En net elke af en toe, dankbaar en lig, met sy duim oor hare gevee.

Eens was sy hande sterk en sekuur. Kon hulle vol selfvertroue om ’n gimnastiekbalk klem. Kon hulle rats en blitsig vat en vervat; opdruk, omswaai, laat los! Kon hulle motor bestuur, tent opslaan, struike snoei, gras sny … Sy sien hulle nou nog geduldig oor ’n kolf en klein seuntjiehandjies vou. Sien hulle nog sukkel met ’n eerste doekspeld en bokstertrekkie. Sien hulle nog uitgestrek in die lug om ’n gloeilamp te ruil, Kersversierings te hang, suurlemoene te pluk … Sy hande wat die swaar teeskinkbord by haar aanvat, ’n deur vir haar oophou, die hare agter haar oor invee. Sy hande wat musiek kon tower uit die stiltes van die nag.

Haar hande het vir hom die sterre gevang en die son lag-lag in sy oë kom ophang. Haar hande het klavier gespeel en blomme geplant. Babalyfies gebad en koorsvoorkoppies afgespons. Milo gemaak, koekies versier, knope aangewerk. Gordyne gehang, boekies geblaai, pleisters geplak, trane weggetroos. Gegee, gedra en gevorm. Dogtertjiehandjies leer brei, vleg, skryf en sterk word. Foto’s geneem. Baie foto’s geneem, want wat sy nie vir altyd in haar hande sou kon hou nie, wou sy vaslê om vir haar oudag-oë en haar kinders te bewaar.

Nou is dit sulke tyd. Die tyd van versorging en inkrimp. Nou speel haar hande saans Scrabble op ’n klein, klein tafeltjie. Vul blokkiesraaisels in om die brein aktief te hou. Pak nog soms ’n legkaart. Vou bewend om ’n teekoppie … Alles het anders geword.

Vanselfsprekende krag het plek gemaak vir onvermydelike afhanklikheid. Hy kan nie meer ’n mes en vurk vashou nie. Word gevoer. Opgetel. Neergesit. Uitgelewer. Oorgegee. In ander se hande. Sy word, met haar versaakte hart, in ’n rolstoel na hom toe gestoot. Die kinders moet haar kom oplaai en hospitaal toe ry. Sy dra die dae een vir een. Dapper. Bring vir hom ’n plastieksakkie met ’n appel, ’n piesang, ’n paar stukkies droëwors. Dié hou haar maer, hartseer, knobbelhandjies op haar skoot vas – al in die lang hospitaalgang af.

Daar lê ’n leeftyd se liefde in hul verstrengelde vingers op die wit hospitaallaken. Dit gaan binnekort verby wees. En tog gaan dit vir altyd bestaan.

Wat ek vandag gesien het, is vreeslik mooi. Vreeslik hartseer. En vol, vol troos.

Die tyd

headpic.jpg

DIE TYD

headpic.jpg

Die tyd trap silwer spore in jou hare

Die tyd lag in lyntjies om jou oë

Die tyd strooi sterstof oor ons saamweesjare

Die tyd vlieg!

Geruisloser nou as vroeër.

Die tyd

bind ons vaster, maak ons vryer,

kraak ons maskers,

lig ons sluiers.

Die tyd veredel ons:

Ons is ryper nou, meer beleë

Jou smaak lê deesdae anders op my tong

As toe jou jongwynwysies my kop kon draai

Wie het toe kon dink dat ons tot hier sou kom!

Die tyd trap silwer spore …

Die tyd

bind ons vaster, maak ons vryer,

kraak ons maskers,

lig ons sluiers

Die tyd verteder ons:

Ons is ryper nou, meer beleë

Jou smaak lê deesdae sagter op my tong

As toe jou vonkelwynwysies my kop kon draai

Het jy ooit kon droom dat ons tot hier sou kom?

Die tyd gooi silwer draaie …

Sluipstil, silwer draaie …

En hy bind ons immer vaster, maak ons vryer,

kraak ons maskers,

skeur ons sluiers

en hy vermurwe ons.

Ons is ryper nou, veel meer beleë

Jou smaak lê nou selfs soeter op my tong

En jou heuningwynwysies laat my kop steeds draai …

Hoeveel tyd het ons …

… voor die einde kom?

Die tyd sleep sy silwer spore deur jou hare

Die tyd keep skrikwekkend om jou mond

Die tyd lê ’n sterkrans op ons saamweesjare

Die tyd vlieg!

Geruisloos, meedoënloos nou …

© Annalise Wiid op haar CD Nkosi is Hier

Gedeelde liefdes

headpic.jpg

GEDEELDE LIEFDES

headpic.jpg

Die Engelse daag toe hier op etlike ure voor die eindstryd om die Rugbywêreldbeker. Ek praat nou nie van plaaslike Engelse wat ook vir die Bokke cheer nie. Ek praat nou rou Engels – uit die immergroen hart van Lancashire. En daai groen is beslis nie ’n Springbok-groen nie!

Toe hulle uit die kar klim, kla sy sy is moeg. Goed, dink ek, dan sal sy seker nie wil rugby kyk nie. Maar skaars ’n halfuur later vra sy: Are you by any chance into this rugby thing at all? Seker toe nog gedink hulle gaan wen …

Oh yes we are, sê ek met ’n skietgebedjie vir die Bokke en vir myself. Want as dinge suur raak, kan die gevolge nogal onaangenaam wees. Die Engelse is hier vir ’n hele week! Dit kan onhoudbaar lank wees as mens nie langs dieselfde vuur wil sit nie.

Voordat die rugby begin, gaan kyk ons eers ’n kort konsertjie van die Madrigaal Sangers van Stellenbosch. Twaalf uitmuntende jong stemme wat perfek met mekaar versny. Dit is so verskriklik mooi dat ons heerlik gemoedelik daar uitstap – glad nie in ’n bui om mekaar oor rugby te verskeur nie, ten spyte van die studente oral om ons met hul opsigtelike Bok-truie, uitdagende groen hare en voortydige vonkelwynbottels …

Die Bokke kou toe ’n bietjie klippe, maar hulle wen nietemin oortuigend genoeg. En ek moet sê, ons het ons besonder goed gedra. Baie ingehoue ge-cheer – nie naastenby so uitgelate soos ons in net Suid-Afrikaanse geselskap sou nie. Ons het selfs hier en daar vir die Rose hande geklap. En hulle opreg jammer gekry toe daardie hulle-sê-dit-is-ons-sê-dit-issie-drie nie aan hulle toegeken is nie.

Eers nadat die Engelse gaan slaap het – foei tog – het ons ’n bietjie uitgerafel van plesier!

Natuurlik was dit vir die res van hul kuier ’n teer puntjie. Daar is maar deurentyd liggies draak gesteek met hul nederlaag en met goedige trots na die briljante Bokke verwys. Ek lig my hoed hoog vir die Engelse. Hulle het nie een keer kwaad geword of selfs eens krapperig nie. Net telkens teruggeval op die feit dat hul span darem regtig baie goed verdedig het, anders sou ons ouens minstens 30 punte meer gehad het. Dan het ons maar vinnig oor iets anders begin praat om verdere verleentheid te vermy.

Die laaste dag van hul kuier hier gaan eet ons by Blaauwklippen. Ons sit op die allerhelderste blou dag onder koelgroen akkerbome op die engelwit stoep en teug behaaglik aan die opbrengs van die omliggende wingerde. Wat wil hulle eet? vra die kelner. Tot almal se groot vermaak bestel die Engelsman met ’n vonkel in die oog springbokskenkel! Die meeste van ons volg sy voorbeeld. En daar sit ons toe: aartsvyande van ’n eeu gelede, toe Kakies en konsentrasiekampe ’n doodsreuk oor die land laat hang het; bloedsweet teenstanders op die rugbyveld skaars ’n week gelede; nou geswore, gesellige vriende om ’n geurbelaaide, ontspanne tafel.

En ek dink: Hoe wonderlik samebindend kan dinge soos kos en musiek, die natuur en sport nie wees nie. Dit is ons gedeelde liefdes – wat brûe bou oor ongemaklike skeidings. Meteens flits my gedagtes terug na verlede Sondagoggend in die kerk. Die Engelse het gesê hulle wil saamkom, al gaan alles in onverstaanbare Afrikaans wees. Ek het gedink hulle is nogal dapper.

Toe is daar nagmaal ook. En vir die eerste keer in hul lewe, gebruik die Rooms-Katolieke Engelse nagmaal met regte, egte witbrood en glasies wyn – sommerso in die banke. Nie, soos hulle van moedersknie af ken, met