Puthje Mbi Bosfor: Antologji e Poezisë Turke

By Klubi i Poezisë

Anthology of 101 Turkish poets. Translated by Rozana Belli. / Antologji e 101 poetëve modernë turk. Përkthyer nga Rozana Belli. // "Më rrëmbeu poezia turke, mu ngjit, këndonte hallet e mia, hallet tona, brengat e dhimbjet tona dhe mu bë shumë e dashur kjo poezi, ky libër, kjo antologji e poezisë turke. Gjerësi e thellësi, thjeshtësi, natyrshmëri, frymëmarrje pa fund, shqetësim e ankth, brenga e dhimbje të mëdha që kanë pjellë poezi të madhe turke." (Rexhep Shahu)

Vëllimi përmbledh poezi nga këta poetë:

Jahja Kemal Bejatlle
Ashëk Vejsel
Faruk Nafiz Çamllëbel
Nazim Hikmet
Zeki Omer Defne
Sait Faik Abasëjanëk
Sebahattin Ali
Asaf Halet Çeleb?
Xhahit Sëtkë Taranxhë
Refat Ilgaz
Bedri Rahmi Ejybogllu
Oktaj Rëfat
Orhan Veli
Aziz Nesin
Melih Xhevdet Andaj
Myshtak Erenus
Behçet Nexhatigil
Ibrahim Abdylkadir Mericboju
Xhahit Kylebi
Ilhan Berk
Enver Gokçe
Ryshty Onur
Nexhati Xhumallë
Jashar Kemal
Ozdemir Ashaf
Arif Damar
Attila Ilhan
Xhan Jyxhel
Umit Jashar Oguzxhan
Ahmed Arif
Hasan Hysejin Kormazgil
Turgut Ujar
Edip Xhansever
Exhe Ajhan
Xhemal Sureya
Ahmet Oktaj
Gylten Akën
Sezai Karakoç
Oguz Ataj
Xhevat Çapan
Hilmi Javuz
Tunxhel Kurtiz
Ylky Tamer
Tyrkan Ildeniz
Afshar Timuçin
Attila Ashut
Erdem Bajazet
Xhahit Zarifogllu
Metin Alltëok
Tomris Uyar
Ataol Behramogllu
Syreja Berfe
Tezer Ozly
Ozkan Mert
Ahmet Teli
Sezai Ozger
Behçet Ajsan
Ahmet Hixhri Izgoren
Murathan Mungan
Nadir Goktyrk
Gyltekin Emre
Enis Batur
Shykry Erbash
Ali Xhengizkan
Bedrettin Ajkën
Mehmet Zaman Saçllëogllu
Adnan Azar
Hajdar Ergylen
Lale Myldyr
Turgaj Fishekçi
Ahmet Erhan
Hasan Ali Toptash
Nilgyn Marmara
Akif Kurtullush
Xhezmi Ersoz
Nurullah Genç
Turgaj Kantyrk
Adnan Satëxhë
Sunaj Akën
Bahtijar Kajmak
Bajram Ballxhë
Birhan Keskin
Tozan Allkan
Kycyk Iskender
Uluer Ajdogdu
Mirza Tazegyl
Kemal Sajar
Xhenk Kojunxhu
Arzu Eshbah
Didem Madak
Ibrahim Tenekexhi
Elif Shafak
Exhe Temelkuran
Tarëk Tufan
Zafer Ekin
Xhejhun Jellmaz
Gonxha Ozmen
Lejtun Kapllan
Serkan Ozel
Ali Lidar

• Language: Gjuha shqipe
• Publisher: Klubi i Poezisë
• Release date: Mar 26, 2020
• ISBN: 9780463190807

Klubi i Poezisë

Illz is a periodical of literature in the Albanian language. It is published every two months by Klubi i Poezisë, Tiranë.

Book preview

U lind me 2 Dhjetor 1884 në Mahallën e re (Yenimahallë), në Shkup dhe vdiq me 1 Nëntor 1958 në Fatih, Stamboll, Turqi. Ky poet, shkrimtar, politikan, diplomat, mik i ngushtë me Ataturkun, Ambasador në Varshavë, Portekiz, Pakistan, Madrid, krijoi miqësi të ngushtë me mbretin Alfonso XIII të Spanjës.

Veprat kryesore: I Shtrenjti Stamboll (1964); Portrete letrare dhe politike

kujtime nga fëmijëria, rinia dhe politika (1972).

VERA E SHKUAR

Ishte një verë e ëndërrt. Ti rikrijove me frymë,

Çdo moment, çdo ngjyrë, çdo poezi të lumturisë.

Kopshtet janë ende të mbuluar nga zëri yt i ëmbël!

Nëse ndjen mall për një kujtim të ëmbël, një ditë

Vështro ujin e përhumbur në Korfuz, do të shohësh

Se në thellësi të tij qëndron dikush, mbetur nga netët e kaluara

Drit’hëne…trëndafila të mëdhenj…dhe pjesa jote më e bukur

Ajo ëndërr që qëndron në vendin e saj…

* * *

Ideali i ngjan një ylli,

Ne nuk mund ta mbërrijmë atë.

Por njësoj si marinarëve

Është pikërisht ai që na tregon rrugën…

ANIJE E HESHTUR

Nga ky liman niset një anije e detyruar të shkojë

Që merr rrugën në heshtje si të mos ketë asnjë udhëtar

Asnjë krah, asnjë shami që të valvitet gjatë nisjes së saj

Të mbeturit në portin tim ndjejnë dhimbje nga ky udhëtim

Prej horizonteve të errëta që kanë parë tash sa kohë,

Sytë i kanë të njomur

Pak durim o shpirtra. Nuk është kjo anija e fundit që shkon!

Pa e ditur që të dashurit nuk kthehen më kur ikin

Më kot presin ata që dashuruan dhe u deshën në këtë botë;

Sepse çdo i ikur është i lumtur në vendin ku ka shkuar,

Kanë kaluar kaq kohë: askush nuk është kthyer nga ekspedita…

ASHËK VEJSEL

U lind më 25 Tetor 1894 në Sivas, Turqi dhe vdiq më 21 Mars 1973 në Sivas. Autor shumë i njohur këngësh.

MOS U BESO FJALËVE TË INJORANTIT

Mos u beso fjalëve boshe të injorantit

Hiri i njeriut pa kulturë është i rremë

Edhe nëse drejton në çdo vend të botës

Dëshirën, qëllimin dhe rrugën i ka të rreme.

Çezma që rrjedh prej ujit të borës nuk bëhet liqen

Gjembi në degë trëndafili nuk bëhet trëndafil

Nuk del mjaltë nga mizat që bëjnë bzz bzz

Është i rremë mjalti i bletës pa hoje.

Njeriu i ditur është si një lumë

Fama e të paditurit është si helmi

Nga injoranti mos prit asnjë të mirë

I ka të rreme si veprat, si punët.

Injoranti lexon por s'bëhet dot i ditur

Mrekullinë e shkencës nuk e di gjithkush

Vejsel, nuk i duhen popullit këto fjalë

Pastaj do të thonë, gënjeshtar i marrë.

POEZIA E FUNDIT E ASHEK VEJSEL

Të gjithëve selam dhe respekt

Po iki në një rrugë pa kthim

As në tokë as në det

Po iki në një rrugë pa kthim.

As në fshat as në qytet

As në yje as në hënë

As në një lumë pa fund

Po iki në një rrugë pa kthim.

Në port më pret një anije

Me ekuipazhin gati

Sytë nuk i kam pas

Po iki në një rrugë pa kthim.

Gruaja, miku, bijtë e mi

Janë vjeshta ime

Vejsel, rrugët e mia janë të errëta

Po iki në një rrugë pa kthim.

FARUK NAFIZ ÇAMLLËBEL

U lind më 18 Maj 1898 në Stamboll dhe vdiq më 8 Nentor 1973 po aty. Poet, shkrimtar, mësues. Ndër veprat kryesore ka: Nga shpirti në shpirt (1919); Muret e burgut (1967).

* * *

Nuk çelin lulet e kopshtit tim

Nëse nuk të shohin ty

Bregu, era, muzgu të presin ty

Nëse nuk vjen, nga ta njohin stinën

Bregu, era, muzgu të presin ty.

* * *

Njësoj si udhët ku kam rënë

Shqetësimi im është i pafund...

Edhe nëse është dikush që më pret

Edhe nëse s’jemi bashkë, nuk prish punë.

Rruga jote do mbarojë 

Do të të thahën lotët në sy

Rruga ime e pafat

Mbaron dhe fillon po aty.

* * *

As poeti nuk derdh më lot,

As i dashuruari më nuk qan.

Dashuritë e vjetra janë kthyer në legjenda…

XHELOZI

Mos guxo të thuash asnjë fjalë…

Mos guxo të më shohësh në fytyrë!

Rastis dikush që të dëgjon zërin, dikush që të vë syrin,

Është armiku im gjithkush që të ndjen të afërt

Edhe nëna jote kur të ledhaton, shpirti më përgjaket…

I lutem Zotit: krahët që për ty rrinë hapur

Pa u mbyllur më, u mbulofshin me dhe të zi,

Pështyfshin gjak buzët që emrin ta përmendin me dashuri,

U qorrofshin sytë që të shohin ty me sytë e mi !

NAZIM HIKMET

Nazim Hikmet u lind, nga nënë gjermane e baba turk, me 5 dhjetor 1902 në Selanik dhe vdiq me 3 Qershor 1963, në moshën 61 vjeçare në Moskë, Rusi.

Është quajtur: Poeti me fytyrë të bukur, Gjigandi me sy bojëqielli.

Si poet, shkrimtar, dramaturg shkroi mes tjerash: Telegraf në mesnatë (1932);

Demokracia Sovjetike (1936); Tregime nga La Fontaine (1949); Poezi të orës 21-22 (1965, pas vdekjes); Gjaku nuk flet (1965, pas vdekjes)…

NDARJA

Ndarja tundet në ajër si një shufër metalike

Përplaset mbi fytyrë, mbi fytyrën time

Budallepsem.

Unë arratisem, ajo më përndjek

Për t’i ikur nga duart s’ka më rrugë

Gjunjët m’u prenë, do shembem.

Ndarja nuk është kohë, as rrugë

Ndarja midis nesh është një urë

Më e hollë se fija e flokut

Më e mprehtë se shpata.

Më e hollë se fija e flokut

Më e mprehtë se shpata

Ndarja midis nesh është një urë

Edhe kur ulem me ty gju më gju…

PA EMËR

Mirë se erdhe beb

ke radhën të jetosh

rrugën tënde po përgjon difteria, kolla e mirë

lulja e zezë, malaria

sëmundjet e lehta, infarkti, kanceri, etj

papunësia, uria, etj

aksidenti me makinë, me autobus, me avion

aksidenti në punë, tërmeti, përmbytja,

thatësira, etj

dehja, dashuria, etj

shkopi i gomës, dera e burgut, etj

rrugën tënde po përgjon bomba atomike, etj.

Mirë se erdhe beb

ke radhën të jetosh

rrugën tënde po përgjon socializmi, komunizmi etj.

MIRE SE VJEN

Mirë se vjen!

Si një krah i prerë

mungesa jote mbi supe...

Mire se vjen!

Shumë zgjati ndarja

Na mori malli

Na u thanë sytë...

Mirë se vjen!

Jemi ashtu si na ke lënë

Ja kemi marrë pak dorën

Thyerjes së gurëve,

Njohjes së mikut nga armiku...

Mirë se vjen!

Vendin e ke gati

Mirë se vjen

Shumë kemi për të thënë

Shumë për të dëgjuar

Veç nuk kemi kohë për fjalë

Le të ecim...

GJIGANDI ME SY TË KALTËR

Ai ishte një gjigand me sy të kaltër

Një grua të vockël dashuroi.

Ëndrra e gruas ishte një shtëpi e vockël,

Një shtëpi e vockël

Me një kopësht ku të çelnin

Dorëzonja të mermerta.

Gjigandi dashuronte si një gjigand,

Dhe duart e tij qenë përgatitur

Për punë aq të mëdha,

Sa s'mund t’i jepte dot formë,

S'mund të trokiste dot në derën

E shtëpisë

Me kopshtin ku çelnin 

Dorëzonja të mermerta.

Ai ishte një gjigand me sy të kaltër

Një grua të vockël dashuroi

E vockël, e vockël fare ishte gruaja

Gruaja pati etje për rehati

Në rrugën e madhe të gjigandit u lodh

Dhe gjigandit me sy të kaltër duke i thënë lamtumirë

Hyri në krahun e një xhuxhi të pasur

Në shtëpinë

Me kopshtin ku çelnin

Dorëzonja të mermerta.

Por tani gjigandi me sy të kaltër e di mirë,

Dashurive gjigande as varr nuk ju behët dot

Shtëpia 

Me kopshtin ku çelin

Dorëzonja të mermerta...

ARMIQTË – POEZI TË ORËS 21 PËR PIRAJEN

Ata janë armiq të shpresës zemra ime,

Të ujit që rrjedh,

Të pemës në lulëzim,

Armiq të jetës në zhvillim…

…Sepse në ballë kanë të damkosur vdekjen:

dhëmbë të prishur, mish të kalbur,

Ata do rrëzohen dhe do ikin pa kthim

Dhe sigurisht zemra ime, sigurisht që

Do shëtisin duke tundur dorën, krahun’

Do shëtisin me kostumet më të shtrenjtë:

Me veshjen e punëtorit në atdheun tim të bukur

Është liria…

* * *

Jeta akoma nuk e ka thënë fjalën e saj të fundit

Ndoshta në të nesërmet do të ketë funde të lumtur...

MUNGESA IME

Mungesa ime do trokasë në portën tënde një ditë

Të shkuarën me mua do kujtosh e ngushëllim do gjesh...

Po mos kujto se mes gënjeshtrash, do gjesh një të vërtetë si unë.

* * *

Po vij tha

Unë edhe nga vetja e përzura veten.

Por as nuk erdhi

As vetja që përzura më nuk m’u kthye.

Pa ty isha

Më le pa mua.

QYTETI, MUZGU DHE TI

Zhveshur rrini në krahët e mi

qyteti, muzgu dhe ti

ndriçimi me përplaset mbi fytyrë

dhe aroma e flokëve tuaj.

E kujt është kjo zemër që rreh

zëri i së cilës godet fort mbi zbehjet tona

është i yti, i qytetit, i muzgut

apo i imi?

Ku mbaron muzgu, qyteti ku fillon

Ku mbaron qyteti, ti ku fillon

Ku filloj unë, unë ku mbaroj?

DEHJA IME

Ti je dehja ime

as u përmenda

as nuk munda dot

as nuk dua të përmendem

koka më rëndon

gjunjët më janë copëtuar

zhytur në baltë kokë e këmbë

drejt dritës tënde që ndizet e fiket

shkoj duke u ngritur e rrëzuar.

LE TË MBES I PADITUR...

Vetmia i mëson njeriut shumë gjera.

Po ti mos ik

Unë le të mbes i paditur

NË EMËR TË SHPRESËS

Njeriu

Kur nuk bëhet dot det

Në emër të shpresës

Duhet të bëhet pulëbardhë.

FJALA MË E BUKUR

Dhe fjala më e bukur që dua të të them

Është ajo që ende nuk është thënë

NËSE FATI

Kush e di

Ndoshta nuk do ta donim njëri - tjetrin kaq shumë

Nëse nuk do vështronim nga larg

Shpirtrat tanë...

Kush e di

Nëse fati nuk do na mbante larg

Ndoshta nuk do ta ndjenim njëri - tjetrin

Kaq pranë

VAJZA ME SY TË ZINJ

Je kaq e bukur ti moj vajzë me sy të zinj

Bëj be' për kokën tënde sa shumë të dua

Kur sytë si një lule e zeshkët pulit

Një minutë të kem vend mbi gjoksin tënd,

Jetën ta pi me një gllënjkë dua

Nga duart e tua.

Je kaq e bukur ti moj vajzë me sy të zinj.

LAMTUMIRË

Ej, gjendjet e mia të mira,

Të gënjyerit e mi të shpejtë,

Të ndjerit e mi poshtë,

Gjetjet e gabimeve përherë te vetja,

Vrarjet e mendjes për gjëra që nuk vlejnë

Lotët e mi rrjedhur pa shkak,

Quajtjet njerëz të gjithkuj,

Të gjithave lamtumirë...

Tani nuk do jem më

Askushi i askujt!

DASHURIA IME

Dashuria ime ti

kumbulla ime jeshile

unë jam bërthama burgosur brenda teje

në burg ditët kalojnë rëndë, thonë,

s'ka gjë, unë heq dorë nga liria

mjafton të mos ma lësh shpirtin si një fëmijë jetim

për më tepër ky shpirt pa ty

për zemrën time është i rëndë

ngrije atë ballë të puthshëm dhe më shiko mua

a e sheh trëndafili im?

vetëm sytë nuk më kanë ndryshuar?

vetëm sytë

çelin e çelin sytë e trëndafilit tim?

pishnaja të gjelbra brenda tyre?

zgjimet më të freskëta

kalojnë nëpër dhomën tonë?

kur jemi bashkë trëndafili im?

paqja ime, shpëtimi im, fidani im

sy vatani im.

* * *

E di për çfarë më vjen keq më shumë?