Het oorlogstij keert

By Alles over historia

Sinds het uitbreken van de oorlog hebben de Duitsers en Japanners de ene overwinning na de andere behaald. Maar in het najaar van 1942 verandert de situatie. Op het eilandje Guadalcanal weten de Amerikanen een belangrijk vliegveld te heroveren. En aan het Oostfront loopt Hitlers veldtocht spaak bij Stalingrad, waar het Rode Leger elke straat verdedigt, geholpen door de Russische winter. In het vierde oorlogsjaar wordt de strijd heviger. Beide partijen gooien bommen op burgerdoelen om het moreel te breken, en de nazi's lappen verdragen aan hun laars en latenRussische gevangenen verhongeren. In dit deel van Oorlogen & veldslagen lees je hoe de geallieerden langzaam maar zeker de overhand krijgen.-

• Language: Nederlands
• Publisher: SAGA Egmont
• Release date: Aug 24, 2020
• ISBN: 9788726460674

Book preview

Het oorlogstij keert

Cover image: Shutterstock

Copyright © 2019, 2020 Alles over historia and SAGA Egmont

All rights reserved

ISBN: 9788726460674

1. e-book edition, 2020

Format: EPUB 2.0

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrievial system, or transmitted, in any form or by any means without the prior written permission of the publisher, nor, be otherwise circulated in any form of binding or cover other than in which it is published and without a similar condition being imposed on the subsequent purchaser.

SAGA Egmont www.saga-books.com – a part of Egmont, www.egmont.com

Geallieerden in de tegenaanval

Sinds het uitbreken van de oorlog hebben de Duitsers en Japanners de ene overwinning na de andere behaald. Maar in het najaar van 1942 verandert de situatie. Op het eilandje Guadalcanal weten de Amerikanen een belangrijk vliegveld te heroveren. En aan het Oostfront loopt Hitlers veldtocht spaak bij Stalingrad, waar het Rode Leger elke straat verdedigt, geholpen door de Russische winter. In het vierde oorlogsjaar wordt de strijd heviger. Beide partijen gooien bommen op burgerdoelen om het moreel te breken, en de nazi’s lappen verdragen aan hun laars en laten Russische gevangenen verhongeren. In dit deel van Oorlogen & veldslagen lees je hoe de geallieerden langzaam maar zeker de overhand krijgen.

1. Geallieerden stuiten de japanse opmars

Met 19.000 marinesoldaten doet het Amerikaanse leger een ultieme poging om het eiland Guadalcanal in de Stille Oceaan te heroveren. De geallieerden willen de Japanse opmars in het Verre Oosten een halt toeroepen en voorkomen dat het keizerrijk Australië aanvalt. Maar als de Amerikanen aan land gaan, wacht hun een verrassing.

Een paar honderd marinesoldaten staan klaar bij de reling van de USS American Legion. De stoere praat over vrouwen die de hele dag te horen was, is verstomd. Alleen het klotsen van het water tegen het schip klinkt nu nog.

Door hun verrekijkers turen kolonel LeRoy Hunt en zijn mariniers naar de rafelige contouren van de bergen die ze in de schemering van de vroege ochtend ontwaren op het eiland Guadalcanal in de Stille Oceaan. Hun harten gaan tekeer, maar er klinkt niet één schot vanaf de kustbatterijen van de vijand.

Om 6.14 uur verbreekt de eerste granaat de stilte, als een Amerikaanse destroyer het bombardement op de Japanse verdedigingsstellingen inzet. Al snel ligt het eiland hevig onder vuur. De geallieerde munitie verlicht de tropische stranden en wijst daarmee de Dauntless-vliegtuigen de weg die vanaf de vliegdekschepen verder uit de kust met hun bommen op weg zijn naar Guadalcanal. De paradijselijke kust is veranderd in een inferno.

Op de USS American Legion zijn de motoren stilgevallen en worstelen de soldaten met de piepende kranen waarmee de landingsvaartuigen te water moeten worden gelaten. Het wordt al licht als ze een net over de reling gooien en de eerste mariniers van boord gaan. Het moeizame werk duurt zeker twee uur, maar rond 8.30 uur liggen overal in het water kleine landingsvaartuigen te wiegen, terwijl de bemanningsleden wachten op het teken dat ze naar de kust kunnen varen.

Als kolonel Hunt zich in een van de laatste vaartuigen laat zakken, constateert hij dat geen een van de geallieerde schepen is getroffen.

‘Misschien zijn er wel helemaal geen jappen!’ roept een luitenant in de boot.

‘Of misschien wil de vijand ons in de val lokken,’ antwoordt een andere soldaat.

De mannen kijken onrustig om zich heen. Ze kennen het eiland en het terrein niet, en hebben geen idee wat hun te wachten staat.

Vs moet wel aanvallen

Dat Guadalcanal opeens zo in de aandacht stond, kwam doordat de Japanners hier in mei 1942 voet aan wal hadden gezet. Het vrijwel onbewoonde, dichtbegroeide tropische eiland had in zichzelf weinig waarde, maar de locatie ten noordoosten van Australië maakte het interessant. Met een vliegbasis hier konden de Japanners de bevoorradingslijnen tussen de VS en Australië afsnijden en werd het mogelijk bommenwerpers op de Australische oostkust af te sturen.

Al snel zetten Japanse schepen de eerste genietroepen en machines aan land. En op 3 juli werd een begin gemaakt met het kappen van bomen. Maar toen een Australische spion lucht kreeg van de activiteit op het eiland, beseften de geallieerden dat de Japanners bezig waren een vliegveld aan te leggen. In Washington vergaderden president Roosevelt en zijn militaire staf met andere geallieerde vertegenwoordigers. De conclusie was duidelijk: Guadalcanal moest worden heroverd.

De operatie kreeg de codenaam Watchtower. Een geslaagde missie zou het ook mogelijk maken de Japanse basis in Rabaul op het eiland Nieuw-Brittannië te veroveren of neutraliseren.

De VS verkeerde nog in een roes van optimisme nadat de marine begin juni het grote vijandelijke offensief op Midway had afgeslagen. En hoewel de VS nog niet eerder in de oorlog een amfibische operatie had uitgevoerd, was iedereen er klaar voor. Generaal-majoor Alexander Vandegrift kreeg de leiding over 23 transportschepen met 19.000 mariniers. Om iets na 9.00 uur liepen de eerste landingsvaartuigen aan de grond. De loopplanken werden neergelaten en de mannen stormden het ondiepe water in en vuurden meteen hun munitie af op de Japanse batterijen en bunkers. Maar na een halve minuut beseften de Amerikanen dat hun vuur niet werd beantwoord. Er waren helemaal geen Japanners op Beach Red, zoals het invasiestrand was gedoopt.

Vochtige lucht bemoeilijkt ademhaling

Kolonel Hunt, die om 9.50 uur van boord stapte, was blij dat de tegenstand uitbleef. Geen van zijn soldaten was gesneuveld en er kwamen steeds meer troepen aan land op Guadalcanal. De mannen sleepten kanonnen en munitiekisten aan wal, en al snel reden er ook lichte tanks het strand op, terwijl het water aan weerszijden opspatte.

De soldaten, die hadden verwacht dat ze vijanden aan hun scherpe bajonetten zouden rijgen, staken er nu kokosnoten mee kapot om de koele melk op te slobberen. Toch waren ze niet gerust op de vredige ontvangst. Waar was de vijand? ‘We keken tegen een muur van oerwoud aan en vroegen ons af wat zich daarachter bevond,’ schreef de jonge luitenant William H. Whyte in zijn memoires.

De 24-jarige Whyte kreeg al snel de kans het regenwoud te verkennen, want aan het begin van de middag werd hij met een aantal anderen op pad gestuurd om zich een weg te banen door de dichte begroeiing en het vliegveld bijna 10 kilometer verderop te veroveren. Met machetes kapten ze behoedzaam een pad, continu op hun hoede. Het bladerdak van de hoge bomen hield het licht tegen, en boven de grond was de lucht zo vochtig dat Whyte en zijn kameraden het er benauwd van kregen. De oerwoudgeluiden waren onbekend en de soldaten waren als de dood voor de giftige slangen waarvan ze wisten dat die in het struikgewas zaten. Het metershoge bloedgras nam vrijwel alle zicht weg en zonder fatsoenlijke kaart konden ze alleen vertrouwen op hun kompas. Telkens stuitten de mannen op steile hellingen, die de opmars blokkeerden. Pas de volgende ochtend bereikten de troepen de landingsbaan. Ze hadden geen enkele Japanner gezien en de plek was verlaten. Wel stonden de depots vol met rijst, blikken zalm, bier en sake. Het meest verbaasde Whyte zich over de vele pornoblaadjes die de Japanners hadden meegenomen.

24 uur was er voorbijgegaan, en de invasie van Guadalcanal was boven verwachting verlopen. Slechts één soldaat was ernstig gewond geraakt – doordat zijn machete uitschoot toen hij een kokosnoot wilde openen. De mannen sloegen elkaar op de schouder. Niemand wist nog dat het verblijf op het