Hel aan het oostfront

By Alles over historia

In 1943 is het beeld aan het Oostfront veranderd. In het begin van het offensief denderden de Duitse tanks zonder veel weerstand over de steppen van de Sovjet-Unie, maar nu delen de Slavische 'Untermenschen' de lakens uit en maken ze hun uitgestrekte land tot een hel voor Hitlers troepen. Een kleine 100.000 soldaten worden in het begin van het jaar gevangengenomen bij Stalingrad, en in juni deelt het Rode Leger een flinke dreun uit in de grootste tankslag aller tijden. Ook veel buitenlanders in Duitse dienst hebben zwaar te lijden aan het Oostfront. In het westen landen de geallieerden op Sicilië. De groots opgezette invasie loopt op rolletjes, want de Duitsers verwachten hem heel ergens anders – dankzij een lijk met valse plannen.-

• Language: Nederlands
• Publisher: SAGA Egmont
• Release date: Aug 24, 2020
• ISBN: 9788726460681

Book preview

Hel aan het oostfront

Cover image: Shutterstock

Copyright © 2019, 2020 Alles over historia and SAGA Egmont

All rights reserved

ISBN: 9788726460681

1. e-book edition, 2020

Format: EPUB 2.0

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrievial system, or transmitted, in any form or by any means without the prior written permission of the publisher, nor, be otherwise circulated in any form of binding or cover other than in which it is published and without a similar condition being imposed on the subsequent purchaser.

SAGA Egmont www.saga-books.com – a part of Egmont, www.egmont.com

Het rode leger bedwingt hitler

In 1943 is het beeld aan het Oostfront veranderd. In het begin van het offensief denderden de Duitse tanks zonder veel weerstand over de steppen van de Sovjet-Unie, maar nu delen de Slavische ‘Untermenschen’ de lakens uit en maken ze hun uitgestrekte land tot een hel voor Hitlers troepen. Een kleine 100.000 soldaten worden in het begin van het jaar gevangengenomen bij Stalingrad, en in juni deelt het Rode Leger een flinke dreun uit in de grootste tankslag aller tijden. Ook veel buitenlanders in Duitse dienst hebben zwaar te lijden aan het Oostfront. In het westen landen de geallieerden op Sicilië. De groots opgezette invasie loopt op rolletjes, want de Duitsers verwachten hem heel ergens anders – dankzij een lijk met valse plannen.

1. Hitlers leger gaat ten onder bij stalingrad

Begin januari 1943 beginnen Sovjettroepen een groot offensief bij Stalingrad. Ze willen de resten van Hitlers ingesloten 6e Leger verslaan. Twintig dagen lang vechten de Duitse soldaten een bij voorbaat verloren strijd tegen de op wraak beluste vijand.

Een van de zwaarste veldslagen ooit sleept zich al maanden voort als de Russische strijdkrachten bij Stalingrad in januari 1943 een offensief inzetten tegen de Duitse troepen in de stad. Maar Adolf Hitler peinst er niet over om de stad in handen te geven van zijn tegenhanger, Sovjetleider Jozef Stalin. De laatste stuiptrekkingen van de Duitsers in de stadsruïnes en de extreme Russische kou monden uit in een uitputtingsslag.

Het front bij stalingrad, 10 januari 1943

Het Duitse 6e Leger is al twee maanden omsingeld. In het geheim heeft het Rode Leger 200.000 soldaten laten aanrukken om de vijand uit te schakelen.

Na een paar rustige dagen breekt op 10 januari 1943 om 8.05 uur de hel los op de steppen ten westen van Stalingrad. Een bijtende sneeuwstorm raast over het verlaten terrein, als het vuur van duizenden kanonnen en stalinorgels de hemel verlicht. Dan barst er een oorverdovend gebulder los.

De Duitse soldaten in de loopgraven kruipen dichter op elkaar, terwijl de Russische artillerie 55 minuten lang onophoudelijk op ze in beukt. Bij elke inslag vliegen aarde en dodelijke metaalsplinters door de lucht. Het bombardement is zo intens dat een Russische artillerieofficier met nauwverholen trots zegt dat de vijand er maar op twee manieren uit kan komen: ‘dood of voor eeuwig krankzinnig’. De Duitse generaal Alexander Edler von Daniels doet de dag droogjes af als een ‘enigszins onrustige zondag aan het front’, maar de Russische beschrijving is dichter bij de waarheid. Op de bevroren steppe zijn de loopgraven lang niet diep genoeg. Bovendien zijn de Duitse frontsoldaten uitgehongerd en uitgeput na een wekenlang dieet van waterige soep en een paar honderd gram brood. Ze hebben te weinig munitie en de zware wapens in de verdedigingslinie staan veel te ver uit elkaar.

Precies om 9.00 uur houdt het kanongebulder op en klinkt er een onheilspellend geronk van dieselmotoren. De aarde trilt als honderden zware Russische T-34-tanks op de kapotgeschoten Duitse stellingen af komen. Kort daarop volgen duizenden en nog eens duizenden Russische soldaten, met bajonetten op hun geweren, in sneeuwwitte uniformen. Onder hoerageroep en het socialistische strijdlied de Internationale zingend zet de levende muur zich in beweging en overrompelt de Duitse verdedigers totaal. Operatie Ring, zoals het offensief tegen de Duitse troepen in Stalingrad wordt genoemd, is begonnen.

Het front bij stalingrad, 11 januari

Het offensief van het Rode Leger gaat zijn tweede dag in. Op vele plaatsen aan het front doorbreken Russische troepen de Duitse verdediging.

Voor de Duitse troepen komt de Russische aanval niet als een verrassing. Twee dagen eerder had de Russische opperbevelhebber Georgi Zjoekov het 6e Leger al een laatste ultimatum gesteld.

Via geluidswagens langs de frontlinie en in tienduizenden pamfletten die werden uitgeworpen had Zjoekov directe overgave geëist, en daarbij beloofd om de krijgsgevangenen humaan te behandelen. Het alternatief was volgens de Russische generaal ‘de algehele uitroeiing van de Duitse troepen tot en met de laatste man’. Het antwoord van de opperbevelhebber van het 6e Leger, generaal Friedrich Paulus, is een duidelijk nee.

Niemand in het Duitse leger twijfelt er daarom aan dat een aanval aanstaande is. Toch kunnen de Duitsers hun verdedigingslinie niet vasthouden wanneer de aanval van het Rode Leger komt. In de sneeuwstormen is het ondoenlijk om loopgraven in de bevroren grond uit te hakken. In plaats daarvan gebruiken de Duitsers de bevroren lijken van gevallen kameraden en Russische soldaten als dekking. Maar de harde lichamen helpen amper tegen tanks en zware artillerie.

De Duitsers kunnen zich slechts terugtrekken, niet in de richting van Duitsland en het veilige westen, maar steeds verder naar het oosten in het in rap tempo slinkende omsingelde gebied om Stalingrad.

Het front bij stalingrad, 13 januari

Het eerste doel van de Russen is het vliegveld bij Pitomnik, waar de meeste depots van het 6e Leger liggen.

Drie dagen lang leidt sergeant Günther Wallrawe de georganiseerde terugtrekking van zijn onderdeel. Bij 20 graden vorst en in hevige sneeuwstormen hakken zijn mannen een aantal keer noodgedwongen verdedigingsstellingen uit in de bevroren grond, maar steeds breken de Russen door naburige verdedigingslinies. Om niet omsingeld te raken laat de sergeant zijn mannen zich steeds verder terugtrekken in de richting van Pitomnik en Stalingrad. 12 kilometer ten westen van het belangrijke vliegveld krijgt Wallrawe echter orders om de terugtrekking te stoppen bij een treinstation. Het bevel is duidelijk: de stelling moet tot de laatste man verdedigd worden. De jonge sergeant weet zeker dat hij zal gaan sterven als Russische stormtroepen het station aanvallen. Tijdens de eerste aanvalsgolf krijgt hij een kogel in zijn maag. Normaal gesproken zou dat dodelijk zijn, maar niet bij Stalingrad. Zoals bij veel andere Duitse soldaten redt een lege maag, die veel minder maagzuur produceert dan een volle, hem het leven. Zijn vitale organen komen niet in aanraking met de bijtende vloeistof.

Zwaargewond kruipt de sergeant naar het veldhospitaal in Pitomnik. Een paar uur later wordt hij geëvacueerd aan boord van een groot transportvliegtuig van de Luftwaffe.

De startbaan bij pitomnik, 13 januari

Duizenden gewonden komen naar Pitomnik, waar maar enkele vliegtuigen zijn.

Voor Raymond Beyer is de situatie onwerkelijk. Twee maanden eerder is de 39-jarige veteraan als een van de laatsten naar Stalingrad gekomen. Vandaag is hij een van de laatsten die de stad verlaten. Beyer ligt op een brancard bij de landingsbaan met schotwonden in beide benen en ziet gefrustreerd vliegtuig na vliegtuig opstijgen zonder hem. 12 kilometer verderop proberen Duitse soldaten met handwapens tijd te rekken om de gewonden te kunnen evacueren. Beyer brengt een etmaal door in Pitomnik, tot hij eindelijk in een van de wachtende vliegtuigen wordt gedragen. Om hem heen staan SS-soldaten met machinegeweren om andere gewonden weg te houden.

De strijd om een plaats in het verlossende vliegtuig is hevig, en regelmatig wordt er geschoten op de jammerende soldaten. Pas als hij aan boord is, kan Beyer opgelucht ademhalen. Als een piloot hem wat brood geeft, grist een korporaal het uit zijn handen en eet het op. Beyer vindt het een vorm van rechtvaardigheid dat de man even later in elkaar zakt en sterft. Het ernstig ondervoede lichaam kon dat voedsel klaarblijkelijk zo ineens niet goed verwerken.

Het vliegveld bij pitomnik, 14 januari