De ondergang van het Derde Rijk

By Alles over historia

12 jaar lang heeft Adolf Hitler Duitsland geregeerd. Als het rijk in de lente van 1945 aan de rand van de afgrond staat, verschanst de Führer zich in een bunker diep onder de hoofdstad Berlijn, maar zelfs daar zijn de Russische bommen dag en nacht te horen. Hij moet ten langen leste onder ogen zien dat de oorlog verloren is. Hitler kiest ervoor om niet te vluchten, maar slaat de hand aan zichzelf met behulp van een pistool én een cyanidepil. De Führer is slechts één van de talloze slachtoffers van de slotfase van de oorlog. Een bombardement op Dresden kost aan tienduizenden het leven, en in de Oostzee wordt een Duits vluchtelingenschip tot zinken gebracht. In dit deel volgen we de doodsstrijd van het Derde Rijk.-

• Language: Nederlands
• Publisher: SAGA Egmont
• Release date: Sep 3, 2020
• ISBN: 9788726460711

Book preview

Alles over historia

De ondergang van het Derde Rijk

SAGA Egmont

De ondergang van het Derde Rijk

Copyright © 2019, 2019 Alles over historia and SAGA Egmont

All rights reserved

ISBN: 9788726460711

1. e-book edition, 2019

Format: EPUB 2.0

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrievial system, or transmitted, in any form or by any means without the prior written permission of the publisher, nor, be otherwise circulated in any form of binding or cover other than in which it is published and without a similar condition being imposed on the subsequent purchaser.

SAGA Egmont www.saga-books.com – a part of Egmont, www.egmont.com

Hitler vecht tot de laatste man

12 jaar lang heeft Adolf Hitler Duitsland geregeerd. Als het rijk in de lente van 1945 aan de rand van de afgrond staat, verschanst de Führer zich in een bunker diep onder de hoofdstad Berlijn, maar zelfs daar zijn de Russische bommen dag en nacht te horen. Hij moet ten langen leste onder ogen zien dat de oorlog verloren is. Hitler kiest ervoor om niet te vluchten, maar slaat de hand aan zichzelf met behulp van een pistool én een cyanidepil. De Führer is slechts één van de talloze slachtoffers van de slotfase van de oorlog. Een bombardement op Dresden kost aan tienduizenden het leven, en in de Oostzee wordt een Duits vluchtelingenschip tot zinken gebracht. In dit deel volgen we de doodsstrijd van het Derde Rijk.

1. Rode leger steekt duitse grens over

In januari 1945 gaan ruim twee miljoen Russische troepen vanaf de stellingen bij de rivier de Wisla en de grens van Oost-Pruisen westwaarts. Daarmee zet Stalin een beslissende stap: hij trekt het Derde Rijk binnen en zet koers naar de hoofdstad. Onderweg wreken de Russen zich op de Duitse bevolking.

Hoewel de zon nog niet op is en het nog goeddeels donker is, vormt de adem van de soldaten van het Eerste Oekraïense Front van maarschalk Ivan Konev duidelijk zichtbare wolkjes in de ijzige kou. De kameraden duiken weg in hun kraag om de sneeuw uit hun nek te houden, terwijl ze de kanonnen op hun plek slepen. Overal langs het front bij het bruggenhoofd bij Baranów, 230 kilometer onder Warschau, is de sneeuw samengedrukt door het zware geschut, waardoor de grond zo glad is dat de mannen in hun logge laarzen alleen glijdend vooruitkomen. Ze hebben lang moeten wachten aan de westzijde van de rivier de Wisla, maar op de ochtend van 12 januari is het Rode Leger klaar om de Duitse stellingen aan te vallen.

Met soms wel 300 kanonnen per kilometer zijn de Russische troepen aan het front goed voorzien van artillerie, en om 4.35 uur laat het geschut het granaten regenen op de Duitse troepen, die zich hebben ingegraven in drie verdedigingslinies achter elkaar.

Na een bombardement van een halfuur stormen de Sovjet-bataljons op de voorste Duitse loopgraven af en schieten ze iedereen dood die het inferno heeft overleefd. Verkenners proberen intussen de achtergelegen Duitse versterkingen te lokaliseren. Hun bevindingen gaan linea recta terug naar de artillerie-eenheden van maarschalk Konev, die een nieuwe golf van granaten afvuren. De Duitse officieren zijn wanhopig.

'Ik begon de operatie met een bataljon in de minderheid […] Toen de rook van het Russische bombardement optrok, had ik nog slechts een peloton strijdbare troepen over,' zei de Duitse bataljoncommandant Reinhardt Müller later. In de bunker aan het front bij Baranów beseft Müller op deze 12e januari dat het hem en zijn landgenoten bij de Poolse verdedigingslinie de grootste moeite zal kosten om het Rode Leger tegen te houden. De Russische soldaten hebben hun stormloop op Duitsland ingezet, en het aftellen naar de ondergang van het Derde Rijk is begonnen.

Stalin wilde door naar oder

Het bruggenhoofd bij Baranów hadden de Russen in augustus 1944 al veroverd in de laatste fase van Operatie Bagration. Het Rode Leger had de Duitsers toen uit Wit-Rusland en oostelijk Polen verdreven. De Russen waren op meerdere plaatsen de grootste rivier van Polen, de Wisla, overgestoken en hadden belangrijke bruggenhoofden ingenomen ten zuiden van Warschau. Sindsdien was er aan het front weinig gebeurd, maar iedereen wist dat daar snel verandering in zou komen.

Stalin wilde echter wachten met de aanval tot de winter, als de grond keihard zou zijn en zijn T34-tanks makkelijker richting de Oder konden rijden om uiteindelijk Duitsland binnen te dringen. Dat betekende dat het zogeheten Wisla-Oderoffensief pas in januari 1945 van start kon gaan. Tot die tijd moest het Rode Leger troepen en materieel naar de drie bruggenhoofden op de westoever van de Wisla brengen, vanwaar de aanval zou worden ingezet. Bij de voorbereidingen maakten de Russen gebruik van de strategie maskirovka, waarbij de vijand op een dwaalspoor werd gebracht. In het holst van de nacht gingen tanks en zelfrijdende kanonnen naar het front, plus duizenden vrachtauto's met kisten munitie en conservenblikken. Tegelijkertijd probeerden de Russen de vijand weg te lokken naar het gebied ten noorden van Warschau, met valse radioberichten en een spookleger van 1000 neptanks en andere voertuigen.

De Duitse inlichtingendienst Abwehr was er echter van overtuigd dat de aanval aan het Oostfront spoedig zou komen en dat het voor de hand lag dat het Rode Leger zou aanvallen vanaf de bruggenhoofden op de westoever van de Wisla. Kolonel-generaal Heinz Guderian, stafchef van het Oberkommando des Heeres, legde daarom op kerstavond 1944 in Hitlers hoofdkwartier de kritieke situatie aan hem voor. Guderian en zijn mensen schatten in dat de vijand 11 keer zoveel infanteristen, 7 keer zo veel tanks en 20 keer zo veel vliegtuigen had als de Wehrmacht kon mobiliseren.’Dit is de grootste nepperij sinds Dzjengis Khan! Wie is er verantwoordelijk voor deze onzin?' riep Hitler, die de schatting niet geloofde.

De consequentie was dat er niet of nauwelijks troepen werden verplaatst. Hitler gaf ook begin 1945 niet toe, toen de verantwoordelijke voor Heeresgruppe A aan het Wisla-front, generaal Josef Harpe, toestemming vroeg om zijn vooruitgeschoven stellingen terug te trekken naar een veiligere positie. De Führer weigerde de superioriteit van de Russen te erkennen. Toen Heinz Guderian Hitler op 9 januari weer sprak, zei hij zijn leider waar het op stond:’Het Oostfront is een kaartenhuis. Als er ergens een gat valt, stort alles in.'

Konev breekt door bij baranów

Slechts drie dagen later, op 12 januari, dreigde de eerste dragende kaart in het kaartenhuis al te gaan schuiven, nadat maarschalk Konev vanaf het bruggenhoofd bij Baranów korte metten had gemaakt met de driedubbele Duitse verdedigingslinie. Tegen de middag was het hoofdkwartier van het Duitse Vierde Pantserleger al buitenspel gezet, en toen de Russische infanterie naar voren stormde, waren zelfs de overlevende Duitsers er te slecht aan toe om de strijd met hen aan te gaan. Intussen rukte het Vierde Tankleger van Konev op over de besneeuwde bosgrond, en die middag was de Wehrmacht 20 kilometer teruggedrongen.

Josef Harpes troepen langs de Wisla werden nog verder in het nauw gedreven toen het Rode Leger een nieuw front opende bij de bruggenhoofden Pulawy en Magnuszew even onder Warschau. Op 14 januari bombardeerden Konevs troepen zich al net zo effectief een weg door de zwakke verdediging van de vijand, en drie dagen later reden de T34-tanks Warschau binnen zonder tegenstand te ontmoeten. De Duitse soldaten waren vertrokken uit de Poolse hoofdstad, die na jaren van bezetting en massamoord op de bevolking onherkenbaar was. Van de oorspronkelijke 1.310.000 inwoners van Warschau waren er nog 162.000 over.

Russen zinnen op wraak

Terwijl het Wisla-Oderoffensief door Polen denderde, trokken andere Sovjettroepen noordwaarts naar de Duitse provincie Oost-Pruisen, waar zo'n 3,5 miljoen Duitsers woonden. De noordflank van het offensief moest worden veiliggesteld om te voorkomen dat de Duitsers de troepen van Zjoekov en Konev zouden aanvallen vanuit het noorden. Ook kon een Russische opmars in Oost-Pruisen en Pommeren de vijand afsnijden van een belangrijke bevoorradingshaven aan de Oostzee.

Voor de Duitse burgers was het geluid van de Russische kanonnen het teken om ervandoor te gaan. De minister van Propaganda Goebbels had hen gewaarschuwd dat soldaten van de vijand barbaarse horden waren, die uit waren op wraak en verwoesting. Honderdduizenden Pruisen pakten daarom