Complottheorieën

By Alles over historia

Tegenwoordig glimlachen de meeste mensen als ze eraan denken dat hun voorouders nog in heksen en kabouters geloofden. We zien onszelf het liefst als verlichte mensen die het juk van bijgeloof hebben afgeworpen. De waarheid is echter genuanceerder. Want heksen en kabouters hebben plaatsgemaakt voor complottheorieën. Uit onderzoeken blijkt dat ongeveer de helft van de Amerikanen gelooft in ten minste één complottheorie.Ook over heel veel complottheorieën kunnen we glimlachen. Maar zoals een wetenschapshistoricus in dit magazine uitlegt, nemen ze de aandacht weg van échte samenzweringen. Wij leggen een aantal complottheorieën onder de loep en presenteren de feiten en de tegenargumenten, die vaak niet worden gehoord in de commotie eromheen.-

• Language: Nederlands
• Publisher: SAGA Egmont
• Release date: May 21, 2021
• ISBN: 9788726911268

Book preview

Complottheorieën

Translated by Bonnier

Original title: Månelandingen og andre konspirationsteorier

Original language: Danish

Copyright © 2019, 2021 Alles over historia and SAGA Egmont

All rights reserved

ISBN: 9788726911268

1st ebook edition

Format: EPUB 3.0

No part of this publication may be reproduced, stored in a retrievial system, or transmitted, in any form or by any means without the prior written permission of the publisher, nor, be otherwise circulated in any form of binding or cover other than in which it is published and without a similar condition being imposed on the subsequent purchaser.

www.sagaegmont.com

Saga Egmont - a part of Egmont, www.egmont.com

Tegenwoordig glimlachen de meeste mensen als ze eraan denken dat hun voorouders nog in heksen en kabouters geloofden. We zien onszelf het liefst als verlichte mensen die het juk van bijgeloof hebben afgeworpen. De waarheid is echter genuanceerder. Want heksen en kabouters hebben plaatsgemaakt voor complottheorieën. Uit onderzoeken blijkt dat ongeveer de helft van de Amerikanen gelooft in ten minste één complottheorie.

Ook over heel veel complottheorieën kunnen we glimlachen. Maar zoals een wetenschapshistoricus in dit magazine uitlegt, nemen ze de aandacht weg van échte samenzweringen. Wij leggen een aantal complottheorieën onder de loep en presenteren de feiten en de tegenargumenten, die vaak niet worden gehoord in de commotie eromheen.

1. De maanlanding is nep!

De mens kan niet door de dampkring heen. Het waait niet op de maan. Maanwagens laten geen wielsporen achter. En de schaduwen kloppen niet. De complottheorieën rond de landing op de maan komen allemaal tot dezelfde conclusie: de mens is er nooit geweest.

Op 9 september 2002 loopt de voormalige astronaut Buzz Al-drin een hotel in Beverly Hills, Californië, uit. Op de trap wordt hij belaagd door de beruchte complotdenker Bart Sibrel, die met zijn cameraploeg achter zich Aldrin agressief vraagt zijn hand op een Bijbel te leggen en te zweren dat hij echt op de maan heeft gelopen. De al wat oudere Buzz Aldrin, die als tweede op de maan liep, is zichtbaar geïrriteerd en wimpelt Sibrel af. De complottheoreticus noemt Aldrin daarop een ‘lafaard, leugenaar en dief’. Tot ieders verbazing reageert de astronaut met een rechtse directe op de kaak van de 38-jarige man. Voor Buzz Aldrin, die collega’s heeft zien sterven tijdens de strijd om de mens op de maan te krijgen, is de maat vol.

Bart Sibrel is taxichauffeur en filmmaker en heeft vier films gemaakt over de maanlandingen. En de man is er stellig van overtuigd dat noch de Amerikanen, noch iemand anders ooit op de maan is geweest en dat het één grote vertoning is geweest waar de CIA achter zit. Voor Sibrel is de kaakslag van de astronaut het zoveelste bewijs dat de deelnemers aan het grote ‘maannummer’ de waarheid verhullen. Voor Buzz Aldrin zijn de verklaringen van Sibrel lasterlijk en tegelijkertijd een vernedering van de astronauten en kosmonauten die hun leven hebben gelaten voordat hij zelf voet op de maan kon zetten.

Helaas zijn Bart Sibrels ideeën niet ongewoon in een tijd waarin samenzweringstheorieën over de maanlandingen sterker staan dan ooit. Volgens enquêtes denkt 6 tot 20 procent van de Amerikanen dat de maanlandingen nep waren. Voor de Britten is dat 25 procent, en onder de Russen die de race om de maan hebben verloren, denkt 28 procent van de bevolking dat het allemaal één grote zwendelpartij is. En het aantal neemt toe – misschien omdat de verkenning van de maan alweer jaren geleden is en omdat internet een podium biedt waar complottheorieën floreren. Nu de Chinezen een robot aan de andere kant van de maan hebben laten landen en de rijkste man ter wereld, Jeff Bezos, plannen heeft voor een kolonie op de maan, kunnen sceptici misschien eindelijk overtuigd worden.

Duitsers zijn deskundigen

Bijna 60 jaar voordat Bart Sibrel met zijn camera Buzz Aldrin opzocht, ontstond het plan om een mens op de maan te zetten. Na de Tweede Wereldoorlog, toen nazi-Duitsland overwonnen was, nam de ruimte- en raketwetenschap namelijk een hoge vlucht. De geallieerden deden hun best om de beste Duitse raketwetenschappers binnen te halen, die dodelijke raketten vanuit Duitsland naar onder meer Londen hadden gestuurd. Het neusje van de zalm belandde in de VS, onder wie de hoofdverantwoordelijke voor de raketten van Hitler, dr. Wernher von Braun. Maar de raketfaciliteiten in Duitsland lagen in het deel dat nu onder de Sovjet-Unie viel, en de Russen gingen ervandoor met de meeste apparatuur en veel kennis. De oorlog was dus nog niet voorbij of de wedloop was begonnen.

Aanvankelijk ging het onderzoek met name over het ontwikkelen van raketten die de vijand konden bereiken, maar al gauw kregen de Amerikanen en Russen daarbij oog voor satellieten voor bewaking en verkenning. Bovendien wilden ze ons naburige hemellichaam, de maan, nader verkennen.

De Sovjet-Unie boekte de eerste doorbraak met de satelliet Spoetnik, die in 1957 in een baan om de aarde werd gestuurd, terwijl de Amerikaanse versie van een satelliet nog op aarde explodeerde. Later versloegen de Russen de VS nog eens toen ze de eerste man de ruimte in stuurden, Joeri Gagarin, en alles wees erop dat ze ook de race naar de maan zouden winnen. Daarom stond het Amerikaanse moreel begin jaren 1960 op een laag peil, en bovendien leed de pas gekozen president Kennedy een verpletterende publieke nederlaag met de mislukte invasie van de Varkensbaai in Cuba – het was dus hoog tijd om het Amerikaanse moreel en zijn eigen populariteit op te vijzelen. Kennedy maakte de maan tot zijn doelwit, en de taak om de eer van de natie te herstellen werd in handen van NASA gelegd. Eerst wist hij bij het Congres een gigantisch budget van miljarden dollars in de wacht te slepen, waarna hij het volk toesprak.

‘We kiezen ervoor om dit decennium naar de maan te gaan, niet omdat het gemakkelijk is maar omdat