De grootste historische raadsels

By Alles over historia

De Bijbel staat vol namen van allang vergeten mensen en verhalen over bloedige veldslagen, rampen en helden die zichzelf opofferen. Maar is dat allemaal pure fantasie, of liggen er werkelijke gebeurtenissen aan ten grondslag? Hoe zit het met koning Arthur? Was hij de eerste koning van Engeland of een mythische figuur die de oorlogvoerende rijkjes van het eiland onder één vorst verenigde? Moderne onderzoekers neigen naar het laatste, maar de mythe over Arthur is nog springlevend. En waarom bouwden de oude Egyptenaren piramiden en balsemden ze hun doden, waardoor de lichamen duizenden jaren bewaard bleven? We kennen niet alle antwoorden, maar historici en archeologen hebben steeds betere werktuigen om de vele raadsels van de oudheid op te kunnen lossen. Dit zijn 50 van de spannendste mysteries, die nog steeds fascineren en discussie oproepen.-

• Language: Nederlands
• Publisher: SAGA Egmont
• Release date: May 21, 2021
• ISBN: 9788726708103

Book preview

De grootste historische raadsels

Translated by Bonnier

Original title: Historiens største gåder

Original language: Danish

Copyright © 2020, 2021 Alles over historia and SAGA Egmont

All rights reserved

ISBN: 9788726708103

1st ebook edition

Format: EPUB 3.0

No part of this publication may be reproduced, stored in a retrievial system, or transmitted, in any form or by any means without the prior written permission of the publisher, nor, be otherwise circulated in any form of binding or cover other than in which it is published and without a similar condition being imposed on the subsequent purchaser.

www.sagaegmont.com

Saga Egmont - a part of Egmont, www.egmont.com

De Bijbel staat vol namen van allang vergeten mensen en verhalen over bloedige veldslagen, rampen en helden die zichzelf opofferen. Maar is dat allemaal pure fantasie, of liggen er werkelijke gebeurtenissen aan ten grondslag? Hoe zit het met koning Arthur? Was hij de eerste koning van Engeland of een mythische figuur die de oorlogvoerende rijkjes van het eiland onder één vorst verenigde? Moderne onderzoekers neigen naar het laatste, maar de mythe over Arthur is nog springlevend. En waarom bouwden de oude Egyptenaren piramiden en balsemden ze hun doden, waardoor de lichamen duizenden jaren bewaard bleven? We kennen niet alle antwoorden, maar historici en archeologen hebben steeds betere werktuigen om de vele raadsels van de oudheid op te kunnen lossen. Dit zijn 50 van de spannendste mysteries, die nog steeds fascineren en discussie oproepen.

1. Koning Arthur: Mythe verenigt Brittannië

In de middeleeuwen werden koning Arthur en zijn ridders als supersterren aanbeden door Engelse edelen. Die lieten geen gelegenheid aan zich voorbijgaan om de redder der Britten in het zonnetje te zetten. Vandaag de dag vragen onderzoekers zich af of deze heldenfiguur wel echt bestaan heeft.

van Therese Boisen Haas

Een nieuwe, formidabele strijder verscheen in het begin van de 6e eeuw op de Britse slagvelden. De vijand moet gesidderd hebben van angst: ‘Zo groot was zijn furie dat als hij zijn zwaard trok, de vlammen eraf spatten als uit de bek van een draak, en zo vreeswekkend was hij dat niemand hem kon aankijken.’

De vechter is de mythische Arthur, die in oude kronieken uit Wales wordt beschreven. Hij komt naar voren als een ontzagwekkende figuur uit het verleden, die in niets lijkt op de middeleeuwse versie van Arthur: een hoofse ridder met een kasteel vol intriges en affaires.

En toch is het dezelfde Arthur die met zijn magische zwaard Excalibur de ridders van de ronde tafel aanvoert in de strijd tegen de vijanden van het Britse volk: de binnenvallende Saksen. De zegevierende Arthur keert terug van het slagveld naar zijn kasteel Camelot, waar zijn raadgever, de tovenaar Merlijn, hem opwacht.

Zo begint de mythe over de beroemde Arthur 1500 jaar geleden. In de eeuwen daarna verandert de held van het slagveld in een legendarische koning, en in de loop der tijden hebben talloze geschiedkundigen geprobeerd de echte koning Arthur te destilleren uit de mythen en sagen – als hij al ooit heeft bestaan.

Vijanden komen van alle kanten

De eerste sporen van Arthur zijn te vinden in de vroege Britse geschiedenis – in laatste jaren van de Romeinse tijd in Engeland. In 410 gaven de Romeinen de kille, regenachtige provincie Brittannië op en trokken ze de daar gestationeerde legioenen terug naar Rome, waar ze hard nodig waren, want de Visigoten stonden aan de poorten van de stad.

In Brittannië hadden de bezetters de Romeinse wetten ingevoerd, wegen aangelegd en de Keltische aristocratie Latijn leren lezen en schrijven. De Romeinen hadden bovendien een strenge militaire discipline gebracht, iets nieuws voor de eeuwig vechtende Keltische clans.

Toen de Romeinen vertrokken waren, werden de Britten niet meer beschermd tegen de hordes vijanden die hen van alle kanten bedreigden. In het noorden, in het huidige Schotland, huisden de wilde Picten. De Romeinen hadden de Muur van Hadrianus en Antoninus gebouwd om hen weg te houden.

Vanuit het westen kwamen de Ieren, en aan de kust verschenen schepen vol Angelen en Saksen uit Noord-Duitsland.

Deze volkeren vielen zo massaal aan dat de Britten de Romeinen twee keer om hulp smeekten, maar die hadden hun handen vol aan hun eigen vijanden. De Britten moesten het alleen opnemen tegen de binnenvallende barbaren.

‘Heer der oorlogen’ verdrijft vijanden

Zelfs de Romeinen waren bang voor de strijdlustige Saksen, die weinig moeite hadden met de zwakke Britse verdediging tijdens hun veroveringstocht. Vondsten laten echter zien dat de opmars van de Saksen in het begin van de 6e eeuw werd gestuit. Op dat moment werden Keltische vestingwerken versterkt.

Volgens de Welshe monnik Gildas, die ooggetuige was van de strijd, werden de Saksen door een Keltisch leger verslagen op de heuvel Badonicus. Gildas maakt geen gewag van een Arthur, maar begin 9e eeuw meldde de monnik Nennius in zijn werk Historia Britonum dat ‘Artorius dux bellorum’ – Latijn voor ‘Arthur, heer der oorlogen’ – de aanvoerder was van de Keltische verdedigers.

12 veldslagen vocht Artorius uit tegen de Saksen, en elke keer wist hij hen te verslaan. Na de beslissende slag bij Mons Badonicus erkenden de Saksen hun meerdere in de Keltische legerleider, die over bovenmenselijke krachten leek te beschikken: ‘Maar liefst 960 vijanden doodde Artorius,’ schreef de monnik Nennius in zijn geschiedkundige werk, en hij meldde dat deze Artorius ‘zij aan zij met de Britse koningen’ vocht, wat erop wijst dat Arthur niet als koning begon, maar als veldheer.

Arthur was mogelijk een Romein

Hoewel Nennius zijn verslag 300 jaar na dato opstelde, nemen historici aan dat de monnik over bronnen beschikte die later verloren zijn gegaan.

De weinige historische beschrijvingen van deze tijd die bewaard zijn gebleven zwijgen in alle talen over Artorius, en we weten dan ook buitengewoon weinig over deze machtige legerleider.

De titel ‘Artorius dux bellorum’ geeft aanleiding te denken dat de aanvoerder die Nennius beschreef – in tegenstelling tot de Arthur van de latere legenden – een Romein was. Dux was namelijk de aanduiding voor de hoogste rang van een bevelhebber in een Romeinse provincie, en toen Brittannië nog Romeins was, arriveerde er een centurio met de naam Lucius Artorius Castus.