De Fabrikant van Vermeers

By Lazaro Droznes

Het ongelooflijke verhaal van Han van Meegeren, de vervalser van schilderijen van Vermeer

Han van Meegeren was een Nederlandse schilder die schilderijen in de stijl van Vermeer wist te maken die nog hoger gewaardeerd werden dan de originele Vermeers. Hij wist de hele kunstwereld en zelfs Hermann Göring voor de gek te houden, en moest uiteindelijk zijn schuld bekennen om daarmee de doodstraf te ontlopen.

Dit fictieve toneelstuk is gebaseerd op het indrukwekkende verhaal van Han van Meegeren die vlak voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog zes schilderijen wist te vervalsen en als een Vermeer wist te verkopen en bovendien ook nog twee schilderijen als doeken van Frans Hals. Gecorrigeerd voor inflatie zou het totale bedrag wat hij daarmee wist te verdienen nu meer dan honderd miljoen euro zijn. Een van die Vermeers werd gekocht door Hermann Göring, de tweede man in de nazi-hierarchie. Vlak na de oorlog werd van Meegeren beschuldigd van landverraad vanwege deze verkoop en moest hij bekennen dat het vervalsingen waren om zijn eigen leven te redden.

Deze bekentenissen veroorzaakten een grote schok in de Nederlandse kunstwereld en ook in de rest van de wereld, want tot dat moment waren zijn vervalsingen unaniem geaccepteerd als authentiek. Een ervan, De Emmaüsgangers, werd zelfs gezien als de beste Vermeer van allemaal. Dit fictieve verhaal, gebaseerd op ware gebeurtenissen, doet ons nadenken over het concept van authenticiteit in de kunst en over de waarde van traditionele denkbeelden zoals waarheid en schoonheid: Is een schilderij niet meer mooi zodra er vastgesteld wordt dat het een vervalsing is?

• Language: Nederlands
• Publisher: Unitexto. Digital Publishing
• Release date: Dec 2, 2019
• ISBN: 9781071514504

Book preview

DE FABRIKANT VAN VERMEERS

In een kantoorruimte vol met papieren en schriften zit een kleine gedrongen man, Han van Meegeren, 55 jaar oud, de haardos steil en hagelwit, ongeduldig te wachten. Plotseling komt heel energiek een lange atletische en gespierde man van ongeveer 35 jaar oud binnen.

PILLER

Mijn naam is Piller, Joseph Piller. Excuses voor het oponthoud.

VAN MEEGEREN

Joop Piller, de held van het Verzet?

PILLER

Ik denk niet dat ik een held was. Ik deed wat ik doen moest.

VAN MEEGEREN

Uw bijdrage aan het verzet is een voorbeeld voor het hele Nederlandse volk. Ik heb veel gehoord over uw heldendaden.

PILLER

Dat is allemaal alweer voorbij. Het is nu belangrijk om weer orde in de chaos te scheppen.

VAN MEEGEREN

Waarmee kan ik u helpen?

PILLER

We hebben u hier laten komen omdat er een paar verdachte handelingen van uw kant zijn geweest die enige uitleg behoeven.

VAN MEEGEREN

Ik luister.

PILLER

Toen de nazi’s ons land binnen vielen brak er paniek uit onder de Joodse gemeenschap. Ongeveer 150 joden hebben zelfmoord gepleegd in die eerste week na de inval van de nazi's. En veel van hen hebben kunstwerken onbeheerd achter gelaten.

VAN MEEGEREN

Het was verschrikkelijk.

PILLER

Veel schilderijen van Hollandse meesters die toebehoorden aan die Joodse families werden gekocht door de Duitsers.

VAN MEEGEREN

Zo heb ik het ook begrepen.

PILLER

Tijdens de oorlog bent u goed bevriend geraakt met Alois Miedl. Is dat juist?

VAN MEEGEREN

Dat is correct.

PILLER

Alois Miedl was de tussenpersoon van Hermann Göring bij zijn aankopen van kunst in Amsterdam. Wat was precies de aard van uw relatie met Miedl?

VAN MEEGEREN

We waren bevriend, als kunstbroeders. We hielden van dezelfde dingen. Waarom wilt u dat precies weten?

PILLER

De geruchten gaan dat u samenwerkte met Miedl in het opsporen en uitkiezen van de werken voor Göring.

VAN MEEGEREN

Op geen enkele manier. Waarom denkt u dat?

PILLER

Veel van die Joodse families verkochten hun schilderijen aan Göring via de kunsthandelaar Miedl.

VAN MEEGEREN

Als dat zo is, dan heb ik daar nooit van geweten en ook nooit aan meegedaan.

PILLER

Meneer van Meegeren, u bent een kunstenaar die nooit problemen met geld heeft. Het tegendeel is eerder waar. U leeft als een miljonair. Wat voor een kunstenaar kan zo leven? Misschien als u van het niveau van Rembrandt zou zijn, maar dat bent u helemaal niet. Hoe komt u aan zoveel geld?

VAN MEEGEREN

Ach, ik leef helemaal niet als een miljonair...

PILLER

Tijdens de oorlog ging u bijna iedere avond naar de nachtclubs. De normale Nederlanders deden dat niet. Uitsluitend de Duitsers, de soldaten of de SS’ers deden dat. Zulk verdacht gedrag doet vermoeden dat u samenwerkte met de vijand. Waar kwam uw geld vandaan?

VAN MEEGEREN

Ik heb een keer de loterij gewonnen in Frankrijk. Kwestie van geluk hebben.

PILLER

Ik neem aan dat u daar een bewijsje van heeft.

VAN MEEGEREN

Uiteraard.

PILLER

Waar is dat bewijs? In Frankrijk? In uw villa in Roquebrune aan de Côte d’Azur?

VAN MEEGEREN

Nee niet in Roquebrune. In mijn andere huis in Nice dat ik had gekocht voordat de oorlog begon.

PILLER

Tijdens de oorlog heeft u een boek met tekeningen van uw hand uitgegeven op papier van hoge kwaliteit. Hoe kwam