Οι 140 ταινίες που πρέπει να έχεις δει (τουλάχιστον μια φορά) πριν πεθάνεις. Μέρος Πρώτο

By Βαγγέλης Δημητρόγλου

Κι άλλη τέτοια λίστα ;;;;;;;; Φτάνει !!!! Πήξαμε !!!! Γέμισε το ιντερνέτ με τέτοιες λίστες μια ντουζίνα στο δίφραγκο. Όλοι έχουν άποψη. Όπως όλοι έχουν και κωλοτρυπίδα (ο Κλιντ Ίστγουντ/ Κάλλαχαν/Dirty Harry το είπε αυτό μιας και μιλάμε για σινεμά, δεν είναι δικό μου). Καταθέτω λοιπόν κι εγώ την δική μου άποψη για τους σινεφίλ, την κωλοτρυπίδα μου την κρατάω για τον εαυτό μου. Γιατί δηλαδή, ξέρουν πιο πολλά από μένα αυτοί που έχουν γεμίσει τον κόσμο με λίστες και απόψεις ;;;; Έφαγα τα νιάτα μου εκεί πάνω.

Η πρώτη-καραπρώτη αντίδραση του νοήμονος κοινού στο ανά χείρας πόνημα θα είναι «Λείπει αυτό ή το άλλο» !! ΤΟ ΞΕΡΩ, ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ, για 100 ξεκίνησα και μαζεύτηκαν 140, δεν χωράνε όλες. Τώρα γιατί στην λίστα υπάρχει αυτό και δεν υπάρχει το άλλο η απάντηση είναι ‘γιατί έτσι γουστάρω’, καθαρά προσωπική κατάθεση είναι κι ως εκ τούτου καθόλου αμερόληπτη. Για ένα είμαι βέβαιος. Οι περισσότεροι θα συμφωνήσουν με αυτές που υπάρχουν κι έτσι ίσως ξεχάσουν αυτές που λείπουν. Όπως και να ‘χει, ο καλός κινηματογράφος δεν χωράει σε 100-150 ταινίες. Ο τίτλος της λίστας/βιβλίου όμως δεν μιλάει για ‘καλό κινηματογράφο’ αλλά για ταινίες που κάποιος θα πρέπει να έχει δει (τουλάχιστον μια φορά) πριν πεθάνει !!!!! Αν και ο όρος ‘καλός κινηματογράφος’ σηκώνει συζήτηση και πολλές διαφορετικές ερμηνείες. Καλές, μέτριες ή κακές οι ταινίες που συμπεριέλαβα εδώ, κάποιος θα πρέπει να τις έχει δει, τις περισσότερες, πριν πεθάνει γιατί αλλιώς ο κόσμος θα είναι ένα λάθος. Κι ο κόσμος μπορεί να μην πηγαίνει καλά τελευταία αλλά πάντοτε, σε τέτοιες στιγμές της ανθρωπότητας, η Τέχνη γενικότερα ήταν μια λύτρωση ... σαν τους βάρβαρους του Καβάφη.

Δεν θα κουράσω με περισπούδαστες αναλύσεις και κριτικές, τα έχουν πει άλλοι πριν από μένα. Η διαφορά είναι ίσως ότι εκείνοι, που μπορεί και να μην ήτανε περισσότερο ‘ψαγμένοι’ από μένα, πληρώθηκαν για να τα πούνε ενώ εγώ τα λέω/δίνω τσάμπα. Και κυρίως, δεν θα μπω ποτέ στην πλοκή, την ιστορία και τις λεπτομέρειές της για να διαγείρω την περιέργειά σας βασικά αλλά και να μην σας στερήσω την απόλαυση να το ανακαλύψετε βλέποντας την ταινία.(το έκανε και ο Κλουζό με τις Διαβολογυναίκες και ο Χίτσκοκ στο Ψυχώ) Αναφορά και παρουσίαση, δυο λόγια που μπορεί να μην τα έχουν πει άλλοι, προσωπικές εμπειρίες κι εκτιμήσεις κι αμέσως στο επόμενο. Μια λίστα παρουσίασης είναι άλλωστε, δεν χρειάζεται πολυλογία, μην τα θέλετε όλα μασημένα !! Φροντίστε να δείτε τα περισσότερα (όλα;) πριν να πεθάνετε. Τα πολλά λόγια είναι φτώχια και στην περίπτωση του σινεμά συνήθως ανούσια. Άρες μάρες κουκουνάρες γράφουν μερικοί περισπούδαστοι αλλά μάλλον πληρώνονται για να τα γράφουν. Άμα δεν το δεις με τα ματάκια σου δεν μπορείς να έχεις άποψη κι ότι λένε οι απ’ έξω ... περί ορέξεως ...! Πως και γιατί. Άντε να εξηγήσεις σε κάποιον γιατί σ’ αρέσει η πίτσα.

Στο βιβλίο υπάρχουν πάρα πολλές φωτογραφίες, δάνειο απ’ το διαδίκτυο για τις οποίες ΔΕΝ ΕΧΩ κατοχυρωμένα δικαιώματα. Το παρόν πόνημα όμως είναι και θα είναι ΔΩΡΕΑΝ για πάντα, δεν υπάρχει εμπορική σκοπιμότητα/εκμετάλλευση. Κι έτσι όπως δωρεάν κυκλοφορούν στο ιντερνέτ (οι φωτό), το ίδιο δωρεάν υπάρχουν και στο βιβλίο.

• Language: Ελληνικά
• Publisher: Βαγγέλης Δημητρόγλου
• Release date: Aug 31, 2022
• ISBN: 9781005411831

Βαγγέλης Δημητρόγλου

1953 Καισαριανή, Αθήνα, 2ο Δημοτικό Βενιζέλου, Γυμνάσιο (6ταξιο) Καισαριανής, ΑΣΟΕΕ, Τράπεζα, γάμος Μαριάννα, Χανιά-Κρήτη, fagotto και Les Vagabonds, διδυμα Οδυσσέας και Μελίνα το 98, Νοτιοδυτική Γαλλία 2003.Σήμερα, 2020, που τα δίδυμα τελειώνουν το Πανεπιστήμιο και δεν υπάρχουν άλλες υποχρεώσεις, μετ'α από τόσες πολλές μαλακίες που έκανα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα και αφού ξέφυγα απ' τον διαβήτη... απλ'α περιμένω τους φίλους του, τους πιό θανατερούς για να ξεμπερδεύουμε. Μετά απο χρόνια μελέτης και αυτο-καλλιέργειας - κουλτούρα το λένε - η δική μου είναι σινεμά, βιβλίο και μουσική (στο σινεμά & μουσική πολύ μετριόφρονα, είμαι άπαιχτος), ένα πρωΪ την είδα συγγραφέας, σκατασταμούτραμου. Βιτριολικά βιπεράκια αστυνομικής πλοκής και φαντασίας σε Ιστορικό φόντο για να βγάλω όλη την οργή μου σε εκκλησία-εξουσία-δικαιοσύνη, χωρίς να μ' ενδιαφέρει διόλου η κριτική. Σε λίγο θα πεθάνω άλλωστε, γέρασα. Δεν μ'ενδιέφερε η κριτική όταν ήμουνα μικρός κι έκανα την μια μαλακία πίσω απ' την άλλη, τώρα θα νοιαστώ ; Μ'αρέσει, περνάω και την ώρα μου -χωρίς τσιγάρο και Τζακ Ντάνιελς λόγω διαβήτη, αστα να πάνε - και στην Αγγλική έκδοση πουλιώνται στο ΑΜΑΖΟΝ, για να κονομήσω στα γεράματα ! 1-3 Ευρο τον μήνα εισπράτω. Σε μορφή ΕΒΟΟΚ τα προσφέρω δωρεαν.... σχεδόν. Κριτικές και γαμοσταυρίδια ή εδώ η κατάμουτρα στο [e-mail] ανευ φόβου και πάθους.***Τα βιβλία μου μπορεί να ταξινομηθούν σε 4 κατηγορίες.1__ Ξεκίνησα με τα Βυζαντινά που αν κι η ιδέα ήταν ορίτζιναλ, η γραφή είναι αστεία και πρωτόλεια. Το δήλωσα άλλωστε, ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ συγγραφέας αλλά ούτε και ψώνιο να το παίζω τάχα μου στα 68. Ήταν πολλά και τα μάζεψα σε δύο τριλογίες.2__ Με το ΦΑΓΓΟΤΟ ξεκίνησε ημι-αυτοβιογραφικό κι εξελίχτηκε σε Νουάρ στο Νησί, (Χανια-Κρήτη) με κάμποσες "περιπέτειες" στο σύνολο.3__Με το "Πορτραίτο" ξεκινάει η 3η περίοδος σε περιβάλλον ΝΔ Γαλλίας που κατοικοεδρεύω και ΜΟΝΟ στ' αγγλικά υπάρχει κι η "Γυναίκα του μηχανικού" που δεν είναι κάτι πολύ διαφορετικό από μια συρραφή του ΦΑΓΓΟΤΟ + ΣΑΡΑΚΑΣ και δεν χρειάζεται κι άλλο Ελληνικό. (3 βιβλία). Απ' το "Πορτραίτο" κι έπειτα, λένε ότι βελτιώθηκα !4__Τα τελευταία (2) που είναι σε αφήγηση σε τρίτο πρόσωπο χωρίς μάγκες ντεντέκτιβ και φάπες είναι μια προσπάθεια να γράψω 'λογοτεχνικό' Νουάρ επειδή μου είπαν ότι το κάθε τελευταίο μου είναι καλύτερο απ' το προηγούμενο αλλά παρόλο που αυτό δείχνει κάποιοα πρόοδο και βελτίωση, εξακολουθώ να φωνάζω ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ.

Book preview

Κι άλλη τέτοια λίστα ;;;;;;;; Φτάνει !!!! Πήξαμε !!!! Γέμισε το ιντερνέτ με τέτοιες λίστες μια ντουζίνα στο δίφραγκο. Όλοι έχουν άποψη. Όπως όλοι έχουν και κωλοτρυπίδα (ο Κλιντ Ίστγουντ/ Κάλλαχαν/Dirty Harry το είπε αυτό μιας και μιλάμε για σινεμά, δεν είναι δικό μου). Καταθέτω λοιπόν κι εγώ την δική μου άποψη για τους σινεφίλ, την κωλοτρυπίδα μου την κρατάω για τον εαυτό μου. Γιατί δηλαδή, ξέρουν πιο πολλά από μένα αυτοί που έχουν γεμίσει τον κόσμο με λίστες και απόψεις ;;;; Έφαγα τα νιάτα μου εκεί πάνω.

Παντογνώστης δεν είμαι αλλά ούτε και ψώνιο. Δεν πουλάω μούρη, μούρη πουλάνε οι ‘τάχα μου’ οι ‘δήθεν’ οι μέσα σ’ όλα και στην άγνοια. Οι συνηθισμένοι της ‘ήσσονος προσπάθειας’, είδαμε δυο-τρία καλά κι έχουμε άποψη για όλα, την τύφλα τους. Έφαγα τα νιάτα μου και πέρασα ξόφαλτσα αγνοώντας πάρα πολλά δίπλα μου, ακόμα και να ‘κονομήσω’ για να χάνομαι μες το σινεμά. Έχω κάθε δικαίωμα τώρα στα 70 να μοιράζομαι γενναιόδωρα γνώση κι εμπειρία πάνω στο θέμα. Διότι περί αυτού πρόκειται, αφιλοκερδώς για να μνημονεύουν τ’ όνομά μου μετά που θα πεθάνω ίσως. Την πλάκα μου κάνω και περνάω την ώρα μου στα γεράματα. Διότι φυσικά, κανένας δεν μπορεί να καυχηθεί ότι τα ξέρει και τα έχει δει όλα, ο κινηματογράφος δεν έχει τέλος. Αν και τα 10-20 τελευταία χρόνια έχει χάσει πολλά απ’ την αίγλη του. Κάτι η τεχνολογία, κάτι η αμείλικτη εμπορευματοποίηση, κάτι οι πλατφόρμες streaming … το παιχνιδάκι έχει αρχίσει να τελειώνει. 8-10 χιλιάδες ταινίες τον χρόνο, καμιά δεκαριά βλέπονται επιεικώς και κάνα-δυο μόνον είναι ‘καλές’, που θα πρέπει ας πούμε να τις έχεις δει πριν πεθάνεις. Όχι και πως χάνεις και τίποτα δηλαδή αν δεν. Στατιστικά αμελητέα ποσότητα, σαν να μην υπάρχουν. Το σινεμά που ξέραμε κι αγαπήσαμε πέθανε. Δεν είναι τυχαίο που ακόμα μέχρι και σήμερα βλέπουμε, ξαναβλέπουμε και θαυμάζουμε παλιές ταινίες που τις λέμε ‘κλασσικές’. Κάτι σαν Μπετόβεν δηλαδή. Κι ο Νίτσε το είπε για την μουσική ότι αν δεν υπήρχε ο κόσμος θα ήταν ένα λάθος αλλά δεν ξέρω τι θα ‘λεγε αν είχε δει και τον ‘Πολίτη Κέιν’ ‘η την ‘Καζαμπλάνκα’ στο πανί. Σήμερα, το 2022, ακόμα θεωρείται σαν η καλύτερη ταινία που έγινε ποτέ ένα φιλμ του 1940 !!! Και σε λίστες με αξιολόγηση 1,2,3,4 κτλ. Τουλάχιστον οι πρώτες 50 είναι του 40-50-60 ! Το σινεμά άρα, πέθανε. Όπερ έδει δείξαι (ὅπερ ἔδει δεῖξαι, το σωστό).

Δυο λόγια για την ιστορία του Κινηματογράφου, περισσότερα θα βρείτε εδώ, που δεν είναι Γαλλική εφεύρεση των αδελφών Λουμιέρ αλλά του Τόμας Έντισον και λανθασμένα το έγραψαν με C αντί για K κι αντί για Κινεμά προφέρεται Σινεμά κι ο Κινηματογράφος Cinematography, αυτό που ‘γράφει’ την ‘κίνηση’ σε αντίθεση με την Φωτογραφία που ‘γράφει’ το ‘φως’. Οι Γερμανοί το λένε Kino και το διπλό Ελληνικό παράδοξο με τις λέξεις Κινηματογράφος και Σινεμά.

Για να μην έχουμε λοιπόν καμιά παρεξήγηση, το σινεμά είναι μια ΕΙΚΟΝΑ (φωτογραφία) που κινείται, έτσι ανακαλύφθηκε. Σταδιακά άρχισε να ‘διηγείται’ και μια ιστορία μέσα απ’ την κίνηση, χωρίς ήχο στην αρχή αλλά ξέρουμε πως εξελίχθηκε. Κατά την προσωπική μου άποψη (αυτό θα βαρεθείτε να το ακούτε μέχρι το τέλος), μια αξιόλογη ταινία είναι μια ταινία ‘εικόνας’, λεπτομερώς στημμένης/σκηνοθετημένης σκηνής (σεκάνς), καλλιτεχνικής φωτογραφίας και κινηματογράφησης. Εάν τώρα και η ιστορία που διηγείται, το θέμα, είναι αξιόλογο, τότε μιλάμε για αριστούργημα κι έργο τέχνης για να δικαιολογήσουμε και την αναγγελία του Σινεμά σαν 7η Τέχνη σε προσθήκη των έξη (6) κλασσικών των Αρχαίων Ελλήνων. Υπάρχουν όμως και ταινίες με δυνατό θέμα/ιστορία που δεν είναι εικαστικά αριστουργήματα. Ο Woody Allen κι ο Luis Bunuel π.χ. έκαναν σπουδαίες ταινίες με θέμα αλλά δεν είναι Κιούμπρικ ή Κουροσάβα π.χ.

Το θέατρο είναι η τέχνη του λόγου, το σινεμά είναι η τέχνη της εικόνας. Κι αρκετά θεατρικά έργα αναδείχτηκαν όταν μεταφέρθηκαν στο σινεμά κι η κίνησή τους δεν περιορίστηκε το στενό πλαίσιο μιας θεατρικής σκηνής. Θα το φωνάξω λοιπόν, το σινεμά είναι εικόνα, η κίνησή της, το λέει κι ίδια η λέξη. Αν έχει και θέμα, μαγκιά του και αριστούργημα.

Σε κριτήρια Χόλυγουντ, της Μέκκας του κινηματογράφου όπως την ονομάζουν αν και το «Μέκκα των στούντιο» είναι πιο ακριβές, ο κινηματογράφος είναι συναίσθημα. Ο Άλτμαν στον «Παίκτη» που ξεμπροστιάζει την … Μέκκα του κινηματογράφου το λέει ξεκάθαρα με τον κυνικό κι αδίστακτο παραγωγό/ήρωά του με τα ‘στοιχεία’ που κάνουν μια καλή ταινία ή μια ταινία από τις 12 που θα διαλέξει το στούντιο ανάμεσα στις 100 που έχουν ‘προκρθεί’μες τις 2000-5000 που έχουν υποβληθεί κάθε χρόνο!!!!! «σασπένς, γέλιο, βία, ελπίδα, συγκίνηση, γυμνά, σεξ και χάπυ εντ, κυρίως χάπυ έντινγκ.». Με όλο το εμπορευματικό παράλογο σ’ αυτήν την άποψη, το 90% του παγκόσμιου σινεμά, καλού ή κακού, παράγεται στο