Learn Esperanto with Stories from Herodotus: Esperanto reader, #9

By Brian Smith

Dive into the rich tapestry of ancient history through the lens of Esperanto with "Learn Esperanto with Stories from Herodotus." This A2-level reader is designed to captivate learners with the enthralling narratives of Cyrus the Great, the Battle of Marathon, and the wonders of the ancient world, among others. Each story, carefully selected from the works of Herodotus, is presented in clear, accessible Esperanto, making it an ideal resource for those looking to enhance their language skills while indulging in the intrigues and heroics of the past.

The book opens with the tale of Cyrus the Great, from his prophesied birth under the vast skies of Persia to his destined rise to greatness. Through the challenges he faces and the wisdom he acquires, readers will not only learn Esperanto but also the values of leadership, justice, and destiny. The subsequent chapters, such as "The Triumph of Marathon" and "The Eternal Monument of the Pharaoh," continue to blend language learning with historical exploration, offering insights into the triumphs and tragedies that shaped our world.

"Learn Esperanto with Stories from Herodotus" is more than just a language learning tool; it's a journey back in time, inviting you to immerse yourself in the legends of Croesus, the marvels of the ancient world, and the fiery legend of Sardis. Each chapter is accompanied by a glossary of key terms, aiding in vocabulary building and comprehension. Whether you're a language learner or a history enthusiast, this book promises a unique and enriching experience, bridging the gap between past and present through the universal language of Esperanto.

• Language: Esperanto
• Publisher: Brian Smith
• Release date: Feb 15, 2024
• ISBN: 9798224667734

Book preview

Ciro la Granda

La Naskiĝo de Ciro

En la vasta kaj antikva lando de Persujo, sub la blua kaj senlima ĉielo, naskiĝis infano nomata Ciro. Lia naskiĝo estis akompanata de misteraj signoj kaj antaŭdiroj. Lia patro, Kambizo, estis nobla viro, kaj lia patrino, Mandane, filino de potenca reĝo, Astyago, havis sonĝon, kiu antaŭdiris la naskiĝon de Ciro kiel estontan grandan reganton.

Astyago, aŭdinte pri la profetaĵo, sentis timon kaj maltrankvilon. Ĉu vere mia propra nepo prenos mian tronon? li demandis al sia plej fidinda saĝulo. La saĝulo, kun kapo kliniĝinta, respondis, Majesto, la steloj ne mensogas. La infano naskita de via filino estos plena de forto kaj saĝeco.

Neniu povis antaŭvidi la decidojn de la reĝo. Astyago ordonis al unu el siaj servistoj, Harpago, certigi, ke la infano neniam atingus la aĝon de defio. Sed kiam la momento venis, Harpago ne havis la koron plenumi la malican ordonon. Anstataŭe, li sekrete transdonis la infanon al humila paŝtisto, nomata Mitradato, kiu vivis for de la palaco.

Mitradato kaj lia edzino, Spako, kiu sopiris infanon, akceptis Cirion kiel sian propran. Ili edukis lin en simpla vivo, plena de amo kaj laboremo. La vero pri liaj vera gepatroj restis kaŝita, kiel trezoro entombigita en la areno de la tempo.

Dum la jaroj pasis, la junulo Ciro kreskis en forto kaj saĝo. Li ludis kun la aliaj infanoj de la vilaĝo, ofte rolante kiel ilia reĝo en iliaj infanaj ludoj. Lia natura gvidkapablo kaj justeco eĉ en ludoj miregigis ĉiujn ĉirkaŭ li.

Unu tagon, dum ili ludis, Ciro diris al siaj amikoj, Vi scias, vera reĝo devas esti justa kaj brava. Li devas zorgi pri siaj homoj kiel patro zorgas pri siaj infanoj. Tiaj vortoj el buŝo de infano vekis suspekton en Mitradato. Kiel vi, tiel juna, povas paroli tiel saĝe pri regado? li demandis Ciron poste.

Ciro, kun senkulpa rigardo en siaj okuloj, respondis, Mi ne scias, paĉjo. Mi nur sentas, ke tio estas la ĝusta maniero. La vortoj de Ciro kaj liaj nekutimaj manieroj kondukis Mitradaton al decido. Li decidis malkaŝi la veron al Astyago, kredante, ke nur tiel li povus protekti la junulon de ebla danĝero.

Kiam Astyago aŭdis la rakonton de Mitradato, li tuj rekonis la markojn de la destino en Ciro. La maljunulo, malgraŭ siaj antaŭaj timoj kaj decidoj, ne povis nei la evidentan grandecon en sia nepo. Venu al mi, mia nepo, li diris kun larmoj en siaj okuloj, vi estas destinita por grandeco.

Tiel, kun mikso de timo kaj espero, la juna Ciro eniris en novan ĉapitron de sia vivo, preta malkovri la veron pri sia origino kaj marŝi sur la padon destinitan por li. La simpla vivo, kiun li konis, nun estis parto de lia pasinteco, sed la lecionoj lernitaj restis kun li por ĉiam, gvidante lin al sia neevitebla destino.

Antaŭdiro - prophecy, prediction

Akompanata - accompanied

Defio - challenge

Destinita - destined

Edukis - raised, educated

Entombigita - buried

Gvidkapablo - leadership ability

Maltrankvilo - anxiety, unease

Misteraj - mysterious

Nepo - grandson

Profetaĵo - prophecy

Saĝulo - sage, wise person

Sopiris - longed for

Steloj - stars

La Malkovro de Ciro

Dum suna tago en la vastaj kampoj de Persujo, Ciro ludis kun siaj amikoj, pretendante esti reĝoj kaj regantoj de grandaj landoj. En iliaj ludoj, ĉiam estis Ciro, kiu nature fariĝis ilia gvidanto, ilia elektita reĝo.

Nu, Ciro, vi denove estas nia reĝo! ridetis unu el la infanoj, Kiel vi ĉiam scias, kion fari?

Ciro, kun brila rideto, respondis, Mi nur sekvas mian koron kaj faras, kion mi pensas estas juste por ĉiuj.

Sed tiuj vortoj kaj la maniero, per kiu Ciro gvidis la ludon, vekis la atenton de la paŝtisto, kiu observis ilin el malproksime. La saĝeco kaj justeco, kiujn Ciro montris, estis nekutimaj por knabo de lia aĝo.

Estas io speciala pri tiu knabo, pensis la paŝtisto, kiu decidis paroli kun Ciro. Ciro, kiel vi lernis tiel bone gvidi? Via maniero pensi kaj agi... ĝi estas nekutima por iu en via aĝo.

Ciro, rigardante la paŝtiston kun senkulpa scivolemo, simple respondis, Mi ne scias, mi nur faras kion ŝajnas ĝusta.

Ne povante teni la sekreton pli longe, la paŝtisto decidis malkaŝi la veron al Astyago, la avo de Ciro kaj la reganto de la lando.

Kiam la paŝtisto alvenis ĉe la palaco, li estis tuj kondukita al Astyago, kiu aŭskultis atente al liaj vortoj. Majesto, mi devas diri al vi pri Ciro, la infano, kiun mi zorgis. Lia konduto kaj saĝeco superas ĉion, kion mi iam vidis en infano.

Astyago, memorigita pri la antaŭdiroj rilataj al sia nepo, sentis ke la momento de la vero finfine alvenis. Konduku min al li, li ordonis.

Kiam Astyago renkontis Ciron, li tuj rekonis la markojn de reĝa deveno. Ciro, vi estas mia nepo, kaj via destino estas multe pli granda ol vi povas imagi.

Ciro, ŝokita kaj mirigita, aŭskultis kiam Astyago rakontis al li pri lia vera heredaĵo kaj la profetaĵoj, kiuj antaŭdiris lian estontecon.

Vi estas de reĝa sango, Ciro. Via patro estas Kambizo, kaj via patrino, Mandane, mia filino. Vi estis destinita por grandeco.

Ciro, nun scivola pri sia vera identeco, demandis pri sia patro kaj liaj antaŭuloj. Rakontu al mi pli, mi volas scii ĉion.

Astyago dividis la historiojn de sia familio, iliajn atingojn kaj la strategiojn, kiujn ili uzis por gvidi sian popolon. Ciro aŭskultis avide, absorbiĝante ĉiun vorton.

Tio estas via heredaĵo, Ciro. Kaj nun, vi devas lerni ĉion, kion vi povas, por esti preta por la estonteco, kiu atendas vin, diris Astyago.

Ciro, nun kun nova celo en vivo, dediĉis sin al la studo de strategio kaj historio. Li sciis, ke lia vojo estus plena de defioj, sed ankaŭ plena de eblecoj por realigi la profetaĵojn, kiuj ĉirkaŭis lian naskiĝon.

Kun la beno de sia avo kaj nova scio pri sia destino, Ciro ekpreparis sin por la vojo antaŭ li. Li sciis, ke la vojo ne estos facila, sed lia koro estis plena de espero kaj determino por plenumi sian veran celon kaj unuigi la landojn sub unu regado, lia estonta regado.

Avido - eagerness

Beno - blessing

Celo - goal, purpose

Defio - challenge

Destino - destiny

Heredaĵo - heritage

Identeco - identity

Juste - justly, rightly

Konduto - behavior

Memorigita - reminded

Paŝtisto - shepherd (corrected from bergero)

Profetaĵo - prophecy

Rakonti - to tell (a story)

Scivolemo - curiosity

Ŝajni - to seem

La Edukado de Ciro

En la koro de Persujo, sub la gvidado de sia avo, la reĝo Astyago, Ciro komencis sian edukadon, vojaĝon kiu preparus lin por sia estonta destino. Ĉiu tago, li malkovris novajn sciojn kaj lertojn, kiuj ŝanĝus lin por ĉiam.

La unua paŝo en lia edukado estis lerni legi kaj skribi. Ciro, la kapablo komuniki estas la fundamento de ĉiu granda gvidanto, diris lia instruisto. Per vortoj, vi povas inspiri, eduki, kaj unuigi homojn.

Ciro dediĉis sin al la studo, baldaŭ majstrante la arton de skribo kaj legado. Li legis pri la grandaj bataloj, la strategioj uzataj de herooj kaj reĝoj, absorbante ĉion kun avida scivolemo.

Kio faras strategion efika, instruisto? Ciro demandis unu tagon, kiam ili studis faman batalon.

Ne nur la plano mem, Ciro, sed kiel vi adaptiĝas al ŝanĝiĝantaj cirkonstancoj kaj komprenas vian malamikon, respondis la instruisto.

Ciro ankaŭ lernis ĉasi, pasigante longajn horojn en la vastaj arbaroj kaj montetoj, lernante pacienci kaj precizecon. La ĉaso instruas nin pri pacienco, observado, kaj respekto al la naturo, klarigis lia ĉas-instruisto.

Kiel kavaliro, Ciro fariĝis ne nur lerta rajdanto, sed ankaŭ komprenis la gravan ligon inter homo kaj ĉevalo. Via ĉevalo estas pli ol nur via veturilo en batalo, Ciro. Ĝi estas via kunulo, kiu postulas zorgon kaj komprenon, diris lia rajdinstruisto.

Studante la leĝojn de Persujo, Ciro lernis pri la fundamentoj de justeco kaj ekviteco. Justeco ne signifas samon por ĉiuj, sed doni al ĉiu tion, kion li aŭ ŝi meritas, diris Astyago dum ili diskutis la leĝojn.

Ciro dediĉis sin al lernado pri la diversaj popoloj de la regno, iliaj kulturoj, kredoj, kaj tradicioj. Respekto al ĉiuj popoloj estas la bazo de vera paco kaj harmonio, li konkludis post multaj diskutoj kun saĝuloj kaj diplomatoj.

La popolo amegis Ciron pro lia kompato, saĝeco, kaj senĉesa serĉo de justeco. Li ofte aŭskultis iliajn zorgojn kaj laboris por trovi solvojn, kiuj profitigus ĉiujn.

Unu vesperon, rigardante la stelojn, Ciro diris al sia avo, Mi revas pri mondo, kie ĉiuj popoloj vivas sub unu flago, en paco kaj prospero.

Astyago, kun larmoj en siaj okuloj, respondis, Via koro estas pura, kaj viaj revoj grandaj, Ciro. Se iu povas atingi tion, ĝi estas vi.

Tra sia edukado, Ciro formiĝis en gvidanton, kiu komprenis la valoron de scio, la gravecon de justeco, kaj la forton de unueco. Li sciis, ke lia vojaĝo estis nur komenciĝanta, sed li estis preta alfronti la defiojn, kiuj atendis lin, kun la saĝo kaj kompato, kiujn li akiris dum siaj formaj jaroj.

Avida - eager, avid

Batalo - battle

Ĉaso - hunt, hunting

Dediĉis - dedicated

Destino - destiny

Ekviteco - equity

Gvidanto - leader

Instruisto - teacher

Justeco - justice

Kavaliro - knight

Komuniki - to communicate

Lerto - skill

Majstrante - mastering

Pacienco - patience

Scivolemo - curiosity

––––––––

La Vizio de Ciro

Dum la sunsubiro kolorigis la ĉielon de Persujo per oraj kaj purpuraj tonoj, Ciro meditis pri la estonteco de sia lando. Li vidis la dividitajn imperiojn, iliajn konfliktojn kaj malfortojn, kaj en sia koro, li sentis profundan deziron unuigi ilin en unu forta kaj prospera imperio.

Avolo, Ciro komencis, dum ili sidis en la ĝardeno de la palaco, mi vidis la dividitecon de niaj landoj, kaj ĝi dolorigas mian koron. Mi kredas, ke ni povas krei pli fortan, unuigitan imperion.

Astyago, aŭskultante atente, klinis sian kapon kun esprimo de dubo kaj scivolemo. Ciro, via koro estas plena de noblaj intencoj, sed la tasko estas grandega. Kiel vi planas realigi tiun unuecon?

Ciro, kun fajro en siaj okuloj, respondis, Per reformoj, avo. Ni devas plibonigi la vivon de niaj homoj, alporti pacon kaj prosperon, kaj montri al ili, ke unueco estas la vojo al forto.

Astyago, kvankam skeptika, ne povis nei la pasion de sia nepo. Parolu pli pri viaj ideoj, Ciro.

Unue, ni devas reformi nian administradon, por ke ĝi estu pli inkluziva kaj justa. Ni devas ankaŭ fokusiĝi sur la disvolvado de nia infrastrukturo, kiel vojoj kaj akvokondukiloj, por faciligi komercon kaj plibonigi la vivkondiĉojn, eksplikis Ciro.

Mi ankaŭ volas establi sistemon de edukado, kiu estas alirebla por ĉiuj, kaj starigi novajn leĝojn, kiuj protektos la rajtojn de ĉiu civitano, sendepende de ilia klaso aŭ origino.

Astyago aŭskultis, impresita de la amplekso kaj detaloj de la planoj de Ciro. "Kaj