Araştırma Yöntemleri (Araştırma Metotları)

By Yusuf Yilmaz

Araştırma hayatları nasıl zenginleştirir - araştırma yöntemleri basitçe açıklanıyor!

 

İnsan bilimleri alanında psikoloji ve sosyal bilimlerin araştırma yöntemleri, diğer ampirik bilimlerin yöntemlerinden çok farklıdır. Başka bir kişinin düşüncelerini anlamaya çalışmak kesinlikle kolay değildir ve özellikle çok sayıda insanın düşünceleri ve duyguları söz konusu olduğunda bir araştırma içinde daha da zordur. Sonuçta, araştırılması gereken pek çok farklı, bireysel yapı vardır ve bunların hepsi farklı bir yöntem gerektirir.

 

Hangi yöntemin tam olarak ne zaman kullanılması gerekir? Veri toplama elbette araştırma sürecinin en önemli alanıdır, ancak öncesinde ve sonrasında hangi adımların atılması gerekir? Hangi yönetmeliklere göre farklı araştırma yöntemlerinin kullanılmasına izin verilebilir ve bir araştırma ne zaman geçerlidir?

 

Kitapta yer alan bölümler aşağıdaki konuları ele almaktadır:

• Araştırma süreci
• Soruşturma & Operasyonelleştirme
• Veri toplama ve veri analizi
• Araştırma yöntemleri
• Etki büyüklükleri, meta-analizler ve modeller

Ampirik bilimlerdeki araştırma yöntemlerinin sayısı sayısız olduğundan, her bir yöntemi yazmak mümkün olmadığından, bu kitap bireysel araştırma yöntemlerinin bölünebileceği farklı kategoriler hakkında bir fikir vermeyi amaçlamaktadır. Genç araştırmacılar genellikle bu bilgi denizinde yollarını bulmakta zorlanırlar. Dolayısıyla bu kitap, öğrencilere veya araştırma yöntemlerinin geniş konusuna ilgi duyanlara ilk bakışta bir fikir vermeyi amaçlamaktadır.

• Language: Türkçe
• Publisher: Yusuf Yilmaz
• Release date: Feb 6, 2023
• ISBN: 9798215889794

Book preview

Araştırma Yöntemleri (Araştırma Metotları)

Yusuf Yilmaz

İçerik

Giriş

Araştırma süreci

Araştırma yöntemleri

Kapanış sözleri

Sözlük:  En önemli terimlere genel bir bakış

Kaynaklar

Giriş

çağın erken dönemlerinde yöntemler, bilgi edinmenin vazgeçilmez araçlarıydı. Tüm ampirik bilimlerin araçları olarak kullanıldılar. Tıpkı bir cerrah için neşterin, bir tamirci için tornavidanın ve bir zanaatkar için çekiç ve çivinin en çok kullanılan aletlerden biri olması gibi, bunlar da her araştırmacı için ticaretin araçlarıdır. Bu nedenle, profesyonel açıdan yetkin sonuçların ve en güvenilir içgörülerin veya yeni gerçeklerin elde edilmesinin ancak doğru metodoloji ile elde edilebilmesi şaşırtıcı değildir. Araştırma sonuçlarının dayandığı yöntemlerdir, ancak bu aynı zamanda yöntemlerin doğru bir şekilde uygulanmadan doğru araştırma sonuçlarının elde edilemeyeceği anlamına da gelmektedir.

Bununla birlikte, özellikle her ampirik bilim bir diğeriyle eşitlenemeyeceği için, bireysel yöntemlerin birbirinden büyük ölçüde farklı olduğu açıkça belirtilmelidir. Özellikle psikoloji ve sosyal bilimler, diğer ampirik bilimlerden güçlü bir şekilde ayrılır. Bunlar, yine gözlemlere dayanan ancak yapıları itibariyle anlaşılmaz derecede farklı olan fizik ve kimya ile bir tutulamaz. Nihayetinde, bu bilimler gerçekten de deneysel bilimlerdir, ancak nadiren gerçekten sağlam bir şey sunabilirler. Bunun yerine, bu iki bilim dalı özellikle insanların düşünceleriyle, insanların çok farklı şekillerde hareket etmesine neden olan ruhlarıyla ilgilenir. Psikoloji ve sosyal bilim kesinlikle bir sinir bilimi olarak görülebilir, ancak insanların fiziksel varlığına aktif olarak müdahale eden bir beyin cerrahının çalışmasıyla karşılaştırılamaz. Öte yandan, psikoloji tamamen zihinsel bir düzeydedir ve bu yüzden bu kadar zordur, çünkü hiç kimse başka bir kişinin düşüncelerini bu şekilde okuyamaz ve eğer kişi onları gerçekten okuyabilseydi, o zaman kişinin düşünceleri anlaşılması gerektiği gibi anlama şansı hala çok azdır. Ayrıca psikoloji alanında ders kitabı bulunmamaktadır. Elbette öğrenciler için fiziksel bir ders kitabı var, ancak bu bir psikolog, psikiyatrist veya terapistin gerçek çalışmasında kullanılamaz. Beyinde tümör gibi öylece çıkarılabilecek bir sorun yoktur, bunun için kullanılabilecek bir neşter yoktur. Bunun yerine, sorun görünmezdir. Öylece kavranamaz ve öylece gözle görülemez.

Bu nedenle, psikolojinin ancak 1920 civarında tanınan bir bilim haline gelmesi oldukça anlaşılabilir bir durumdur, çünkü sonuçta insanların düşüncelerinde tam olarak bir sorun olduğuna dair doğru bir kanıt yoktur. Ne bilgisayar tomografisi ne de röntgen çekilebiliyor. Bu nedenle psikoloji ve sosyal bilimler konusu uzun süre yanlış anlaşılmaya devam etmiştir. Daha önce, 1920'den önce, psikoloji ile ilgili her türlü düşünce saf felsefe idi ve bu nedenle insanların gözünde gerçeklerle bir tutulamazdı. Felsefe, zamanın başlangıcından bu yana insanların bilgiye olan susuzluğunu, bilgi dürtüsünü ve bu bilginin ardındaki gücü anlatmıştır.

Bununla birlikte, çok çeşitli faktörler nedeniyle felsefe, özellikle modern zamanlarda, Sokrates ve öğrencilerinin bilgi toplamak için ilk gerçek metodolojiyi icat ettikleri erken antik çağda olduğundan daha az önemsenir hale gelmiştir. Bununla birlikte, felsefe neredeyse modası geçmiş bir bilim dalına aittir; bu nedenle psikoloji ve sosyal bilimlerde, örneğin tıp veya fizikte olduğundan çok daha az veri toplama yöntemi olması şaşırtıcı olmamalıdır. Bununla birlikte, psikoloji ve sosyal bilimlerdeki yöntemlerin manzarası kesinlikle farklılaşmış ve çeşitli olarak kabul edilebilir. Beşeri bilimlerin geleneklerine kadar geri götürülebilecek tamamen geleneksel bir repertuar var, ancak sinir bilimleri konusuyla giderek daha fazla ilgilenen bugünün gençleri tarafından kullanılan her zaman çok yeni, bireysel yöntemler de var.

Bir de internetin yöntemleri var. Artık herkes dünyanın en büyük elektronik kütüphanesine erişebildiğinden, pek çok insan metodoloji bilgisini edinmekte ve bunu tamamen yeni biçimlere uyarlamaktadır. Bu da gezegenimizde ne kadar insan varsa o kadar yöntem olduğu anlamına geliyor, muhtemelen çok daha fazla, çünkü kim herkesin tek bir yönteme bağlı kalması gerektiğini iddia edebilir ki? Çoğu hiç yeni yöntem icat etmezken, diğerleri her gün yeni bir yöntemle ortaya çıkıyor.

Bu nedenle, özellikle araştırma alanında bu metodoloji denizinde kaybolmamak kesinlikle kolay değildir, özellikle de her bir kişi fikir özgürlüğünden üstün olduğu için. Buna göre, sadece bireysel yöntemler değil, aynı zamanda birçok kişinin görüşlerini içeren grup tartışmaları ve teşhisler de vardır ve değerlendirme konusu çok daha büyük bir konudur. Peki tüm bunların kaydını kim tutacak?

Temel olarak, bilgi toplamak için yöntemler kullanılır. Çok çeşitli amaçlara hizmet ederler. Betimlemeden açıklamaya, belirli sonuçların öngörülmesine ve incelenen bir duruma ilişkin içgörüye ya da psikoloji ve sosyal bilimlerde incelenen kişilerin davranışlarına ilişkin içgörüye, genel bilgi edinimine kadar. Her zaman verilerin toplanmasıyla ilgilidir ve bu veriler nihai olarak belirli bir araştırma sorusu bağlamında yanıtlanır. Sadece yöntemler vasıtasıyla ampirik hipotezler cevaplanabilir ve bu hipotezler nihayetinde hayatları aydınlatmaya ve dolayısıyla değiştirmeye hizmet eder. Tam olarak bu amaca hizmet eden bireysel yöntemler inanılmaz derecede çeşitlidir ve eski moda, deneysel olmayan saf gözlem yöntemlerinden veya belirli nesnelerin ölçümünden, tamamen farklı girişimsel istatistiksel ve tanımlayıcı prosedürlerle veri değerlendirmelerine, hermeneutik yorumlara ve genel tip oluşumuna hizmet eden yüksek kaliteli içerik analizlerine kadar uzanır. Genel araştırma alanı bu nedenle daha karmaşık olamazdı, özellikle de şu ana kadar kesinlikle verimli ancak birleştirilmesi zor olan karma yöntem tasarımlarından hiç bahsedilmediği için.

Genel bakış, yöntemlerin çokluğu içinde hızla kaybolabileceğinden, bu kitap metodoloji içindeki sayısız yöntemden bazılarının daha ayrıntılı olarak sunulmasına ve anlaşılmasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Amaç, mantık ve uygulama alanları açısından sağlam bir anlayış sağlamaktır; bu da sonuçta yönlendirme yardımcıları ve işaret levhaları olarak hizmet etmelidir.

Özellikle öğrenciler, gerçekten aktif olarak çalışabilecekleri bir yöntem bulmakta genellikle çok zorlanırlar. Özellikle de doğru yöntem bulunduktan sonra yapılmadığı için. Genel araştırma konusu inanılmaz derecede zor bir konudur ve sadece birkaç kişi yaşamları boyunca çığır açan ve yaşamları iyileştiren bir araştırma ortaya koymayı başarabilir. Öte yandan, arka planda devam eden ve bu gezegendeki insan yaşamını bir tür düzen içinde tutmaya yardımcı olan araştırmalar çok daha yaygındır. Bu, kulağa büyük başarılara imza atan ve bilim dergilerinde kendilerine makaleler ayrılan ya da tüm dünyada tanınan bazı araştırmacılar kadar fantastik gelmese de, kesinlikle daha az zor değil, hatta tek bir basit başarıdan bile daha zor.

Teknik anlamda, bu kitabın yardımıyla, özellikle gençlerin, psikolojik yöntemin özel varyantlarına hızlı bir genel bakış sağlayacak olan metodolojik manzara olarak adlandırılan zihinsel bir harita geliştirebilecekleri söylenebilir. İşte tam da bu nedenle bu kitapta, hepsi kendi zamanlarında açıklanacak olan birçok başlık kategorisi yer almaktadır.

Akademik kitaplarda ve rehber kitaplarda genellikle böyle bir durum söz konusu değildir. Bunun yerine, bir veya iki yöntem veya kategoride uzmanlaşmak ve daha sonra bunların tüm yönlerini listelemek normal olacaktır, ancak bu, özellikle belirli bir konu alanını ve dolayısıyla elbette metodolojik araştırma alanını hızlı ve etkili bir şekilde anlamaya çalışan öğrencilere yardımcı olmaz. Örneğin, hem nicel hem de nitel yöntemlerin bütünleştirici sunumuyla ilgilenmek nadir değildir. Bu durumda odak noktası, beşeri