Felsefe (Filozof)

By Yusuf Yilmaz

Antik Çağlardan Günümüze - Felsefe Gündelik Hayatı Nasıl Değiştiriyor?

 

Felsefenin uzun ve bazen de çalkantılı bir kariyeri olmuştur. İki bin yıldan daha eskidir ve antik çağlardan Orta Çağ ve Rönesans'a, modern zamanlara ve günümüze kadar uzanır. 2000 yılı tek bir cilde sığdırmak imkansızdır, çünkü bir insanın yaşamı boyunca anlayamayacağı kadar çok farklı akım ve yön vardır.

 

Kitabın içeriği şu şekildedir:

• Felsefenin temel ilkeleri
• Felsefe disiplinleri
• Belgelendirilmiş yansıma
• Pratik Felsefe
• Giriş ve Sonuç

Bu nedenle bu kitap, diğer tüm konumların temelini oluşturan on iki disiplini ile felsefenin en önemli yönlerine odaklanmıştır. Bazı disiplinler antik çağlardan günümüze kadar varlığını sürdürmüş ve bu nedenle felsefenin çok önemli yönlerini temsil ederken, diğer disiplinler nispeten gençtir ve günümüz için özellikle önemli olan bazı akımları da içerir.

 

Felsefe sadece siyaset ve yönetimde önemli bir rol oynamakla kalmaz, aynı zamanda her bilimin temelini oluşturur. Bu nedenle bu kitap, psikolojinin bile felsefeye dayandırılabilmesine rağmen, neden pek çok insan tarafından tam da bu yönün gözden kaçırıldığını ve hatta bazen görmezden gelindiğini açıklayacaktır.

Dolayısıyla bu kitap, felsefi ufkunu genişletmek isteyenlere yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Felsefe dünyasına ilk küçük giriş. İyi eğlenceler!

• Language: Türkçe
• Publisher: Yusuf Yilmaz
• Release date: Feb 6, 2023
• ISBN: 9798215947081

Book preview

Felsefe

(Filozof)

––––––––

Yusuf Yilmaz

İçerik

Giriş

Felsefenin temel ilkeleri

Felsefe - nedir ki zaten?

Felsefe nasıl psikolojiye dönüştü

Teorik ve pratik felsefe

Felsefe disiplinleri

Estetik

Epistemoloji

Etik

Mantık

Metafizik

Doğa felsefesi

Hukuk Felsefesi ve Devlet

Felsefe Didaktiği

Felsefede Antropoloji

Din Felsefesi

Dil felsefesi

Beşeri Bilimler Teorisi

Belgelendirilmiş yansıma

Antik Çağda Felsefe

Orta Çağ'da Felsefe

Patristikler

Skolastisizm

Rönesans Felsefesi

Modern Dönemde Felsefe

17. yüzyıl

18. yüzyıl

19. yüzyıl

20. yüzyıl

Şimdiki zamanın felsefesi

Almanya'da Felsefe

Fransa ve İtalya'da Felsefe

Amerika'da Felsefe

Pratik Felsefe

Pratik felsefenin uygulama alanları

Günlük yaşamda pratik felsefe

Kapanış sözleri

Kaynaklar

Giriş

kitabın amacı, felsefenin tam olarak ne olduğunu ayrıntılı olarak açıklamaktır. Bunun basit açıklaması, felsefenin aklın bilgisi olduğudur. Bununla birlikte, cevap bu kadar basit bir şekilde sunulamaz, çünkü şimdi aklın ne olduğu ve aynı zamanda bilginin ne olduğu soruları sorulmalıdır. Buna göre, bu iki terimden oluşan bir bileşimin anlamlı olup olmadığı ve aklın bilgisinin bu ifadesinin haklı olup olmadığı da sorulmalıdır.

Bazı insanlar için felsefede anlam bulmak çok zordur, çünkü her bilim saf bilgiyle ilgilenir. Her bilim bir yerde bilgi için çabalar. Doğrudan felsefede olduğu kadar güçlü olmasa da, her bilim kendisini bilgiyle çevreleyen bir amaç için çabalar. Örneğin fizik, doğanın gerçeklerini açıklamaya çalışır; kimya, deneylerle açıklanabilecek bilgiyi umar; tıp ise hastalıklar hakkındaki bilgiyle ilgilenir. Dolayısıyla bilgi yargıları temsil eder ve bu yargılar hayatın hemen her alanında uygulanabilir veya denenebilir.

Dolayısıyla felsefe, bilimin tüm bu alanlarında oldukça kaybolmuş durumdadır. Bilimler sıralandığında, psikoloji felsefeden daha fazla karşımıza çıkmaktadır ve hatta sadece birkaç okulda bu konu dini eğitimin yerine kullanılmaktadır. Dahası, felsefe de pek iyi bir üne sahip değildir, çünkü bir başkasına filozof diyen kişi genellikle bunu bir iltifat olarak söylemiyordur. Bunun yerine, filozoflar için gerçeklikle bağlarını kopardıkları, neyin önemli olduğunu fark edemedikleri ve bunun yerine ne anlam ne de gerçek olan sorularla ilgilendikleri söylenir.

Bir zamanlar çok önemli olan ve 2000 yıl önce Antik Yunan'da harikalar yaratan felsefe artık sadece bir yan ürün olarak sunuluyor. Peki, felsefenin artık bu kadar önemli olmadığı günümüzde, bu kitabın tam olarak ne anlatması gerekiyor?

Çok az insan felsefenin bilinen tüm bilimlerin atası olduğunu bilir. Bir bilim anlayışı olarak fizik, kimya ve hatta tıp kavramı çok yeni ve her şeyden önce genç düşüncelerdir. Bu alanların çoğu sadece birkaç yüzyıl önce ortaya çıkmıştır; psikoloji de ancak geçen yüzyılda insanlarla buluşmuştur. Ancak erken antik dönemdeki insanlar bilimler olmadan yaşamıyorlardı. O zamanlar henüz bu ismi taşımıyorlardı.

Günümüz bilimlerine başarılarını kazandıran felsefedir ve bunu da oldukça basit açıklayıcı süreçler aracılığıyla yapmıştır. Felsefe aklın bilgisini bu şekilde tanımlar. Bu sözcük tüm bilginin kökenine işaret eder. Dolayısıyla bilginin elde edileceği şey aklın kendisidir ve bu da hiçbir deneyim olmaksızın gerçekleşir. Deneyim kesinlikle faydalıydı, ancak bugün deneysel bilimlerde olduğu gibi bir zorunluluk değildi. Böylece felsefe, herkesin büyük filozofların öğretilerini dinleyebilmesi açısından ikna ediciydi. Sadece birkaç filozof öğrencilerini dikkatle seçmiştir. Stoacılığın yaratıcısı Kitionlu Zeno, 2.000 yıl önce hoşlanılmayan bir şey olan kadınların ve kölelerin öğretilerine katılmasına bile izin vermiştir. Ancak sadece erkeklerin öğrenci olmasına izin verilse bile, bunların akademisyen olması gerekmiyordu. Fakir ya da zengin, akıllı ve zeki ya da zanaatkâr olabilirler. Standartlaştırılmış sınır koşullarını garanti edebilecek bir deney düzeneğine veya deneysel çalışmaya gerek yoktu.

Deneyim yardımcı olabilirdi, ancak bilgi için gerekli değildi. Bunun yerine, tüm bilginin kaynağı olan aklın kendisiydi ve hâlâ da öyledir. Zaman içinde bu akıl, aklın kendisinin bazı alanlarda yardımcı olamayacağının keşfedilmesine yol açmıştır. Bazen deneyime, bazen de bir filozofun gücünün ötesinde bilimsel prosedürlere ve deneylere ihtiyaç duyuyordu. Hayatın bazı alanları sadece akademisyenler içindi. Ancak tüm bunlar aklın kendisi, felsefenin temel bilgisi aracılığıyla keşfedilmiştir.

Bugün bile felsefe, bazen zor bir kariyerden geçerek çok önemli bir rol oynamaktadır. Bu arada felsefe, 2.000 yıl önce olduğu gibi insanların günlük yaşamlarında uygulanabilir ya da bilimin tek başına ilerleme kaydedemediği alanlarda yardımcı olabilir. Dolayısıyla uygulama alanları farklı ve neredeyse sınırsızdır.

Felsefenin karmaşık alanı bu kitapta açıklanmaktadır: temel ilkelerden disiplinlere ve felsefenin gelişimine, pratik ve teori arasındaki farklara ve günümüz çağındaki uygulamalara kadar.

Felsefenin temel ilkeleri

Felsefe - nedir ki zaten?

Felsefe (eski Yunanca philosophía; Latince philosophia; bilgelik sevgisi) yardımıyla, yalnızca insan varlığını ve etrafımızdaki dünyayı yorumlamak için değil, aynı zamanda onu kavramak ve her şeyden önce anlamak için de girişimlerde bulunulur.

Felsefe, belirli bir metodolojinin belirli bir alanında uzmanlaşmaması veya kendisini bu alanla sınırlandırmaması bakımından diğer bilimsel disiplinlerden ayrılır. Bunun yerine, felsefenin soruları ve yaklaşımları, özellikle çeşitli olmayı ve dolayısıyla bu soruların ve yaklaşımların kullanılabileceği çeşitli konu alanlarına sahip olmayı mümkün kılar. Bu nedenle karakteristik olarak çeşitlidir, ancak bu sadece yıllar içinde gelişmemiştir. Felsefe, Yunan antik çağında ve dolayısıyla 2.000 yıldan daha uzun bir süre önce ortaya çıkmıştır. O dönemde yaşamdaki her durumda kullanılan bilimsel yönelimli ve sistematik düşünce üzerine kurulmuştur.

Felsefe artık ampirik bir bilim olarak kabul edilmektedir, ancak bu her zaman apaçık değildi. Bu kendini kanıtlama ancak tarihin akışı içinde ortaya çıkmıştır. Öte yandan, Yunanistan'daki ilk filozoflar, eylemlerini yalnızca bilginin peşinde koşmak olarak anladılar ki bu, o zamanın dine, mitlere ve diğer ulusların benimsenmesine dayanan dünya görüşünden çok farklıydı. Odak noktası artık mitlerin temel doğasından çok düşünme ve bireyin varoluşu üzerineydi. Bunlar sadece filozoflar tarafından öğretilerini şiirsel olarak ifade ettiklerinde kullanılırdı.

Günümüzün felsefesi olan uzmanlaşmış bir bilime doğru bir kayma 19. yüzyıla kadar gerçekleşmemiştir. Bir doğa bilimi olarak sayılır ve okullarda ve üniversitelerde sosyal bilimler derslerinde öğretilir. Ancak günlük yaşamda felsefe büyük ölçüde unutulmuştu. Antik Yunan'da pek çok genç hala felsefeye ilgi duyuyor ve filozof olmak istiyor olsa da, artık felsefeyi kötü gösteren bir dünya görüşü ortaya çıkmıştır. Bir kişiden filozof olarak bahsedildiğinde, genellikle bu kişinin her zaman düşünce içinde olduğu ve düşünceleriyle kelimenin tam anlamıyla yıldızlarda asılı kaldığı ima edilir. Gerçekle bağını koparmış, esas olanı gözden kaçırmış bir hayalperesttir.

Ancak durum hiç de böyle değildir. Modern felsefe, felsefi yöntemler oldukça yardımcı olabileceğinden, neredeyse tüm bilgi ve uygulama alanlarında kullanılmaktadır. Dahası, modern felsefede etik, tüm konularıyla birlikte, dinin kendisiyle değil, etik konuların tartışılmasıyla ilgili olduğu için kendine özgü