Mesut Ağa

By Orhan Aksoy

Kızıltepe'de yaşamış bir halk kahramanı. MESUT AĞA'NIN GERÇEK ÖYKÜLERİ.

• Language: Türkçe
• Publisher: Orhan Aksoy
• Release date: Dec 9, 2023
• ISBN: 9798223975823

Book preview

SUWAREKî NEMİR MESUT AĞA

(ÖLÜMSÜZ ŞOVALYE MESUT AĞA)

Gün ve ayı bilinmemekle beraber, Rumi 1341 ( Miladi 1925 ) tarihinde Mardin’in Ömerli İlçesine bağlı Öztaş (Xırbekkevir) köyünde doğdu. Altı kardeşin en büyüğüydü. Babası Mehmet az konuşan, dinlemeyi seven, çevrede ho9şgörüsüyle bilinen, iyi ahlaklı, makul biri olarak tanınan; köyde alınacak kararlarda fikri alınmadan karar verilmeyen biriydi. Annesi Meryem oldukça zeki cesur ve bilgili bir insandı.

Mesut Ağa’nın ailesi MıIlan Aşiretine mensuptur. Meşrutiyetin ilanından önce bölgedeki aşiretler üzerinde büyük etkisi olan ve Mıllan Aşiretinin lideri olan İbrahim Paşa,  II. Meşrutiyetin ilanına,  halifenin yanında yer alarak, karşı çıkmıştır. Hicaz Yolunun güvenliğini sağlamak için II. Abdülhamit tarafından Urfa’dan Şam’a kadar, maiyetindeki askerlerle görevlendirilen İbrahim Paşa, İttihat ve Terakki mensuplarıyla, ayrıca onlara bağlılık gösteren Karakeçi ve bazı Arap aşiretleri ile çatışmalara girmiştir.

İbrahim Paşa’nın Şam’da oluşunu fırsat bilip nüfuzunu kırmak isteyen diğer aşiretler, Mıllan Aşiretinin ekinlerini yakarak, evlerini yağmalayarak zarar vermiştir. Bundan dolayı Mesut Ağanın da dedesi olan Hımmero, ailesini de yanına alarak Urfa’nın Viranşehir ilçesinin Dêşi bölgesinden Mardin’in Ömeryan bölgesine göç etmiştir.

Şam’da kendisine oynanan oyunu fark eden İbrahim Paşa, bölgesine geri dönmüş, ancak İttihat ve Terakkinin desteğini alan Karakeçi ve Arap aşiretlerinin baskınına uğramıştır. Bu baskından sağ kurtulan İbrahim Paşa, ailesini de yanına alarak Dunai aşiretine mensup Hesen’e Qenconun konağına gelmiş, orda aşiretin ileri gelenleri ile toplanmıştır. Mesut Ağa’nın da dedesi olan Mıste Hımmero’yu yanına çağırmış, dayısı olan Mıste’ye, ‘’Benim ölüm fermanım yazıldı; eğer bu oyunu bertaraf edipte sağ kurtulursam Ömeryan bölgesine gelip seni muhakkak ziyaret edeceğim.’’ demiştir. Ancak Mıste, İbrahim Paşa’yı yalnız bırakmak istememiş, yanındaki adamlarıyla kendisine destek olup savaşmak istediğini söylemişse de, İbrahim Paşa, ‘’Bu benimle onların savaşıdır; gönlüm, bu savaşta sizlerin yok olmasına razı değildir.’’ diyerek onları geri dönmeye ikna etmiştir.

Mesut Ağa aile büyüklerinden bu hadiseleri dinliyor, İbrahim paşa hakkında sürekli sorular soruyor, dengbejlerden onunla ilgili stranlar dinliyordu. Kişiliğini oturuş kalkışını, giyim ve kuşamını, halk arasında çıkan anlaşmazlıklardaki arabuluculuk ve uzlaştırıcı rolünü en ince detayına kadar araştırıyordu. Özellikle aile büyüklerinden İbrahim Paşa’nın çıkan anlaşmazlıklarda çözüm için yazısız yasalar olarak ta bilinen örf ve adet hukuku kurallarından yararlandığını, ve bu örf ve adet hukukunu ‘Deftera Örfi’ diye adlandırdığı bir defterde toplamaya başladığını öğrenmişti. Anneannesi olan ve Sultan Şeyhmus Ailesine mensup, medrese kültüründen gelen din ve fıkıh eğitimi de almış Zeynep onun bu öğrenme hırsını görüyor, ona din hukuku eğitimini de veriyordu. Kendisine ailenin liderlik vasıflarından olan bıyıklarını uzatmasını tembihliyordu. 9 yaşında babasını bacağında çıkan bir urdan dolayı kaybetti 6 kardeşi ve onların yükümlülüğü ona kaldı. Babasının ölümünden sonra Camide babasının namaz kıldığı yerde namaz kılmaya köy odasında babasının oturduğu yerde oturmaya, yapılan