De ki

By Emin Osman Uygur

İhlas suresine, özelliğinden dolayı birçok isim verilmiştir:
Dinin temel ilkesi Tevhid’i en halis ve güzel şekilde ifade ettiği için “İhlas”,
Allah’ın birliğine vurgu yaptığı için “Tevhit veya Tefrit”,
Kurtuluşa medar olması adına “Necat”,
Manevi makamları ihraz etmesiyle “Velayet”,
Allah’ın hakkıyla bilinmesi adına “Marifet”,
Allah’ın cemali sıfatlarını içermesi adına “Cemal”,
Nüzul sebebi nesep sorusu olduğundan “Nisbe”,
Samedaniyet’i ifade ettiği için “Samed”,
Şerlilerden korunmaya vesile olduğu için “Muavvize”,
Sıkıntılara mani olması ile “Mania”,
Şirkten uzak tuttuğu için “Berae”,
Halis tevhidi bildirdiği için “Müzekkire”,
Kur’an’ın nuru olarak anılması adına “Nur”,
Tevhid imanın ilk şartı olduğu için de “İman” suresi denilmiştir.

• Language: Türkçe
• Publisher: Crab Publishing
• Release date: Aug 26, 2023
• ISBN: 9798215514580

Emin Osman Uygur

EMİN OSMAN UYGUR1966’da, bir Temmuz günü gelmişim dünyaya. Meyve ağaçlarının ve ormanların yemyeşil dünyası ile az ötede sanki ebede uzanmış masmavi bir deniz iklimi arasında geçti kimliksiz yıllarım... Yıldızlara bakarak uyudum yaz gecelerinde... Kâinat ve etrafımdaki varlıklar müthiş bir laboratuvar gibiydi benim için... Ne yazık ki çocukluk yıllarımın o heyecan ve gözlem aşkı, uzun süre bir yerlerde bekleyecekti. Ve ben kaderin çizdiği yolda eğitim dünyasında buldum kendimi. Belki de okumanın, tefekkürün verdiği ilhamlar, beni zihinsel keşifler yapmaya yönlendirdi. Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliğini bitirdikten sonra özel ve resmi kurumlarda 25 yıl görev yaptım. Bu arada Sızıntı dergisi ile tanıştım ve bu dergide yazma imkânı buldum; Çağlayan’a evrildiğinden beri de yazmaya devam ediyorum. Ve yazmayı her zaman konuşmaya tercih ediyorum.Crab Publishing’den çıkan diğer kitaplarım:1.Meriç’e Düşen Dua2.Çekirdekte Tefekkür Deneyi3.Gece Yağıyordu Üstümüze4.Cennetin Son Yolcusu5.Bu Yol Uzundur

Book preview

Bu çalışmada Kur’an-ı Kerim’in hülasası olarak bilinen İhlas suresi, kapsamlı bir analize tabi tutuluyor ve eserin müellifi tarafından kelimeler üzerinde etimolojik ve teolojik değerlendirmeler yapılıyor. Fasıllar halinde yazılan çalışmada, ana tema İhlas suresinin özü olan Ehad ve Samed ifadelerinin anlamları üzerine yoğunlaşıyor, dolayısıyla Kur’an’ın dörtte birini oluşturan tevhid hakikatinin mantıksal ve teolojik boyutları üzerinde duruluyor. Emin Osman Uygur Hoca, benim de dahil olduğum, bilimsel tefsir çalışmaları yapan uzman bir ekibin bel kemiği. Edebiyatçı kimliğiyle, farklı alanlarda uzmanlıkları olan bir kadronun adeta dinamosu misali, yapılan tüm tefsir çalışmalarında kaleme alınan metinleri inceliyor, edebiyat süzgecinden geçiriyor ve sonra Arapça uzmanları ve ilahiyatçılardan oluşan bir heyete sunuyor. Dolayısıyla, bu çalışmanın Emin Osman Uygur Hocanın kaleminden çıkması, esere farklı bir değer kazandırıyor.

Eserin giriş bölümünün De ifadesinin analizine ayırılması, İhlas suresini anlama açısından çok önemli. Surenin bir emir ile başlaması, vahyin muhatabı ve ona tabi olanları, Allah birdir hakikatini idrak etmeye ve başkalarına da tebliğ etmeye davet ediyor. Surenin başındaki emir ifadesinin açıklanmasından sonra, Allah’ın eşi ve benzeri olmadığını vurgulayan Ehad kelimesinin, kendisiyle eş anlamlı olan Vahid kelimesinden önemli bir farkı olduğunu anlatan bölüm, bir teolog olarak benim ilgimi celbetti. Burada yazar, Vahid (bir) kelimesinin iki rakamıyla devam ettiğini, ancak Ehad kelimesinden sonra iki rakamının gelmediğini vurgulayarak, Ehad ifadesinin çoğulu olmadığını, yani yegane, bir tek anlamına gelen bir şeye işaret ettiğini anlatıyor. Dolayısıyla, surede Huve zamiri ile ifade edilen Cenab-ı Allah, Ehad kelimesiyle tenzih ediliyor, yani her türlü noksanlıklardan uzak olan, bölünmesi veya çoğalması mümkün olmayan bir yegane varlık olduğu anlatılıyor.

Eserin giriş bölümünde, Allah’ın selbi sıfatlarından Vahdaniyete işaret eden Ehad kelimesinin önemi ifade edildikten sonra, surenin özünü oluşturan diğer bir kelimenin, yani Samed kelimesinin analizine geçiliyor. Burada, Allah’ın varlık açısından hiçbir şeye muhtaç olmadığını ifade eden Samed ism-i Celilinin, Huve, Allah ve Ehad kelimeleriyle bağlantısı açıklanıyor. Giriş kısmındaki bu önemli analizden sonra, fasıllar bölümünde, Allah’ın birliği, ihtiyaç sahibi olmaması, bidayeti ve sonunun olmaması, tevhid kavramı ve kelimelerin etimolojik analizleri yapılıyor. Eserde ana tema olan tevhid kavramı, bir dizi mantıksal analojiyle desteklenerek, akıl ve idrake sunuluyor. Tevhide dair delillerin hüccet-i kaviden (kuvvetli delil) ziyade hüccet-i katıa (kesin delil) olduğu vurgulanarak, tevhidin alternatifi olmadığı mantıki ve edebi bir dille anlatılıyor. Argümanların, Kur’an-ı Kerim’den ilgili ayetlerle ve Hadis-i Şeriflerle desteklenmesi, esere farklı bir akademik boyut kazandırıyor. Bununla beraber, fasıllarda sık sık kullanılan soru-cevap metodu, okuyucunun merakını celb ederek, eserin ilgiyle okumasını teşvik ediyor.

Sonuç olarak, büyük bir zevk ile okuduğum bu çalışmayı tüm kitapseverlere tavsiye ediyorum, özelikle ehadiyet, vahdaniyet ve samediyet kavramlarının etimolojik, teolojik ve mantıksal boyutlarını daha iyi anlamak isteyen okurların bu esere müracaat etmelerinde fayda mülahaza ediyorum.

Dr. Ömer Atilla Ergi

ÖN SÖZ

İhlas suresi, Hadis-i Şerifte Kur’an’ın üçte biri olarak ifade edilir (Buhari 6643, Müslim 811). Bu, surenin faziletini, kıymetini göstermesi açısından çok önemlidir. Allah’ın birliği ve buna bağlı olarak şirk, Kur’an-ı Kerim’in en önemli ve öncelikli konusudur.