Systemische Begeleiding & Systemische Therapie

By Paul Van Dijk

Systemische counseling & systeemtherapie: Systemische coaching - Wanneer veranderingsprocessen beginnen buiten de psychotherapie.

 

Het concept van de systemische benadering is voor veel mensen een mysterie, en daarom is de gedachte aan systemische therapie, systemische begeleiding of systemische supervisie een gedachte die maar bij weinigen opkomt. Toch betekent "systemisch" niet meer dan dat een bepaalde groep mensen een systeem vormt. Veel bekender zijn termen als "gezinstherapie", "groepscoaching" of "werkbegeleiding", die alle op hetzelfde gericht zijn.

 

De inhoud van het boek is als volgt:

• Wat is de aanpak?
• Constructivisme
• Therapie & Counselling
• 11 methoden van systemische begeleiding
• Kinder- en jeugdpsychotherapie
• Systemische coaching

 

Voor veel mensen, en vooral voor gezinnen, vormen systeemtherapie en counseling de laatste kans om een geschil nog eens te begraven, de problemen uit de weg te ruimen en weer tot elkaar te komen.

 

• Waarom begrijpen dan zo weinig mensen dit concept?
• Waarom wordt er niet duidelijker over gesproken dat ouders ook niet volmaakt zijn en dat het dus geoorloofd is om hulp te zoeken?
• Waarom wordt het gezinsleven en/of het beroepsleven altijd als idyllisch voorgesteld, terwijl dat helemaal niet het geval is?

 

Dit zijn nu juist de aspecten waar vooral jongeren op een bepaald moment achter komen: Wanneer zij te snel en te jong ouders worden, of wanneer zij binnen hun beroep geconfronteerd worden met mensen die zelf eigenlijk dringend therapie nodig hebben.

 

Systeemtherapie behandelt precies deze dingen en is ook voor iedereen toegankelijk. Hoe zo'n therapie precies verloopt, hoe counseling werkt en hoe supervisie wordt uitgevoerd, wordt in dit boek uitgelegd.

• Language: Nederlands
• Publisher: Paul Van Dijk
• Release date: Aug 1, 2022
• ISBN: 9798201670313

Book preview

Systemische Begeleiding & Systemische Therapie

Paul van Dijk

Inhoudsopgave

Inleiding

Wat is de systemische aanpak?

Constructivisme - wat is het?

Systeemtherapie & Counselling

Gezinstherapie & Begeleiding

Reframing

Patroonverstoring

Gevoel van mogelijkheid

Wonder vraag & vraag over verergering

Rondvraag

Zelf-reflexieve dialoog

Externalisering

Reflectief team

Beeldhouwwerk & genogrammen

Rituelen

Voorschriften en laatste interventies

Kinder- en jeugdpsychotherapie

Systemisch toezicht en coaching

Afsluitende woorden

Inleiding

Systematische counseling beschrijft een methodologie in psychotherapie.

Het gebied van de psychotherapie of zelfs de algemene psychologie is altijd een zeer moeilijk gebied. Zowel in boeken als in gesprekken is het een onderwerp waar maar heel weinig mensen zich mee bezighouden of iets van afweten. Het is een onderwerp dat men, net als een ziekte, liever verzwijgt. Het komt zelden voor dat een gesprek over psychologie in het openbaar plaatsvindt, zelfs als een van de deelnemers aan dat gesprek daarin geïnteresseerd is. Er zijn te veel contra-contrasten die zich sterk verzetten tegen het ter sprake brengen van dit onderwerp. Dit maakt psychologie, en meer nog psychotherapie, tot een zeer geheimzinnig onderwerp, waarover zelfs kinderen weinig of niets leren.

Dit komt omdat de reputatie van een therapeut soms nog vrij negatief is. Vooral ouderwetse mensen begrijpen heel weinig van psychische problemen en ziekten. We leven nog steeds in een tijd waarin depressie niet serieus wordt genomen en wanneer het tot een onaangenaam einde komt, is het argument dat de persoon hulp had moeten zoeken. Zeer weinig mensen zijn geïnteresseerd in het feit dat de tekenen van hulp zoeken al lang bestaan en dat psychotherapie juist voor dit doel in het leven is geroepen. Hoewel geestelijke problemen vandaag de dag zelden serieus worden genomen, zoeken steeds meer mensen de mening van een therapeut. Steeds meer mensen kiezen voor het levenspad van een psycholoog en studeren derhalve algemene psychologie alvorens zich in een bepaalde subcategorie te specialiseren. Deze stormloop kan worden vergeleken met het enthousiasme op het gebied van de psychologie dat zich voordeed rond 1920, toen de persoonlijkheidspsychologie voor het eerst toegankelijk werd voor het grote publiek. Ook in die tijd waagden steeds meer mensen zich aan de moeilijke en mysterieuze denkwetenschap, om al snel tot het inzicht te komen dat er binnen de psychologie veel meer is dan alleen het sorteren van persoonlijkheidstypen. Deze stormloop nam dan ook snel weer af en de algemene psychologie raakte na de twee wereldoorlogen bijna in vergetelheid. Het ging niet meer om het sorteren van persoonlijkheidstypes, maar om de zorg voor krijgers en soldaten die niet langer een stabiel eigen leven konden leiden. Velen van hen keerden getraumatiseerd terug naar hun land van herkomst en vertoonden stoornissen zoals posttraumatische stressstoornis, die zich kan uiten in buitensporige agressie, in tics, maar ook in angst. Men zou dus kunnen zeggen dat degenen die naar een therapeut moesten, in de norm van die tijd als gek werden beschouwd. Geen enkele normale burger die een eenvoudig rijtjeshuis bezat, dat niet of nauwelijks verschilde van de huizen van de buren, in een kleine buitenwijk waar het er alleen maar om ging zo perfect mogelijk te zijn, wilde toegeven dat een psycholoog hem misschien ook zou kunnen helpen. Mensen hadden geleerd deze gedachten snel te onderdrukken en te doen alsof ze volkomen normaal waren. Dit veroorzaakte een trauma bij een groot percentage van de bevolking. Onderdrukte trauma's, hoe klein ook, waren nog steeds trauma's die werden doorgegeven aan de volgende generatie, de huidige generatie.

Mentale problemen zijn bijna standaard geworden in deze tijd. Deze geërfde problemen van het trauma van ouders of grootouders zit diep verankerd in het eigen DNA, temeer daar de wereld er ook niet bepaald gemakkelijker op wordt. In plaats daarvan is het precies het tegenovergestelde. De vele milieufactoren die momenteel een groot deel van de media en de politiek in beslag nemen, maken het leven er niet gemakkelijker op. In plaats daarvan wordt de toon op de werkplek, maar ook in gezinnen, steeds ruwer.

Veel kinderen leren dit nu pijnlijk. School is geen pretje, de kinderen worden niet goed voorbereid op wat later komen gaat, de ouders zijn gestresst en nemen precies die stress mee naar huis, en zelfs als het de kinderen dan lukt om ondanks hun opvoeders en ondanks hun prestaties op school een baan of een stageplaats te krijgen, worden ze allesbehalve goed behandeld. De klimaatverandering maakt het voor de nieuwe generatie steeds moeilijker om het eerst op te nemen tegen de oudere generaties, die er vaak niet eens in geïnteresseerd zijn en in plaats daarvan de voorkeur geven aan de schadelijke kracht van energie. Het probleem van de armoede haalt steeds meer gezinnen in en de sociale normen van algemene schoonheid maken het voor jonge mensen moeilijk om elkaar lief te hebben zoals het hoort.

De problemen van vandaag zijn dus ernstig. Steeds meer jongeren, die nog maar net volwassen zijn, zetten zich actief in voor de planeet, of het nu gaat om klimaatverandering of juist om werk, wanneer zij mensen helpen die berooid op straat leven. Velen zetten zich dan ook in voor een beter leven. Dit betekent ook dat steeds meer mensen zich opnieuw tot de psychologie wenden, al was het maar uit pure belangstelling voor het onderwerp. Er is dus een grote vraag naar psychologen en een niet onaanzienlijk percentage van de jongeren van vandaag begint ermee. Het zijn echter niet alleen de jongeren van de huidige generatie die zeer vaak naar een therapeut gaan, maar ook oudere mensen die eigenlijk conservatief zijn opgevoed zoeken steeds vaker de hulp van een psychologiestudent.

Daar zijn vele redenen voor. De reputatie van een psychologiestudent kan zeker negatief worden beïnvloed en, vooral in het openbaar, probeert men zich altijd zo goed mogelijk voor de dag te laten komen. Stiekem en discreet zoeken juist deze mensen echter toch hulp bij een therapeut of psycholoog, want de successen van psychotherapie zijn zeker niet af te wijzen of zelfs te ontkennen. Vooral wanneer jongeren aan de eettafel actief vertellen welke tips hun therapeut hen heeft gegeven of welke vooruitgang er de laatste tijd is geboekt, komen ouders of naaste familieleden steeds vaker in de verleiding om op zijn minst een telefoontje te plegen. Het is niet ongewoon dat een telefoontje uitmondt in een consult en dat een consult uitmondt in een langdurige therapie voor een trauma dat de betrokkene uit zichzelf nooit zou hebben herkend.

Psychologie is dus een onderwerp geworden dat deel uitmaakt van het dagelijks leven van de mensen. Aangezien er echter veel verschillende therapeuten, psychologen of psychiaters zijn met zeer verschillende benaderingen, zijn er in de loop der jaren veel verschillende methoden ontwikkeld die nu deel uitmaken van de algemene standaard. Gezegd moet worden dat de algemene psychologie een empirische wetenschap is, die stelt dat alleen door oefening werkelijke kennis kan worden verkregen. Dit betekent dat elke nieuwe cliënt als absoluut individueel wordt beschouwd. Telkens weer begint het van voren af aan en telkens weer zijn er nieuwe methoden nodig om deze individuele persoonlijkheden te helpen. Niettemin kunnen bijvoorbeeld bepaalde ziektebeelden worden gecategoriseerd, net zoals persoonlijkheden kunnen worden gecategoriseerd. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er in de