Wonderen met woorden: Coach jezelf met logosynthese

By Willem Lammers

Logosynthese is een nieuwe, efficiënte methode om beter om te gaan met de valkuilen, blokkades, versperringen en wegomleggingen op je levenspad. Je leert om jezelf te coachen, of beter nog: om je door je Zelf te laten coachen. Jouw eigen Zelf, je Essentie, is namelijk de beste coach. Het Zelf heeft steeds een helder doel voor ogen, het is volledig in contact met mensen, het weet wanneer het hulp nodig heeft maakt zichzelf niet afhankelijk, en het kan en wil leren. In onze huidige op effectiviteit en efficiëntie gerichte maatschappij is een dergelijke coach goud waard. Jij hebt hem al en hij is er altijd voor jou.
Logosynthese helpt je om die coach in jezelf te ontdekken en het contact met het eigen, ware Zelf, te herstellen.
Met deze eenvoudige maar doeltreffende methode kun je gericht werken aan het oplossen van alledaagse problemen maar ook diepere levensvragen: Hoe maak ik tijd en energie vrij voor de leuke dingen in het leven? Hoe verbeter ik mijn prestaties en werk ik effciënter? Hoe herken en bereik ik mijn levensdoelen?
Je bevrijdt jezelf van emotionele beschadigingen, verstarde gedachten en vastgeroeste gedragspatronen. Zo kun je je leven fundamenteel veranderen.

• Language: Nederlands
• Publisher: Willem Lammers
• Release date: Sep 21, 2014
• ISBN: 9781311031136

Willem Lammers

Willem Lammers, MSc, DPsych, TSTA, is a chartered clinical and social psychologist, a psychotherapist, and a consultant to people and organisations. He also certified as a Teaching and Supervising Transactional Analyst (TSTA) and as a Doctor in Psychotherapy by Professional Studies at Middlesex University. Since 1987 he has been leading a large training institute for coaching, counselling and supervision, ias AG, now in Bad Ragaz, Switzerland.In his training, practice and teachings, he spent many years on the interface of body, mind and spirit, in systems like transactional analysis, NLP, the Reconnection, the Monroe Institute, and Energy Psychology. In 2005, as a result of these explorations, Willem discovered Logosynthesis and has been developing and training it ever since.Willem runs a private practice for psychotherapy, supervision and coaching. His teaching activities are taking him to many countries in Europe and overseas. Willem is the author of five books and numerous articles in the field.

Book preview

Colofon

Copyright © 2010 Willem Lammers

Vertaling Kristina Hörschläger

Vormgeving cover en binnenwerk www.igraph.be

Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd in enige vorm of op enige wijze zonder schriftelijke toestemming met uitzondering van korte citaten als onderdeel van kritieken en boekbesprekingen.

NUR 770 Psychologie Algemeen

Voorwoord

Van de wieg tot het graf zijn wij in ontwikkeling, lichamelijk, geestelijk en existentieel. We groeien op, worden ouder en uiteindelijk nemen onze lichaamskrachten weer af. Op onze levensweg vinden we steeds nieuwe obstakels. Deze hindernissen gaan we te lijf met steun van anderen, of alleen. Nooit verloopt het pad effen, nooit rechttoe rechtaan. Zelfs daar, waar het pad er recht uitziet, komen we ons lot tegen in de gedaante van het onverwachte.

In mijn rol als psychotherapeut en coach heb ik vele jaren gezocht naar de essentie van verandering en ontwikkeling van mensen. Toen deed zich op mijn pad een klein wonder voor. Ik ontdekte de wonderbaarlijke kracht van woorden. En daarmee Logosynthese. Uit de vele bouwstenen van dertig jaar beroepspraktijk ontstond een fantastisch bouwwerk.

Wonderen met woorden. Logosynthese werd een elegant en eenvoudig model, met een verrassend doeltreffende methode. Het werken met Logosynthese kan je helpen om alledaagse problemen op te lossen en het hoofd te bieden aan een veelvoud aan levensvragen.

Hoe neem ik mijn leven in eigen hand?

Hoe herken en bereik ik mijn levensdoelen?

Hoe vind ik een positieve, levendige vorm voor mijn relaties?

Hoe maak ik tijd en energie vrij voor vreugdevolle dingen in het leven?

Hoe verbeter ik mijn prestaties en werk ik efficiënter?

Hoe krijg ik meer plezier in mijn werk?

Kortom: Logosynthese helpt je jezelf te bevrijden van datgene wat je niet langer wilt en om aan te trekken wat je wel daadwerkelijk wilt. Zo kun je je leven fundamenteel veranderen.

Dit boek is opgedragen aan de mensen die mij al meer dan dertig jaar hun vertrouwen hebben geschonken. Mede door mijn werk met hen, als coach, psychotherapeut en opleider, is de basis gelegd voor Logosynthese. Hiervoor ben ik hen zeer erkentelijk.

Ook wil ik Anna Seraina Arquint, Henny van Laarhoven, Ria Lammers, Beate Kircher en Peter Vinzenz, en Gabi en Beat Zindel bedanken voor hun commentaar op het manuscript. Kristina Hörschläger heeft met groot enthousiasme de Nederlandse vertaling gemaakt. Zij allen hebben een grote bijdrage geleverd aan de uiteindelijke versie van dit boek.

Mijn vorige boek, Logosynthesis – Change through the Magic of Words, heb ik geschreven voor vakmensen. Het plaatst de Logosynthese in de theoretische en methodische traditie van de begeleide verandering van mensen tegen de achtergrond van een holistische benadering van ons bestaan. Na het verschijnen van dit boek wilden veel mensen weten of en hoe ze de Logosynthese op zichzelf konden toepassen. Dit boek geeft het antwoord hierop. Dit betekent niet dat het een antwoord op alle vragen is, of dat advisering, coaching of psychotherapie bij een goed opgeleide deskundige overbodig wordt. Integendeel: soms is het beter om jezelf toe te vertrouwen aan de aandacht, ervaring en competentie van vakmensen. Als eerste kennismaking met Logosynthese, deze wonderbaarlijke methode voor persoonlijke ontwikkeling en genezing, moet dit boek in elk geval voldoen.

Wonderen met Woorden maakt je vertrouwd met Logosynthese als grondhouding, als model en methode tot zelfcoaching. Je bevrijdt je zelf – je ware Zelf – van emotionele beschadigingen, van verstarde gedachten en vastgeroeste gedragspatronen. Je kunt niet alles vandaag oplossen. Je kunt er wel vandaag mee beginnen.

Willem Lammers

Maienfeld, voorjaar 2010

1

INLEIDING

De ontwikkeling van de Logosynthese begon op 11 januari 2005. Op die dag had ik in mijn praktijk een afspraak met Leonore, een vrouw van ongeveer 45 jaar. Na een mysterieuze val van een trap op een station, zes jaar daarvoor, leed ze aan veelvuldige klachten. Wat er toen gebeurd was, kon ze zich niet precies herinneren. Zij wist alleen dat zij geprobeerd had in een trein te stappen en dat zij na de val gewond was geraakt.

In de loop van de zitting deed ik de merkwaardige ontdekking dat ze zich op twee verschillende plaatsen in de ruimte bevond. Zij beschreef zichzelf als ‘naast haar schoenen’, een uitdrukking die in haar Zwitserse dialect betekent dat je niet alles op een rijtje hebt. Ze vertelde hoe zij die ochtend in de badkamer bij het openen van de deur van de douchecabine misgreep. Terwijl ze haar verhaal vertelde, nam ik rechts van haar een vage schaduw waar. Ik was verrast door deze combinatie van signalen en besloot die letterlijk op te vatten: ‘naast haar schoenen’.

Ik vertelde haar wat ik dacht en vroeg haar om te proberen die delen van zichzelf bij elkaar te brengen. Aanvankelijk werd ze erg angstig, maar bij de tweede poging lukte het. Tot mijn en haar verbazing kwamen hierbij heel intense gevoelens los en de hele traumatische gebeurtenis kwam helder terug in haar bewustzijn. Na ongeveer tien minuten kon zij mij precies vertellen wat er zes jaar geleden bij de val was gebeurd, hoe zij op die fatale ochtend omver werd gelopen, van de trap viel en bleef liggen op het koude beton. Toen ze weer in staat was om overeind te komen, was zij volledig gedesoriënteerd. Urenlang had ze rondgedwaald tot ze er eindelijk toe kwam haar man te bellen, die haar vervolgens ophaalde.

Ik was diep onder de indruk van deze ervaring. Na de sessie begon ik de wetmatigheden achter deze gebeurtenis te onderzoeken. Uit mijn ervaring als psychotherapeut was ik vertrouwd met fragmentatie van de persoonlijkheid, maar dat die fragmenten zich op verschillende plekken in de ruimte zouden kunnen bevinden, was een gedachte waar ik echt aan moest wennen. Dat niet alleen: ik kwam er ook achter dat de ruimte om ons heen bevolkt is met virtuele figuren en beelden en dat wij hierop reageren alsof deze daadwerkelijk aanwezig zijn.

Het thema pakte me. In de loop van de tijd ontdekte ik een aantal wetmatigheden achter deze observaties. Ook kwam ik er achter dat het uitspreken van bepaalde, specifieke zinnen de innerlijke splitsing kon opheffen en dat geheel noemde ik Logosynthese, afgeleid van de Griekse woorden logos en synthesis wat betekent ‘samenbrengen met woorden’.

Zo ontstonden model en methode. In mijn werk als coach en psychotherapeut begon ik het effect van het model in combinatie met de methode te onderzoeken. Nu, enkele jaren later, is uit de beginselen een samenhangend systeem voor coaching, psychotherapie en persoonlijke ontwikkeling ontstaan, waarin ik al veel collega’s heb opgeleid. Mijn eerste boek, Logosynthesis – Change through the Magic of Words, verscheen in het Engels in 2008. Het is een inleiding voor professionals in coaching, counseling, supervisie en psychotherapie. Dit tweede boek geeft een antwoord op vragen van leken die meer over Logosynthese willen weten.

Wat is Logosynthese?

Alles stroomt en niets is blijvend

heraclitus

In mijn seminars op het Instituut voor Logosynthese raad ik mijn collega’s nadrukkelijk aan om voor een paar dagen alles te vergeten wat ze hebben geleerd over begeleide verandering. Dit advies geef ik ook aan de lezers van dit boek. Zet al je kennis en levenservaring even opzij, al is het maar voor honderd pagina’s. Alles zou wel eens anders kunnen zijn dan je tot nu toe dacht. Stel je voor open voor iets nieuws. Niet alles in dit boek is nieuw, maar het is wel een nieuwe combinatie van bestaande feiten en gedachten.

Heb je dit boek gekocht om iets nieuws te weten te komen? Of wil je eigen inzichten en ervaringen bevestigd zien? Als je het boek hebt gekocht om je eigen ideeën te bevestigen, kun je jezelf afvragen waarom dit nodig is. Waarom vertrouw je jezelf niet? Daarmee bevinden we ons al midden in de Logosynthese: een deel van jezelf staat sceptisch tegenover het nieuwe, terwijl een ander deel er juist naar op zoek is. We hebben verschillende delen in ons en vaak zijn die delen statisch, zelfs star. Toen Goethe zijn Faust schreef, wist hij al:

Zwei Seelen wohnen, ach!

in meiner Brust …

Het zijn echter niet twee zielen, het zijn er honderden, duizenden, en generaties lang hebben mensen geprobeerd zichzelf en die delen te begrijpen. Elke dag brengen we uren door met innerlijke dialogen over futiliteiten, zoals:

Sta ik al op of blijf ik nog even liggen?

Geef ik geld uit of spaar ik liever?

Blijf ik thuis of ga ik stappen?

Steek ik nog een sigaret op?

Neem ik nog een toetje?

Kijk ik nog tv of ga ik naar bed?

Grote thema’s leiden tot grotere innerlijke dialogen:

Naar welke school zal ik gaan?

Welk beroep moet ik kiezen?

Van wie van de twee houd ik het meest?

Zal ik gaan trouwen?

Wil ik nog een kind?

Moet ik van baan veranderen?

Moeten we uit elkaar gaan?

Ga ik met de vut?

Wie moet ik tot mijn erfgenaam benoemen?

Deze dialogen zijn eindeloos, maar je kent waarschijnlijk de situatie waarin je lang hebt nagedacht over een beslissing en plotseling was de keuze zonneklaar. De oplossing was zelfs dermate simpel dat het leek alsof alle energie die je in de beslissing had gestopt verspild was. Een innerlijke hogere instantie wees je de weg, het oude dilemma was verdwenen. Het dilemma, het tweesnijdende, was er niet langer, er was alleen nog het essentiële, een hogere helderheid, een hogere waarheid.

Maar hoe kom je tot deze helderheid, hoe kom je bij jouw waarheid? Sommigen zoeken die in zichzelf, anderen praten er met hun vrienden over, weer anderen raadplegen de I Tjing, leggen tarotkaarten of zoeken professionele hulp bij een coach, psychotherapeut of astroloog.

Voor jouw eigen waarheid maakt het niet uit hoe je haar hebt gevonden. Het is jouw waarheid, jouw diepste overtuiging. Als je eenmaal dat punt bereikt hebt, weet je het ook zeker. Alle helpers, alle hulpmiddelen waren er alleen maar om ruimte vrij te maken voor deze vanzelfsprekende waarheid. Voor jezelf ben je van-zelf-sprekend. Hoe weet je dat het jouw waarheid is? Neem even een paar minuten tijd voor de volgende oefening:

Denk aan een belangrijke beslissing, waarover je ook achteraf nog steeds tevreden bent. Je weet dat je de juiste beslissing hebt genomen. Beantwoord nu de volgende vragen.

Hoe ben ik tot die beslissing gekomen?

Heb ik er hulp bij gezocht of hulpmiddelen voor gebruikt?

Welke fasen doorliep ik in mijn besluitvormingsproces?

Hoe ben ik uiteindelijk tot mijn beslissing gekomen?

Hoe wist ik dat dit alternatief precies het juiste was?

Wat voelde ik lichamelijk op het moment van inzicht?

Als je deze oefening herhaalt voor enkele van je goede beslissingen, merk je steeds hetzelfde op: er bestaat een instantie in jezelf, die weet wat goed voor je is, ongeacht hoe je tot een beslissing bent gekomen.

Toen je vriendin je zei wat je moest doen, wist jij innerlijk meteen dat zij gelijk had. Tijdens de meditatie ging je ineens een licht op. Toen je de tarotkaart omdraaide, begreep je haar betekenis.

Maar wie of wat heeft je dit antwoord gegeven? Het was niet de vriendin of de kaart. Je was het zelf. Het was je diepste wezen, jouw Zelf, in de woorden van Ali Hameed Almaas: jouw Essentie. In dit boek gebruiken we dit begrip omdat het min of meer neutraal is. Je bent meer dan je lichaam, maar je lichaam is een deel van jou. Je lichaam is het voertuig, waarmee je vrij kunt bewegen in de wereld. Je bewustzijn wijst je hierbij de weg.

Je bent ook meer dan je geest, maar je geest is een deel van jezelf. Je geest maakt het mogelijk om informatie via je zintuigen op te nemen, te verwerken en in de tijd te ordenen. Op die manier kun je jouw handelingen plannen en de toekomst vormgeven. Maar je bent ook meer dan je geest, want je geest, je alledaagse ik, is niet in staat om de bedoeling van je bestaan te bevatten. Zijn functies zijn beperkt tot de wereld, de intuïtie en de ratio.

Jouw Essentie, de Essentie kent deze beperkingen niet. Zodra jij een goede beslissing hebt genomen, maak je kennis met haar kwaliteiten: je eigen, diepe waarheid, een ‘weten’ dat tijd en ruimte overstijgt. Een ‘weten’ dat voor jou niet door andere mensen bevestigd hoeft te worden. Een aanhoudend ‘weten’, dat alles in je leven omvat. Naar een model van Ken Wilber kan dit wereldbeeld als volgt worden weergegeven:

Franz Kafka noemt de Essentie ‘het onverwoestbare’, als tegenstelling tot al het aardse dat kan sterven, breken of verloren gaan. Het kennen van de Essentie verschaft je ook inzicht in je eigen diepere drijfveren. Levenservaring betekent ook ervaring met deze kennis. Veel mensen vinden in de loop van hun leven, weliswaar met vallen en opstaan, toegang tot deze kennis.

Logosynthese biedt een mogelijkheid om gemakkelijker en sneller toegang tot dit innerlijke weten te vinden, je eigen Essentie beter te leren kennen.

Zo kan Logosynthese menselijk lijden verzachten en persoonlijke groei bevorderen. Ze omvat een model, veranderingsprincipes en concrete methoden en is ingebed in een samenhangend mensbeeld. De naam is afgeleid uit twee, in onze cultuur vertrouwde, Oudgriekse woorden: logos is Grieks voor ‘zin’, ‘geest’, ‘woord’ of ‘leer’. In de Logosynthese staat het zowel voor ‘zin’ als voor ‘woord’. Het Griekse woord synthesis betekent ‘het samenbrengen’ of ‘ het samenvoegen’ en wijst op de integratie van verschillende delen van de persoonlijkheid tot een levendig Zelf. Dit samenbrengen kan ook als ‘heel maken’ of ‘genezen’ worden opgevat. Vandaar dat je Logosynthese ook kunt vertalen als ‘genezen met woorden’. Het is geen toeval dat de naam Logosynthese aan de logotherapie van Viktor Frankl (1987) en aan de psychosynthese van Roberto Assagioli (Assagioli, 1993) doet denken. Het concept van Frankl wordt afgeleid uit drie filosofische en psychologische basisgedachten:

De vrijheid van de wil

De wil tot betekenis

De zingeving in het bestaan.

Viktor Frankl was een van de eersten die een spirituele dimensie aan de psychotherapie toevoegde. Ook voor Roberto Assagioli, de grondlegger van de psychosynthese, was de wisselwerking van lichaam, geest en ziel vanzelfsprekend.

Het model van de Logosynthese biedt een eenvoudige maar volledige verklaring voor het lijden in de wereld. Met hulp van de veranderingsprincipes en de methode kun je jouw eigen lijden en dat van anderen verminderen. Het model roept daarbij door zijn eenvoud vaak weerstand op: kan het antwoord op zulke grote vragen zo simpel zijn? Ja, dat kan. Dit betekent echter niet dat de concrete verandering met betrekking tot deze levensvragen net