Sản Xuất Tinh Gọn

By Phong Nguyễn Như

Sản Xuất Tinh Gọn có nội dung bao gồm các chương sau:
Chương 1: Giới thiệu về Sản xuất tinh gọn với các phần về Hệ thống sản xuất và Sản xuất tinh gọn. Hệ thống sản xuất trình bày về Sản xuất, Chiến lược sản phẩm, Xử lý thông tin trong sản xuất, Chỉ số vận hành hệ thống sản xuất. Sản xuất tinh gọn trình bày Lịch sử tinh gọn, Tinh gọn, Hệ thống sản xuất Toyota TPS.
Chương 2 trình bày Tư duy tinh gọn với các phần về Nguyên lý tinh gọn, Lãng phí và Thuộc tính tinh gọn. Nguyên lý tinh gọn trình bày các nguyên lý về Giá trị, Chuỗi giá trị, Dòng chảy, Kéo và Hoàn hảo.
Chương 3 trình bày Tồn kho tinh gọn, giới thiệu Quản lý tồn kho và các phương pháp hay công cụ tạo Dòng chảy tinh gọn như: Nhịp sản xuất, Định thời công việc, 5S, Quản lý trực quan, Chuyển đổi nhanh, Bảo trì năng suất, Chuẩn hóa công việc, Tư duy máy nhỏ, Ổn định nhu cầu.
Chương 4 trình bày Mặt bằng tinh gọn, giới thiệu Bố trí mặt bằng và Mặt bằng tinh gọn với các phần: Cụm sản xuất, Chuyền sản xuất, Tồn kho giữa trạm, Cải tiến mặt bằng.
Chương 5 trình bày Điều độ tinh gọn với các các phương pháp, công cụ Tạo nhịp sản xuất, Kệ tồn kho, Điều độ theo sản phẩm, Điều độ hỗn hợp, Kanban, CONWIP, Cỡ lô tinh gọn, Điều hòa sản xuất, Nâng chuyển vật tư.
Chương 6 trình bày Chất lượng tinh gọn, giới thiệu về Quản lý chất lượng và Chất lượng tinh gọn với các phương pháp Giảm thiểu phức tạp, Phòng ngừa lỗi, Giảm thiểu biến thiên. Chương này cũng trình bày về Lean Six Sigma.
Chương 7 giới thiệu Quản lý chuỗi giá trị với các phần về Cam kết tinh gọn, Lựa chọn chuỗi giá trị, Huấn luyện tinh gọn, Sơ đồ chuỗi giá trị hiện tại, Thước đo tinh gọn, Sơ đồ chuỗi giá trị tương lai, Kế hoạch tinh gọn.

• Language: Tiếng việt
• Publisher: Phong Nguyễn Như
• Release date: Sep 17, 2020
• ISBN: 9781005072216

Phong Nguyễn Như

Nguyen Nhu Phong is a Senior Lecturer at the Industrial Systems Engineering Department, HCM City University of Technology (HCMUT), Vietnam. He is also an IEEE member, and a SAP ERP specialist.He received his Master of Engineering at Asian Institute of Technology (1997), and his Bachelor of Engineering at HCMUT, Vietnam (1987).He was a member of the Project of building ISE program (1999) and the leader of the Project of improving the program (2007-2012). He was the deputy dean of the Faculty of Mechanical Engineering in period of 2002-2007, and the former head of the ISE department in period of 2007-2012.He is the authors of 24 books in Statistics, Operations Research, Scientific Research Methodology, Design of Experiment, Engineering Economy, Production Management, Inventory Management, Quality Management, Lean Production, Lean Six Sigma, MRPII, ERP, Fuzzy Theories & Applications.He is also the authors of 49 papers including 38 conference papers, 7 international conference papers, 4 journal papers, and 120 web papers. His research topics include Soft Computing; Lean Six Sigma; Resource Planning MRPII - ERP.

Book preview

Mục lục

NỘI DUNG

LỜI NÓI ĐẦU

Chương 1 SẢN XUẤT TINH GỌN

1.1 Hệ thống sản xuất

1.2 Sản xuất tinh gọn

Chương 2 TƯ DUY TINH GỌN

2.1 Nguyên lý tinh gọn

2.2 Lãng phí

2.3 Thuộc tính tinh gọn

Chương 3 TỒN KHO TINH GỌN

3.1 Quản lý tồn kho

3.2 Tồn kho tinh gọn

3.3 Dòng chảy tinh gọn

Chương 4 MẶT BẰNG TINH GỌN

4.1 Bố trí mặt bằng

4.2 Mặt bằng tinh gọn

4.3 Cụm sản xuất

4.4 Chuyền sản xuất

4.5 Tồn kho giữa trạm

Chương 5 ĐIỀU ĐỘ TINH GỌN

5.1 Điều độ tinh gọn

5.2 Tạo nhịp sản xuất

5.3 Kệ tồn kho

5.4 Điều độ theo sản phẩm

5.5 Điều độ hỗn hợp

5.6 Kanban

5.7 Conwip

5.8 Cỡ lô tinh gọn

5.9 Điều hòa sản xuất

5.10 Nâng chuyển vật tư

Chương 6 CHẤT LƯỢNG TINH GỌN

6.1 Quản lý chất lượng

6.2 Chất lượng tinh gọn

6.3 Giảm thiểu phức tạp

6.4 Phòng ngừa lỗi

6.5 Giảm thiểu biến thiên

6.6 Lean Six Sigma

Chương 7 QUẢN LÝ CHUỖI GIÁ TRỊ

7.1 Quản lý chuỗi giá trị

7.2 Cam kết tinh gọn

7.3 Lựa chọn chuỗi giá trị

7.4 Huấn luyện tinh gọn

7.5 Sơ đồ chuỗi giá trị hiện tại

7.6 Thước đo tinh gọn

7.7 Sơ đồ chuỗi giá trị tương lai

7.8. Kế hoạch tinh gọn

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Lời nói đầu

Sản xuất tinh gọn được biên soạn với nội dung bao gồm các chương sau:

Chương 1: Giới thiệu về Sản xuất tinh gọn với các phần về Hệ thống sản xuất và Sản xuất tinh gọn. Hệ thống sản xuất trình bày về Sản xuất, Chiến lược sản phẩm, Xử lý thông tin trong sản xuất, Chỉ số vận hành hệ thống sản xuất. Sản xuất tinh gọn trình bày Lịch sử tinh gọn, Tinh gọn, Hệ thống sản xuất Toyota TPS.

Chương 2 trình bày Tư duy tinh gọn với các phần về Nguyên lý tinh gọn, Lãng phí và Thuộc tính tinh gọn. Nguyên lý tinh gọn trình bày các nguyên lý về Giá trị, Chuỗi giá trị, Dòng chảy, Kéo và Hoàn hảo.

Chương 3 trình bày Tồn kho tinh gọn, giới thiệu Quản lý tồn kho và các phương pháp hay công cụ tạo Dòng chảy tinh gọn như: Nhịp sản xuất, Định thời công việc, 5S, Quản lý trực quan, Chuyển đổi nhanh, Bảo trì năng suất, Chuẩn hóa công việc, Tư duy máy nhỏ, Ổn định nhu cầu.

Chương 4 trình bày Mặt bằng tinh gọn, giới thiệu Bố trí mặt bằng và Mặt bằng tinh gọn với các phần: Cụm sản xuất, Chuyền sản xuất, Tồn kho giữa trạm, Cải tiến mặt bằng.

Chương 5 trình bày Điều độ tinh gọn với các các phương pháp, công cụ Tạo nhịp sản xuất, Kệ tồn kho, Điều độ theo sản phẩm, Điều độ hỗn hợp, Kanban, CONWIP, Cỡ lô tinh gọn, Điều hòa sản xuất, Nâng chuyển vật tư.

Chương 6 trình bày Chất lượng tinh gọn, giới thiệu về Quản lý chất lượng và Chất lượng tinh gọn với các phương pháp Giảm thiểu phức tạp, Phòng ngừa lỗi, Giảm thiểu biến thiên. Chương này cũng trình bày về Lean Six Sigma.

Chương 7 giới thiệu Quản lý chuỗi giá trị với các phần về Cam kết tinh gọn, Lựa chọn chuỗi giá trị, Huấn luyện tinh gọn, Sơ đồ chuỗi giá trị hiện tại, Thước đo tinh gọn, Sơ đồ chuỗi giá trị tương lai, Kế hoạch tinh gọn.

Ngoài ra, phần phụ lục Thống kê trong công nghiệp, trình bày tóm tắt về Xác suất, Biến ngẫu nhiên, Lấy mẫu, Ước lượng tham số, Kiểm định giả thuyết, Hồi quy, Kiểm định phân bố.

Dù đã bỏ ra nhiều thời gian và công sức nhưng lần đầu tiên xuất bản nên chắc chắn không tránh khỏi nhiều sai sót, tác giả rất mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các đồng nghiệp và quý độc giả để sách được hoàn thiện hơn trong lần tái bản. Mọi ý kiến đóng góp xin gởi về:

NGUYỄN NHƯ PHONG.

Trường Đại Học Bách Khoa – Đại Học Quốc Gia TPHCM.

Tel: [phone].

Email: [e-mail], [e-mail]

Ehome: www.hcmut.edu.vn/~nnphong. Web: www.isem.edu.vn

Xin thành thật biết ơn.

Chương 1

SẢN XUẤT TINH GỌN

Hệ thống sản xuất

Sản xuất tinh gọn

1.2 HỆ THỐNG SẢN XUẤT

1.2.1 Sản xuất

Sản xuất là quá trình chuyển hóa nguyên liệu thành thành phẩm có giá trị ở thị trường, nhằm thỏa nhu cầu khách hàng.

Sản phẩm tạo bởi hệ thống sản xuất là một tổ hợp của nhân công, máy móc, công cụ, năng lượng. Quá trình sản xuất là quá trình chuyển đổi, bao gồm một chuỗi các bước giúp chuyển hóa vật tư nguyên liệu đầu vào quá trình thành thành phẩm ở đầu ra quá trình.

Sản phẩm của một quá trình sản xuất được phân loại:

Sản phẩm vô hình

Sản phẩm hữu hình

Sản phẩm vô hình hay còn gọi là dịch vụ được sản xuất bởi quá trình dịch vụ như dịch vụ vận tải, ngân hàng, giáo dục, du lịch… Sản phẩm hữu hình hay hàng hóa có hai dạng:

Sản phẩm rời rạc

Sản phẩm liên tục

Sản phẩm rời rạc như xe cộ, máy móc, thiết bị, đồ gia dụng được tạo bởi quá trình chế tạo. Sản phẩm liên tục như dầu mỏ, thực phẩm, sắt thép, xi măng được tạo bởi quá trình sản xuất theo quá trình.

Theo loại sản phẩm, công nghiệp bao gồm công nghịệp dịch vụ và công nghiệp sản xuất hàng hóa. Công nghiệp dịch vụ có sản phẩm là dịch vụ. Công nghiệp sản xuất hàng hóa bao gồm công nghiệp chế tạo với sản phẩm rời rạc và công nghiệp quá trình với sản phẩm liên tục.

Các tổ chức trong công nghiệp có thể chia thành ba loại theo trình tự chuyển đổi. Đầu tiên là các tổ chức khai khoáng chuyển hóa tài nguyên tự nhiên thành nguyên liệu sử dụng trong các ngành công nghiệp khác, như khai thác và chuyển hóa quặng sắt thành sắt. Tiếp theo là các tổ chức chuyển đổi chuyển đổi nguyên liệu, từ đầu ra của các tổ chức khai khoáng, thành các sản phẩm công nghiệp đơn giản, như các công ty luyện cán thép chuyển hóa thỏi nguyên liệu sắt thép thành các thanh, tấm thép. Cuối cùng là các tổ chức gia công lắp ráp gia công các bộ phận, lắp ráp các bộ phận thành những hàng hóa phức tạp.

1.2.2 Chiến lược sản phẩm

Tổ chức sản xuất, cung cấp sản phẩm theo đơn hàng dự báo hay đơn hàng đã nhận. Mỗi sản phẩm có một chiến lược thỏa mãn thị trường mục tiêu. Chiến lược sản phẩm phụ thuộc vào thời gian sản xuất và thời gian chờ đợi chấp nhận. Các chiến lược sản phẩm bao gồm:

Sản xuất dự trữ MTS

Sản xuất theo đơn hàng MTO

Lắp ráp theo đơn hàng ATO

Thiết kế theo đơn hàng ETO

Với các giai đoạn của quá trình sản xuất bắt đầu từ thiết kế sản phẩm, mua nguyên vật liệu, gia công, lắp ráp chi tiết và phân phối sản phẩm đến khách hàng, các chiến lược sản phẩm bao gồm các giai đoạn như ở hình sau:

Ở chiến lược sản xuất dự trữ, sản phẩm được sản xuất và tồn trữ trong kho nhằm thỏa mãn nhu cầu dự báo. Ở chiến lược sản xuất theo đơn hàng, sản phẩm chỉ bắt đầu được sản xuất khi có đơn hàng. Ở chiến lược lắp ráp theo đơn hàng, khi nhận đơn hàng, sản phẩm được lắp ráp từ các bán phẩm tồn trữ. Ở chiến lược thiết kế theo đơn hàng, khi nhận đơn hàng, sản phẩm được thiết kế và chế tạo theo yêu cầu khách hàng.

Chiến lược sản xuất dự trữ có thời gian đáp ứng nhu cầu khách hàng nhanh nhưng phải tồn kho thành phẩm. Ngược lại, chiến lược sản xuất theo đơn hàng tuy không tồn kho thành phẩm nhưng có thời gian đáp ứng nhu cầu khách hàng kéo dài. Chiến lược lắp ráp theo đơn hàng dung hòa giữa hai chiến lược trên.

1.2.3 Hệ thống sản xuất

Theo sản lượng và chủng loại sản phẩm, hệ thống sản xuất chia thành ba loại:

Sản xuất đơn chiếc

Sản xuất hàng loạt

Sản xuất liên tục

a. Sản xuất đơn chiếc

Sản xuất đơn chiếc là sản xuất với sản lượng thấp, cỡ lô nhỏ, có thể là 1, với nhiều chủng loại sản phẩm. Quá trình sản xuất gián đoạn thường dùng để thỏa các đơn hàng đặc biệt. Thiết bị sản xuất thường linh hoạt, đa dụng. Công nhân thường có kỹ năng cao, có thể thực hiện nhiều loại công việc.

b. Sản xuất hàng loạt

Sản xuất hàng loạt với sản lượng trung bình, số chủng loại sản phẩm trung bình. Sản xuất hàng loạt có cỡ lô trung bình, lô hàng có thể sản xuất một lần nhưng thường là lập lại theo chu kỳ. Sản xuất hàng loạt nhằm thỏa nhu cầu liên tục của khách hàng về một loại sản phẩm. Năng lực sản xuất cao, tốc độ sản xuất vượt quá tốc độ nhu cầu. Sản xuất hàng loạt một sản phẩm, rồi chuyển sang sản xuất loạt sản phẩm khác. Mức tồn kho sản phẩm gia tăng khi sản xuất và giảm khi đáp ứng nhu cầu, khi mức tồn kho giảm xuống đến một mức, hệ thống lại tái sản xuất. Thiết bị sản xuất hàng loạt thường là loại đa dụng, nhưng có năng suất cao.

c. Sản xuất liên tục

Sản xuất liên tục là sản xuất với sản lượng cao, số chủng loại sản phẩm thấp. Thiết bị sản xuất là loại chuyên dụng, có năng suất rất cao, dành riêng cho sản phẩm. Công nhân vận hành không có yêu cầu kỹ năng cao.

1.2.4 Chức năng sản xuất

Các chức năng cơ bản nhằm chuyển đổi nguyên liệu ra thành phẩm, bao gồm:

Gia công

Lắp ráp

Nâng chuyển và tồn trữ vật tư

Kiểm tra và thử nghiệm

Kiểm soát

Các chức năng gia công, lắp ráp, nâng chuyển và tồn trữ, kiểm tra và thử nghiệm là các hoạt động vật lý, tiếp xúc với sản phẩm. Trong đó gia công, lắp ráp là các hoạt động gia tăng giá trị. Các chức năng nâng chuyển và tồn trữ vật tư, kiểm tra và thử nghiệm là các hoạt động cần thiết nhưng không gia tăng giá trị. Bốn chức năng nêu trên thực hiện trong xưởng, trực tiếp lên sản phẩm, chức năng thứ kiểm soát là chức năng phối hợp, giám sát và điều chỉnh các hoạt động vật lý trong phân xưởng.

a. Gia công

Gia công là hoạt động chuyển đổi vật tư từ một trạng thái này sang một trạng thái khác có mức độ hoàn thành cao hơn. Trong quá trình gia công, không có vật tư thêm vào bán phẩm, mà chỉ có năng lượng như cơ, nhiệt, điện, hóa năng thêm vào để thay đổi hình dạng, tháo bỏ vật tư hay thay đổi lý tính của bán phẩm.

Hoạt động gia công thường chia thành bốn loại:

Tạo phôi

Tạo hình

Thay đổi lý tính

Hoàn thiện

Tạo phôi là hoạt động gia công cơ bản tạo hình dạng và kích thước phôi ban đầu của bán phẩm như đúc kim loại hay đổ khuôn tạo hình chất dẻo. Tạo hình là hoạt động gia công tiếp theo hoạt động gia công cơ bản, nhằm tạo hình hoàn chỉnh cho bán phẩm như tiện, phay, bào, mài, dập, cắt… Thay đổi lý tính nhằm cải thiện thuộc tính vật lý của sản phẩm như xử lý nhiệt để tăng độ cứng chi tiết. Hoàn thiện để cải thiện bề mặt hay tạo lớp phủ bảo vệ sản phẩm như sơn, đánh bóng, bọc sắt, xi mạ…

Quá trình gia công có đầu vào và đầu ra. Đầu vào quá trình gia công bao gồm nguyên liệu, thiết bị, máy móc, công cụ, đồ gá, năng lượng và nhân công. Đầu ra quá trình gia công là sản phẩm và phế phẩm của quá trình.

b. Lắp ráp

Tiếp theo quá trình gia công thường là quá trình lắp ráp. Lắp ráp là kết nối hai hay nhiều chi tiết lại với nhau như lắp ráp cơ khí sử dụng đinh, ốc, vít, tán, … hay các quá trình kết nối bằng phương pháp hàn điện, hàn chì…

c. Nâng chuyển và tồn trữ vật tư

Nâng chuyển và tồn trữ vật tư là hoạt động thực hiện giữa các hoạt động gia công, lắp ráp. Nâng chuyển và tồn trữ vật tư thường tốn nhiều thời gian hơn hoạt động gia công, lắp ráp. Trong nhiều trường hợp, nâng chuyển và tồn trữ vật tư chiếm phần lớn chi phí nhân công nên cần được thực hiện hiệu quả.

d. Kiểm tra và thử nghiệm

Kiểm tra và thử nghiệm là một phần của kiểm soát chất lượng. Mục đích kiểm tra nhằm xem sản phẩm có phù hợp với các chuẩn thiết kế hay thông số kỹ thuật đã được thiết lập hay không. Thử nghiệm nhằm xét xem sản phẩm có