ყარსის ხელშეკრულება

By კომისია

სამშვიდობო ხელშეკრულება ერთი მხრივ თურქეთსა და მეორე მხრივ ამიერკავკასიის რესპუბლიკებს - საქართველოს სსრ-ს, სომხეთის სსრ-სა და აზერბაიჯანის სსრ-ს - შორის, რომლის საფუძველზე საქართველომ თავისი ტერიტორიების მესამედი დათმო.

• Language: ქართული ენა
• Publisher: iBooks
• Release date: Nov 25, 2020

Book preview

სარჩევი

ყარსის ხელშეკრულება

Treaty of Kars

Карсский Договор

ყარსის ხელშეკრულება

სომხეთის სოციალისტური საბჭოთა რესპუბლიკის, აზერბაიჯანის სოციალისტური საბჭოთა რესპუბლიკის და საქართველოს სოციალისტური საბჭოთა რესპუბლიკის მთავრობებმა, ერთის მხრივ, და თურქეთის დიდი ეროვნული კრების მთავრობამ, მეორეს მხრივ, გაიზიარეს რა ერთა ძმობისა და თვითგამორკვევის უფლების პრინციპები, და არიან რა აძღრულნი სურვილით, დაამყარონ მათ შორის გულითადი ურთიერთობები და გულწრფელი მეგობრობა, დაფუძნებული მხარეთა საერთო ინტერესებზე, გადაწყვიტეს შეუდგნენ მოლაპარაკებებს რუსეთის სოციალისტური ფედერაციული საბჭოთა რესპუბლიკის მონაწილეობით, რაც მიზნად ისახავს ხელშეკრულების დადებას მეგობრობის შესახებ, და თავის უფლებამოსილ პირებად დანიშნეს:

სომხეთის სოციალისტური საბჭოთა რესპუბლიკის მთავრობამ: აქსანაზ მრავიანი, საგარეო საქმეთა სახალხო კომისარი; პოღოს მაკინზიანი, შინაგან საქმეთა სახალხო კომისარი;

აზერბაიჯანის სოციალისტური საბჭოთა რესპუბლიკის მთავრობამ: ბეჰბუდ შაჰტაჰტინსკი, სახელმწიფო კონტროლის სახალხო კომისარი;

საქართველოს სოციალისტური საბჭოთა რესპუბლიკის მთავრობამ: შალვა ელიავა, სამხედრო და საზღვაო საქმეთა სახალხო კომისარი; ალექსანდრე სვანიძე, საგარეო საქმეთა სახალხო კომისარი და ფინანსთა სახალხო კომისარი;

თურქეთის დიდი ეროვნული კრების მთავრობამ: ქიაზიმ ქარა ბექირ ფაშა, დიდი ეროვნული კრების დეპუტატი ადრიანოპოლიდან და აღმოსავლეთის ფრონტის სარდალი; ველი ბეი, დიდი ეროვნული კრების დეპუტატი ბურდურიდან; მუჰტარ ბეი, საჯარო საქმეთა სახელმწიფო მდივნის ყოფილი თანაშემწე; მემდუჰ შევქეთ ბეი, თურქეთის სრულუფლებიანი წარმომადგენელი აზერბაიჯანში.

რუსეთის სოციალისტური ფედერაციული საბჭოთა რესპუბლიკის მთავრობამ: იაკობ განეცკი, სრულუფლებიანი წარმომადგენელი ლატვიაში,

რომლებიც, უფლებამოსილებათა გაცვლის შემდეგ, რაც სათანადოდ და კანონიერად იქნა მიჩნეული, შემდეგზე შეთანხმდნენ:

მუხლი 1

თურქეთის დიდი ეროვნული კრებისა და სომხეთის, აზერბაიჯანისა და საქართველოს სოციალისტური საბჭოთა რესპუბლიკების მთავრობები გაუქმებულად და ძალადაკარგულად აღიარებენ ხელშეკრულებებს, დადებულს სახელმწიფოებს შორის, რომლებიც თავის სუვერენულ უფლებებს ახორციელებდნენ ტერიტორიებზე, რომლებიც ამჟამად ხელშეკრულების მხარეთა შემადგენლობაში შედის და ზემოაღნიშნულ ტერიტორიებს ეხება, ისევე, როგორც ხელშეკრულებებს დადებულს მესამე სახელმწიფოებთან, რომლებიც ამიერკავკასიის რესპუბლიკებს ეხება.

დადგენილად ითვლება, რომ ნამდვილი მუხლი არ ეხება თურქეთ-რუსეთის ხელშეკრულებას, რომელიც გაფორმებულია მოსკოვში 1921 (1337) წლის 16 მარტს.

მუხლი 2

ხელშეკრულების მხარეები თანხმდებიან არ აღიარონ რაიმე სახის მშვიდობიანი  ხელშეკრულებები ან სხვა საერთაშორისო აქტები, თავს მოხვეული ერთ-ერთი მხარის მიერ მეორისათვის მისი ნების საწინააღმდეგოდ.

აღნიშნულის ძალით სომხეთის, აზერბაიჯანის და საქართველოს სოციალისტური საბჭოთა რესპუბლიკები თანხმდებიან არ აღიარონ საერთაშორისო აქტები, რომლებიც ეხება თურქეთს და არ არის აღიარებული თურქეთის ეროვნული მთავრობის მიერ, რომელიც დღეს მისი დიდი ეროვნული კრებითაა წარმოდგენილი.

(თურქეთის ქვეშ წინამდებარე ხელშეკრულებაში იგულისხმება ტერიტორია, მოქცეული თურქეთის ეროვნულ პაქტში (1920 (1336) წლის 28 იანვარი), შემუშავებული და გამოცხადებული ოსმალეთის