Rating: 0 out of 5 stars
0 ratings
Ebook129 pages1 hour
La historio de ekonomika pensado (fakliteraturo en Esperanto)
By Bo Sandelin
Rating: 0 out of 5 stars
()
About this ebook
Traduko de grava faka verko al Esperanto: La historio de ekonomika pensado vere komencighis, kiam la homo ekfaris ekonomiajn decidojn. Skribaj dokumentoj pri tio ekzistas nur de iom pli ol 2000 jaroj. Nia libro donas klare strukturitan, koncizan superrigardon pri la evoluo de ekonomikaj ideoj kaj skoloj de la Helena epoko ghis la nuntempo - de la verkoj de Platono kaj Aristotelo, tra la mezepoka skolastika pensado kaj la posta merkantilismo, ghis la pli modernaj, multaj ekonomikaj skoloj elkreskintaj unu el la alia au' oponantaj unu kontrau' la alia. --- "Per Adam Smith establighis la moderna ekonomiko. Nunaj neoklasikuloj havas multajn ecojn komunajn kun Smith, precipe la ideon, ke chio estas interdependa en la ekonomio. Paralele kun la klasikismo kaj la neoklasikismo, konkuraj skoloj evoluis, kiel la historia skolo kaj la marksismo en la 19-a jarcento, la instituciismo, la kejnsismo kaj la monetarismo en la 20-a jarcento." (Bo Sandelin). --- Bo Sandelin estas emerita profesoro pri ekonomiko che la universitato de Gotenburgo, Svedio.
Related to La historio de ekonomika pensado (fakliteraturo en Esperanto)
Related ebooks
"La kapitalo" kompakte: Kun recenzo de Lucas Zeise Kien Ĉinio?: Dek-du analizoj el diversaj landoj kaj vidpunkoj Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsMarkso hodiaŭ: Nerefuteblaj citaĵoj Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsKontribuaĵo al la kritiko de la politika ekonomio: Antaŭparolo kaj Enkonduko Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsPolitika ekonomio de rentuloj: La teorio pri valoro kaj profito de la Austria skolo Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsSalajro, prezo kaj profito: Kun Thomas Kuczynski: Markso popularigas Markson. Enkonduko en Karlo Markso: Salajro, prezo kaj profito Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsBIBLIA STUDA GVIDILO: Teologio kaj kristana vivo Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsTezoj pri Fojerbaĥo, Principoj de komunismo kaj aliaj verketoj Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsConflituosidadade Na Sociedade Líquida Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsA Educação E A Transversalidade Volume Xxi Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLa tiel nomata fragmento pri maŝinoj Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLa doktrino de Karlo Markso kaj kelkaj aspektoj de la socialismo konstruado en la USSR Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsSep interpretaj eseoj pri la perua realo Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLa evoluo de la socialismo de utopio al scienco Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsA Educação E A Transversalidade Volume Xv Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLa Oktobra Revolucio -- ĝia signifo; Intervjuo: Alan Woods pri la Rusa Revolucio Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsĈu socialismo konstruiĝas en Sovetio? (1935): Laborista ŝtato, Termidoro kaj bonapartismo. Historia-teoria esploraĵo (1932/35) Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLingua, Politica, Cultura. Serta Gratulatoria in Honorem Renato Corsetti Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLa de-teoriigo kaj de-liberaligo de la marksismo en Ĉinujo. Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsParolado pri marksisma ekonomiko en Ĉinujo: Kun aldonaj tekstoj Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLa liturgio de l' foiro (Elementoj por ekzegezo) Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsLa rajto je pigro Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsAntaŭ nova mondmilito (1937) Instruoj de Hispanujo: la lasta averto (1937) La ĝemelaj steloj Hitlero-Stalino (1939) Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsPri maljunuloj, la ajhoj kiuj pasas... (Serio Oriento-Okcidento, roman-traduko al Esperanto) Rating: 5 out of 5 stars5/5La Horo de Bovo: Sciencfikcia romano Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsĈinlando, Vjetnamujo, Kubo, Ĉilio ... Vojoj de socialismo Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsInter imperiismo kaj revolucio: La bazoj de la revolucio ĉe la unuopa ekzemplo de Kartvelujo Rating: 0 out of 5 stars0 ratings
Reviews for La historio de ekonomika pensado (fakliteraturo en Esperanto)
Rating: 0 out of 5 stars
0 ratings
0 ratings0 reviews
Book preview
La historio de ekonomika pensado (fakliteraturo en Esperanto) - Bo Sandelin
cover.jpgimg1.jpg
Copyright
Mondial
New York
Bo Sandelin:
La historio de ekonomika pensado
© Mondial 2015 (por tiu ĉi elektronika eldono en Esperanto)
Kovrilo: Mondial
Kun kontribuoj de Richard Wundrak kaj Hans-Michael Trautwein.
ISBN: 9781595692641 (paperback version)
Published with Smashwords.
ISBN: 9781595692962 (electronic version)
www.librejo.com
Enhavo
Antaŭparolo
1. La plej malnovaj fontoj
La helena epoko
Labordivido kaj specialiĝo
Interŝanĝo, mono kaj interezo
Valoroj kaj prezoj
La Biblio
La skolastikuloj
Pli da moralo ol analizo
2. La merkantilismo
Unuiga sistemo
Potenco kaj prospero
Protektismo
La mono
3. La fiziokratismo
Natura ordo
Nur agrikulturo povas doni pozitivan netan rezulton
Tableau économique
4. La klasikuloj
Adam Smith
La ecoj de la homo
La divido de laboro – bona kaj malbona
La natura libereco kaj la nevidebla mano
La neperfekta libereco
Kion la ŝtato faru kaj ne faru?
La teorio pri la valoro
La disdivido de la produktorezulto
La sekvantoj de Smith
Jean-Baptiste Say
Thomas Robert Malthus
David Ricardo
John Stuart Mill
5. Socialisma kaj marksisma politika ekonomio
La frua aŭ utopia socialismo
Anglaj aŭ rikardoaj socialistoj
La ŝtatsocialismo
Marx kaj la politika ekonomio
La teorio pri la valoro
La reproduktado kaj la krizoj
La homo kaj la naturo
Friedrich Engels
La marksisma ekonomio de la Dua Internacio
La politika ekonomio de la socialismo
La kaŝita marksismo
Anarkisocialismo kaj anarkikomunismo
6. La historia skolo
La antaŭuloj de la historia skolo
La romantika skolo
Friedrich List
La frua historia skolo aŭ la akademia historiismo
La malfrua historia skolo
La historia skolo ekster Germanio
La socialjura skolo – finakordo de la historia skolo
7. La neoklasikuloj
La avangardo
von Thünen, germana agrikulturmarĝenisto
Cournot
Gossen, germana utilmaksimumiganto
Kial nur avangardo?
La neoklasika trarompo
Jevons, angla utilkalkulanto
Carl Menger
Léon Walras
Kial neoklasika trarompo
La dua generacio de neoklasikuloj
Nekompleta konkurenco, kresko kaj kapitaldisputo
Ludoteoria defio
8. Kejnsismo kaj monetarismo
John Maynard Keynes
Monetarismo
Novaj versioj de mona makroekonomiko
9. Heterodokseco kaj ŝanĝiĝo
Heterodoksaj skoloj
Instituciismo
La neoaŭstra skolo
Postkejnsismo kaj neorikardoismo
Teorioj pri la evoluo de teorioj
Sciencaj revolucioj
La scienca esplorprogramo de Lakatos
McCloskey pri la retoriko de la ekonomiko
La sama en la tuta mondo?
Antaŭparolo
Demandoj pri la valoro, mono, interŝanĝo, interezo kaj labordivido estis pridiskutataj jam de Platono kaj Aristotelo. La historio de ekonomika pensado komenciĝas per prezentado de la ekonomiaj ideoj de tiuj filozofoj kaj de la similaj ideoj en la Biblio.
Kun la kresko de la komerco kun eksterlando tiu heterogena skolo, kiun oni nomas la merkantilismo, fariĝis domina. Tiun defiis en la 18-a jarcento la liberalaj ideoj, kiuj estis la fundamento de la francaj fiziokratoj kaj precipe la klasikaj britaj ekonomikistoj kun Adam Smith.
Per Smith establiĝis la moderna ekonomiko. Nunaj neoklasikuloj havas multajn ecojn komunajn kun Smith, precipe la ideon, ke ĉio estas interdependa en la ekonomio. Paralele kun la klasikismo kaj la neoklasikismo, konkuraj skoloj evoluis, kiel la historia skolo kaj la marksismo en la 19-a jarcento, la instituciismo, la kejnsismo kaj la monetarismo en la 20-a jarcento.
La historio de ekonomika pensado priskribas diversajn ekonomikajn skolojn kaj montras, kiel ili elkreskis unu el la alia aŭ unu oponante kontraŭ la alia. La libro estas malgranda. Ne eblas en tiom limigita spaco doni kompletan bildon. Gvidis nin nia subjektiva opinio pri graveco, kiam ni elektis kion inkludi kaj kion ellasi. Kelkfoje ni lasis unu individuon reprezenti skolon kaj intence donis maljuste
malgrandan spacon al aliaj reprezentantoj. Por ebligi superrigardon ni uzis la tradician grupigon laŭ skoloj, kvankam tia grupigo ĉiam implicas trosimpligon kaj estas kontestebla.
Nomoj de personoj origine skribitaj per latinaj literoj ne estas esperantigitaj. Unu kaŭzo estas, ke ekzemple tiu, kiu volas serĉi libron de iu aŭtoro en biblioteko, devas uzi tiun nomformon, kiu estas skribita sur la libro. Tamen, se ne temas pri pura nomo sed pri vorto derivita el la nomo, ni uzis esperantigitan formon. Do, estas Marx sed marksismo, kaj Keynes sed kejnsa kaj kejnsismo.
Kvar svedaj (Det ekonomiska tänkandets historia) kaj du anglaj (A Short History of Economic Thought) iom pli longaj versioj de la eldonejoj SNS kaj Routledge antaŭis la esperantoeldonon.
Bo Sandelin estas emerita profesoro pri ekonomiko ĉe la universitato de Gotenburgo, Svedio, kaj verkis la ĉapitrojn 1-4, 7 kaj 9. Hans-Michael Trautwein estas profesoro pri internacia ekonomiko ĉe la Carl von Ossietzky-universitato en Oldenburg, Germanio, kaj verkis la ĉapitron 8. Richard Wundrak estas emerita profesoro de la universitato de Greifswald, Germanio, kaj verkis la ĉapitrojn 5 kaj 6. Bo Sandelin esperantigis la tekston.
1 – La plej malnovaj fontoj
Dum sia tuta historio la homo faris ekonomiajn decidojn. La vorto ekonomio devenas de la greka vorto oikonomia, kiu signifas mastrumadon aŭ administradon. Ekonomiaj problemoj – ekzemple, kiel distribui diversajn laborojn inter la membroj de grupo, aŭ kiom da provizo da nutraĵoj estu konsumita hodiaŭ kaj kiom morgaŭ – sekvis la homon tra epokoj.
Skribaj dokumentoj pri homa ekonomia pensado ekzistas nur por mallonga periodo de iom pli ol 2000 jaroj. Same kiel en multaj aliaj okazoj, oni povus komenci resumon de la historio de ekonomika pensado per jam la antikvaj grekoj...
.
Postaj aŭtoroj, kiel la skolastikuloj en la 13-a jarcento kaj Adam Smith kaj aliaj klasikuloj en la 18-a kaj 19-a jarcentoj, legis la antikvajn aŭtorojn. Ili transigis kelkajn ideojn, kiujn transprenis nia generacio, kaj ili forĵetis aliajn. Sekve, estas motivite, ke ni komencu en la jarcentoj antaŭ Kristo.
La helena epoko
Plurajn ankoraŭ aktualajn ekonomikajn konceptojn kaj principojn ni trovas ĉe antikvaj aŭtoroj kiel Platono (427-347 a.K.), Aristotelo (384-322 a.K.) kaj Ksenofono (ĉ. 428-354 a.K.) Ili skribas pri, inter alie, labordivido kaj specialiĝo, mono, interŝanĝo, valoro, egoismo, privata administrado kaj publika administrado. Ni vidu, kiel ili traktis kelkajn el tiuj demandoj.
Labordivido kaj specialiĝo
En la dialogo Ŝtato Platono priskribas, kiel socio disvolviĝas kun rigora labordivido, kiu kondukas al pli granda efikeco. Ni vidu:
"– Ŝtato, mi komencis, estiĝas ĉar neniu homo sola sufiĉas. Ĉiu bezonas aliajn. Aŭ ĉu vi povas imagi alian kaŭzon, ke ŝtato estiĝas?
– Ne.
– Ĉar ni do bezonas multe, kaj ĉar ni estas helpataj, jen de unu, jen de alia, por kontentigi la diversajn bezonojn, ni kunigas multajn amikojn kaj helpantojn en unu loko, kaj tiun lokon ni nomas ŝtato. Ĉu ne?
– Certe jes.
– Unu prenas de la alia aŭ donas al la alia – nur ĉar li kredas, ke li gajnos el tio.
– Jes certe.
– Bone, mi diris. Ni nun imagu ŝtaton de la komenco. Estas verŝajne la bezono, kiu kreas ĝin.
– Certe.
– Sed la unua kaj plej granda el ĉiuj bezonoj estas la akiro de nutraĵoj por la vivtenado.
– Jes, absolute.
– Kaj due venas la bezono de loĝejo, trie de vestaĵoj k.s.
– Tiel estas.
– Sed nun diru al mi: Kiel la ŝtato plenumu tiujn grandajn postulojn? Ni povas supozi, ke unu persono fariĝas terkulturisto, alia domkonstruisto kaj tria teksisto, ĉu ne? Kaj eble ni aldonu ŝuiston kaj ankoraŭ iun, kiu alimaniere zorgu pri la korpaj bezonoj?
– Jes, certe.
– Do, la ŝtato devas konsisti el minimume kvar aŭ kvin personoj?
– Evidente.
– Ni daŭrigu! Ĉu ĉiu el tiuj tiel laboru, ke ĉiuj povu ĝui la frukton de lia laboro? Ĉu, ekzemple, la sola terkulturisto provizu ĉiujn kvar per nutraĵoj kaj pro tio uzu kvaroble pli da tempo kaj kvaroble pli da peno, por ke la nutraĵoj sufiĉu por kvar? Aŭ ĉu li ne zorgu pri la aliaj, sed nur uzu kvaronon de la tempo por havigi kvaronon de la nutraĵo kaj, anstataŭe, uzu la restantajn tri kvaronojn de la tempo por havigi al si loĝejon, vestaĵojn kaj ŝuojn, por ke li ne ĝenu sin pensante pri la aliaj, sed zorgu nur pri si mem?
Adeimanto respondis: – La unua kazo probable estas pli ĝusta.
– Ne estas, je Zeŭso, mirige. Ĉar kiam vi diras ĉi tion, mi ekpensas, ke neniu el ni estas denaske simila al alia. Ni ĉiuj havas malsamajn talentojn kaj taŭgas por malsamaj laboroj, ĉu ne?
– Jes.
– Nun diru al mi – kiam laboro estas pli bone farata: kiam unu persono okupiĝas pri multaj profesioj aŭ kiam ĉiu praktikas nur la sian?
– Kiam ĉiu praktikas nur la sian.
– Estas ja ankaŭ klare, ke laboro perdiĝas, se ĝi ne estas farata ĝustatempe, ĉu ne?
– Evidente.
– Ĉar ne la laboro atendu la laboriston, mi pensas; la laboristo ne konsideru la laboron flanka afero, sed plenumu ĝin ĝustatempe.
– Tio estas necesa.
– Tiel la tempo sufiĉas por multe pli, kaj la
Enjoying the preview?
Page 1 of 1