Een klein heldendicht

By Herman Gorter

In het gedicht "Een klein heldendicht" beschrijft Herman Gorter het intellectuele groeiproces van een arbeider en een arbeidster, die zich wenden tot het socialisme. Gorter had grote ambities met dit werk: "de lyrisch-epische uitbeelding der bevrijding van het menschengeslacht van elke sociale en geestelijke onderdrukking, door den strijd der arbeiders voor het socialisme, in zijn samenhang met het universele leven". Enkele jaren later zou hij met "Pan" een echt episch werk over dit onderwerp schrijven, maar het beknopte "Een klein heldendicht" is behapbaarder en daardoor populairder gebleven. -

• Language: Nederlands
• Publisher: SAGA Egmont
• Release date: Jul 15, 2022
• ISBN: 9788728440575

Book preview

Een klein heldendicht

Omslag: Shutterstock

Copyright © 1906, 2022 SAGA Egmont

All rights reserved

ISBN: 9788728440575

1st ebook edition

Format: EPUB 3.0

No part of this publication may be reproduced, stored in a retrievial system, or transmitted, in any form or by any means without the prior written permission of the publisher, nor, be otherwise circulated in any form of binding or cover other than in which it is published and without a similar condition being imposed on the subsequent purchaser.

This work is republished as a historical document. It contains contemporary use of language.

www.sagaegmont.com

Saga is a subsidiary of Egmont. Egmont is Denmark’s largest media company and fully owned by the Egmont Foundation, which donates almost 13,4 million euros annually to children in difficult circumstances.

aan de nagedachtenis van karl marx

Hoe de Vrijheid wordt, de Slavernij verbleekt,

begin ik te zingen met wachtende kinderstem.

I

Een jonge arbeider kwam daar in het licht.

Hij wist niet wat te doen, want voor het eerst

moest hij meedoen aan een staking - of niet.

Hij was onzeker, voelde zich onzeker,

zooals een schip dat aan het strand der zee,

slingrend met beide kanten water schept.

Hij was teer en zwart, want zijn moeder had

hem opgeleid in 't katholiek geloof,

en hem hield vast die rijke en roode godsdienst.

Maar hij was knap en vast, en de kameraden

hadde' hem geopenbaard den klassenstrijd,

die alle krachten vraagt van d' wordende

Man. - Zoo ging hij nu door lichten dag.

Wat zou hij doen, met hen meegaan of niet?

De blos maakte zijn zwarte wang vuurrood.

Zooals een jonge stier, die op de velden

komt uit den stal, in 't voorjaar, duizelig

in 't licht komt, en niet weet of her of der,

en dan maar loopt rechtuit, op ééne lijn,

't is ongewis nog in zijn vaste hoofd,

zoo ging hij, die jonge arbeider, dwars in

het licht, het zilvrig-witte dageslicht.

En in zijn hart groef zich een diepe afgrond

ter rechter en ter linkerzijde, en

het leek hem of hij heel hoog op een berg

was geraakt, en of daar één smalle weg,

een kam, een voetpad tusschen twee afgronden

overvoerde naar eenen andren berg,

en of hij daarop was. - Hij zette zich

in het veld op een steevgen blauwen steen.

Hij was zoo jong nog, hij leek wel een bloem

met 'n groote kelk: zijn hoofd zoo zwart en open.

En deez' gedachten kwamen tot hem op:

Als ik dàt doe, dan ben ik àf van moeder

en van de godsdienst, maar kom dichter nader

de Eenheid met mijn kameraden, en

de Eenheid, Eenheid van alle menschen. -

Als ik dàt doe, dan blijf ik bij moeder

en 't heerlijk rood en goude van de Kerk,

maar ik doe afstand van mijn kameraden.

Zooals een reiziger die terugschrikt

van twee afgronden, tusschen beide in,

was hij bij 't een en 't ander - als een vrouw

die zeggen moet: ja of neen, was hij daar.

En twee gedachten joegen zich aan hem op,

als uit de werklijkheid het groot droombeeld

gevormd wordt, als een wind die schuim of stof

opjaagt van zee of van een landweg. Één

was dit: het zoete en zachte en tevree bestaan

van slaaf, met kerk en liefde van vrouw en

kindren en moeder. 't Leek te liggen vlak

als een landschapje, en hij dwaalde er door

rustig en dik en heerlijk, want de jeugd

bedriegt zoo. - En de andre was één beeld

van opgaanden strijd. 't Leek een berg die hoog

ging, en hij zwoegde er hol en hongrig

met stijf gespannen spiere' en zenuwen

langs met zijn kameraden, maar den top

zag hij niet, maar wist goed dat hij er was.

Zoo ging hij op de vlakte, en wist niet

wat hij doen zou. En nu eens doopte hij in

links, dan weer rechts, in de