De klokkenmaker

By Mitch Albom

In De Klokkenmaker neemt Mitch Albom ons mee in het leven van Dor, beter bekend als Vadertje Tijd of De Klokkenmaker. We leren Dor kennen als beheerder van tijd in het leven van alledaagse mensen op aarde, en leren hoe hij ooit als eerste klokkenmaker gestraft werd voor het vastleggen van tijd. Hij wordt opgesloten in een grot en moet daar onophoudelijk de smeekbedes van mensen om aarde aanhoren - om meer tijd, meer minuten, uren, maanden en jaren. Uiteindelijk krijgt hij de kans aan dit noodlot te ontkomen. Het enige wat hij hoeft te doen is om twee totaal verschillende mensen, Sarah en Victor, te leren wat de ware betekenis van tijd is...-

• Language: Nederlands
• Publisher: SAGA Egmont
• Release date: Oct 22, 2021
• ISBN: 9788726876796

Book preview

De klokkenmaker

Translated by Ralph van der Aa

Original title: The Time Keeper

Original language: English

Copyright © 2012, 2021 Mitch Albom and SAGA Egmont

All rights reserved

ISBN: 9788726876796

1st ebook edition

Format: EPUB 3.0

No part of this publication may be reproduced, stored in a retrievial system, or transmitted, in any form or by any means without the prior written permission of the publisher, nor, be otherwise circulated in any form of binding or cover other than in which it is published and without a similar condition being imposed on the subsequent purchaser.

www.sagaegmont.com

Saga is a subsidiary of Egmont. Egmont is Denmark’s largest media company and fully owned by the Egmont Foundation, which donates almost 13,4 million euros annually to children in difficult circumstances.

Dit boek, dat over tijd gaat, is opgedragen aan Janine, die het leven tot de laatste minuut de moeite waard maakt.

Proloog

1

Een man zit in zijn eentje in een grot.

Hij heeft lang haar. Zijn baard hangt tot op zijn knieën. Hij zit met zijn kin in zijn handen.

Hij sluit zijn ogen.

Hij luistert ergens naar. Stemmen. Eindeloos veel stemmen. Ze stijgen op uit een plas in een hoek van de grot.

Het zijn de stemmen van mensen op aarde.

Ze willen maar één ding.

Tijd.

Eén van die stemmen is van Sarah Lemon.

Zij is een tiener in onze tijd en ligt languit op een bed. Ze kijkt naar een foto op haar smartphone van een knappe jongen met donkerbruin haar.

Vanavond ziet ze hem. Vanavond om halfnegen. In haar enthousiasme zegt ze het hardop – halfnegen! halfnegen! – en ze vraagt zich af wat ze aan zal trekken. De zwarte spijkerbroek? Het topje? Nee. Ze vindt haar armen lelijk. Iets met lange mouwen.

‘Ik heb meer tíjd nodig,’ zegt ze.

Eén van die stemmen is van Victor Delamonte.

De rijke tachtiger zit in de spreekkamer van een dokter. Zijn vrouw zit naast hem. Op een onderzoekstafel ligt een vel papier.

‘We kunnen niet veel doen,’ zegt de dokter met zachte stem. De maandenlange behandeling heeft niet gewerkt. De tumoren. De nieren.

Victors vrouw probeert iets te zeggen, maar de woorden blijven steken. Alsof ze hetzelfde strottenhoofd hebben, schraapt Victor zijn keel.

‘Wat Grace wil vragen, is... hoeveel tíjd heb ik nog?’

Zijn woorden – en die van Sarah – zweven omhoog naar de verre grot, waar de eenzame man met de baard zit. Deze man is Vader Tijd.

Misschien zie je hem als een soort sprookjesfiguur, als een afbeelding op een nieuwjaarskaart – een hoogbejaarde, verwilderd uitziende man die een zandloper vasthoudt en ouder is dan wie dan ook op onze planeet.

Maar Vader Tijd bestaat echt. En in werkelijkheid kan hij niet oud worden. Onder zijn onverzorgde baard en zijn weelderige haarbos – tekenen van leven, niet van dood – is zijn lichaam slank, zijn huid rimpelloos en is hij immuun voor alles waarover hij regeert.

Ooit, voordat hij God boos maakte, was hij een gewoon mens, voorbestemd om te sterven wanneer zijn dagen geteld waren.

Nu heeft hij een ander lot: in zijn grot moet hij luisteren naar alle smeekbeden die waar en wanneer ook ter wereld worden geuit – smeekbeden om meer minuten, meer uren, meer jaren, meer tijd.

Hij is hier al een eeuwigheid. Hij heeft de hoop opgegeven. Maar ergens tikt voor ons allemaal in stilte een klok. En er tikt er zelfs één voor hem.

Vader Tijd zal spoedig vrij zijn.

Dan zal hij terugkeren naar de aarde.

En voltooien wat hij is begonnen.

het begin

2

Dit is een verhaal overde betekenis van tijd

en het begint lang geleden, aan het allereerste begin van de menselijke geschiedenis, met een jongen die blootsvoets een heuvel op rent. Vóór hem rent een meisje, ook op blote voeten. Hij probeert haar te pakken te krijgen. Zo gaat het vaak tussen jongens en meisjes.

Voor deze twee zal het altijd zo gaan.

De jongen heet Dor. Het meisje Alli.

Op deze leeftijd zijn ze bijna even groot. Ze hebben allebei een hoge stem en donker haar, en hun gezichten zitten onder de modder.

Terwijl Alli rent, kijkt ze met een grijns achterom naar Dor. Wat ze voelt zijn de eerste tekenen van liefde. Ze pakt een kleine steen en gooit die met een boog in zijn richting.

‘Dor!’ roept ze.

Terwijl hij rent, telt Dor zijn ademhalingen.

Hij is de eerste persoon op aarde die dat probeert – tellen, getallen maken. Hij begon door één vinger aan een andere te koppelen en elk paar zijn eigen geluid te geven en een waarde toe te kennen. Al snel telde hij alles wat los en vast zat.

Dor is een zachtaardig, gehoorzaam kind, maar hij heeft diepere gedachten dan de mensen om hem heen. Hij is anders.

En op deze bladzijde van de menselijke geschiedenis, één van de allereerste die is geschreven, kan één kind dat anders is de wereld veranderen.

Daarom houdt God hem in het oog.

‘Dor!’ roept Alli.

Hij kijkt op en lacht – hij lacht altijd naar Alli – en de steen landt bij zijn voeten. Hij houdt zijn hoofd een beetje schuin en in zijn hoofd vormt zich een gedachte.

‘Gooi er nog eens één!’

Alli gooit de steen hoog door de lucht. Dor telt op zijn vingers, een geluid voor één, een geluid voor twee...

‘Aaah!’

Hij wordt van achteren onderuitgehaald door een derde kind, Nim, een jongen die veel groter en sterker is dan hij. Met een triomfantelijk, kraaiend geluid duwt Nim een knie in Dors rug.

‘Ik ben koning!’

Alle drie de kinderen moeten lachen.

Ze rennen verder.

Probeer je eens een leven voor te stellen waarin de tijd niet wordt bijgehouden.

Dat lukt je waarschijnlijk niet. Je weet welke maand het is, welk jaar, welke dag van de week. Je hebt een klok aan de muur hangen, en er zit er één op het dashboard van je auto. Je hebt een rooster, een kalender, een vastgesteld tijdstip voor een etentje of om naar de film te gaan.

Maar overal om je heen wordt de tijd genegeerd. Vogels komen nooit te laat. Een hond kijkt niet op zijn horloge. Herten zitten er niet mee dat ze weer een jaar ouder zijn.

Alleen de mens meet de tijd.

Alleen de mens luidt om het uur de klok.

En daardoor gaat alleen de mens gebukt onder die verlammende angst waar geen ander schepsel onder lijdt.

De angst dat men te weinig tijd heeft.

3

Sarah Lemon is bang dat ze te weinig tijd heeft.

Ze stapt onder de douche vandaan en rekent. Nog twintig minuten om haar haar te föhnen, een halfuur om zich op te maken, een halfuur om zich aan te kleden, een kwartier om ernaartoe te gaan. Halfnegen, halfnegen!

De deur van haar kamer gaat open. Het is haar moeder, Lorraine.

‘Schat?’

‘Kloppen, mam!’

‘Oké, klop klop.’

Lorraine kijkt naar het bed. Ze ziet de opties uitgestald liggen: twee spijkerbroeken, drie t -shirts, een witte trui.

‘Waar ga je heen?’

‘Nergens.’

‘Heb je een afspraakje?’

‘Nee.’

‘Wit staat je goed, en...’

‘Mam!’

Lorraine zucht. Ze pakt een natte handdoek van de grond en gaat weer weg.

Sarah kijkt weer in de spiegel. Ze denkt aan de jongen. Ze knijpt in het vet om haar middel. Bah.

Halfnegen, halfnegen!

Ze gaat écht die witte trui niet aantrekken.

Victor Delamonte is bang dat hij te weinig tijd heeft.

Grace en hij stappen hun penthouse binnen. ‘Geef mij je jas maar,’ zegt Grace. Ze hangt hem in de kast.

Het is stil. Victor loopt met een wandelstok de gang door, langs het olieverfschilderij van de Franse meester. Zijn buik doet pijn. Hij kan beter een pil nemen. Hij gaat zijn werkkamer in, vol boeken en insignes. Er staat een groot mahoniehouten bureau.

‘We kunnen niet veel doen,’ heeft de dokter gezegd. Wat betekent dat? Maanden? Weken? Betekent dit het einde? Dit kán het einde niet zijn.

Hij hoort de hakken van Grace op de vloertegels. Hij hoort dat ze iemand belt. ‘Ruth, met mij,’ zegt ze. Ruth, haar zus.

Grace gaat zachter praten. ‘We komen net terug van de dokter...’

Terwijl hij in zijn eentje in zijn kamer zit, maakt Victor de balans op van zijn leven dat ten einde loopt. Hij voelt zijn adem uit zijn borst schieten, alsof iemand die uit hem perst. Zijn gezicht vertrekt. Zijn ogen worden vochtig.

4

Naarmate kinderen ouder worden, bewegen ze steeds meer richting hun lot.

Dat gold ook voor Dor, Nim en Alli, de drie kinderen op die heuvel.

Nim werd groot en breedgeschouderd.

Hij sjouwde stenen voor zijn vader, een bouwer. Hij vond het leuk dat hij sterker was dan andere jongens. Nim raakte gefascineerd door kracht.

Alli werd mooier

en haar moeder zei dat ze haar donkere haar in een vlecht moest dragen en haar ogen moest neerslaan, zodat haar schoonheid geen slechte gedachten zou opwekken bij mannen. Alli ging leven in een cocon van nederigheid.

En Dor?

Dor ging dingen meten. Hij markeerde stenen, kerfde in stokken, rangschikte takjes en kiezelstenen – alles wat hij maar kon tellen. Vaak dagdroomde hij, en dan dacht hij aan getallen, en zijn oudere broers lieten hem alleen achter als ze gingen jagen.

Dor rende dan met Alli de heuvels op, en dan snelden zijn gedachten voor hem uit en wenkten dat hij moest volgen.

En toen, op een warme ochtend, gebeurde er iets vreemds.

Dor, die intussen volgens onze telling een tiener was, zat in de modder een tak in de grond te duwen. De zon scheen fel en hij zag de schaduw van de tak.

Hij legde een steen bij de punt van de schaduw. Hij zong in zichzelf. Hij dacht aan Alli. Ze waren al van kinds af aan vrienden, maar nu was hij groter en zij záchter en hij voelde zich helemaal slap worden als ze haar ogen opsloeg om hem aan te kijken. Hij had het gevoel dat hij omver werd geduwd.

Hij werd gestoord in zijn dagdroom toen er zoemend een vlieg voorbijvloog. ‘Aaaaah,’ zei hij, en hij maakte een slaande beweging om de vlieg weg te jagen. Toen hij weer naar de tak keek, reikte de schaduw niet meer tot de steen.

Dor wachtte, maar de schaduw werd zelfs kleiner naarmate de zon hoger in de lucht kwam te staan. Hij besloot alles te laten liggen en de volgende ochtend terug te komen. En als dan morgen de zon op precies dezelfde plek een schaduw op de steen liet verschijnen, zou dat moment... hetzelfde moment zijn als vandaag.

Zou zich niet elke dag één zo’n moment voordoen? Als de schaduw, de stok en de steen op één lijn lagen?

Hij zou het Alli’s moment noemen, en elke dag zou hij op dat specifieke moment aan haar denken.

Trots tikte hij op zijn voorhoofd.

En zo begon de mens de tijd aan te geven.

De vlieg kwam terug.

Opnieuw maakte Dor een slaande beweging om hem weg te jagen. Alleen werd de vlieg nu een lange, zwarte streep, die uitmondde in een zwarte holte.

Er stapte een oude man uit in een gedrapeerd, wit gewaad.

Dor sperde zijn ogen open van angst. Hij probeerde te vluchten, te gillen, maar in zijn lichaam reageerde helemaal niets.

De oude man hield een gouden houten staf vast. Hij duwde ermee tegen Dors zonnetak en die kwam omhoog uit de modder en veranderde in een sliert wespen. De wespen creëerden een nieuwe zwarte holte, die zich opende alsof er een gordijn werd opengetrokken.

De oude man stapte erdoorheen.

En toen was hij verdwenen.

Dor rende weg.

Hij vertelde nooit iemand over dat bezoek. Nooit.

Zelfs Alli niet.

Dat deed hij pas helemaal aan het eind.

5

Sarah vindt tijd in een la.

Ze trekt die open om haar zwarte spijkerbroek te zoeken, maar vindt in plaats daarvan, helemaal achterin, haar eerste horloge – een paarse Swatch met een plastic bandje. Ze heeft het voor haar twaalfde verjaardag van haar ouders gekregen.

Twee maanden later waren ze gescheiden.

‘Sarah!’ roept haar moeder van beneden.

‘Wát?’ schreeuwt ze terug.

Na de scheiding bleef Sarah bij Lorraine wonen, die Tom, haar afwezige ex, de schuld gaf van alles wat er mis was in hun leven. Sarah knikte dan meevoelend. Maar op een bepaalde manier wachtten ze allebei nog steeds op hem: Lorraine tot hij toegaf dat hij het mis had, Sarah tot hij haar kwam redden. Geen van beide gebeurde.

‘Wát, mam?’ schreeuwt Sarah weer.

‘Heb je de auto nodig?’

‘Nee.’

‘Wát?’

‘Ik heb de auto niet nodig!’

‘Waar ga je heen?’

‘Nergens!’

Sarah kijkt op het paarse horloge, dat nog loopt: het is 18.59 uur.

Halfnegen, halfnegen!

Ze doet de la dicht en roept: ‘Concentreer je!’

Waar is haar zwarte spijkerbroek?

Vincent vindt tijd in een la.

Hij haalt zijn agenda eruit. De volgende dag staat er om 10.00 uur een bestuursvergadering gepland, om 14.00 uur een conferentiegesprek met analisten en om 20.00 uur een eetafspraak met een Braziliaanse ceo wiens bedrijf door Victor gekocht wordt. Zoals hij zich nu voelt, mag hij van geluk spreken als hij zich door één van die afspraken weet heen te worstelen.

Hij