मेरी जेल यात्रा : एक अतुल्य उपलब्धि

By BHANUBHAI PATEL

क्या आपने जेल के अति प्रतिकूल  वातावरण में शिक्षा के क्षेत्र में विश्व रिकॉर्ड के बारे में सुना या पढ़ा है?  शायद आपका जवाब 'नहीं' होगा। मुझे यह स्वीकार करना चाहिए कि मेरा ये सौभाग्य था कि मैं जेल में और जेल के बाहर इस तरह की उपलब्धि हासिल कर सका। मेरी उपलब्धि जो जेल में शिक्षण के क्षेत्र में एक विश्व रिकॉर्ड बन गई इसके सभी पहलुओं और रहस्यों को आपके साथ साझा करने के लिए मैं बहुत उत्सुक हूं।

        "प्रतिकूलता कुछ लोगों को तोड़ देती है;  तो दूसरे इसमे  रिकॉर्ड तोड़ते है" इस उक्ति  प्रसिद्ध लेखक 'विलियम आर्थर वार्ड' की है जो मेरी उपलब्धि के बारेमे सही साबित हुई है।  क्योंकि मैंने इस उपलब्धि जेल के बहुत प्रतिकूल और  उदासीन  माहौल में  हासिल की है।  लक्ष्य बहुत कठिन और मुश्किल था क्योंकि शिक्षा और जेल, प्रकृति में बहुत विरोधाभासी और असंगत हैं।  सामान्य तौर पर, जेल के माहौल में पढ़ाई करना बहुत मुश्किल काम है।  यह धारा के विपरीत दिशा में तैरने जैसा है।

      जेल का माहौल कैसा हो सकता है इसका भी मैंने खुलासा किया है?  इसके बारे में  बाहर से केवल कल्पना की जाती है या अनुमान लगाया जा सकता है।  जेल में अधिकांश बंदीवान नकारात्मक कारकों जैसे कि चिंता, हताशा,  भय, निराशा, क्रोध, बदले की भावना आदि  से पीड़ित होते हैं।  कभी-कभी वे मानसिक स्थिरता और मानसिक संतुलन खो देते हैं।  कारावास बंदीवान के जीवन को जेल में और जेल से रिहाई के बाद जेल के बाहर  भी मुश्किल बना देता है।  इस तरह के जेल के नकारात्मक माहौल में, अध्ययन जैसी संवेदनशील और पवित्र गतिविधियां जिसमें मन की विशिष्ट भूमिका होती है इसके लिए मानसिक शांति, मानसिक संतुलन और आसपास का सकारात्मक वातावरण का वर्तुल बनाना बहुत मुश्किल कार्य है। पचास साल की उम्र में मैंने जेल के प्रतिकूल और नकारात्मक माहौल में  जीवन में दूसरी बार अध्ययन करना शुरू किया।

      मेरे अध्ययन का स्थान (जेल) और मेरी उम्र दोनों अध्ययन की गतिविधि से मेल नहीं खाते होने के बावजूद, मैंने इस जेल के प्रतिकूल  माहौल में 31 शैक्षिक पाठ्यक्रम पूर्ण किया, साथ ही साथ जेल में स्थित अध्ययन केंद्रों का प्रबंधन की जिम्मेदारी भी निभायी और शिक्षा के क्षेत्र में  विश्व रिकॉर्ड स्थापित किया।  मैंने इस पुस्तक  मेरी इस अनन्य, अद्वितीय उपलब्धि और इसको मैंने कैसे प्राप्त किया इसके बारेमे मेरा अनहद आनंद और संतुष्टि को आपके साथ साझा करने की उत्कृष्ट इच्छा के साथ लिखा है।  जेल से रिहा होने के बाद, मैंने डॉ। बाबासाहेब आंबेडकर मुक्त विश्वविद्यालय में पूर्णकालीन नौकरी के साथ अपनी पढ़ाई जारी रखी और दूसरे 23 शैक्षणिक पाठयक्रमों को पूर्ण किया जिससे मेरे कुल उत्तीर्ण पाठयक्रमों का अंक 54 तक ले जाने में मैं सफल रहा।  मैंने ये सब पाठयक्रम अच्छे ग्रेड के साथ और केवल 12 वर्षों में पूर्ण किया।  बंदीवान होना नियति है;  लेकिन बंदीवान बनके विश्व रिकॉर्ड स्थापित करना वो दृढ़ मनोबल, आत्मविश्वास और आंतरिक शक्ति के साथ अपने व्यक्तित्व को संवारने की क्षमता का परिचय है।

       वास्तव में, यह पुस्तक मेरे जेल अनुभव या मेरी जेल यात्रा पर आधारित है और मेरे जेल अनुभव में  शिक्षा केंद्र में थी। मेरे पाठकों को मैंने इस भगीरथ कार्य को कैसे पूरा किया उसके बारे में खुलासा करता हुआ संदेश पहुंचाने के लिए  मैंने पुस्तक का माध्यम पसंद किया है।  उम्मीद है कि, यह जीवन कहानी आपको प्रेरित करेगी और आपकी अद्वितीय, अविश्वसनीय उपलब्धियों को प्राप्त करने के लिए  और जीवन की उच्चतम चोटियों पर जोश और उत्साह के साथ विजय पाने के लिए प्रोत्साहित करेगी।

शुभकामना सह,

लेखक

      "जेल मुसीबतों और कठिनाइयों को सफलता में बदलने की एक प्रयोगशाला है।"  - भानु पटेल

• Language: हिन्दी
• Publisher: BHANUBHA PATEL
• Release date: Dec 12, 2020
• ISBN: 9781393351672

Book preview

ભાનુભાઈ પટેલ

શિક્ષણમાં સફળતાની ચાવી 

By Bhanubhai Patel 

Copyright @ Bhanubhai Patel 

Published by

Bhanubhai Patel 

B/172, Bhavna Tenaments, Barrage Road,

Vasna, Ahmedabad - 380007 

E-mail : [e-mail] 

First Edition : 2020

Copyright Note  :

The contents of this small book are taken from my

original Motivational and inspiring book, a memoir

BEHIND BARS AND BEYOND.

Copyright © Bhanubhai Patel 2020. This is a

compendium, abstract or a summary of that book.

All Rights reserved. No part of this publication

may be reproduced, stored in or introduced into

a retrieval system, or transmitted, in any form, or by any means (Electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise) without the prior written permission of the

publisher. Any person who does any unauthorized act in relation to this publication may be liable to criminal prosecution and civil claims for damages. 

લેખક વિશે

C:\Users\Administrator\Downloads\WhatsApp Image 2020-11-10 at 8.11.29 PM.jpeg

ભાનુભાઈ પટેલ, જેઓ ગુજરાતમાં અમદાવાદ સ્થિત મેડિકલ ડૉક્ટર છે અને બંદીવાન તરીકે રહી ચૂક્યા છે. તેમણે ગુજરાત સરકાર દ્વારા સ્થાપિત ડો. બાબાસાહેબ આંબેડકર ઓપન યુનિવર્સિટીમાં સલાહકાર તરીકેની સેવા આપી છે. તેમણે જેલમાં અને જેલની બહાર સઘન અભ્યાસ કરી ૫૪ ડિગ્રી, ડિપ્લોમા અને સર્ટિફિકેટ  મેળવવાનો વર્લ્ડ રેકૉર્ડ લિમ્કા બૂક ઑફ રેકૉર્ડ, એશિયા બૂક ઑફ રેકૉર્ડ, યુનિક વર્ડ રેકૉર્ડ, ઇન્ડિયા બુક ઑફ રેકૉર્ડ અને યૂનિવર્સલ રેકૉર્ડ ફોરમમાં નોંધાવ્યો છે. આ સંસ્મરણાત્મક પુસ્તક તેમના જેલના દુર્લભ, પ્રેરણાદાયક અનુભવો અને અભ્યાસકીય સિદ્ધિ યાત્રાનું અવિસ્મરણીય સોપાન છે.

Email  : [e-mail]

તમને સફળ થવાનો અબાધિત અધિકાર છે.

તમે આ વિશ્વની એક અનન્ય અને અસાધારણ વ્યક્તિ છો.  જીવનમાં સફળતા હાંસલ કરવા માટે તમને સર્વશક્તિમાન દ્વારા જરૂરી તમામ ક્ષમતાઓ અને શક્તિઓ આપવામાં આવેલી છે; પરંતુ, તે તમારી અંદર ગુપ્ત અને નિષ્ક્રિય સ્વરૂપમાં હોઈ શકે છે. કદાચ તમે તેનાથી પરિચિત નથી. તમારે તેને અંકુરિત કરવી પડશે, પ્રગટ કરવી કે કેળવવી પડશે. 

જીવનમાં તમારા લક્ષ્ય અને સિદ્ધિને પરિપૂર્ણ કરવા માટે આ સંક્ષિપ્ત માર્ગદર્શિકા દ્વારા મારા જીવનના વાસ્તવિક અનુભવને તમારી સાથે વહેંચી, તમને પ્રોત્સાહિત કરવાનો, દિશાનિર્દેશ કરવાનો મારો નમ્ર પ્રયાસ છે.  સફળતા માટે દ્રઢ નિશ્ચય અને પ્રતિબદ્ધતા તથા જ્યાં સુધી તમે તમારા નિર્ધારિત લક્ષ્ય અથવા ધ્યેયને સિદ્ધ ન કરો ત્યાં સુધી અવિરત પ્રયાસ ચાલુ રાખો. હિંમત હારવાની નથી અને હાર સ્વીકારવાની નથી. નિરાશ થવાની જરૂર નથી. હારને પણ સફળતામાં ફેરવવાની છે. હું આશા રાખું છું અને મને ખાતરી છે કે આ નાનું પુસ્તક તમારી છુપાયેલી અને નિષ્ક્રિય શક્તિઓ અને સંભાવનાઓને તમારા સપના અને લક્ષ્યોને સાકાર અને સિદ્ધ કરવા માટે ઉત્પ્રેરક તરીકે કાર્ય કરશે.

સકારાત્મક, ઉત્સાહી અને ઉમંગી બનો, સફળતા તમારા ચરણોમાં હશે.

શુભેચ્છા સહ!

ભાનુ પટેલ

અર્પણ

વિદ્યાર્થીઓ અને અભ્યાસાર્થીઓ કે જેઓ

પોતાના લક્ષ્યોને સિદ્ધ કરવા ઝંખે છે

C:\Users\ASUS\Downloads\WhatsApp Image 2020-11-13 at 11.39.11 PM.jpeg

હું આ આમુખ લખતાં આનંદ અનુભવું છું, માત્ર એટલા માટે જ નહીં કે, હું ભાનુભાઈ પટેલને છેલ્લાં પંદર વર્ષથી ઓળખું છું, પણ એટલા માટે કે તેમણે અભ્યાસમાં પ્રાપ્ત કરેલી તેમની અકલ્પનીય સિદ્ધિ થકી તેઓ વિદ્યાર્થી સમુદાય માટે પ્રેરણા અને ઉત્સાહનો સ્રોત બન્યાં છે. 

ભાનુભાઈ સાથેની પ્રથમ મુલાકાત, ૨૦૦૫માં જ્યારે હું ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ, અમદાવાદના મારા પ્રૌઢ શિક્ષણ અને નિરંતર શિક્ષણ વિભાગ દ્વારા જેલમાં સંચાલિત અભ્યાસકેન્દ્રની મુલાકાતે ગઈ ત્યારે થયેલી. તે સમયે ભાનુભાઈ જેલના ગૂજરાત વિદ્યાપીઠના અભ્યાસકેન્દ્ર પર ગૂજરાત વિદ્યાપીઠના એક અભ્યાસક્રમમાં અભ્યાસ કરી રહ્યા હતા એટલે કે મારા વિદ્યાર્થી હતા. હું તે સમયે ગૂજરાત વિદ્યાપીઠમાં પ્રૌઢ શિક્ષણ અને નિરંતર શિક્ષણ વિભાગમાં નિયામકના હોદ્દા પર હતી. દેખાવમાં સીધા સાદા અને સરળ સ્વભાવના લાગતા ભાનુભાઈને જેલમાં કાર્યરત જુદી જુદી યુનિવર્સિટીઓના અભ્યાસકેન્દ્રોના વ્યવસ્થાપનની જવાબદારી સાથે પોતાના એકસાથે ત્રણ કે ચાર કે તેથી વધુ અભ્યાસક્રમોનો અભ્યાસ કરતા જોઈને મને ખરેખર આશ્ચર્ય થયું હતું. કારણ કે આવી ઘટના જીવનમાં પ્રથમવાર નિહાળવા મળી હતી. તેમની જીવન કહાની પણ એટલી જ રસપ્રદ અને પ્રોત્સાહક છે. તેઓના જીવનમાં ઘણાં બધાં ઉતાર ચઢાવ, વિકટ પરિસ્થિતિ કે સંજોગોનો તેઓએ દૃઢતાપૂર્વક, મક્કમ મને, હતાશ કે નિરાશ થયા વગર, સ્વસ્થ ચિત્તે સામનો કરી વિજય મેળવ્યો તે તેની ક્ષમતા અને