HAYAT REHBERİ: Kişisel Gelişim, #2

By Muzaffer DÜZENLİ

"Hayat Rehberi", bireyin içsel yolculuğunu anlamlandırmasına, değerlerle uyumlu bir yaşam inşa etmesine ve modern dünyanın karmaşasında yönünü bulmasına yardımcı olan ilham verici bir başucu kaynağıdır. Düşünmeye, hissetmeye ve dönüşmeye davet eder.

• Language: Türkçe
• Publisher: Mustafa Yilmaz
• Release date: Aug 1, 2025
• ISBN: 9798231138838

Muzaffer DÜZENLİ

Lisans eğitimini Yönetim ve Organizasyon ile Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler dallarında, yüksek lisans eğitimini Stratejik Planlama ve Yönetim ile Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi dallarında yaptı.  Yurt içinde sevk-idare, eğitim yönetimi, liderlik, ilahiyat; yurt dışında ise ileri güvenlik çalışmaları, operasyonel yönetim, operatif/stratejik planlama ve benzeri alanlarda ilave eğitimler aldı. Yirmi yıl yurt içinde değişik kurumlarda, dört yıl yurt dışında uluslararası kurumlarda görev yaptı. 

Book preview

MUZAFFER DÜZENLİ

​1. HAYATIN ANLAMI VE AMACI NEDİR?

Ölçü ve değerlerin tepe taklak olduğu bir zaman diliminde yaşıyoruz. Toplum algısında iyi kötü, faydalı zararlı, güzel çirkin yer değiştirmiş. Kavram ve değerler birbirine karışmış durumda. Çoğu insan neyin iyi, neyin kötü olduğuna dair sağlam bir kanaate sahip değil ne yazık ki. Toplumun âdeta başı dönmüş. İtibar ettiği, peşinde koşup durduğu, olmayı istediği, kendisini meşgul ettiği şeylerin çoğu ya faydasız, ya da doğrudan zararlı. Böyle olduğu için zenginlik, menfaat, eğlence gibi dünyevi motivasyonlar birey ve toplum yaşamının ta merkezine oturmuş, hayatın temel amacı haline gelmiş. Evet, insanlığın yolunu aydınlatan ölçü ve değerler devreden çıktığı için ölçüsüzlük ve değersizlik almış başını gitmiş.

Neticede, günümüz insanının zihni karışık, kalbi ve bakışı bulanık. Hangi istikametten gideceğini, hayatını nasıl örgüleyeceğini, ömür sermayesini nasıl değerlendireceğini kestiremiyor. Parıldayan, iştahını kabartan, haz ve keyif veren şeyler onu peşine takmış sürüklüyor. Ne tercihlerini, ne de sürüklendiği yolun onu nereye götürdüğünü sorguluyor. Gününü ve ömrünü aldatıcı cazibedar güzelliklere ve dünya metaına hiç düşünmeden feda ediyor. Evet, hakikaten çok enteresan, aynı zamanda da çok vahim bir dönemden geçiyor beşeriyet.

Gelin birlikte düşünelim, birlikte sorgulayalım...

Hayatın anlam ve amacı nedir? Nereden geldim, nereye gidiyorum? Niçin yaratıldım? Acaba ömür sermayemi yerli yerinde değerlendirebiliyor muyum? Gittiğim yol doğru mu? Tercihlerim isabetli mi? Hedeflerim uygun mu? Dünya ahiret dengesini kurabildim mi? Evet, hayatını en iyi şekilde yaşamak ve böylece hem dünya hem de ahiret saadetine ulaşmak isteyen her insan için bu sorular son derece mühimdir.

Aynı zamanda bu sorulara makul mantıklı yanıtlar aranmalıdır. Neden? Çünkü bu hayatı bir kez yaşayacağım. Ömür sona erdikten sonra telafisi yok. Yolumu, yani hayat tarzımı ve kendime belirlediğim hedefleri kendi özgür iradem ve tercihlerim belirleyecek. Ya aklımı kullanır, araştırır ve dosdoğru yolu bulurum. Ya da kendimi akıntıya salar, düşünüp sorgulamaz ve yanlış yollara saparım.

Ömür tükendikten sonra, "Ben yanlış tercihlerde bulunmuşum, yanılmışım. Filmi başa almak, hayata yeni bir başlangıç yapmak istiyorum." deme lüksüne sahip değilim. Elime verilen fırsatı kaçırdıktan sonra, ağlayıp sızlamanın, bin pişman olmanın, ah vah etmenin ne yararı var ki. Giden ömür geri gelecek mi? Artık o noktada elde avuçta bir şey kalmamış, büyük sınav kaybedilmiştir.

Hâlbuki din, beni/bizi avaz avaz doğruya çağırıyordu. Hayat rehberi Kur’ân hakkı hakikati, hayatın anlam ve amacını haykırıyordu. Yol kılavuzu Hz. Peygamber (aleyhissalâtü vesselâm), bana o şefkatli elini uzatıyordu. Şayet vicdanımın sesini dinleseydim, kulağımı, gözümü ve gönlümü hakikate kapamasaydım, o yanıltmaz rehberlerin rehberliğine sığınsaydım, hayatın fırtına ve dalgalarını aşarak sahile güvenle ulaşacaktım.

Heyhat! Gel gör ki, ömür nihayete erdi. Hayat defteri kapandı. Geriye kaldı pişmanlıklar, hayıflanmalar... Nereye gideyim, hangi kapıyı çalayım? Dünya ticarethanesini iyi değerlendiremediğim için elimde avucumda bir şey de kalmadı. Ben şimdi sonsuz cennet hayatını neyle satın alacağım ki. Ne kadar müthiş ve dehşetli bir tablo, değil mi?

Evet, işte böylesine acı bir manzarayla karşı karşıya kalmamak için şimdiden iyice düşünmem, aklımı başıma devşirmem gerekiyor. Baştaki sorulara yanıt aramam, gerçeklerle yüzleşmem, doğrunun yanlışın farkına varmam ve tercihlerimi doğru yapmam icap ediyor.

Birlikte düşünmeye devam edelim.

Tercihlerimi doğru yapabilmem için öncelikle doğruyu yanlışı, iyiyi kötüyü, faydalıyı zararlıyı birbirinden ayırt edebilmem lazım, değil mi? Zira biliyorum ki, bu konuda kafa karışıklığı yaşarsam tercihlerimde yanılabilirim. Peki, doğruyu yanlışı birbirinden nasıl ayırabilirim? Elimde başvurabileceğim ölçü ve değerler olması lazım ki, bu doğrudur, bu yanlıştır diyebileyim.

Ölçü ve değerler olmazsa ne olur? Haz, keyif, eğlence, makam, para, menfaat, güç iktidar ölçü ve değer olarak kabul edilir. Hatta hayatın biricik amacı hâline gelir. Hâlbuki bu tür şeyler aldatıcı ve geçici olduğunu çok iyi biliyorum. Aslî kıymeti yoktur. Bir verir, bin alır. O halde sağlam ve şaşırtmayan ölçü ve değerleri, onlarla birlikte doğru ve yanlışı öğrenmek için müracaat etmem gereken rehberler neler? İşte asıl mesele bu!

İnanan gönüller için ölçü ve değerleri din kurumu açıklıyor. Neden din? Çünkü Yüce Yaratıcı insanın ihtiyacını ondan çok daha iyi biliyor. Zira insanı yaratan O. Hiç Yaratan yarattığını bilmez mi? Onu başıboş, çaresiz ve rehbersiz bırakır mı? Elbette bırakmaz. İşte o Yüce Yaratıcı Allah Teâlâ biz insanlara din kurumu ile yol gösteriyor. Dinin rehberliğinde dünya ve ahiret mutluluğuna giden o büyük caddeye davet ediyor.

İslâm dini, Kur’an-ı Kerim’de, Hz. Peygamber’in örnekliğinde ve din âlimlerinin eserlerinde, iyi kötü, faydalı zararlı, güzel çirkin ayrımlarına ilişkin açık ölçüler sunar. Bu nedenle, bu dini rehber kabul eden kişiler şaşkınlık ve sapkınlık yaşamaz, çünkü doğru yolu gösteren ölçüler açık bir şekilde belirtilmiştir.

Peki, dini rehber edinmezsem neyin iyi kötü olduğunu nasıl bilebilirim? Hangi ölçü ve değerlere göre yaşamımı sürdürebilirim? Dine sırt dönülürse, bu sorulara verilen yanıt genellikle şu olur: İnsana zevk ve keyif veren, eğlendiren, egosunu tatmin eden, haz ve mutluluk veren, dünyevi arzu ve isteklerini karşılayan her şey güzeldir. Evet, dinin yanıltmaz rehberliği devreden çıkınca, dünyevi çıkarlar, anlık zevk ve arzular tercihleri, dolayısıyla hayatı şekillendirir. Ahiret hayatı görmezlikten gelinip, dünya hayatı merkeze konulursa, sadece dünyevi güdülerle hareket edilir. Temel kıstas çıkar, zevk, keyif, eğlence, haz ve mutluluk olunca ne olur? Şu olur: Gününü gün etmek, vur patlasın çal oynasın yaşamak, zenginlik ve çıkar peşinde koşmak, güzel/yakışıklı görünmek, modaya uymak, sanal âlemlerde yalan imajlar üretmek, adrenalin bağımlısı olmak, carpe diem anlayışıyla anı yaşamak, ünlü/fenomen olmak, hayatı oyun modunda yaşamak gibi güdüler hayatın ana amaçları hâline gelir. Hayat dar bir alana hapsedilir. Kıymetli ömür sermayesi dünyevi basit lezzet ve çıkarlar peşinde çürütülür.

Pekâlâ, zevk, keyif, eğlence ve haz yörüngeli bir hayat yaşamak ne demektir? Şu demektir:

Sadece dünya için yaşamaktır. Ömrünü anlık, geçici, ucuz lezzetlere kurban etmektir. Sürekli keyif ve eğlence arayışı içinde olmaktır. Dışı parıltılı, içi zehirli şeylerin peşinde ömür çürütmektir. Keyif, eğlence, çıkar, ego tatmini bağımlılığını kendine reva görmektir. Maddî çıkarların, süfli arzuların, hayvanî isteklerin kulu kölesi olmaktır. Hayatın gerçek amacını ve anlamını yok saymaktır. Ben merkezli yaşam sürmektir. Kendini hayatın akışına salmaktır. Gerçek insanlık ufkundan hayvani mertebeye düşmektir. Bir türlü aradığı huzur ve saadeti bulamamaktır. "Bu ömür niçin bana verildi?, Hayatımın amacı ne?, Nereye gidiyorum? ve Ölümden sonra ne olacak?" gibi hayatî ve dehşetli soruları görmezlikten gelmektir. Oysaki bu sorular her zaman geçerliliğini koruyor. Akıllı insan sorulara yanıt arar, üç maymunu oynamaz. Hakikatle yüzleşir, ondan kaçmaz. Zira ölüm, hesap ve ahiret hemen önünde, ta karşısında durmaktadır. Günlük netameli lakırdılarla,