Het zwaartekrachtprobleem

By Antoni Dol

Het zwaartekrachtprobleem is een bundel sciencefictionverhalen van Antoni Dol. Het bevat de verhalen: De nieuwe keten, Onzichtbare vrienden, Het zwaartekrachtprobleem, Louter mijn gedachten, Unboxing Helena, De Graveyard Orbit en Ontwijk een asteroïde.

 

Zeven sciencefictionverhalen van Nederlandse bodem:

De nieuwe keten – Een nieuwe logistieke wereld, zwermintelligentie bij drones en de wraak van een slachtoffer van innovatie.

Onzichtbare vrienden – Een onzichtbaar vriendje die een sciencefictionschrijver adviseert is opeens weg. Maar die schrijver is niet gek …

Het zwaartekrachtprobleem – Een oude dame heeft moeite met accepteren in een toekomst met snelle zwevers en geavanceerde medische procedures.

Louter mijn gedachten – De mogelijke gevolgen van een op hol geslagen kunstmatige intelligentie voor het lot van gedigitaliseerde hersenen.

Unboxing Helena – De onthulling van het ware verhaal achter de herinneringen van een biomechanische vrouw, die gevonden wordt in een doos op zolder.

De graveyard orbit – Hoe overleef je een moordenaar die als verstekeling opduikt op een scrapperschip in de vuilnisbelt van de ruimtevaart?

Ontwijk een asteroïde – Een buitenaardse sport met kosmische proporties en catastrofale consequenties in een wereld geregeerd door kunstmatige intelligenties.

• Language: Nederlands
• Publisher: io
• Release date: Dec 27, 2019
• ISBN: 9798201794613

Antoni Dol

Antoni Dol writes fiction in stories, novels and articles. Also, new educational books were published. Antoni Dol was born in 1963. He graduated as illustrator at the Gerrit Rietveld Academie of Arts in Amsterdam, studied advertising at the Rotterdam Art Academy and was freelance illustrator for three years. From 1996 onwards, he grew as a webdesigner and interaction designer with the internet. He worked for companies like KPMG, NedTrain, Wolters Kluwer, Univé Insurance, Bijenkorf Department Store, The City of The Hague, Rabobank en Microsoft in the Netherlands. He enjoyed a Creative Excellence Award in the Web Page Awards in 2001 and the NedTrain intranet he designed, was one of the 10 best of 2005 according to the Usability expert Jakob Nielsen. Antoni writes articles for internal and external publications and for Dutch magazines. Antoni currently writes science fiction stories, taking place in the near future and on Earth, in which new and failing technology influences people and society. In addition, he writes stories that take place in a future society and about the consequences of problems that may arise there.

Book preview

De nieuwe keten

Dus zo ziet de toekomst eruit, dacht Elise Feijninger. Een smalle opening tussen gebouwen gaf toegang tot de ruime binnenplaats van het gloednieuwe kantoor. Het hoofdkantoor van Universal Assembler Robotics N.V. was een mooi staaltje moderne architectuur. Een gedeelte was metaal, een gedeelte steen, afgewisseld door 3D-geprinte bioplastic blokken. Die vormden niet alleen de ingenieuze constructie, maar gaven ook het hele gebouw een uniek uiterlijk. De binnenplaats was een grote zeshoek met een opening aan één kant, waar bezoekers en werknemers naar binnen kwamen. De belangrijkste kantoren vormden de zijden van de zeshoek en hadden balkons aan de binnenkant. Achter de kantoren bevond zich een groot fabrieksterrein.

Elise keek omhoog naar de werknemers die op de balkons stonden. Zij hadden geen aandacht voor de stroom bezoekers die langskwam. Ze koos ervoor om rechts om het middenterrein heen te lopen. Daar vonden wisselende activiteiten en evenementen plaats, die iedereen die geïnteresseerd was kon bezoeken. Momenteel werd daar een megadrone gemonteerd en gedemonteerd uit steeds dezelfde onderdelen. Een groep ondernemers stond eromheen en kreeg een toelichting van een accountmanager.

Ze ontdekte de hoofdingang en liep energiek door de glazen draaideuren met het enorme bedrijfslogo erboven. Ze vroeg naar de mar­ke­ting­mana­ger, waarmee ze een afspraak had voor een sol­li­ci­ta­tie­ge­sprek.

Het zou een klapper worden. Patricia Topalidou initieerde haar crowdfundingactie vol vertrouwen in de volledige financiering ervan. Het project was een apparaat dat zelfstandig een action figure boetseerde uit een plak klei. De investeerders konden kiezen uit twaalf verschillende action figures. Ze had geanalyseerd wat de meest populaire helden uit moderne en klassieke media waren. Je bepaalde je keuze met een eenvoudige set knoppen. Een verdeler schraapte bolletjes van de klei en liet die in een eerste generatie imploder vallen. Die handelde de rest af.

De investering was nodig voor het montageschema van de innovatieve verdeler: de ‘exploded view’. Normaal kreeg een imploder kleine, losse onderdelen aangeboden; in dit geval werden die ter plekke uit de klei gehaald. Ook de exploded views voor de action figures moesten betaald worden. Ten slotte moest van het bedrag het geheel geassembleerd worden, inclusief een onderdeel, dat van een andere locatie moest komen. Het was een leuk, betaalbaar hebbeding met voldoende ‘nerd appeal’, zodat crowdfunding zeker aan zou slaan.

Voor ze naar haar werk ging, gaf Patricia de website de opdracht om het crowdfundingproject online te zetten. Een maand moest voldoende zijn om de nodige financiën te verzamelen. Nog 30 dagen te gaan. Ze schoot haar jas aan en ging onderweg naar Universal Assembler Robotics N.V.

Het gesprek van Elise was niet alleen met de marketingmanager, maar ook met een dame van personeelszaken. Zij begeleidde haar door de glimmende gangen en langs glazen muren naar een kleine vergaderzaal. Elise keek vol bewondering om zich heen in het moderne kantoor. Haar begeleidster glimlachte alleen.

Haar eerste vragen waren inleidend en eenvoudig te beantwoorden. Elise zat open en positief in het gesprek en liet duidelijk haar kennis van zaken blijken. Ze informeerde hoe Universal Assembly Robotics marketing aanpakte. Het was niet veel anders dan wat ze eerder gedaan had. De campagnes en evenementen werden alleen met meer durf en allure ingezet dan ze gewend was. Op het moment dat ze het gevoel kreeg dat ze goede kans maakte, kwam de marketingmanager de vergaderzaal binnen.

‘Samantha de Koster.’ Ze bleef staan en strekte haar arm.

Elise kwam omhoog uit haar stoel om haar hand te schudden. ‘Elise Feijninger,’ zei ze.

Haar interviewster en Samantha wisselden wat blikken uit, waaruit Elise het gevoel kreeg dat er van tevoren wat afgesproken was.

Samantha nam onverwijld het gesprek over: ‘Hoeveel ervaring heb je met het organiseren van evenementen?’

‘Veel,’ zei Elise en ze somde een paar succesvolle evenementen voor haar huidige en vorige werkgevers op. Haar gesprekspartners luisterden aandachtig.

‘We hebben een praktijkopdracht voor je.’ Samantha knikte naar haar collega, die onder haar vergadermap een tabletcomputer tevoorschijn haalde. ‘Het is een case. Je kunt hem nu gelijk doen.’

Elise kreeg de tablet en een stylus met het bedrijfslogo erop. Ze werd alleen gelaten in de vergaderkamer. Op de gang waren Samantha en de dame van personeelszaken zachtjes in gesprek. Ze kon niet horen wat ze zeiden, maar lette nauwgezet op de lichaamstaal van Samantha. Die leek wel positief; ze knikte af en toe, nam lachend afscheid en stapte met ferme passen de glazen gang in.

De case was van een evenement waarmee van alles fout ging en verkeerd afliep: promotiemateriaal was niet op tijd klaar, sprekers lieten het afweten, uitnodigingen waren te laat verstuurd, veel afzeggingen en slechte nazorg. Maar Elise was niet alleen ervaren, maar ook vindingrijk. Ze had het allemaal al een keer meegemaakt en kon ad hoc afdoende oplossingen bieden en aangeven hoe het eigenlijk georganiseerd had moeten worden. Ze kon alle rampen wel aan. Nou, bijna alle.

Toen ze klaar was werd ze teruggeleid naar de balie bij de ingang. Met haar blik omhoog en een glimlach op haar gezicht liep Elise de zon tegemoet, over de binnenplaats naar de smalle opening aan de overkant van de zeshoek.

Een drone bezorgde een envelop. Het was de brief. De brief had alleen het bedrijfslogo en verder geen opschrift of geadresseerde. Door de boodschap in deze stijlvolle vorm aan te bieden liet Universal Assembler Robotics zich van zijn beste kant zien. Elise opende de envelop met een broodmes. Het kletterde op de vloer. Ze had alleen de eerste woorden gelezen en haar hand voor haar mond geslagen. Ze kon de eerste dag van de volgende maand als mar­ke­ting­me­de­werk­ster beginnen.

Ze nam gelijk contact op met haar man Donald.

‘Ik ben het geworden!’ zei ze zonder introductie.

‘Welkom in de nieuwe keten,’ zei Donald. ‘Ik wist dat je het in je had.’

‘Is tot zover alles goed geregeld?’ vroeg Samantha.

‘Zeker!’ zei Elise en hield haar gloednieuwe tablet omhoog.

‘Prima. We werken toe naar een groot evenement aan het einde van de maand. We zijn blij met de ervaring die je inbrengt.’

Elise knikte lachend.

‘Zullen we kijken wie van je collega’s er vandaag is? Misschien kan je ze ergens mee helpen.’

Ze werd voorgesteld aan haar naaste collega’s. Ze had handen geschud en al zoveel namen gehoord, dat ze zeker wist dat ze iedereen er nog eens persoonlijk naar moest vragen.

Patricia was een buitenbeentje met haar lange zwarte haren en stijlvolle designkleren. Ze droeg glimmende sieraden en een duur merkhorloge. Ze gaf Elise bedachtzaam een hand, nadat Samantha haar voorgesteld had. ‘Ik ben vorige maand aangenomen als pr-medewerkster voor scholen en opleidingen,’ zei ze. ‘Ik geef voornamelijk demonstraties aan kinderen. Er is er straks weer een. Wil je meekijken?’

Samantha knikte omdat ze het een goed idee vond. ‘Je leert meteen wat ons belangrijkste product is en hoe het werkt.’

Elise bedankte Samantha en bleef bij Patricia achter. Haar naam zal ik wel onthouden, dacht ze.

‘Kijk maar …’ zei Patricia. Voor de kinderen ging het veel te snel. Het ene moment hingen er talloze onderdelen in de lucht, gepositioneerd langs assen vanuit het midden van de exploded view. Het volgende moment hing er een complete micro-drone, die zijn rotorbladen aanzette en wegvloog. ‘Daarom noemt men het een imploder,’ zei ze lachend tegen het klasje kinderen dat de drone met grote ogen nakeek. ‘De drone wordt zo snel in elkaar gezet, dat je het niet kan zien.’

‘Maar … van deze imploder kun je de snelheid instellen.’ Patricia draaide een tijdschakelaar die op een kookwekker leek naar vijf minuten. Dezelfde onderdelen als eerst verzamelden zich langs hun assen, die vanuit het midden van de exploded view naar buiten staken. Rustig begonnen de onderdelen naar elkaar toe te bewegen. De componenten van de elektromotor klikten in elkaar. De camera schoof naar zijn voorbestemde plaats. De chip met geïntegreerde sensoren voor de omgeving en de nabijheid van andere drones, de barometer, windmeter, hoogtemeter en snelheidsmeter draaide en klikte op zijn plek op het moederbord. Langzaam maar zeker begon de micro-drone zijn vorm aan te nemen. De energiecel bewoog zich in zijn compartiment; de armen voor de rotorbladen grepen vast in het motorhuis, de rotorbladen schoven van bovenaf op de armen en werden met borg­ringetjes en boutjes vastgezet. Aan de onderkant schoven een grijper en een bakje op hun plek. Enkele laatste veertjes en klemmetjes sloten de assemblage af. De kinderen hadden alles van dichtbij gevolgd. Nu was het geen verrassing dat de rotorbladen gingen draaien en de drone wegvloog.

‘Waar gaat-ie heen?’ vroeg een meisje.

‘Hij gaat naar het magazijn,’ zei Patricia. ‘Samen met duizenden andere micro-drones gaat hij onderdelen bezorgen bij mensen, zoals jouw vader en moeder, die een Universal Assembler in huis hebben. Daarmee wordt een ander ding in elkaar gezet: speelgoed of schoenen bijvoorbeeld. Imploders zijn kleine fabriekjes, die op bestelling één ding bouwen.’

‘Hoe weet hij hoe de drone in elkaar hoort te zitten?’ vroeg het meisje.

‘Er is een bouwtekening, die we de ‘exploded view’ noemen. Die werkt ook de andere kant op.’

Ze liepen naar de mega-imploder die een megadrone in elkaar zette en daarna weer in alle losse onderdelen ontmantelde.

‘Zo halen we dingen die teruggestuurd worden weer uit elkaar. Alle onderdelen worden opnieuw gebruikt.’

Elise keek met een brede lach de kinderen na. Samen met hun schooljuf liepen ze weg van de binnenplaats van het hoofdkantoor van Universal Assembler Robotics.

‘Wat een leuke demonstratie,’ zei Elise. ‘Het is inderdaad magisch als je een imploder vertraagd ziet werken.’

‘Ik weet het,’ zei Patricia. ‘Ik heb het al duizenden keren gezien, maar ik kan mijn ogen er niet vanaf houden.’ Ze leidde haar naar een koffiehoekje. ‘En het is zoveel logischer dan massaproductie. Om van het transport nog maar te zwijgen.’ Ze hielp zichzelf aan een drankje en gebaarde Elise dat ze er ook een kon nemen.

Elise zat in het kantoor van Samantha. Haar week was chaotisch verlopen; ze sprong her en der haar collega’s bij wanneer dat nodig was. Ze had nog geen vastomlijnde taken, hoewel er wel overeenstemming was dat ze aan evenementen ging werken. Elise hoopte dat Samantha haar werk wat meer kon stroomlijnen.

‘Het evenement, waar ik het eerder over had, gaat door zoals gepland,’ zei ze. ‘We hebben je nodig bij de organisatie ervan, maar wat ik nu graag wil is een interessante gadget voor in de goodie bags. Iets wat mensen bijblijft.’

‘Oké …’ Elises gedachten begonnen al voor haar uit te hollen, maar Samantha gaf nog meer informatie.

‘Het is niet alleen voor klanten en potentiële klanten, maar ook voor leveranciers en onze eigen werknemers. Het evenement is de onthulling van onze eerste superimploder, officieel een Super Assembler Robot. Het is een imploder voor de meest recente versie van onze eigen Universal Assembly Robot. Aan de exploded view daarvan wordt nu de laatste hand gelegd. Het maakt de assemblagefabriek achter dit kantoor overbodig. Het is een belangrijk evenement. Dit gaat de prijs van imploders drukken, omdat de productie enorm toeneemt. Het maakt imploders betaalbaar voor iedereen en daarmee De nieuwe keten de facto standaard.’

‘Hoeveel …?’

‘Het budget is aanzienlijk, laat je daar niet door beperken. Ga op zoek naar iets wat voor veel mensen leeft en wat ze herhaaldelijk kunnen gebruiken. Als ze daarbij ook aan ons denken is het helemaal goed. Je hebt tot eind volgende week.’

Elise verzamelde haar spullen en was al diep in gedachten voordat ze de deur van de kamer door was.

‘Geweldig dat ik in dit prachtige nieuwe kantoor mag werken,’ zei Elise.

Ze hadden allebei een drankje genomen bij de koffiebar op de hoogste verdieping en keken vanaf een felgekleurde bank naar de drukte beneden op de binnenplaats.

‘Ik ben geboren en getogen in deze stad. Vroeger was op deze plek het terrein waar de truck van mijn vader stond. Hij was vrachtwagenchauffeur; nu schiet hij met hagel op kleiduiven. Verder doet hij niets. Heb jij hier ook familie?’ vroeg ze.

Patricia glimlachte. ‘Niet in deze stad.’

‘Waar dan?’ vroeg Elise. Ze legde haar tablet even opzij.

‘Mijn vader is overleden. Hij had een rederij. Mijn moeder woont nog ten noorden van Piraeus. Andere familie woont in Athene.’

‘Mooi land, Griekenland,’ zei Elise. ‘Is Piraeus niet de haven van Athene?’

‘Was,’ zei Patricia.

‘Het is er toch nog wel?’ Elise probeerde er een grapje van te maken.

‘Het is er nog …’

Elise wachtte op meer. Het kwam.

‘… nog wel. De nieuwe keten heeft de oude overbodig gemaakt. Er is geen weg terug. Geloof me, ik kan het weten.’

‘Je bedoelt de drones?’

‘Én de microbetalingen én de distributiecentra én korte lijnen, hoge efficiëntie, lage kosten, milieuverbeterend, bla, bla, bla …’

‘Wat heb je tegen de nieuwe keten?’

‘Ik zou de rijkste vrouw ter wereld geweest zijn.’ Patricia was bloedserieus. ‘Echt. De rijkste.’ Ze viel stil.

Elise wist niet goed wat ze moest zeggen. Ze wees op Patricia’s dure merkhorloge. ‘Nu niet, dan?’

Patricia zuchtte, ze keek omlaag. ‘Onze hele vloot, alle zeecontainers, elke overslag … Het is niets meer waard. Geen opdrachtgever meer die goederen over water wil vervoeren, alles moet tegenwoordig door de lucht. Geen containers: drones. De hele keten is gekanteld. Oud transport sterft af. Ik heb veel oud metaal geërfd. Wat eens mijn vaders imperium was, bestaat momenteel uit roestig staal.’

Elise keek bedenkelijk. Ze had het met Patricia te doen. ‘Wil je wat eten? We kunnen dineren. Ik kan wel betalen …’

‘Nee joh,’ zei Patricia. ‘Ik heb geld zat.’

‘Ik zoek een leuke gadget voor in onze goodie bag,’ zei Elise. ‘Ik begrijp dat je wat leuks voor me hebt gevonden?’

‘Ik hoop het,’ zei Patricia, ‘kijk hier eens.’ Ze toonde de crowdfundingsite en legde de werking van het apparaat uit, waarvoor ze de crowdfundingactie had opgezet. ‘Deze gadget maakt een action figure die de eigenaar zelf kan uitkiezen.’

‘Is het ook interessant voor vrouwen?’

Patricia lachte. ‘Natuurlijk is Wonder Woman er ook bij.’ Ze liet afbeeldingen zien van de action figures die je kon selecteren.

‘En het werkt met klei?’

‘Ja, een verdeler levert kleibolletjes aan de eerste generatie imploder.’

‘Interessant,’ zei Elise. ‘Het principe is hetzelfde voor een kleipoppetje als voor alle andere producten: het kleinste onderdeel gebruiken. De imploder moet wel een voorraadje klei meekrijgen.’

‘Dat klopt,’ zei Patricia. ‘Wist jij dat een imploder gewoon kon boetseren en zo een willekeurige action figure kan maken?’

Elise schudde haar hoofd. ‘Dit lijkt mij een prima gadget,’ zei Elise enthousiast. ‘We krijgen bijna vijfhonderd gasten. Kunnen ze de exploded views leveren? Dan assembleren we ze hier ter plekke. We hebben toch een superimploder staan?’

‘Vast wel,’ blufte Patricia.

Elise gaf instructies voor een order van vijfhonderd exemplaren, die bij Universal Assembly Robotics in de superimploder geassembleerd moesten worden na de onthulling. De inkooporder en le­ve­rings­voor­waar­den werden verder online afgehandeld.

Kirks geweer sloeg vertrouwd tegen zijn schouder; blauwe rook schoot uit de loop en verdween onmiddellijk; de knal klonk kort en scherp en de echo smoorde in de struiken. Hij vloekte grof: weer mis. Hij knikte zijn geweer open, trok de huls eruit. Een wolkje rook kringelde uit het magazijn. Kirk was goed in kleiduivenschieten, maar dit vergde meer van hem. Hij voelde nog wat voldoening als hij een klei­duif uit elkaar zag spatten. Dat was hem deze avond niet gelukt bij het schieten op micro-drones.

Telkens als hij een micro-drone in het vizier had en de trekker overhaalde, verspreidden zijn doelwit en de drones eromheen zich en lieten ze de hagelkorrels passeren zonder geraakt te worden. Het verpestte zijn humeur. Hij verschanste zich op de top van een heuvel tussen het distributiecentrum en de stad. De stroom micro-drones was hier opgesplitst in kleinere zwermen, die met regelmatige tussenpozen boven zijn hoofd voorbijkwamen. Het gebrom van rotorbladen kondigde een nieuwe zwerm aan.

Kirk drukte twee patronen in het magazijn en sloot het geweer. Hij keek geconcentreerd over de loop van zijn jachtgeweer en schoot vlak vóór een middelgrote drone zodra die overvloog. De drone en vier of vijf andere vlak bij hem stoven elk een halve meter opzij en lieten de kogeltjes ongemoeid langs zich heen gaan. Daarna namen ze hun ideale positie ten opzichte van elkaar weer in en vervolgden de optimale weg naar hun bestemming.

Kirk gooide zijn geweer op de grond en had er direct spijt van. Misschien was er zand in het magazijn gekomen? Hij raapte het geweer op en stofte het af met de mouw van zijn jas. Het leek in orde. Hij schoot voor de laatste keer zonder echt te richten, met hetzelfde resultaat. Hij haalde zijn schouders op. Zelfs op deze manier kon hij zijn verontwaardiging over deze nieuwe manier van transporteren niet uiten. Hij graaide de resterende munitie mee en gooide het geweer op de passagiersstoel in de cabine van zijn truck. Hij reed naar het truckerscafé aan de rand van de stad en dronk met zijn ex-collega’s zijn frustraties weg.

Patricia trok haar wenkbrauwen op. Haar schouders zakten omlaag en haar mondhoeken gingen mee. Een financiering van zevenendertig procent was niet wat ze verwacht had. Ze controleerde haar concept en de beloningen die investeerders kregen als ze geld inlegden. Ze scherpte de beloningen voor bijdragen aan. Dit zou toch echt moeten aanslaan bij de gebruikers van de crowdfundingsite. Had nog niet iedereen het project ontdekt? Was het een mindere tijd voor crowdfunding? Zag ze iets over het hoofd? De actie was halverwege en zou minstens voor de helft gefinancierd moeten zijn.

Het gebrek aan enthousiasme voor de financiering van de gadget drukte zwaar op haar schouders. Als ze het niet haalde, zou ze dan Universal Assembler vragen het verschil bij te leggen? Het zou ironisch zijn, maar dat kon ze echt niet doen.

Ivo Klaverman was blij dat hij zijn werk kon neerleggen. In de eerste jaren was het maken van elke exploded view nog een uitdaging; nu werd het saai werk. Hij kon wel dromen hoe een simpele haardroger geïmplodeerd