Nederlandse Kooikerhondje

By Paul Van Dijk

De uitgebreide gids voor de Nederlandse Waterhond.

 

Honden kunnen hun baasjes veel vreugde schenken, en daarom denken veel mensen erover om een viervoeter in huis te nemen. Het is niet ongewoon dat kinderen een puppy willen en ook mensen die niet veel familie of vrienden hebben, kunnen baat hebben bij een hond, maar alvorens er een te adopteren, moeten sommige aspecten nader worden onderzocht.

 

De eerste vraag die moet worden gesteld is bijvoorbeeld welk hondenras het beste bij de eigenaar past, want er zijn in dit opzicht veel verschillen. Dit boek introduceert het Nederlandse kooikerhondje, een echte favoriet voor zowel sporters als grote gezinnen. Het kleine spaniëlras is gemakkelijk in de omgang en klein genoeg om het kooikerhondje in een flat te houden - maar toch groot genoeg om zelfs als aanwijshondje te worden gebruikt bij de eendenjacht.

 

De inhoud van het boek is:

• Inleiding
• Het Nederlandse kooikerhondje
• Jachthondentraining
• Onderwijs en opleiding
• Voeding voor honden
• Gezondheid van het kooikerhondje
• en nog veel meer

 

Aangezien het hondenras van de 15e tot de 20e eeuw uitsluitend voor de jacht werd gefokt - ook al gaven vele beroemde kunstenaars er de voorkeur aan olieverfschilderijen van hen te maken in plaats van hen op jacht te sturen - wordt het thans als een door de staat erkend jachthondenras beschouwd. Dit boek behandelt dan ook zowel de dagelijkse omgang met het dier en legt uit hoe men een intieme band met het dier kan vormen, als een zeer rasspecifieke jachttraining, die niet alleen nuttig is bij de jacht, maar ook veel aspecten van het dagelijks leven in zich heeft.

 

Gebruik de kennis uit het boek voor een eerste kennismaking met het kooikerhondje.

• Language: Nederlands
• Publisher: Paul Van Dijk
• Release date: Jul 21, 2022
• ISBN: 9798201211899

Book preview

Kooikerhondje

Nederlandse Kooikerhondje

Paul van Dijk

Mijn hond voor het leven

Inhoud

Inleidend

Het Nederlandse kooikerhondje

De geschiedenis van het kooikerhondje - Waar komt hij vandaan?

De Nederlandse Waterhond: Favoriet bij de Eendenjacht

Kooikerhondje Rasportret - Het Profiel

De opleiding van jachthonden

Beginners Training & Gehoorzaamheidstraining

Tracking training - Een spoor oppikken

Toon

Dummy-training - voorwerpen terughalen en terugbrengen

Ongewenst jachtgedrag - Anti-jachttraining

De opleiding en training van een kooikerhondje

Positieve bekrachtiging in de dagelijkse training

De respectopleiding

Disrespect naar andere honden

Blaffen, koppigheid, ongedisciplineerdheid en agressief gedrag

Krat training - het zindelijk maken van de puppy

Uitrusting voor opleiding

Algemeen opleidingsmateriaal

Specifieke jachtuitrusting

De gezondheid van het kooikerhondje

Welke gezondheidsproblemen kunnen specifiek bij het kooikerhondje voorkomen?

Voeding en verzorging

Extra hoofdstuk: Tips om snel te leren

Afsluitende woorden

Inleidend

De beste vriend van de mens draagt zijn naam niet voor niets. Veel mensen kunnen niet meer zonder hun geliefde viervoeter, maar de aanschaf van een hond gaat meestal niet van een leien dakje. Zeer weinig eigenaars begrijpen hoeveel tijd en liefde in een dier moet worden geïnvesteerd. Bovendien hebben verschillende hondenrassen verschillende soorten hulp nodig. Daarom moet, alvorens een hond aan te schaffen, uitgebreid onderzoek worden gedaan om uit te vinden welk hondenras en welk hondenkarakter bij de eigenaar passen, want niet elk ras is geschikt als gezinshond.

In dit boek wordt het Nederlandse kooikerhondje geïntroduceerd. Het is een zeer geliefd ras dat kan worden gebruikt als gezinshond, maar ook als werkhond, zoals bij de jacht of voor reddingsoperaties.

Hij past in de meeste gezinnen en is snel geneigd te vergeven als zijn drang om te verhuizen niet kan worden bevredigd. Het is een hond met veel energie die zich aanpast aan zijn baas. Hij is daarom zeer geschikt als hulphond, maar hij voelt zich ook zeer op zijn gemak bij sporters. Door zijn vrij kleine formaat kan hij heel goed in de flat worden gehouden en is hij bijzonder zacht voor kinderen. Zijn eigenlijke kweekvijver is niettemin alarmerend klein. Dit boek zal verklaren waarom de Nederlandse kooikerhondjes bijna uitgestorven zijn. Elk jaar worden er maximaal 500 nieuwe pups geboren. Ter vergelijking kan worden gezegd dat de populaire Golden Retrievers 2000 tot 2500 pups per jaar hebben. Niettemin zijn de kooikerhondjes duidelijke favorieten, die gemakkelijk te trainen zijn. Tegelijkertijd betekent dit dat er nog steeds maar een paar fokkers zijn en dat er af en toe lange autoritten moeten worden gemaakt om een geschikte en gerenommeerde aanbieder te vinden. Men moet dus bedenken dat de aanschaf van een raszuivere en vooral gezonde kooikerpup niet zonder viercijferige kosten is.

Wie toch een Nederlands kooikerhondje in huis wil nemen, zal snel een intieme band met hem kunnen vormen. Door zijn evenwichtige en trouwe aard voelt hij zich erg op zijn gemak bij mensen en vooral het spelen elke dag is erg opwindend voor de kleine hond.

Maar zelfs het meest evenwichtige ras kan problemen met zich meebrengen, vooral bij adoptie van een oudere hond die naar een nieuw huis komt met een verleden. Dit boek zal daarom niet alleen uitleggen wat het kooikerhondje zo uniek en populair maakt, maar het is ook een gids voor de algemene opvoeding en training. Het kooikerhondje hoeft dus geen familiehondje te blijven, maar uit zijn geschiedenis kan geleerd worden dat het een uitstekend jachthondje is zonder wildscherpte. Dit kan goed gebruikt worden.

Het Nederlandse kooikerhondje is trouwens bijzonder populair bij de jongere generaties, want door zijn mooie uiterlijk is het erg populair op de sociale media. Al in de 16e en 17e eeuw maakten kunstenaars olieverfschilderijen, zoals de beroemde kunstenaar Rembrandt van Rijn of Jan Steen.

Het Nederlandse kooikerhondje

De geschiedenis van het kooikerhondje - Waar komt hij vandaan?

Geschiedenis van deze kleine spaniël gaat terug tot de 16e eeuw. Het Nederlandse kooikerhondje is daarmee één van de oudste hondenrassen. Kooikerhondjes werden voor het eerst gezien in Nederland, waar hun grote mogelijkheden werden ontdekt bij de eendenjacht. De eendenjacht verschilt van andere vormen van jacht, omdat er gebruik wordt gemaakt van zogenaamde koois. Dit zijn speciale eendenvallen waarin de eenden moeten worden gelokt. De kooikerhondjes bleken de koplopers te zijn, omdat ze bijzonder mensvriendelijk waren, maar even goed in het drijven van eenden, vandaar dat de Nederlandse kooikerhondjes tegenwoordig tot de vogelhonden worden gerekend.

Vogelhonden zijn tegenwoordig beter bekend als aanwijshonden. Binnen de jacht zijn speurhonden honden die niet slechts één taak op zich nemen, maar allrounders zijn en dus vele taken aankunnen. Zij vormen de meest geliefde metgezellen van de jager, omdat met hen een goede band kan worden gevormd. De meeste pointing honden kunnen alle aspecten van een jacht aan. Dit betekent dat een speurhond een wild kan opsporen en duwen of drijven vóór het schot en dat, nadat het schot is gelost en het wild is gedood, het kan worden opgespoord en teruggehaald. Door een aantal rastypische kenmerken kan niet elke hond al deze taken vervullen. Sommige honden zijn gewoon te groot om te worden gebruikt om te lanceren, andere zijn te klein of niet snel genoeg om actief te kunnen rijden. Niettemin kunnen de meeste honden worden gebruikt als speurhond, omdat het hoogvliegers zijn die niet direct verschillen op basis van raskenmerken, maar afhankelijk zijn van de voorkeur van de jager. Dit betekent dat het karakter van het dier een grote rol speelt. Niettemin kan in principe worden gesteld dat een schouderhoogte van 47 centimeter tot 70 centimeter de voorkeur geniet van de jagers. De vacht moet ook niet te lang zijn.  Tot de populaire pointing honden behoren de Deutsch Drahthaar, de Deutsch Stichelhaar en de Deutsch Kurzhaar, grote en ook kleine Münsterländer, de Engelse vertegenwoordigers van de Engelse Setter, Gordon Setter en Ierse Rode Setter alsmede de Engelse Pointer en de Pudelpointer, de Franse hondenrassen Griffon, Braque Francais en Epagneul Breton alsmede de oude Duitse Weimaraner en de Hongaarse favoriet Magyar Vizsla.

Door het profiel, dat in het rasportret zal worden toegelicht, valt op dat de schouderhoogte van het kooikerhondje wat klein is voor een pointing hondje. Maar zoals uitgelegd, hangt het af van het karakter. Zo zal een rustig en vriendelijk kooikerhondje het niet goed doen tegen rood- of elandwild, maar binnen de eendenjacht is hij een prima aanwijshond.

Hij werd niet altijd speurhond genoemd. Dit is een relatief nieuwe term voor de jachthond van vandaag. In het verleden werden deze honden vogelhonden genoemd. De reden daarvoor is eenvoudig: ze werden gebruikt voor de jacht op vogels. In detail is het echter iets ingewikkelder. In de 16e eeuw ging één jager op jacht met meerdere honden, die elk een andere taak hadden. De spoelhonden namen het spoor, de Bracken of hedendaagse zweethonden gingen achter het zweet en dus het bloed van een wild als het al geschoten was, en de apporteerhonden brachten het geschoten wild terug naar de jager. Al deze stappen waren nodig om met de beperkte methoden van die tijd uit de voeten te kunnen. Alleen voor de vogeljacht was een hond nodig die alle taken kon uitvoeren die de jager eiste. Een vogelhond lag talent-wise voor op de andere honden.

Vooral het Nederlandse kooikerhondje was dus 500 jaar geleden erg in trek, wat ertoe leidde dat de kooikerhondjes in de 20e eeuw bijna uitgestorven waren. Hun uitstekende jachtkwaliteiten waren niet voldoende voor de Tweede Wereldoorlog, en daarom waren er rond 1939 nog maar enkele exemplaren in goede gezondheid over. Dierenliefhebster en barones van Hardenbroek van Ammerstol richtte toen een cattery op met de ongeveer twintig overgebleven exemplaren die zij in het land kon vinden. Dit nieuwe ras kende een moeilijke start en het duurde vele jaren voordat de eerste jonge duiven werden gefokt. De teef Tommie zou de eerste pups hebben geworpen die de fokkerij weer consolideerden. Erkend door de Raad van Beheer in 1971, staat zij nu bekend als de stammoeder van alle kooikerhondjes.

In 1990 volgde de volgende erkenning voor het hondenras: de FCI-classificatie. Sindsdien is het Nederlandse Kooikerhondje ingedeeld in de zogenaamde groep 8 Retrievers - Waterhonden binnen de tweede sectie Retrievers.

Hoewel de kleine spaniël minder dan 100 jaar geleden bijna uitstierf, worden er vandaag elk jaar 500 nieuwe pups geregistreerd. Ze worden beschouwd als vrolijke familiehonden en hebben slechts een matige bewegingsdrang, wat de reden is waarom ze vooral populair zijn bij asielen en fokstations.

––––––––

De Nederlandse waterhertenhond:

Favoriet bij de eendenjacht

Tot op de dag van vandaag geldt het Nederlandse kooikerhondje als favoriet in de eendenjacht, maar het staat buiten kijf dat de eendenjacht in de loop der eeuwen sterk is veranderd. Om alle aspecten van de kleine spaniël te begrijpen, zullen de verschillende eendenjachtstijlen hier worden uitgelegd.

Rond 1500 werden zogenaamde eendenkooies gebruikt. Hier kunnen we al zien waar de familiehond van vandaag zijn naam aan dankt. De kooi stelt een gracht voor waaromheen grote hekken werden gebouwd, die zelfs de gracht bedekten. Het leek wel een extra grote en lange kooi, die verhinderde dat de eenden die op de gracht dobberden, wegvlogen. Dit kanaal eindigde in een val waar de eigenlijke jagers nu met gemak de eenden konden vangen, ook al vergde het enige handigheid om de rondfladderende eenden te kunnen vangen. Om te voorkomen dat de eenden zich omdraaien en terug uit de kooi zwemmen, werden honden gebruikt om de eenden naar de jagers toe te drijven. De geulen waren gewoonlijk niet erg diep, zodat een hond er gemakkelijk achteraan kon rennen, wat met vier poten een veel gemakkelijkere onderneming was dan wanneer een mens dit zou proberen, en in zeldzame gevallen peddelde de hond er ook achteraan.

De Nederlandse kooikerhondjes bleken al snel favoriet, omdat ze niet alleen bijzonder snel te leren waren, maar ook vriendelijk en speels. Aangezien het er bij deze vorm van jacht niet om ging dat de hond een eend doodde, maar hem alleen dreef, was er geen behoefte aan een bloedhond - een term voor een hond met een bijzonder fijne neus die het zweet (bloed) van het geschoten dier volgt en het opspoort - en ook geen aanwijshond - gewoonlijk gebruikt om een dier te doden als een enkel schot niet voldoende was - maar volstond een eenvoudige achtervolgingshond.

Tegenwoordig worden spoelhonden zowel voor het schot als na het schot gebruikt. In de 16e eeuw werden spoelhonden echter alleen gebruikt voor het schot. Dit betekent dat zij altijd werden gebruikt wanneer het erom ging een wild dier op te sporen. Bij de eendenjacht betekende dit dat de kooikerhondjes alleen voor de jacht werden gebruikt. Zij doodden het wild niet en beten ook niet in de veren om het vast te houden. Alleen de kleine spaniël werd gebruikt voor het hoeden, de eigenlijke jacht werd gedaan door de mensen die zich aan het eind van de kooi opstelden en de opgeschrikte eenden naar hen toe lieten komen.

Vandaag de dag wordt deze verouderde en in de ogen van de deskundigen wrede methode niet meer gebruikt. De huidige jachtvoorschriften, waaraan elke jager zich moet houden, zijn gericht op het welzijn van het dier. Een jacht kan nooit zachtaardig zijn en elke jager moet zich ervan bewust zijn dat een dier het leven wordt ontnomen, maar de juiste omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat de laatste ogenblikken van het dier noch pijnlijk noch stressvol zijn. Dit kon niet het geval zijn met de methode van eendenjacht die toen werd gebruikt. Reeds van verre konden de dieren de jagers zien, die slechts wachtten tot de eenden binnen bereik kwamen. Ze wisten al minuten van tevoren dat er geen ontsnapping mogelijk was. Tegenwoordig wordt dit als wreed beschouwd, en daarom wordt deze methode niet meer gebruikt; in plaats daarvan ziet de eendenjacht er tegenwoordig anders uit.

Vandaag moet er vooral op worden gelet op welke zwemmende en duikende eenden in Duitsland mogen worden gejaagd, want zij worden niet allemaal vrijgelaten voor de jacht. De jachtperiode is ook veranderd. Terwijl vroeger het hele jaar door op eenden mocht worden gejaagd, is het huidige tijdsvenster vrij klein, aangezien eenden alleen mogen worden bejaagd wanneer zij migreren. Tijdens hun broedseizoen zijn ze beschermd. Het jachtseizoen begint, afhankelijk van de eendensoort, op 1 september of 1 oktober; ongeacht de eendenjacht eindigt het seizoen op 15 januari.

Waarom wordt er vandaag gejaagd tijdens de migratie van de dieren? Dat komt omdat veel eendensoorten met uitsterven bedreigd zijn en op de rode lijst staan. Tijdens het broedseizoen worden de dieren met rust gelaten zodat zij zich kunnen voortplanten om de biodiversiteit in stand te houden. Ook de jacht op jonge dieren is verboden.

Aangezien de eenden op het ogenblik van de jacht in trek zijn, kunnen zij niet meer worden gevangen in een kanaal dat aan alle kanten is omheind. Ze zijn in beweging en zwemmen daarom niet veel in kanalen, meren of vijvers. In plaats daarvan richt de jachtmethode van vandaag zich op het jagen op de dieren terwijl ze foerageren. Dit betekent dat de eendenjacht plaatsvindt in stoppelvelden van graan of maïsvelden. Klassiek gezien vindt de jacht echter nog steeds plaats in de buurt van watermassa's.

In de hedendaagse eendenjacht kunnen vier verschillende methoden worden gebruikt. Er is stalking, eenden schieten, battue jacht en kirrung. Kirrung en eendenjacht worden hier niet verder besproken, omdat honden niet als assistenten worden meegenomen. Dit gebeurt alleen tijdens de gedreven jacht en de stalk.

In tegenstelling tot de drijfjacht wordt bij de drijfjacht een methode beschreven waarbij kortstondig zoveel mogelijk stress wordt uitgeoefend op een opgejaagd wild, zodat de jacht zo snel mogelijk kan worden beëindigd. De drijfjacht is geschikt voor open terrein in weiden of velden. Het vereist een breed gezichtsveld, en daarom is de eendenjacht, samen met de hazenjacht, een van de weinige stromingen waar de drijfjacht goed