Vrouwenkiesrecht in Frankrijk: De late integratie van vrouwen in het algemeen kiesrecht

By Rémi Spinassou

Op 21 april 1944 werd het stemrecht voor vrouwen in Frankrijk toegekend door een verordening van het Franse Comité voor de Nationale Bevrijding. Deze stap voorwaarts kwam er na anderhalve eeuw discussie over de plaats die vrouwen in de burgermaatschappij moesten krijgen en hun vermogen om een volwaardige rol als burger te spelen. Het mag daarom niet als een op zichzelf staande gebeurtenis worden beschouwd. Het maakt deel uit van een evolutie die teruggaat tot de Franse Revolutie en is een stap in de lange strijd om echte gelijkheid tussen mannen en vrouwen te bereiken. Leer meer in dit boek over dit onderwerp, dat vandaag de dag nog steeds relevant is in alle uithoeken van de wereld.

• Language: Nederlands
• Publisher: 50Minutes.com (NL)
• Release date: Mar 10, 2023
• ISBN: 9782808605304

Book preview

CONTEXT

EEN LANG BESPROKEN ONDERWERP

Hoewel tijdens de Revolutie belangrijke debatten werden gevoerd over burgerschap en algemeen kiesrecht, werd al snel aanvaard dat deze rechten alleen voor mannen zouden moeten gelden. De controverse over kiesrecht en burgerschap laaide in de volgende eeuw regelmatig op als gevolg van politieke instabiliteit en opeenvolgende regimewisselingen, maar de erkenning van deze beginselen voor vrouwen bleef een zeer geringe eis. Onder de Julimonarchie (1830-1848) ontstonden de eerste protesten. Het idee van gelijkheid tussen mannen en vrouwen was terug te vinden in de verschillende stromingen van het utopisch socialisme, vooral bij de Saint-Simonianen en de Fourieristen. Flora Tristan (Franse feministe en socialiste, 1803-1844), voor wie de verdediging van vrouwenrechten hand in hand ging met die van de arbeiderszaak, belichaamde het best de vrouwelijke strijdbaarheid van die periode.

De revolutie van 1848 en de invoering van het algemeen kiesrecht heropenden de kwestie van het recht van vrouwen op burgerschap. Groepen vrouwenactivisten eisten gelijke politieke rechten als mannen, maar hun argumenten vonden weinig steun bij de republikeinen. Zelfs George Sand (1804-1876), destijds beschouwd als de belichaming van de vrije en onafhankelijke vrouw, distantieerde zich van deze eisen en vond dat voorrang moest worden gegeven aan burgerrechten (recht op werk, echtscheiding, onderwijs, enz.) en niet aan politieke rechten. Van de socialistische afgevaardigden stelde alleen Victor Considerant (1808-1893) de invoering van het vrouwenstemrecht voor.

Dezelfde kwestie dook opnieuw op onder de Derde Republiek (1870-1940), eerst bij monde van Hubertine Auclert (1848-1914). Vanaf het einde van de jaren 1870 voerde ze actief campagne voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen, en moedigde ze vrouwen aan zich verkiesbaar te stellen, ook al mochten ze dat niet. In 1909 werd de Franse Unie voor Vrouwenkiesrecht (UFSF) opgericht, die in 1914 tussen de 10 000 en 15 000 leden telde. Haar boegbeeld, Cécile Brunschvicg (1877-1946), wilde zich zoals veel feministen onderscheiden van de praktijken van de Engelse suffragettes, wier acties als te