Prison Research: Islamic Republic of Iran

By Vahid Asghari

Hell on Earth: Inside Iran's brutal Evin & Rajaei Shahr prisons. Reports, researches, seminars, interviews and photos from Inside of the Iran's most known prisons included. Vahid Asghari is a tortured and sentenced to death human rights activist, researcher, journalist and former political prisoner.

• Language: فارسی
• Publisher: Vahid Asghari
• Release date: Jan 7, 2016
• ISBN: 9781311175410

Vahid Asghari

Vahid Asghari, author, journalist, advocate for freedom of expression, women’s rights activist.

Book preview

پژوهش زندان جمهوری اسلامی ایران

Prison Research Islamic Republic of Iran

By: Vahid Asghari

پژوهش گر، گزارش گر، روزنامه نگار، عکاس و مصاحبه کننده : وحید اصغری

گزارش هایی از: اقلیت ها، تبعیض ها، جشن ها، فعالیت ها، شکنجه ها، بی قانونی ها، دادگاه های انقلاب، دادسراهای امنیتی، اعدامی ها، درگیری های درون زندان، کلاس های آموزشی، زندانبانان، سربازان زندان، بند زنان، مسیحیان، سنی ها، بهائی ها، زرتشتی ها، یهودیان، ارمنی ها، احمدی نژادی ها، نوچه های علی پروین، جنبس سبزی ها، اصلاح طلبان، سازمانی ها، امنیتی ها، جاسوسان، حقوق بشری ها، فعالان حقوق اقلیت و هویت طلب، ملی گرایان، دو تابعیتی ها، دزدان دریایی سومالی، القاعده ای ها، داعشی ها و ...

Copyright© 2020 Vahid Asghari

All rights reserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording or any information storage or retrieval. system without permission from the copyright holder

ISBN 9781311175410

Smashwords Edition.

مقدمه

وحید اصغری روزنامه نگار مستقل، فعال حقوق زنان، پژوهشگر زندان و قوانین جمهوری اسلامی ایران و پژوهشگر مطالعات جنسیت، در انفرادی طولانی مدت و تحت شکنجه های گوناگون در این زندان ها به مدت هشت سال پیاپی در دهه هشتاد شمسی به سر برده و همواره نقض حقوق بشر را مستند سازی و گزارش کرده است. این کتاب تلاش دیگری در جهت مستند سازی و ارائه تصویری دقیق از آنچه که بر متهمان و زندانیان جرایم سیاسی، امنیتی، عقیدتی و عادی در زندان های مهم ایران می گذرد، از پیش از بازداشت تا مراحل تفهیم اتهام، بازجویی، انواع تحت فشار قرار گرفتن، بازپرسی، چگونگی حضور در دادگاه و عملکرد سازمان زندان ها، قوه قضائیه و دادگاه ها، و همینطور فشارها بر خانواده و اطرافیان زندانیان می باشد. برخی سمینارهای برگزار شده وی نیز گزارش شده اند.

با اظهارگزارش گر مستقل و بدون هیچگونه وابستگی به هیچ حزب و سازمانی، با سابقه بازداشت های متعدد توسط سپاه پاسداران، پلیس امنیت و دایره اجرای احکام زندان اوین، بی طرفانه بودن گزارش ها و گزارشگری صرف بر مبنای اصول اولیه روزنامه نگاری مورد تاکید قرار می گیرد. این مجموعه گزارش ها در واقع تاریخ نگاری وقایع زندان ها و دادگاه های دوران جمهوری اسلامی در سرزمین ایران می باشند. لازم به ذکر است که دوران پژوهش مصادف با وقایع سال هشتاد و هشت شمسی و جنبش سبز و بازداشت حدود ده هزار نفر از فعالین سیاسی و رسانه ای و تظاهرات کنندگان و همزیستی پژوهش گر با آنها و ثبت مستند این وقایع از داخل بازداشت گاه ها و زندان های جمهوری اسلامی ایران بوده است. با همه ی این بازداشت شدگان که گذر موقتی به بند های سیاسی داشته اند مصاحبه شده و اطلاعات دقیق پرونده آنها مورد واکاوی قرار گرفته و حتی صحت سنجی از روش های در دسترس صورت گرفته است.

پژوهش گر در بندهای دو-الف سپاه پاسداران، ۲۴۰ وزارت اطلاعات، بند سیاسی دویست و چهل اوین، بند هفت، بند هشت ، بند یک اوین و سالن قرنطینه و همینطور در بازداشتگاه مخفی سپاه پاسداران محبوس شده است. همینطور در بند سیاسی زندان رجائی شهر کرج، که به صورت بند باز با بند زندانیان امنیتی، القاعده و داعش و دسترسی به آنها مورد توجه قرار گرفته است. علاوه بر این، این بند به لحاظ امکان ارتباط از طریق دریچه ها و پنجره ها، دسترسی مستقیم و بی واسطه ای با شش بند زندانیان عادی مجاور به پژوهش گر داده است.

تعاریف

بازداشت گاه: مکانی برای نگهداری متهمان قبل از صدور حکم مجرمیت آنها.

زندان: محلی برای نگهداری مجرمانی که بر اساس حکم دادگاه محکوم به زندان شده اند.

متهم: فرد مورد اتهام قرار گرفته و در دادگاه هنوز مورد رسیدگی پرونده منجر به حکم مجرمیت واقع نشده است.

مجرم: متهمی که مورد رسیدگی پرونده در دادگاه قرار گرفته و حکم مجرمیت او صادر گشته است.

اتهام سیاسی : اتهامی که در آن قصد ضربه زدن و براندازی حکومت و انتقاد از اساس و پایه های حکومت وجود دارد. نیت متهم سیاسی از عمل خود نفع شخصی نبوده و با انگیزه شرافتمندانه فعالیت نموده است. زندانی سیاسی مرتکب جرم سیاسی می شود نه جرم امنیتی یا عقیدتی.

اتهام امنیتی : جاسوسی، تخریب اموال عمومی، حمل و فروش سلاح، ترور و بمب گذاری بر ضد حکومت و ارکان آن که توسط متهم و زندانی امتیتی انجام می شود.

اتهام عقیدتی : تغییر دین، انتقاد از دین و روحانیون و از این قبیل که توسط زندانی عقیدتی سیاسی حادث می شود. ممکن است که یک زندانی ترکیبی از هر کدام باشد اما تعاریف مشخص است.

تقدیم

تقدیم به مقام انسانیت

تصدیق نامه

این سلسله پژوهش ها، مصاحبه ها، عکس ها و گزارش ها همگی از داخل زندان های اوین تهران، و رجائی شهر کرج بصورت مستند و به همراه عکس، صوت و تصویر مستند شده اند. اظهارات زندانیان در این سلسله گزارش ها بصورت صوتی و گاها تصویری ضبط شده اند. برخی از این گزارش ها توسط رسانه های معتبر منتشر شده اند و برخی دیگر مستقیما برای سازمان های حقوق بشری ایرانی و بین المللی، سازمان ملل و دیگر نهادها تهیه و ارسال شده اند. مدارک معتبر بودن، دست اول بودن و تهیه مستند گونه این مجموعه گزارش ها موجود و محفوظ بوده و در صورت درخواست سازمان های بین المللی بصورت موردی قابل ارائه می باشد.

سوال و جواب کوتاه حاصل هشت سال تجربه بندهای سیاسی و کاوش ده هزار پرونده قضائی

آیا شکنجه در زندان های ج.ا.ا وجود دارد؟ بلی. اسناد مختلفی وجود دارد و انواع شکنجه فیزیکی، سفید و شکنجه روانی خانواده زندانیان و ... در این پژوهش ارائه شده است.

آیا شکنجه برای همه زندانیان سیاسی اعمال می شود؟ خیر. اصلاح طلبان و به طور کلی کسانی که در جمهوری اسلامی مقامی داشته اند و انتظار می رود دوباره بر سر قدرت بازگردند، شناخته شده ها، افراد عضو احزاب داخل ج.ا.ا، افراد دارای رسانه یا بیشترین دسترسی به رسانه ها، توبه کنندگان در مراحل اولیه بازجویی، به شرطی که هیچ یک از این افراد شاکی خصوصی و پرونده حق الناس ای نداشته باشند ( قتل، ترور، تخریب عمده با هدف براندازی )، شکنجه در مورد آنان بسیار محدود خواهد بود. مرتکبان جرایمی که حکم آنها اعدام و حبس ابد است شکنجه شدیدی بر روی شان اعمال می شود. فعالین دنیای مجازی و فعالینی که دسترسی به رسانه ندارند بیشتر شکنجه می شوند. به طور کلی کسانی که اگر در عمل و فیزیکی با ج.ا.ا می جنگند و هدف آنها براندازی و ضربه به ج.ا.ا است قطعا شکنجه خواهند شد. در صورت توبه نویسی، همکاری با بازجویان، معامله با بازجویان و تک نویسی یا همان اعتراف و لو دادن دیگران، شکنجه در کمترین حد خود خواهد بود و یا اعمال نمی شود. اغلب هدف از شکنجه، وادار کردن به اعتراف علیه خود است اما در همه موارد مشاهده شده، جمهوری اسلامی سناریو از پیش نوشته شده خود را دوست دارد به متهم تحمیل کند و عین همان عبارات و جملات را وادار به روی کاغذ آوردن توسط متهم نماید.

ملاک دادگاه های انقلاب و دادسراهای امنیتی برای صدور رای چیست؟ حکم دادگاه سیاسی ها، امنیتی ها و عقیدتی ها تنها بر اساس سیستم اعتراف کتبی روی ورقه بازجویی و تحقیق صادر می شود. طبق قوانین داخلی، اعتراف متهم ملاک صدور رای است و دقیقا بخاطر همین است که سبستم اعتراف گیری تحت فشار و شکنجه بنیان نهاده شده است. اعتراف ویدیوئی برای پخش در صدا و سیما که توسط خبرنگار-بازجوها اخذ می شود، تنها کاربرد ارعاب مردم را دارد اما استفاده های گوناگون امنیتی از آن توسط ج.ا.ا می شود ولی در دادگاه مورد استناد قرار نمی گیرد و کاربردی ندارد. شواهد اولیه مانند یوزرنیم و پسورد ایمیل و شبکه های اجتماعی مخالفان ج.ا.ا تحت شکنجه اخذ می شود تا پروژه اعتراف گیری هدفمندتر اداره شود. اغلب اوقات نوع اتهام همان حکم صادره تلقی می شود و ج.ا.ا نیازی به اثبات آن در دادگاه نمی بیند و از متهم می خواهد خلاف آن را اثبات نماید و یا دلایلی مبنی بر اینکه مرتکب آن جرم نشده را به دادگاه ارائه نماید. پرونده های سیاسی، امنیتی و عقیدتی به چند شعبه خاص که کاملا تحت کنترل سپاه و وزارت اطلاعات است حواله می شوند و تصمیم شاکی که همان سپاه یا وزارت اطلاعات است توسط قاضی دست نشانده آنها در ده دقبقه تبدیل به حکم نهایی دادگاه می شود.

آیا مبارزان مستقل، خبرنگاران، وکلا و فعالان مستقل حکم متفاوتی می گیرند؟ از نظر ج.ا.ا هیچ احدی مستقل نیست و به احزاب مخالف یا دول متخاصم وابستگی دارد و تحت شکنجه بنا بر پروژه از پیش طراحی و تعیین شده به آن اعتراف خواهد کرد.

آیا قضات مستقل وجود دارند؟ در مورد پرونده های سیاسی، عقیدتی و امنیتی خیر. سیستم محاکمه سیاسی ها و امنیتی ها و عقیدتی ها این گونه است که سپاه و وزارت اطلاعات چند شعبه خاص از دادسراهای امنیت و دادگاه های انقلاب را در هر شهر استراتژیک انتخاب و قاضی آن را تعیین می کنند. اتهام صادره سپاه و اطلاعات اغلب همان حکم نهایی دادگاه است و دستور دهنده قضات و تعیین کننده رای آنها هستند. هر پروژه دستگیری فعالان تعیین می کند که آنها با چه دول و گروههایی ارتباط داشته اند و نحوه رفتار با آنها و حکم نهایی شان چه خواهد بود.

آیا رسانه ای کردن پرونده کمکی به متهم می کند؟ اکثرا خیر. به طور خلاصه، هدف از رسانه ای کردن باید مشخص شود : اگر مقصود کاستن از شدت حکم و آزادی است، کمکی نمی کند و غالبا تشدید هم خواهد کرد و اگر متهم نامه ای با اسم خود منتشر کند یک اتهام جدید متوجه او خواهد شد؛ لازم به ذکر است نحوه رفتار متهم در بازجویی ها اگر کاملا از عقیده خود بر ضد ج.ا.ا دست بشوید و با آنها هم فکر و هم گام شود و جرم فیزیکی یا حق الناس ای انجام نداده باشد، احتمال تخفیف حکم و یا در صورت معامله با سپاه و اطلاعات، حتی فرصت استخدام به عنوان جاسوس و عامل و فعال ج.ا.ا نیز در داخل و خارج کشور نیز دارد. این معامله می تواند سربسته بماند و علنی نشود؛ در این صورت سپاه و اطلاعات نیز او را رسانه ای نخواهند کرد. کسانی رسانه ای می شوند – توسط بازوی رسانه ای سپاه خبرگزاری فارس و بازوهای دیگر وزارت اطلاعات و سپاه – که پروژه ای روی آنها تعریف شده و برانداز بودن شان بر ج.ا.ا آشکار است و ضربه ای به ج.ا.ا زده اند که قابل جبران نیست، و یا اینکه اهداف امنیتی و سیاسی با این پروژه رسانه ای تامین می شود. این هدف ممکن است دخالت در انتخابات یا فعالیت های دولت مستقر از حزب اصلاح طلبان باشد.

اگر مقصود از رسانه ای کردن پرونده فعالان، رهایی از شکنجه است، این امر اگر با واکنش کشورهای دوست همچون اتحادیه اروپا مواجه شود کمک کننده است. اغلب، این نحوه واکنش و رفتار خود زندانی و یا ارتباطات او با اصلاح طلبان است که او را از شکنجه دور می سازد. در مورد فعالیت های ضربه زننده به پیکره و اساس نظام، مانند پرونده روح الله زم یا جاسوسان واقعی، کار فرد پس از دستگیری تمام است و قطعا رهایی از اعدام نخواهد یافت، حتی با وجود درخواست های گسترده جهانی. در پرونده های حق الناس ای مانند قصاص، دولت اختیار را به قصاص گیرنده که شخصی از نزدیکان فرد به قتل رسبده است سپرده است و باید تلاش ها معطوف به جلب رضایت شاکی خصوصی فقط باشد نه دولت.

چرا برخی از اصلاح طلبان را شکنجه می کنند؟ این امر به ندرت صورت می گیرد و شکنجه فیزیکی برای آنهایی که پست و مقامی نداشته اند و انتظار هم نمی رود داشته باشند، جوان اند و نحوه مواجه و رفتار آنها با بازجویان خشن و ضد نظام است، و همینطور ارتباطات چندانی با اصلاح طلبان حلقه حکومتی و رسانه های اصلاح طلب قبل از دستگیری نداشته اند حادث می شود. غالب این افراد پس از دستگیری به عنوان اصلاح طلب مورد شناسایی قرار می گیرند و یا پس از شکنجه به جریان اصلاح طلبی می پیوندند. خود اصلاح طلبان سپاهی و برپا کننده سیستم شکنجه بوده اند و دولت و وزارت اطلاعات را در اغلب دوران ها در دست دارند.

آیا همه امنیتی ها و عقیدتی ها زندانیان سیاسی هستند؟ خیر. تعریف زندانی سیاسی با جرم سیاسی تفاوت دارد. جرم سیاسی در ایران به صورت نادرست و به صورت اشتباه همانند دیگر تعاریف از واژه ها در ج.ا.ا تعریف و تحریف شده است و این تحریف امری عادی در رژیم های دیکتاتوری است. جرایمی مانند توهین جرایم عمومی هستند. اتهام تبلیغ علیه نظام اتهامی سیاسی است. اتهام تخریب اموال عمومی اتهامی امنیتی است. اتهام جاسوسی اتهامی امنیتی است. غالب اصلاح طلبان از فرافکنی و پروپاگاندا و دروغ سازی نیز به منظور جریان سازی رسانه ای علیه حزب رقیب استفاده می کنند و ادعاهای شکنجه شدید در مورد غالب آنها صحت ندارد و صرفا یک بازی رسانه ای است که خود این امر توجهات را از قربانیان واقعی شکنجه به موضوعات غیر واقعی معطوف می کند و به نفع هر دو حزب عمده ج.ا.ا است.

آیا اتاق های انفرادی در ج.ا.ا وجود دارد؟ بلی و از آنها استفاده زیادی در زندان ها مخصوصا بر علیه زندانیان سیاسی می شود. استفاده عمده از آن در اوایل دستگیری و به جهت ارعاب متهم، جلوگیری از ارتباط با هم پرونده ای ها و رسانه ها و وکلا و خانواده است. آماده سازی متهم برای شکنجه روانی و فیزیکی از سلول های انفرادی عریان شروع می شود. مدت زمان نگهداری متهم در این سلول ها بستگی به نوع اتهام و همکاری متهم با بازجویان و تواب شدن او دارد. زندان های سپاه، اطلاعات و سازمان زندان ها همگی سلول انفرادی و بندهای اتفرادی دارند. زندان های ارتش طولانی ترین زمان نگه داری متهمان در انفرادی را شاهدند که گاهی این مدت از زمان آغاز حکومت ج.ا.ا تا به امروز می شود که ادامه هم دارد. زندان های ارتش و آگاهی بدترین زندان های ایران برای متهمان هستند و پرونده ها نیز به ندرت رسانه ای می شوند.

آیا بدترین شکنجه ها بر زندانیان سیاسی اعمال می شود یا امنیتی و عقیدتی؟ هیچکدام. با توجه به سیستماتیک بودن شکنجه بر علیه فعالین سیاسی و امنیتی، بدترین شکنجه ها در زندان که منجر به نقص عضو قطعی و درصد بالای جراحت و آزار روانی و فیزیکی می گردد، در بازداشت گاه های مخوف آگاهی - مانند آگاهی شاپور – بر متهمان جرایم قاچاق عمده، شرارت و از این قبیل صورت می گیرد. این متهمان کوچکترین روزنه ای به رسانه ها ندارند و صدای شان شنیده نمی شود چون رسانه ها در قبضه دو حزب عمده حکومت قرار دارند و آزادی پس از بیان نیز برای خبرنگاران مستقل وجود ندارد. در زندان های ارتش نیز شدت شکنجه ها بسیار است اما به هیچ وجه امکان رسانه ای شدن بخاطر محدودیت متهمان و رسانه ها ندارند. زندانیان عقیدتی نیز که غالبا گمنام اند با شدت بسیاری شکنجه می شوند.

هدف از شکنجه زندانیان سیاسی تخلیه اطلاعاتی برای حفظ نظام که هدف غایی سپاه و وزارت اطلاعات و قوه قضائیه غیرمستقل است می باشد. هدف از شکنجه زندانیان جرایم عادی ، بی ارزش بودن قانون و کرامت انسانی در ج.ا.ا و استفاده از سیستم خشونت بر علیه خشونت برای کنترل جامعه است.

آیا زندانیان سیاسی و امنیتی با حکم اعدام مخالف اند؟ خیر. طبق نظرسنجی ها پنجاه درصد زندانیان سیاسی مقیم بند ۳۵۰ در مجموع ۳۰۰ نفر در سال ۱۳۹۲ با حکم اعدام و قصاص طبق شریعت اسلامی موافق اند. به طور کلی، اصلاح طلبان که مذهبی هستند و باقی اسلام گرایان با مجازات مطرح شده در دین و کتاب آسمانی موافق اند. تمامی اسلام گرایان معتقد رای مصبت به قصاص دادند و علت آن را اینگونه بیان کردند که چون حکم قرآن است.

آیا اخبار و گژارش هایی که گاها به صورت نامه و صدا و تصویر از سوی زندانیان سیاسی منتشر می شود اعتبار دارند و واقعی هستند؟ در اغلب موارد خیر. دلایل زیادی وجود دارد اما به طور خلاصه، افکار عمومی علاقه خاصی به شغل متهمان دارند و در صورت وکیل، پزشک، ورزشکار، هنرپیشه، دانشجو و یا استاد بودن و یا عضویت در حزب خاصی به صورت اتوماتیک، آن متهم نزد افکار عمومی بی گناه شمرده می شود و در حالتی که غالب اتهام این افراد امنیتی و یا حق الناس ای است، در رسانه ها به صورت پیش فرض متهم سیاسی بی گناه در نظر گرفته می شوند. این سبستم تبعیض برای زندانیان غیر اصلاح طلب بیشتر است. یک زن سفید پوست