Czy mój szef jest dzieckiem?: Analiza transakcyjna jako narzędzie do badania i rozwiązywania konfliktów w pracy

By Stefano Calicchio

Dlaczego ludzie zachowują się w pracy w określony sposób? Jakie są ich motywacje? Czy istnieje podejście metodologiczne przydatne do ujęcia w ramy różnych postaw i działań podejmowanych przez jednostki w organizacjach biznesowych, w celu zarządzania nimi w taki sposób, aby sprzyjać sytuacjom wzajemnych korzyści i synergii? Teoretyczny model analizy transakcyjnej został stworzony, aby odpowiedzieć na takie pytania, a raczej aby zaoferować operacyjne zastosowanie dla niektórych z głównych odkryć należących do psychologii dynamicznej i względnych mechanizmów funkcjonowania naszej psychiki. W tym podręczniku operacyjnym wyjaśniono, jak lepiej zrozumieć, jakie są motywacje, które popychają ludzi do podejmowania decyzji w pracy, jakie są względne pozycje egzystencjalne i jak rozwijają się konstruktywne lub destrukcyjne gry, które nieuchronnie mają miejsce w przedsiębiorstwach. Ostatecznym celem jest dostarczenie nie tylko praktycznych narzędzi do rozwiązywania problematycznych sytuacji i dyskomfortu, ale także rzeczywistych środków wzmocnienia własnej kariery i ogólnie zarządzania zasobami ludzkimi.

• Language: Język polski
• Publisher: Stefano Calicchio
• Release date: Feb 6, 2021
• ISBN: 9791220261258

Book preview

zastrzeżone.

Przedmowa

Ile razy spotkałeś się z irracjonalną dziecinnością kolegi, nadmierną surowością szefa lub brakiem przezorności menedżera? Czy kiedykolwiek pomyślałeś: Mój szef lub współpracownik jest jak dziecko? To są prawdziwe banały, które z pewnością bez trudu wzbogacilibyście o swój osobisty repertuar; ale ważniejsze jest tutaj to, że rzeczywistość może nie być tak daleka od tego, co właśnie zostało przedstawione. W rzeczywistości istnieje nurt psychologii, który postanowił badać osobowość jednostek i sposób, w jaki odnoszą się one do innych, postulując istnienie rodzica, dorosłego i dziecka w każdym z nas. Temat ten nazywany jest analizą transakcyjną i na nim skupimy się w tej książce.

W kontekście takim jak obecny, charakteryzującym się ciągłymi kryzysami gospodarczymi i społecznymi, reperkusje mają regresywny wpływ na wiele organizacji korporacyjnych, tworząc warunki do zaakcentowania zaburzeń organizacyjnych i innych zjawisk dysfunkcyjnych. Stres, wypalenie zawodowe, mobbing, demotywacja, konflikty związkowe, trudności we współpracy i nieporozumienia mnożą się z powodu klimatu ogólnej nieufności wobec przyszłości i braku wspólnego projektu społecznego.

W tym niepokojącym obrazie ważnym antidotum na rozpad tkanki produkcyjnej i społecznej może być zwrócenie nowej uwagi na kapitał ludzki oraz rozwój umiejętności i zdolności relacyjnych związanych ze światem pracy, z dziedziną zarządzania relacjami oraz komunikacją wewnętrzną i zewnętrzną, które charakteryzują każdy podmiot gospodarczy, od małych firm po duże organizacje.

W okresie naszej historii gospodarczej, takim jak ten opisany powyżej, istnieje pilna potrzeba ponownego odkrycia i wzmocnienia tych pojęć i praktyk należących do dziedziny psychologii naukowej, które mogą pomóc w zarządzaniu sytuacją wielkiej zmiany, w jakiej się znajdujemy. Analiza transakcyjna posiada wszystkie cechy niezbędne do wspierania ludzi w radzeniu sobie z regresywnymi efektami, o których była mowa do tej pory w świecie pracy, poprzez uświadomienie sobie mechanizmów podejmowania decyzji, stanów ego, które charakteryzują różne indywidualne postawy i gry psychologiczne, które są nieświadomie prowadzone w sytuacjach stresowych.

Studiowanie analizy transakcyjnej pozwala ludziom lepiej zrozumieć, jakie motywacje skłaniają ich do podejmowania określonych decyzji w pracy, jakie są związane z nimi pozycje egzystencjalne oraz jakie konstruktywne lub destrukcyjne gry są nieuchronnie podejmowane w firmach. Życie organizacji w dużym stopniu zależy od pracy i osobistych wyborów tworzących je osób. Teoria stworzona wiele lat temu przez Erica Berne'a może pomóc poszczególnym pracownikom w zrozumieniu innych i dokonywaniu lepszych wyborów, przywracając doświadczeniu zawodowemu bardziej autentyczny, podmiotowy i osobisty wymiar, a także uwalniając ludzi od logiki nieuchronności, która może charakteryzować każdy okres kryzysu i zmian.

GLOSARIUSZ TERMINÓW

A = Rodzic

B = Dorośli

C = Dziecko

PODSTAWY METODOLOGICZNE ANALIZY TRANSAKCYJNEJ W KONTEKSTACH ROBOCZYCH

Wstęp

Dlaczego ludzie zachowują się w pracy w taki sposób? Jakie są ich motywacje? Czy istnieje podejście metodologiczne przydatne do ujęcia w ramy różnych postaw i działań podejmowanych przez jednostki w organizacjach biznesowych, w celu zarządzania nimi w taki sposób, aby sprzyjać sytuacjom wzajemnych korzyści i synergii? Teoretyczny model analizy transakcyjnej został stworzony, aby odpowiedzieć na takie pytania lub zaoferować operacyjne zastosowanie dla niektórych z głównych odkryć należących do psychologii dynamicznej i względnych mechanizmów funkcjonowania naszej psychiki.

Aby osiągnąć ten cel, ta fascynująca dziedzina nauki wychodzi z założenia, że możliwe jest modyfikowanie naszych możliwości rozumienia i współdziałania z innymi poprzez rozpoznanie własnej pozycji egzystencjalnej, jak również poprzez relacje pomiędzy różnymi wewnętrznymi dynamikami osobowości: rodzica, dorosłego i dziecka. Trzy stadia Ego na przemian przejmują kontrolę nad stanami poznawczymi jednostki w ciągu dnia, dając początek fenomenologii transakcyjnej.

Po przyjęciu tego założenia staje się jasne, że możliwości zarządzania wieloma sytuacjami złożoności, które charakteryzują stosunki międzyludzkie we współczesnych organizacjach, nie zależą (tylko lub koniecznie) od autorytarnej zdolności do dominowania nad innymi, ale raczej od autorytatywności, która wynika ze zrozumienia siebie i zdolności do właściwego odczytywania sytuacji, w których się znajduje. Zgodnie z tą zasadą analiza transakcyjna prowadzi ludzi w kierunku radzenia sobie z niekomfortowymi sytuacjami w pracy, akceptacji ograniczeń osobistych i interpersonalnych, uznania potencjału kapitału ludzkiego oraz realizacji pozytywnych relacji, które są w stanie rozwijać się w czasie.

Zgodnie z tym założeniem (rezygnacja z dominacji rozmówcy i dążenia do władzy, na rzecz rozwoju inteligencji emocjonalnej i asertywności), cel, dla którego Eric Berne postanowił nadać życie temu tematowi, może znaleźć konkretyzację: sprawić, by ludzie i organizacje, w których uczestniczą, rozwijały się na zasadzie wzajemnej wymiany i doskonalenia.

Przyjmując wyeksponowane przed chwilą założenia, analiza transakcyjna już z czasem udowodniła, że może stać się pragmatycznym instrumentem zarządzania i rozwiązywania konfliktów, możliwym do wykorzystania przez każdego członka organizacji biznesowej, niezależnie od roli i pozycji, jaką zajmuje. Jak będzie można zaobserwować w historiach przypadków i przykładach przedstawionych w niniejszej pracy badawczej i opracowaniu, najlepsze rezultaty w stosowaniu tej metodologii zawsze uzyskiwano na poziomie grupowym, zarówno w biznesie, jak i w obszarze terapeutycznym (gdzie podmiot faktycznie doświadczył swoich początków).

W