Doğrudan Java Eclipse

By Zafer Teker

Bu kitapta Eclipse IDE uygulamasının kullanımı, temelden başlayarak, ancak en ileri konuları derinlemesine kapsayarak anlatılmaktadır. Yeni başlayanların çabuk uyum sağlaması, temel düzeyde bilenlerin de daha hızlı geliştirme yapması için gerekenler açıklanmaktadır. Java odaklı işlenmekle birlikte, öteki dillerde geliştirenlere de yardımcı olmak için ilk bölümler ortak konuları içermektedir. Kitabın tamanında anlatım her dil için büyük ölçüde geçerlidir. 

• Language: Türkçe
• Publisher: Godoro
• Release date: Jul 26, 2019
• ISBN: 9786058252394

Book preview

Doğrudan

Java

Eclipse

Platform IDE Tools

Workspace Project Workbench

View Perspective Editor Menu

Search Quick Access Shortcut

Preferences Theme Appearance

Plugin Install Configure Customize

Properties Resource Library JAR

Debugging Refactoring Generation

Zafer Teker

Godoro Yayıncılık

GODORO YAYINCILIK

Yayıncı Sertifikası No: 18531

Kitabın Adı:

Doğrudan Java Eclipse

Copyright © 2019 Godoro Yayıncılık

Kitabın Yazarı:

Zafer Teker

Birinci Basım, Ağustos 2019, İstanbul

ISBN:

978-605-82523-9-4

Kapak Tasarımı ve Mizanpaj:

Önder Teker

Baskı ve Ciltleme:

NET COPY CENTER

Özel Baskı Çözümleri

İnönü Cd. Beytülmalcı Sk. No:23/A

Gümüşsuyu, Taksim 34427 İstanbul TR.

GODORO YAYINCILIK

Çiğdem 2 Sokak No:7 D:8

Kaptan H. Rıfat Çırak İş Merkezi Mecidiyeköy

Şişli / İstanbul

Telefon/Fax : [phone]

http://www.godoro.com

Temel Bilgiler

Giriş

Eclipse, kişi veya kurumların katılımıyla, açık kaynak yazılım geliştirme amacıyla kurulmuş, gelir amacı taşımayan bir kuruluştur. Bu kuruluş çok sayıda yazılım ürünü, servis, araç geliştirmiştir. Eclipse kurumu, geliştirilen projeleri kontrol eder ve denetler. İzdüşü Yönetim Yarkurulu (PMC - Project Management Committee) adı verilen bir komite tarafından tüm Eclipse projeleri denetlenir.

Eclipse IDE ise Java ile yazılım geliştirmek için kullanılan bir bütünleşik geliştirme çevresi (integrated development environment - IDE) uygulamasıdır. Ancak Eclipse çevresinin C/C++, PHP, Java ve Web Geliştirme gibi farklı diller ve ortamlar için program geliştirmeyi sağlayan paketleri de bulunmaktadır. Eclipse çevresinin sürümleri bilimle ilgili adlar taşır. Son sürümleri kod adı Oxygen, Photon gibi adlar alır. Bu kitapta en yaygın kullanılanı olması nedeniyle Oxgyen sürümü anlatılacaktır. Ancak sonraki sürümler için de hemen hemen aynı özellikler geçerli olacaktır.

Eclipse IDE Kurulumu ve Çalıştırılması

Kurulum

Eclipse, eclipse.org sitesinden indirilebilmektedir.

http://www.eclipse.org/downloads/

adresi aşağıdaki gibi gözükecektir:

1

DOWNLOAD 64 BIT (64 İkil İndir) düğmesine tıklanırsa doğrudan kurulum uygulaması indirilecektir. Veya o düğmenin altındaki Download Packages (Bohçaları İndir) linki tıklanırsa

http://www.eclipse.org/downloads/eclipse-packages/ 

adresi açılacaktır :

Java için iki farklı paket indirilebilir. Eclipse IDE for Java EE D

2

evelopers (EE Geliştiricileri için Eclipse IDE), normal Java uygulamaları yanında Web ve EE (Enteprise Edition - Girişim Eğrimi) uygulamaları geliştirmek için de kullanılır. Eclipse IDE for Java Developers (Java Geliştiricileri için Eclipse IDE) ise konsol veya GUI uygulamaları geliştirmek içindir. Bu kitapta kullanacağımız çevreyi, Eclipse IDE for Java Developers başlığında sağ bölümünde Windows yazan bölümün altında 64 bit versiyonunu bağlantısına tıklayarak indirebilirsiniz.

Açılan sayfada DOWNLOAD (İndir) düğmesine basılırsa Eclipse IDE bilgisayarınıza inmeye başlar. Farklı indirme (download) alternatifleri de seçilebilir. Ekranda bize Almanya’daki bir sunucu önerilmiştir.

İndirme işlemi tamamlandığında eclipse-java-oxygen-2-win32-x86_64.zip adında bir ZIP dosyası inmiş olacaktır. Bu zip dosyasını size u

3

ygun bir dizine açabilirsiniz. Dosyayı açtığınızda aşağıdaki gibi bir dizin (folder) yapısını göreceksiniz:

4

Çalıştırma

Eclipse IDE varsayılan olarak, ana dizin içinde jre adında bir dizin arar ve bulursa bu dizin içindeki JVM (Java Virtual Machine - Java Sanal Düzeneği) uygulamasını kullanır. Eğer jre dizini yoksa, sistem üzerinde kurulu olan JVM uygulamasını kullanır. JVM sistemde tanımlı ise JAVA_HOME (Java Evi) sistem değişkeni tanımlanmış olmalıdır. Bu sistem değişkeni kontrol edilebilir. Eğer sistem üzerinde de herhangi bir JVM tanımlı değilse Eclipse hata verir ve açılmaz. Bu nedenle öncelikle bir JVM kurulu olmalıdır.

Eğer varsayılan JVM çevresini kullanmak istemiyorsanız, kullanmak istediğiniz JVM programının yolunu -vm argümanı ile verebilirsiniz. Söz konusu argümanı eclipse.ini dosyasına ekleyebilir veya komut satırından verebilirsiniz:

eclipse -vm \jre\bin\javaw.exe

veya eclipse.ini dosyasına

-vm

/jre/bin/javaw.exe

şeklinde ifadeyi ekleyebilirsiniz. -vm argümanı, -vmargs parametresinin öncesinde, yani bir üst satırda tanımlanmalıdır. Burada javaw.exe, Java sınıflarını çalıştırılabilir JVM programıdır. Burada eclipse.exe uygulaması aslında sadece ortamın JVM’ni bulmakta, -startup (başlangıç) özelliği ile verilen sınıfı çalıştırmaktadır

-startup

plugins/org.eclipse.equinox.launcher_1

    .4.0.v20161219-1356.jar

Bu nedenle eclipse.exe yerine doğrudan

java -jar eclipse/plugins

    /org.eclipse.equinox.launcher_1.4.0.v20161219-1356.jar

şeklinde de çalıştırılabilir. Bu durumda eclipse.exe çalıştırılırsa aşağıdaki gibi bir ekran gözükecektir:

Eclipse’de çalışma yapabilmek için en az bir çalışma uzayı (workspace) yaratmalısınız. Çalışma alanı yaratmak için de bir dizin belirtmelisiniz. Eclipse varsayılan olarak kullanıcı dizininin içinde ecl

5

ipse-workspaces dizinini yaratacak şekilde açılabilir.

Açılan pencerenin alt bölümde görülen Use this as the default and do not ask again (Varsayılan olarak bunu kullan ve tekrar sorma) seçeneği, yürürlükteki çalışma alanı (workspace) için varsayılan olarak kabul eder ve tekrar bu pencerenin çıkmamasını sağlar. Bu seçenek onaylanırsa, bir daha açılışta çalışma alanı seçme ekranı gözükmeyecek ve doğrudan belirttiğiniz çalışma alanı açılacaktır. Eclipse içinden daha sonra da çalışma alanı değiştirebilirsiniz.

Şimdilik bu seçeneği işaretlemeyelim ve Launch (Ortaya Sür) düğmesine tıklayalım. Uygulama açıldığında Welcome Tab (Hoşgeldin sekmesi) gözükecektir. Uygulama aşağıdaki gibi açılacaktır.

6

Her zaman bu pencerenin açılmaması için sağ alt köşedeki Always show Welcome at start up (Her zaman Welcome penceresini başlangıçta göster) seçeneğini işaretleyelim. Ardından Welcome (Hoşgeldin) sekmesindeki X işaretini tıklayarak sekmeyi kapatalım. Bundan sonra aşağıdaki gibi ekran görülecektir. Bu ekranın detaylarını daha sonraki bölümde işleyeceğiz. Ekran başarılı bir şekilde açılmışsa kurulum ve çalıştırma işlemi tamamlanmış demektir.

7

Yapılandırma ve eclipse.ini

Eclipse IDE’nin ilk açılışında kullandığı yapılandırma (configuration) ayarları eclipse.ini dosyasındadır. Bu dosya herhangi bir yazı düzenleyicisi ile düzenlenebilir. Örneğin Eclipse IDE ilk kurulduğunda, Windows işletim düzeninde çalışan Oxgyen versiyonunun eclipse.ini dosyası aşağıdaki gibidir:

-startup

plugins/org.eclipse.equinox

    .launcher_1.4.0.v20161219-1356.jar

--launcher.library

plugins/org.eclipse.equinox

    .launcher.win32.win32.x86_64_1.1.551.v20171108-1834

-product

org.eclipse.epp.package.java.product

-showsplash

org.eclipse.epp.package.common

--launcher.defaultAction

openFile

--launcher.defaultAction

openFile

--launcher.appendVmargs

-vmargs

-Dosgi.requiredJavaVersion=1.8

-Dosgi.instance.area.default=@user.home/eclipse-workspace

-XX:+UseG1GC

-XX:+UseStringDeduplication

--add-modules=ALL-SYSTEM

-Dosgi.requiredJavaVersion=1.8

-Xms256m

-Xmx1024m

--add-modules=ALL-SYSTEM

Bu dosyada her argüman ve her özellik ayrı bir satırda verilmelidir. Yukarıda dikkat edilirse her özellik için ayrı bir satır ve argümanın değerleri için de ayrı bir satır verilmiştir.

-startup  // 1. Argüman

plugins/org.eclipse.equinox

  .launcher_1.4.0.v20161219-1356.jar // 1. Argümanın değeri

--launcher.library // 2. Argüman

plugins/org.eclipse.equinox.launcher.win32.win32

  .x86_64_1.1.551.v20171108-1834 // 2. Argümanın değeri

-vmargs (sanal düzenek argümanı) değeri sonrasındaki tüm argümanlar doğrudan JVM programına yönlendirilir. Yani JVM tarafından tanınan argümanlardır. Bu nedenle sadece -vmargs öncesindeki argümanlar Eclipse tarafından değerlendirilecektir.

--launcher.appendVmargs argümanı, komut satırından verilen JVM argümanlarının, eclipse.ini dosyasındaki argümanları ezmemesini sağlar. Yani bir argüman eclipse.ini de varken komut satırından da verilmişse, eclipse.ini dosyasındaki JVM argümanlarının değerleri geçerli olur.

-XX ile başlayan JVM argümanları, bazı sanal düzeneklerde çalışmayabilir. Ayrıca sonraki JVM versiyonlarında da kaldırılabilir. Bu nedenle bu özellikler ile ilgili herhangi bir sorun çıkarsa, bu özellik eclipse.ini dosyasından kaldırılmalıdır.

Eclipse Sürümleri

Eclipse sürümleri kısaca aşağıdaki gibi gösterilebilir :

Help (Yardım) menüsünden About Eclipse (Eclipse Üzerine) tıklanırsa aşağıdaki gibi versiyon bilgisi, Eclipse’in son sürümü 4.7.2 ve Oxygen.2 olarak adlandırılan sürüm görüntülenebilir:

8

Eclipse Çevresi

Eclipse IDE, çok sayıda projeden oluşan bir projedir. Tüm Eclipse projeleri Equinox alt yapısını kullanır. Equinox projesi OSGi standartlarına uygun bir şekilde geliştirilen bir gerçekleştirim (implementation) projesidir ve bu proje sayesinde Eclipse projelerinin, modüler bir şekilde birlikte çalışması sağlanmaktadır.

Eclipse IDE, çok sayıda, özellik (feature) adı verilen yazılım birimlerinden oluşan bir üründür. Her özellik bir veya daha fazla eklenti (plugin) bulundurabilir. Eclipse IDE arayüzünün ve programının kendisi de birden fazla eklentiden oluşmaktadır. Eclipse ile gelen özellikler ve eklentiler, eclipse dizini içindeki features ve plugins dizininde bulunmaktadır.

Eclipse Dizin Yapısı

Eclipse IDE’in dizin yapısı aşağıdaki resimdeki gibidir. Buradaki eclipse.exe dosyası IDE’nin uygulamasıdır ve bu exe dosyası çalıştırılarak Eclipse IDE başlatılmaktadır. Ugulamalardan eclipsec.exe ise sadece Windows versiyonlarında olan, komut satırı aracıdır. Dizind

9

eki artifacts.xml dosyası Eclipse editörünün hangi yapaylık (artifact) öğeleriyle bağlı olduğunu, OSGi standartlarını belirten bir tanım dosyasıdır.

Eclipse çevresinin ilk açılışında kullandığı konfigürasyon ayarları eclipse.ini dosyasında bulunmaktadır. Eclipse için kullanılan argümanlar ve JVM argümanları verilmektedir. Gizli olarak belirlenmiş .eclipseproduct dosyası Eclipse ürününün ad (name), kimlik (id) ve sürüm (version) gösterir. Dosya içeriği aşağıdaki gibi olacaktır:

name=Eclipse Platform

id=org.eclipse.platform

version=4.7.2

Buradaki plugins (eklentiler) dizini, Eclipse uygulamasını oluşturan tüm eklentilerin JAR dosyalarını içeren dizindir. Eclipse arayüzünün kendisi de birden fazla eklentiden oluşmaktadır. Eklentiler en basit kurulabilen yazılım bileşenleri gibi düşünülebilir.

Dizinlerden features (özellikler), bir veya daha fazla eklenti ve bazı özelliklerin bir araya gelmesiyle oluşan, bir yazılım birimi olan özellikleri içerir. Özellik, kaldırılıp kurulabilen mantıksal yazılım birimleri gibi düşünülebilir ve ürün bu özelliklerinin birleşmesinden oluşur. Features listesini Eclipse arayüzünde Help menüsünden About Eclipse komutuna tıklayarak öğrenebilirsiniz. Açıklama bölümünün altındaki simgeler tıklandığında o modülle ilgili feature listesi görülebilir. About Eclipse penceresinde Installation Details (Kurulum Detayları) tıklanırsa kurulan yazılım parçaları, feature’lar ve eklentilerin listesine toplu olarak bakılabilir.

Buradaki configuration (yapılandırma) ve p2 dizini Eclipse platformunun kendisi ile ilgili yapılandırma (configuration) ve özellikleri içermektedir. Dizinlerden dropins (uğramalar), yeni eklenti eklemek veya değişiklik olan eklentileri güncellemek için kullanılabilir. Eclipse her açılışlarında eklentileri yüklemez ancak dropins dizinini kontrol eder. Bu şekilde yeni veya değişiklik yapılan eklentilerin yüklenmesi sağlanabilir.

Çalışma Alanı (Workspace)

Çalışma Alanı (Workspace), sistem üzerinde çalışma yaptığınız tüm kaynakların bulunduğu bir dizindir. Eclipse ilk açıldığında daha önce bir çalışma alanı seçilmediyse sizden bir çalışma alanı seçmeniz istenir. Her çalışma alanının bir dizini olur.

10

Eğer daha önce çalışma alanı yarattıysanız listede görebilirsiniz. Browse (Gözat) diyerek yeni bir dizin veya var olan bir çalışma alanı dizinini verebilirsiniz. Eğer Use this as the default and do not ask again (Bunu varsayılan olarak kullan ve tekrar sorma) onay kutusunu onaylarsanız bu iletişim kutusunu daha sonra görmezsiniz ve varsayılan çalışma alanınız yüklenir.

Kurulum bölümünde anlatıldığı gibi yeni bir çalışma alanı yaratıp, Welcome (Hoşgeldin) penceresini kapatırsak aşağıdaki gibi bir ekran ile karşılaşırız. Eclipse IDE ile aynı anda sadece tek bir çalışma alanı üzerinde çalışabilirsiniz. Eğer başka bir çalışma alanı ile çalışmak istiyorsanız Eclipse IDE içinden diğer çalışma alanına geçebilirsiniz. Açık olan çalışma alanı kapatılır ve yenisi açılır.

Tüm özkaynak (resource) dosyaları çalışma alanı dizini içinde olmak zorunda değildir. Farklı dizinlerde de kaynak dosyaları bulunabilir. Ancak tüm kaynakların metadata bilgisi, kütük (log) bilgisi, ayarlarınız vb. çalışma alanı dizini içinde bulunur. Çalışma alanı içinde bulunmayan kaynaklara Dışarıdan Özkaynak (External Resource) ad

11

ı verilmektedir. Çalışma alanı içinde özkaynak dosyaları dışında, kullanıcının yeğleme (preference) ayarları, kütükler, eklenti indeksleri vb.. saklanmaktadır.

Bir çalışma alanı yarattığınızda ana dizin içinde .metadata (üstbilgi) adında bir dizin yaratılır. Bu dizininin içi ise resimdeki gibidir. Söz konusu dizin bir çalışma alanının tüm yapısını ve bilgisini tutar. Bu dizin silinirse çalışma alanı ayarları ve bilgileri de kaybolmuş olur.

12

Dizindeki .log (kütük) dosyasında çalışma alanı açılırken, kapanırken veya çalışması sırasında oluşan kütükler bulunabilir. Örneğin çalışma alanı açılmıyorsa bu dosyaya bakılabilir. Aynı dizindeki .plugins (eklentiler) alt