I część: krzyż człowieczy

By Krzysztof Kamil Baczyński

Krzysztof Kamil Baczyński

Poeta, rysownik. Twórczość poetycką rozpoczął już jako uczeń gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, gdzie w 1939 r. zdał maturę. Związany ze środowiskiem młodzieży lewicowej, m.in. z organizacją Spartakus działającąpółlegalnie w szkołach średnich. W czasie okupacji niemieckiej zbliżył się do ugrupowań socjalistycznych, wydających podziemne pisma „Płomienie” i „Droga”. Od 1943 r. uczestniczył w tajnych kompletach polonistycznych, w tymże roku wstąpił do Harcerskich Grup Szturmowych, które stały się zalążkiem batalionu AK „Zośka” oraz ukończył konspiracyjną szkołę podchorążych rezerwy. Uczestnik powstania warszawskiego; poległ w walce przy Placu Teatralnym (Pałac Blanka); w parę tygodni później zginęła w powstaniu żona poety Barbara, którą poślubił w 1942 r.
Nie licząc dwóch zbiorków odbitych na hektografie w 7 egzemplarzach w 1940 r. i kilku wierszy w antologiach Pieśń niepodległa i Słowoprawdziwe, zdążył ogłosić, pod pseudonimem Jan Bugaj, dwa konspiracyjne zbiory: Wiersze wybrane (1942) i Arkusz poetycki(1944) wydane nakładem „Drogi”.

Ur. 22 stycznia 1921 r. w Warszawie
Zm. 4 sierpnia 1944 r. w Warszawie
Najważniejsze dzieła: Pokolenie, Historia, Bez imienia, Dwie miłości, Z głową na karabinie

• Language: Język polski
• Publisher: Booklassic
• Release date: Aug 5, 2016
• ISBN: 6610000003044

Book preview

2016

(Pod nieba dłoniastą palmą nie daj mi chodzić samotnie...)

Pod nieba dłoniastą palmą nie daj mi chodzić samotnie,  

Agni¹.  

Otwórz rzeki, a sosny krzykiem z ognia i wiosny  

podpal i nagnij.  

W jakie zimy prowadzisz, jakich kolęd słuchać  

śmiertelnych?  

Otom jest syn wygnany z ziemi niepoznanej,  

niewiernej.  

Obco mi niebo czarne i białe zawieszasz  

nad czas samotny;  

oceany z kamienia, w które się przemieniam  

jak w lodach okręt.  

Nad dniem ostatnim stawiasz mi długie, woskowe  

świec rzędy,  

które są stare drzewa, kiedy w portów brzegach  

rżą argonauckie² okręty.  

Odbierz mi ziemię, miłość rozumną oderwij  

i porwij  

spośród umarłych rzeczy, gdzie dojrzewa wieczór  

o woni morwy.  

Daj mi konia, o Agni, z żółtych, strasznych płomieni  

i białych,  

bo oto spadam — owoc w grób ziemi pod sobą  

dojrzały.  

3 grudzień 1940 r.

Pieśń o ciemności

Sny leżą na mnie warując milczenia  

jak lwy z pomników co warują śmierci  

i liść opada czasem, śnieg, albo i obłok,  

albo ptaków pióropusz wzbije się i przyjdzie.  

I niebo stoi. Wtedy mam podobną  

twarz do nieba, choć cienia niema w niej, ni żalu  

słyszę jak się sodomy w cichym trzasku palą.  

O nie sędzią ja czekam! Dzień płonie jak listek  

na płytę pieca opadły i zwija  

sieć żyłek delikatną, a z nim giną wszystkie  

chwile nerwem łączone. Noc i dzień przemija.  

I w katakumbach czasu od sklepień odbija  

głos, może napomnienie, może bitwa walna —  

— wszystko nierozróżnione i rozdarte wszystko.  

I noc przechodzi górą jak śmierć — triumfalna  

i spływa obraz do mórz wrzących pysków.  

W huku werbli, w burz wrzawie, w łoskocie pokoleń  

idą chłopcy o oczach z największych przeznaczeń,  

idą, aż za daleko przechodzą — do ziemi,  

idą, kiedy za nimi świt nie zapłacze  

mlekiem błękitnym. I tak stygną z niemi  

i przechodzą żelazem — karty czarnej ziemi.  

A tyle rzeczy czeka jak spod dłoni — nowych