Toe mnr. Erik Viljoen, ’n wyn-en-groenteboer van die plaas Memel in Overhex naby Worcester, begin soek na ’n hoëwaardegewas om by sy boerdery te voeg, het een aspek van die amandelbedryf hom veral opgeval.
“Dit was vir my interessant dat meer as 80% van die wêreld se amandels uit Amerika kom. Voeg jy Spanje en Australië by, is dit sowat 95%. Ons kan amandels egter baie goedkoper in Suid-Afrika produseer omdat ons grond en produksiekoste goedkoper is. Dit gebeur baie min dat ’n mens in ’n ontluikende mark die geleentheid kry om met ’n ontwikkelde land mee te ding,” sê Viljoen, wat die afgelope sewe jaar 150 ha amandels gevestig het.
Hy is tans besig om ’n projek saam met die Nywerheidsontwikkelingskorporasie aan te pak waar hy en vennote ’n verdere 120 ha amandels en 20 ha kersies tydens die eerste fase plant. Uiteindelik sal die projek sowat 250 ha beslaan.
Volgens mnr. Stephan le Roux, besturende direkteur van Robertson Almond Company (RAC) en ’n kleinseun van mnr. Rino Brochetto, wat reeds in die 1970’s op die familieplaas Addersfontein naby Montagu amandels gevestig het, kos dit bykans R200 000/ha om amandels in Amerika te produseer. “In Suid-Afrika kos dit R100 000/ha. Ons kan dus baie langer in die mark bly as hulle.”
Le Roux se pa, Hansie, meen die amandelbedryf in Suid-Afrika is nou goed gevestig en heelwat lesse is al geleer. Nuwe toetreders kan dus met ’n geruster hart die bedryf betree. Van die probleme wat hulle meen uitgestryk is, is opbrengs, onderstamme, waterbestuur en bemarking.
Die bedryf se grootste prioriteit is om goeie opbrengste na te jaag.
“Amandels is ’n kommoditeit