Krwawa niedziela: Masakra w Bogside

By Pierre Brassart

Krwawa niedziela, znana również jako masakra w Bogside, była kluczowym wydarzeniem w stosunkach irlandzko-brytyjskich i zapoczątkowała to, co później stało się znane jako "Troubles". Podczas rzekomo pokojowej demonstracji w Londonderry w Irlandii Północnej 13 cywilów, w większości poniżej 20 roku życia, zostało zastrzelonych przez brytyjski pułk spadochronowy. Ten krwawy atak zapoczątkował falę przemocy między protestantami a katolikami, która trwała przez prawie 30 lat. W ciągu zaledwie 50 minut dowiesz się, jak to wydarzenie kształtowało Irlandię przez dziesiątki lat i zrozumiesz jego głęboki wpływ na irlandzki nacjonalizm. Ta prosta i pouczająca książka oferuje dokładne omówienie wydarzeń z Krwawej Niedzieli i badań, które po nich nastąpiły. Zawiera również pełne wprowadzenie do Troubles, cenne wyjaśnienie kontekstu politycznego, społecznego i religijnego oraz ocenę wpływu przemocy, dając ci wszystkie istotne informacje na temat tego brutalnego epizodu w konflikcie w Irlandii Północnej.

• Language: Język polski
• Publisher: 50Minutes.com (PL)
• Release date: Feb 23, 2023
• ISBN: 9782808663526

Book preview

KONTEKST

IRLANDIA I ANGLIA: DŁUGA HISTORIA NIENAWIŚCI

Losy Irlandii i Wielkiej Brytanii są powiązane od XII wieku, kiedy to w 1155 roku urodzony w Anglii papież Adrian IV (1100-1159) przyznał ówczesnemu angielskiemu władcy Henrykowi II (1133-1189) i jego następcom prawo do władania Irlandią.

Region jest podzielony pomiędzy różne królestwa, które nieustannie się kłócą, zmuszając króla Anglii do interwencji w celu przywrócenia spokoju. W ten sposób uzyskuje uległość irlandzkich lordów, którzy następnie uznają się za jego wasali. Zrobili to w nadziei, że otrzymają ochronę króla przed angielskimi baronami, którzy próbowali skolonizować Irlandię. Zamiast tego wyspa została wkrótce podzielona pomiędzy Irlandię skolonizowaną i zdominowaną przez wielkich angielskich lordów, a Irlandię, która choć podlegała koronie angielskiej, była nadal rządzona przez irlandzkich królów. Przez lata kilku irlandzkich lordów próbowało zbrojnie przeciwstawić się angielskim osadnikom, ale szybko zostali zneutralizowani.

W celu zwiększenia dochodów królewskich, w 1541 r. rozszerzono domenę królewską, obejmując nią całą wyspę. Irlandia stała się w ten sposób królestwem, a tytuł ten przyjął angielski władca Henryk VIII (1491-1547). Ta zmiana w krajobrazie społeczno-politycznym mogła odpowiadać irlandzkim lordom. Rzeczywiście, król, który teraz był właścicielem irlandzkich ziem, mógł je ponownie powierzyć dawnym właścicielom w formie dotacji. Władza irlandzkich lordów, oprócz tego, że stała się dziedziczna, była w ten sposób zapewniona przez Koronę, zamiast podlegać walkom o władzę między wodzami klanów. Jednak rozdźwięk między Rzymem a Londynem, który nastąpił za panowania Henryka VIII, jeszcze bardziej pogłębił przepaść między Irlandczykami a Anglikami. Po odrzuceniu przez papieża prośby o unieważnienie jego małżeństwa z Katarzyną Aragońską (1485-1536), król Anglii ogłosił w 1534 r. Akt Supremacji, czyniący go jedyną i najwyższą głową Kościoła Anglii. Henryk VIII został wówczas ekskomunikowany, co doprowadziło do narodzin anglikanizmu.

PODZIAŁY RELIGIJNE

Irlandia, wyspa głęboko katolicka, nie zaakceptowała decyzji króla Anglii, do tego stopnia, że niektóre z wielkich rodów irlandzkich myślały o zmianie wierności na katolickiego króla Szkocji, Jakuba V (1512-1542). Jednak wszelkie przejawy buntu były natychmiast tłumione, a protestujące