Wiersze: Wybór

By Krzysztof Kamil Baczyński

Poezja Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, zebrana w tomie „Wierszy”, jest głosem pokolenia tragicznego – ludzi, których wejście w okres dorosłości naznaczone zostało przez świat wojny i okupacji. Doświadczenie to odcisnęło bardzo wyraźny piętno na twórczości poety, na kształcie artystycznym utworów, na tematyce wierszy, także na poglądach i moralnych ukształtowaniu twórcy. Zrodziło to katastrofizm utworów – bijący z nich pokoleniowy katastrofizm, pesymizm, przekonanie o nieuchronnym zbliżaniu się śmierci i końcu przedwojennego porządku. Cała twórczość młodego Baczyńskiego wyraża więc wątek apokalipsy dokonanej, spełnionej.

• Language: Język polski
• Publisher: Ktoczyta.pl
• Release date: Jul 31, 2015
• ISBN: 9788381614108

Book preview

Krzysztof Kamil Baczyński

Wiersze

Wybór

Warszawa 2015

Spis treści

Magia

Legenda

Ballada o rzece

Z psem

Przypowieść

Młot

Starość

Krzyż

Z szopką

Rycerz

W żalu najczystszym

Historia

Wizerunek

Ojczyzna

* * * [Nie wstydź się tych przelotów...]

U niebios rozkwitających

* * * [Ty jesteś moje imię...]

Promienie

Pragnienia

Wyroki

[Śnieg jak wieko żelazne...]

Świętość

[Dokąd to jeszcze?]

Narzeczona

Wina

Polacy

[Nie stój u ciemnych świata wód...]

Ziemia

Wróble

Co jest we mnie

Obozy

Deszcze

Lodowisko

[Ziemia jak ognia słup...]

[Oddycha miasto ciemne długimi wiekami...]

Warszawa

[Byłeś jak wielkie, stare drzewo...]

Wiatr

O wolność

Do przyjaciela

Ciemna miłość

Dzieło dla rąk

Zwycięzcy

Dwie miłości

[Niebo złote ci otworzę...]

Róża świata

Śpiew do snu

Pokolenie [Wiatr drzewa spienia...]

Mazowsze

Rodzicom

Cień z obozu

Do Matki Boskiej

Wybór

Spojrzenie

Z głową na karabinie

Ballada morska

Sen [Sen supły płaskie...]

Poległym

Wiersz o cierpieniu

Piosenka śnieżna żołnierza

[Tych miłości, które z nami...]

[Gdy broń dymiącą z dłoni wyjmę...]

Ballada o trzech królach

Elegia o... [chłopcu polskim]

Modlitwa do Bogurodzicy

[Których nam nikt nie wynagrodzi...]

[Nie to, co mi się śniło...]

Westchnienie

Święto umarłych

Oddech wiosenny

Bajka

Z lasu

[Gdy za powietrza zasłoną...]

Magia

Dym układa się w gryfy, postaci i konie

nad rozlewanym ogniem, a on czesząc grzywy

żółtych płomieni, woła: – Przez gwiazdy zielone

zaklinam cię demonie, Aharbalu, przybądź.

Wtedy przez pustą ramę portretu wychodzi

duch ogromny szeleszcząc od niebieskich iskier

i staje u pułapu jak wstrzymany pocisk

naprężonych obłoków i unosi wszystkie

zebrane dymy w sobie. Wtedy on zbielały,

porywany przez ciszę, trojony przez cienie

– Aharbalu – zaklina – przez ten dym stężały;

– Aharbalu – zaklina – przynieś jej wspomnienie.

Więc w suchym trzasku iskier rośnie łuk różowy

piersi wygiętych twardo, ust rozwartych koncha,

podłużne liście powiek. Wtedy z jego głowy

odrzuconej w odległość wypływają oczy

jakby łzy, w których widać odwrócony obraz

coraz mniejszy; i płacze: – o siostro niedobra –

A już ona jak kamień rozpuszcza się w nocy.

Legenda

Wydęte karawele o żaglach z czerwonych motyli

pachnące cynamonem, pieprzem i imbirem

upływają po morzach mosiężnych, a w tyle

delfiny ciągną jak antyczne liry.

Jacyż na rufach zdobywcy

odlani z płynnego złota,

w pieśniach wysmukłych jak skrzypce,

z puszystym wejrzeniem kota.

A zawsze tak samo daleko

dzwonią na widnokręgu

maleńkie archipelagi,

które dosięgnąć ręką.

Tam w wyspach małych jak uśmiech,

przez dżungle tygrysiej trawy

wędrują złote strusie

i szyldkretowe żyrafy.

W różowym hamaku wybrzeża

koń purpurowy gna,

a z dziupli zagląda w pejzaż

maleńki induski strach.

Kto ten krajobraz zbudował

na wiotkim cieniu zamyśleń,

nad trąbką wiatru wydymał

policzki wezbrane jak wiśnie?

Oto zwrotniki płonące

jak złoto – czerwone piekło.

Maleńkie archipelagi

zawsze tak samo daleko.

Strzelały race gwiazd

w przestrzeń wydętą i ślepą,

spadały księżyce na płask

do dna stopionego w srebro.

Śpiewały ryby skrzydlate

pieśni przejrzyste i szklane,

kiedy w wyblakłe rano

okręt upływał nad światem.

Oto legenda marzeń,

drżących ptaków ze snów.

Nocą to – tylko żeglarze

płyną na dziwny łów:

Patrzeć, patrzeć na niebo smutku,

nad ciemne drzewo historii –

tam białe trupy zdobywców,

herosów zastygłych w Orion.

Tam tylko w hamaku plaży

dziewczynki z miedzi kołyszą

pieśni zgubionych żeglarzy

zarosłych czasem i ciszą.

Ballada o rzece

Rzeka pachnie jak ryba,

ryba jest liściem deszczu

oderwanym od białej gałęzi szelestu,

od zbuntowanych okrętów chmur.

A wyginane rybitwy

złożone do wiotkiej modlitwy

ciągną niebem błyszczący jak brzeszczot,

omotujący ciasno sznur.

Rzeka się w niebie odbija,

Czy niebo rzekę wymija

tocząc kuliste chmury na drugi brzeg?

Brzeg odległy o bulgot.

Stoisz w słońcu wykuta,

wijesz z muszli zielonej

piosnkę na cztery nuty.

Stoisz w łusce i płoniesz

w ciszy martwej jak smutek

tylko bieli się po niej

piosnka na cztery nuty.

Dokąd idę? po płaskim lustrze

czy po niebie głową w dół?

Rozcinają się sny upalne

nożem fali ostro na pół.

Dokąd idę? Czy brzeg się zbliżył,

czy opadłem w obłok wyżej,

czy w ślimaczy po oczach ciągnący się muł?

Stoisz w niebie, na brzegu, czy w lustrze?

Słońce zewsząd zapala się w łusce,

płynę w lejach – szklisty wodnik.

Rzeka pachnie jak ryba,

w porcie prąd się urywa,

płynę wodą, piorunem, czy błyskiem pochodni

trup o oczach jak obłok zastygły.

Z psem

We dwu przyjacielu, przez las,

po jasnych pętlach dróg,

poprzez polany biegnące na płask,

we dwu przyjacielu, we dwu.

Masz twarz obrosłą, masz twarz jak ogień

jeleni natchnionych przez grom.

Pędzą przed nami zdumione drogi

z obłoków, z liści, z wszystkich stron.

Las to także jest dno

pod powierzchnią zamkniętą wiatru.

Bije burz magnetycznych batóg,

gdy w muzykę płyniemy i światło

jak dziecinny, grający bąk.

Gdzie ta droga przystaje? – powiedz.

Rwą