หน้าที่ต่อทุกข์ ไม่ใช่การละ แต่คือการรู้ พอรู้ทุกข์อย่างที่มันเป็น เห็นความจริงอย่างถ่องแท้ ร่างกายนี้คือตัวทุกข์ จิตใจนี้คือตัวทุกข์ เมื่อไรเห็นทุกข์แจ่มแจ้ง จิตมันจะคลายความยึดถือ เห็นทุกข์ เรียกว่าเห็นตามความเป็นจริงแล้ว พระพุทธเจ้าบอกว่า เพราะเห็นตามความเป็นจริง เห็นกาย เห็นใจ เห็นรูปนามตามความเป็นจริง จึงเบื่อหน่าย เพราะเบื่อหน่าย จึงคลายความยึดถือ เพราะคลายความยึดถือ จึงหลุดพ้น เพราะหลุดพ้น ก็รู้ว่าหลุดพ้นแล้ว ชาติ คือการที่จิตไปหยิบฉวยตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจขึ้นมา ชาติก็สิ้นแล้ว พรหมจรรย์ คือการประพฤติ ปฏิบัติธรรม ทำเสร็จแล้ว กิจที่ต้องทำเพื่อความบริสุทธิ์หลุดพ้น ไม่มีอีกแล้ว -- พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 12 พฤษภาคม 2562 ไฟล์ 620512A ซีดีแผ่นที่ 82