ทำกรรมฐานแล้วคอยรู้ทันจิตตัวเอง เรียกว่าจิตตสิกขา บทเรียนชื่อจิตตสิกขาจะทำให้เราได้สมาธิที่ถูกต้อง คนส่วนใหญ่ไม่เข้าใจคำว่า จิตตสิกขา ก็ไปนั่งสมาธิแล้วก็เพ่งๆๆ เคลิ้มๆ ลงไป บอกนี่คือจิตตสิกขา ไม่เห็นได้เรียนรู้เรื่องจิตเลย มีแต่การน้อมจิตให้เซื่องซึมไป หรือเคร่งเครียดไป ฉะนั้นให้เราทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง ทำไปสบายๆ แล้วถ้าจิตมันไหลไปคิด รู้ทัน จิตมันถลำลงไปเพ่งอารมณ์กรรมฐาน รู้ทันไป ตรงที่เรารู้ทันความเคลื่อนไป ความหลงไป สติจะเกิด สติตัวนี้เป็นสัมมาสติ มันรู้เท่าทันจิตตนเอง สิ่งที่เรียกว่าสัมมาสติ พระพุทธเจ้าอธิบายไว้ชัดเจน คือสติปัฏฐาน 4 เป็นสติที่รู้กาย รู้เวทนา รู้จิต รู้จิตก็คือรู้จิตตสังขารนั่นล่ะ จิตปรุงดีก็รู้ จิตปรุงชั่วก็รู้ แล้วก็รู้ธรรม รู้ว่าสิ่งทั้งหลายเกิดจากเหตุ ก็ดูไป ทั้งกุศลทั้งอกุศลมีเหตุก็เกิด หมดเหตุก็ดับ บังคับไม่ได้ หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วันสวนสันติธรรม 14 พฤษภาคม 2566