Ag Geataidh na h-Éadóchas

By Florica Batú Ichim

Na turas de màthair òg, cò 'nn an ceartair beir do 'n pàiste sèthamh aice bh' i gu aodann na diagnosachd de Aillse marbhach (Aillse-leoicéime). Sgeul do-chreidsinn de marthanas, diagnosachd ann aimsir nuair sìor-bhuan aillse smior bh' e teastanas de bàs. 'G toiseach thoirte prognóis do nas lugha na bhliadhna còig, bh' i beó bhliadhna fichead 's trì tuilleas, 'bualadh an seans agus bha an cothrom aice gu coimhead na pàistean aice fàs a steach inbhich òg. Eadar-theangaichte as a

Romànianais a steach Bheurla leis an nighean aice.

• Language: Gàidhlig
• Publisher: Tìr na Craobh
• Release date: Aug 23, 2023
• ISBN: 9781988755434

Florica Batú Ichim

Bha Romànianais agus Bheurla aice.

Book preview

Ábhar

Rádh-Roimhe 1

Am Breith 5

Dé 'n t-ám agad a Dhuine Uasal Mac Tíre? 24

An t-Otharlann 98

Nuair dh'fhàg na sgamáil a-muigh 132

I gCuimhneachan agus san Onóir gach aon duine

le h-Aillse agu 's na neach-gaoil agu,

le Crógachd-misneachd agus Súil.

Florica Batú Ichim

Rádh-Roimhe

Ri linn mo bheó 'gus nuair a dhéan mi turas air ais sa sean-bheó 'gam, 's cuimhne leom bha sin dochreidsinn-spéisiúil nuair chuir mi 'n leobhar so gu cànain teangaidh eile. Dh'fhan agus bha mi 'staigh mo taigh dánta 'gus bha mi air an guthán leatha mo mhàthair le h-uairean fada, 'g obair cruadh air an leobhar so facal le facal agus líne le líne. Nuair chuir mi mo facail chuici, bha i sásta no mí-shásta le gach aon facal ann. Bha file i fhé, 'gus bha fhios aici 'n neart gach aon facal cuideachd. Chuir ead neart, eagal 's gach aon mothú 'gus simbóil. Agus bu cheart chuir ead a-staigh ann leis obair ceart mór, mar 's píosa h-ealantain annso gun dabht. Ach ri linn an t-àm sin, chonnaig mi na fíor spiorad láidir aici nuair bha i turas-cruadh 's uamhasach le linn bha i 'sabaid an aghaidh na h-aillse mar bha màthair óige i leis tinneas cruadh-uamhasach oirre. Bh' eagal oirre le na pàistean leatha 'nnsin, cá bhithidh an sgéal leotha - na pàistean - mà chuaidh i gu bàis.

Ach, chan e sin sgéal na cruatan, tha sin sgéal mu do chur comhaireachd 's sabaid suas an aghaidh tinneas mór uamhasach agus do bhuaidh an chath mór an aghaidh sin gun dabht. Rinn i 'n sabaid mór, simból súil na spiorad dhaoinne. Rinn mi turas fada thairis Tìr na Craobh sa 1996 do'n onóir mo mhàthair mar dh'iarraidh mi do chruinnigh airgead agus feasachd na h-aillse-leoicéime, 'gus rinn mi 'n turas le 8,000 cilimeadáir, as Bhioctoria, Tìr Chaluim Cille gu Baile Naobh Eóin air Talamh na Éisg. Nuair dh'fhàg mi 'mach as dachaigh le turas romham, thánaig mo mhàthair chugam agus chuir i spiorad dochreidsinn-mhath chugam orm-sa le sin. Dubhairt i: ‹Nath bith dragh. Mà déanaidh u sin, déanaidh mi sin cuideachd!› Ó bha na facail so spiorad neart nuair rinn mi mo turas thairis Tìr na Craobh. Cha rabh inntinneach agam mu'n airgead no feachtas phobail. Dh'iarraidh mi do dhéan sin do'n fheiceáil sin indéanta.

‹ Mà déanaidh u sin, déanaidh mi sin!› Bha sin comh-aontamh eadarann do sabaid air aghaidh gu deireannach. Cha bhithidh mhaid stad gu faighidh mhaid caithream an aghaidh an tinneas sin annso. Bha sin ró-dheacaidh do'n obair slán chun mo mhàthair. Ri linn an t-àm sin bha tinneas an-mhor aici oirre. Rinn mhaid (mise 's mo bhràthair Tómas) staidear fada na h-Aillse-Leoicéime bho bha mhuid pàistean. Bha fhios againn bha beó aici le mìos le mìos san àm sin. Thánaig mi shuas leis an plean do thaisteal thairis Tìr na Craobh sa sè mhios, ach bithidh mi ri chéile le mo mhàthair ri linn sè mhios so! Ach chuir i spiorad dochreidsinn chugam san àm sin agus chuaidh mi 'turas fada 'gus bha beó aici nuair dh'fhill mi gu dachaigh, ach bha i beó deich bliadhain as dheidh a rinn mi 'n turas cuideachd!

Agus rinn mhuid an phlean ri chéile do chur an leobhar gu gach aon cànan teangaidh eile mar bha sin 10mh bhliadhain nuair rinn mi 'n turas. Nuair fhuair i tinneas air ais a-rithist, chuaidh i gu doctaran annso 'gus chuir i ceist chugu mu caithream an aghaidh an tinneas. Ach dhubhairt ead cha rabh súil dóchas agu do bhuaidh an aghaidh na tinneas a-nis! Ach bu cheart bithidh i 'nonn do bhuaidh an aghaidh an tinneas san àm so! Ach cha rabh sin an sgéal. Sgríobh i 'n leobhar so: An turas na màthair óige s déidh thánaig leanbh a sé bith aici 'nn, nuair thánaig Aillse-Leoicéime oirre. Chríochnaigh mhuid an leobhar gu Beurla air 15mh Dàmhair 2006, nuair dh'fhoirgheall riaghaltas Thìr na Craobh an latha sin - Latha Súil na Leoicéime no Latha Dóchas na Leoicéime. Agus tha sin an sgéal aici oirre annso.

––––––––

Cairistìona Bhiotoria Ichim

13mh Samhuinn 2012

Torontó, Ontario, Tìr na Craobh

«Sgriosar an nàmhaid deireannach, am bàs.»

1 Corintianach 15:26

Am Breith

Nuair thosaidh an sgéal so 'mach thánaig sgìth garbh orm-sa.

Agus an cadal.

Bha mi gu math leis sgìtheanas mar 's mhàthair mi fhé 'gus tha sin an sgéal leis gach aon mhàthair mhath. Dh'iarraidh na pàistean biadh, dh'iarr na platan do chur glan, dh'iarr eadaidh do ghlan, agus dh'iarr nam builgeanan do chur ceart cuideachd; dh'iarr oighir le h-aghaidh na cràdh-lotan agus dh'iarr mi do'n éirigh shuas ri linn an oidhche nuair a bha greim-cluaise leotha. Fhuair mi gu math le gach aon rud, ach bha sianar pàiste a th' agam; bha Tómas h-aon bliadhain déag dh'aois, agus 's e nas seine, bha Máitiú h-aon mhios dhéag dh'aois, agus bh' e nas óige, 'gus bha gach ceathrar eile eadarthu. Cairistìona, Iulian, Glóire 'gus GilleChrìosd.

Ach a-nis, bha sin nas deacaidh. Thánaig e chugam air latha 'mhain, ‹bha mi 'cadal 8 uair an-dé, 8 uair gun stad, ach bha sin 8 uair›.

Bha mi 'cadal 8 uair air oidhche roimhe sin...

Annsein, thánaig an tuainealach agam.

Chuaidh mi gu 'n doctar, agus chuir e mise gu sgrudu fhuil.

«Tha rud mì-cheart le do fhuil» a dhubhairt e chugam nuair fhuair an sgéal aige. «Tha 'n uimhir na fuil-cheanna bàna ró-mhor. Tha creid agam tha h-aillse-leoicéime 'gad. Chuir mi u le cuairt leis ard-doctar mór sa deich (10) latha.

«Agus dé dhéanaidh mi gu h-annsein?»

«Bithidh u gu math.»

Cha rabh fhios agam mu'n aillse-leoicéime. Bha tinneas orm. Chuaidh e air aghaidh ag cainnt ach cha chuimhne leom mu'n bha 'cainnt as e fhé. Bha chuimhne leom facail deireamh as e: «Bha bràthair óige 'gam agus fhuair e bàs mar aillse-leoicéime 'ch bha sin àm fhada o shoin agus bha léigh an-mhath an-diugh a-muigh as an àm sin.»

«Gu rabh math agad,» a dhubhairt mi, 'gus dh'fhàg mi 'muigh as an oifig aige. Ach bha mo cheann ann air fhathast. Bha mi 'siubhail air an sráid agus dhubhairt mi facail doctar gu mi fhé sa mo cheann. «Leoicéime» cha rabh sin eagal mar thánaig bochdanas-fala sa mo cheann. Bha sin agam-sa nuair bha mi dachaigh dhuthchais sa Romáin, agus bha sin mo tíre 'gus cummanach. Dh'obair mi fhé bha sin gu math agus cha rabh sin tábhachtach, ach chuir rud-éiginan sgairt a-mach sa mo cheann.

Bha sin eagal an-mhor. Bha sin in aice eagal na h-ainmhithe roimh an maidm talmhan b'fheudar. Agus thánaig an iarraidh agam do'n éalaigh a-muigh, do reith agus reith agus reith. As dheidh àm ghéarr, chuaidh mi 'staigh stòras. Bha sin roimh Nodlaig, bha spiorad nan àm ann. Bha dath bàn gach aon àite ri taobh leis gorm 's buidhe rudan, agus bha rudan dealramh, bréag-ghalántachd, bréagáin. Bha mi an-shásta 'smuainich mu'n pàistean agam agus cheannaich mi Craobh Nodlaig plastag sa bosga mór agus bha sin an-deacaidh leom ann.

Nuair fhuair mi dachaigh bha spioradan deas agam. Bha mi sásta mar cheannaich mi Craobh Nodlaig. Thánaig Iulian, Cairistìona 'gus Tóm chun dachaigh a-muigh as sgoil.

«Carson rabh u 'n-mhall?» a dhubhairt Diarmaid nuair thug e cuidich chun nam pàistean nuair ghlac ead na brògan-sneachda 'mach.

«Dhubhairt an doctar tha h-Aillse-Leoicéime gam.»

«Gu dé?»

«Chan fhios aige cuideachd. Thosaidh mhaid an lón-uair againn. Air Meadhan Latha bha taigh leinn in aice 's dheidh gaoth mór. Bithidh na sean-pàistean air dachaigh mu 11:45. Fhuair na pàistean as dheidh sgoil, bith sábháilte nuair thánaig ead trasna na bóthar, 'siubhail gu dachaigh gun mhall, chuir cótan agus brògan.

Cuiridh na biadh air an bórd. «Cé thusa bu mhath leibh biadh eile?» «Glanaidh do bheul.» «'Bheil u réidh?» «Air aghaidh leibh gu seomra h-uisge.» «Cuiridh do bhrístean Gearramh ort mu'n brístean eile 'gad.» «Cuiridh do chóta gearramh ort, cuiridh na miteogan gearramh ort agus do caipín ort cuideachd.»

«Oraic dhà taobh roimhe siubhail u thairis an sráid.»

«Bithidh daoibh gu math sa sgoil agus slán gu fóill.» Air a h-aon a chlog bithidh na clagan sgairt beó a-mach agus bithidh na pàistean saor le h-uair amhain mar tha sin an sgéal annso sa