Decompressie

By Serge Smaling

Als duiker krijg je maken met decompressie vanaf het moment dat je onder water de eerste keer perslucht inademt. Tijdens de eerste duikcursus wordt decompressie daarom al behandeld, in praktijk blijkt men toch moeite te hebben met de theorie.
Sinds deze eeuw duiken we met computers, die tijdens je duik laten zien hoelang je nog op een bepaalde diepte kunt blijven en zolang je je daaraan houdt, is de kans op decompressieproblemen zeer klein. Tegenwoordig worden er jaarlijks miljoenen duiken gemaakt wereldwijd zonder decompressie problemen.
Het sportduiken heeft twee grenzen: diepte en tijd. Wat gebeurt er als je die grenzen overschrijdt?
Zodra je voorbij die grenzen duikt, kom je in het grijze gebied waar sportduiken ophoudt en technisch duiken begint. Je krijgt dan te maken met decompressie theorie. De meeste boeken over dit onderwerp zijn alleen beschikbaar in het Engels en vanwege alle academische termen niet voor elke duiker eenvoudig te begrijpen. De theorie die je nu in handen hebt, is een poging om in het Nederlands de basis uit te leggen van decompressie, aan de hand van enkele natuurwetten en ervaringen van decompressieduiken uit het verleden.

• Language: Nederlands
• Publisher: Serge Smaling
• Release date: May 8, 2019
• ISBN: 9780463737330

Book preview

Inleiding

Als duiker krijg je te maken met decompressie vanaf het moment dat je onder water de eerste keer perslucht inademt. Tijdens de eerste duikcursus wordt het onderwerp decompressie daarom al behandeld, in praktijk blijken cursisten toch moeite te hebben met de theorie.

Sinds deze eeuw duiken we met computers, die tijdens je duik laten zien hoelang je nog op een bepaalde diepte kunt blijven en zolang je je daaraan houdt, is de kans op problemen met decompressie zeer klein. Tegenwoordig worden er jaarlijks miljoenen duiken gemaakt wereldwijd en het aantal incidenten met decompressie problemen is minimaal.

Het sportduiken heeft twee grenzen: diepte en tijd. Wat gebeurt er als je die grenzen overschrijdt?

Het antwoord op die vraag is niet eenvoudig. Bovendien is het antwoord afhankelijk van de mate waarin je de grenzen overschrijdt. Een ervaren duiker, die telkens bij de nultijd terugkeert naar het oppervlak, kan die tijdgrens verder weg leggen door met nitrox te duiken. Hiervoor bieden alle duikorganisaties de nitrox cursus aan.

Zodra je ook over de diepte grens wilt duiken, kom je terecht in het grijze gebied waar sportduiken ophoudt en technisch duiken begint. Je krijgt dan te maken met decompressie theorie. De meeste boeken over dit onderwerp zijn alleen beschikbaar in het Engels en vanwege alle academische termen niet voor elke duiker eenvoudig te begrijpen. De theorie die je nu in handen hebt, is een poging om in het Nederlands de basis uit te leggen van decompressie, aan de hand van enkele natuurwetten en ervaringen van decompressieduiken uit het verleden.

Wat je je moet realiseren, is dat er geen eenduidig antwoord bestaat op de vraag hoe voorkom ik decompressie problemen? Dat antwoord is er niet. De natuurwetten over gassen en vloeistoffen werken prima op papier, maar in de praktijk spelen er nog heel veel andere factoren een rol, die een simpel antwoord in de weg staan.

Decompressie is geen exacte wetenschap. Er zijn geen bewezen theorieën die zijn voortgekomen uit valide onderzoeksresultaten. Natuurlijk is men daar tot op dit moment wel heel druk mee bezig, maar de resultaten van elk onderzoek leveren langdurige discussies op.

Technisch duiken is eveneens een term die discussies oplevert. Wat is technisch duiken? Eén definitie is dat technisch duiken begint voorbij die grens van tijd en diepte. Een andere definitie is dat een duik technisch is, zodra je gepland van ademautomaat wisselt onder water. Weer een andere definitie is dat je dan moet duiken in een droogpak met een dubbelset, perfect horizontaal in het water zweeft, al je apparatuur precies zoals je duikbuddies hebt opgeborgen en alle skills tot in perfectie beheerst.

Ik denk zelf dat een glimlach op je gezicht het belangrijkste is als je bovenkomt. En dat je onder water niet voor verrassingen komt te staan als je dieper of langer duikt dan die sportgrens. Begrijpen wat decompressie betekent tijdens jouw duik, is daarvoor wel essentieel. Vandaar deze uitleg in het Nederlands.

Serge

Gas en vloeistof

Om decompressie te begrijpen, kijken we eerst naar enkele natuurkundige feiten. De lucht die we ademen bestaat voornamelijk uit stikstof, zuurstof en een kleine hoeveelheid andere gassen. Hierboven staat een overzicht.

Voor het duiken rekenen we met 79% stikstof en 21% zuurstof.

Vloeistoffen kunnen gas opnemen en afgeven. Vloeistof kan veel gas opnemen bij een hoge druk en weinig gas bij een lage druk.

Een voorbeeld daarvan is een fles frisdrank. Een nieuwe fles frisdrank staat onder druk, in de drank zit gas in opgeloste vorm. Zodra de dop open wordt gedraaid, hoor je gas uit de fles stromen en de druk in de fles gaat omlaag. Dat gas zat niet alleen in de ruimte boven de frisdrank, maar ook in de frisdrank zelf.

Zodra de druk zakt in de frisdrank, is er sprake van decompressie. Het opgeloste