Pieśni

By Jan Kochanowski

Zbiór „Pieśni” Jana Kochanowskiego, wydany został po raz pierwszy w 1586 r., a więc już po śmierci autora. Podzielony jest na dwie części – „Księgi pierwsze” oraz „Księgi wtóre”. Zawiera 49 utworów i jest tym samym największym zbiorem pieśni tego autora.Tom skomponowany jest chronologicznie – pierwsza księga zawiera utwory sprzed 1570 r., druga natomiast pieśni powstałe później. Obie księgi są zróżnicowane tematycznie. Odnajdujemy tu wiersze religijne, patriotyczne, miłosne, a także biesiadne. Wszystkie mają charakter refleksyjny i mimo że dotyczą różnych tematów, pisane są językiem potocznym.Pomiędzy księgami występują pewne różnice światopoglądowe. „Księgi pierwsze” zawierają zachętę do stosowania epikurejskiej zasady „carpe diem”, natomiast „Księgi wtóre” – horacjańskiego złotego środka.

• Language: Język polski
• Publisher: Ktoczyta.pl
• Release date: Jul 27, 2015
• ISBN: 9788381613729

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski (1530-1584) was one of the most eminent Polish Renaissance poets of the 16th century and is widely regarded as the most accomplished and the most significant representative of Polish literature until the 19th century. He is often referred to as the father of Polish literary language and is best known for his mastery of the Polish poetic language and forms.Born in 1530 into a noble family in Sycyna, Kochanowski studied at the Jagiellonian University in Kraków and later, between 1552 and 1559, at the University of Padua in Italy. His time in Italy exposed him to the great works of the Italian Renaissance, and he became fluent in Latin, Greek, and Italian, which significantly influenced his own work.Upon his return to Poland, Kochanowski served as a secretary at the royal court in Kraków. He was also a member of the Polish parliament, a courtier, and a landowner. Despite his duties, he dedicated his life to writing. His works covered a variety of genres and themes, including epigrams, epic poetry, lyrical poetry, and dramatic tragedy.Kochanowski's most renowned work is "Treny" (Threnodies, 1580), a series of elegies upon the death of his beloved daughter Urszula. It is considered a masterpiece of Renaissance literature, notable for its emotional depth and exploration of personal grief.Kochanowski's influence on Polish literature is immense. He elevated the Polish language to a high artistic level and set a precedent for the Polish literary culture. He died in 1584, leaving behind a legacy that continues to resonate in Polish literature and culture.

Book preview

Jan Kochanowski

Pieśni

Warszawa 2015

Spis treści

Dedykacja

Księgi pierwsze

Pieśń I

Pieśń II

Pieśń III

Pieśń IV

Pieśń V

Pieśń VI

Pieśń VII

Pieśń VIII

Pieśń IX

Pieśń X

Pieśń XI

Pieśń XII

Pieśń XIII

Pieśń XIV

Pieśń XV

Pieśń XVI

Pieśń XVII

Pieśń XVIII

Pieśń XIX

Pieśń XX

Pieśń XXI

Pieśń XXII

Pieśń XXIII

Pieśń XXIV

Pieśń XXV

Księgi wtóre

Pieśń I

Pieśń II

Pieśń III

Pieśń IV

Pieśń V

Pieśń VI

Pieśń VII

Pieśń VIII

Pieśń IX

Pieśń X

Pieśń XI

Pieśń XII

Pieśń XIII

Pieśń XIV

Pieśń XV

Pieśń XVI

Pieśń XVII

Pieśń XVIII

Pieśń XIX

Pieśń XX

Pieśń XXI

Pieśń XXII

Pieśń XXIII

Pieśń XXIV

Dedykacja

Nikomu albo raczej wszytkim swoje księgi

Daję, by kto nie mniemał (strach to bowiem tęgi),

Że za to trzeba co dać; wszyscy darmo miejcie.

O drukarza nie mówię, z tym sie zrozumiejcie.

Księgi pierwsze

Pieśń I

Intactis opulentior

Byś wszystko złoto posiadł, które – powiadają –

Gdzieś daleko gryfowie i mrówki kopają,

Byś pałace rozwodził nie tylko na ziemi,

Lecz i morza kamieńmi zabudował swemi,

Jesli dyjamentowe goździe Mus ma w ręku,

Którymi natwardszego umie pożyć sęku,

Ani ty wyswobodzisz serca z ciężkiej trwogi,

Ani z okrutnej śmierci sideł wyrwiesz nogi.

Lepiej polnych Tatarów dawny zwyczaj niesie,

U których każdy swój dom wozi na kolesie,

Lepszego rządu Gete grubi używają,

Gdzie niwy nie mierzone wolne zboża dają.

Tam niewinna macocha dziatek pierwszej żony,

Sirót nędznych, przestrzega wczasu z każdej strony;

Ani z wielkim posagiem męża rządzi, ani

Nadzieje kładzie w gładkim miłosniku pani.

Wielki posag – rodziców postępki uczciwe,

A k temu obyczaje skromne i wstydliwe;

Występnych tam nie cierpią, lecz kto będzie krzywy,

Niech sie wierci, jako chce, nie zostanie żywy.

O, ktokolwiek będzie chciał mordy niecnotliwe

I domowe okrócić najazdy, krwie chciwe,

Jesli pragnie ojczyzny ojcem być nazwany

I tymże na wysokich kolumnach pisany;

Niech objeździć swą wolą śmie nieokróconą,

A jego sprawy przyszłe wieki więc wspomioną.

Ponieważ cnocie żywej my, źli, nie życzemy,

Aż gdy nam z oczu zniknie, toż jej żałujemy.

Co po tych skargach próznych, jesli na występy

Przez spary – jako mówią – patrza urząd tępy?

Po co statut i prawa chwalebne stawiamy,

Jesli sie obyczajów dobrych nie trzymamy?

Nie odstraszą zbytecznym ogniem zarażone

Kupca kraje chciwego ani przesadzone

Mrozem gwałtownym pola; żeglarze bywali

Wszystek świat, jako wielki, kołem objechali.

Ubóstwo, hańba wielka, każe człowiekowi

Czynić i cierpieć wszystko; już on i wstydowi

Mir dawno wypowiedział, i cnocie, niedbały,

Poświęconej nie myśli dostępować skały.

Albo my do spólnego skarbu, gdzie życzliwa

Ludzka pochwała i głos pospolity wzywa,

Albo w morze przyczynę wszech nieszczęśliwości:

Perły, złoto i wielkiej kamienie drogości,

Zarzućmy, jesli grzechów