خودنمایی اخلاقی
(Grandstanding)
به روایت : دکتر آذرخش مکری
مشاهده در یوتوب : https://youtu.be/AvCrbPiiUr0
---------
قسمت زیادی از پیامها و دیدگاهها در شبکه های اجتماعی نوعی گفتار یا کلام اخلاقی در سرزنش و تخطئه رفتارهای غیر اخلاقی در جامعه و ابراز انزجار از آنها هستند. در برخی موارد نیز آنقدر کلام تند و شدید می شود که جنبه هتک حرمت و توهین پیدا می کند. جاستین توسی و براندون وارمکه دو فیلسوف و محقق در حوزه روانشناسی اخلاق این سوال را مطرح می کنند که چقدر این پیامها با هدف اصلاح جامعه و مقابله با کژی ها و چقدر برخاسته از تلاش انسانها برای نوعی "خودنمایی" اخلاقی در جمع است. در واقع عنوان کتاب که بنظر من می توان آنرا به "خودنمایی: استفاده و سوء استفاده از کلام اخلاقی" ترجمه کرد به این مقوله باز می گردد. نویسندگان باور دارند که حجم زیادی از پیامهای دارای محتوای اخلاقی با هدف مطرح و برجسته ساختن گوینده و نوعی لاف زنی است ولی شخص گوینده لزوما بصورت اگاهانه در حال ریاکاری نیست و خود به این مسئله بصیرت و آگاهی ندارد. با این بیان مسئله در ادامه، کتاب اشاره اجمالی، به روز و جالبی به پژوهش ها و کارهای عمده روانشناسی در ریاکاری، خود فریبی، خود برتر بینی و فریبکاری ارائه می دهد. اکثر افراد حتی زندانیان جرمهایی چون سرقت، خشونت و تجاوز خود را از میانگین جامعه اخلاقی تر می دانند! خیلی ها مفاهیم اخلاقی که به آن اعتقاد ندارند را تبلیع می کنند. آیا انسان ها قادر به فریب خود هستند؟ آیا می توان آنقدر قاطع دروغ گفت که خود آنرا باور نمود؟ چگونه یک سختگیری اخلاقی بدون انکه اکثریت به آن اعتقاد نداشته باشند در جامعه حاکم می گردد؟ چرا هتک حرمت و پرخاشگری اخلاقی در شبکه های اجتماعی رو به افزایش است؟ آیا جوامع در حال قطبی شدن از لحاظ ارزشها هستند؟ اینها برخی سوالات جالبی هستند که در کتاب از منظر فلسفی-روانشناسی به آنها پرداخته می شود. هرچند اشاره ها در برخی موارد سریع و گذرا است و به چند پژوهش ماندگار بسنده می شود اما کتاب می تواند الهام بخش و روشنگر خوبی در بسیاری مسائل روزمره زندگی در باره صداقت، ریاکاری و تظاهر به سجایای اخلاقی باشد. فکر می کنم بتوان با بهره گیری از مفاهیم کلیدی که در کتاب بحث شده و الهام از نتایج برخی پژوهش ها درک منطقی و کارآمدتری از رفتار دیگران در جامعه داشت و بسیاری از خشم ها و پرخاشگری ها را تفسیر کرد و در جهت مهار آنها گام براشت. فردا چهارشنبه بیست و چهارم شهریور در ساعت نه شب با برنامه زنده ایی به بررسی این کتاب و مفاهیم کلیدی مندرج در آن بپردازم.