ZuZu, een dochter in een pressure cooker

By Judy Lohman

ZuZu is een arm, maar energiek jong meisje van tweeëntwintig uit Myanmar (Birma). Op uitnodiging van het schrijversechtpaar Judy Lohman heeft ze drie maanden bij hen in Nederland gewoond om beter Engels te leren en de westerse maatschappij te leren kennen. Van de ene op de andere dag had het kinderloze echtpaar een dochter in huis. In eerste instantie leek het geen goed idee om een wildvreemd meisje dat nauwelijks Engels spreekt voor zo'n lange periode uit te nodigen. Behalve dat, was ze ook nog afkomstig uit een complex ontwikkelingsland als Myanmar. Slechts druppelsgewijs lukt het mensen om uit dit tot voor kort gesloten land naar het buitenland te reizen. Toch besloot het echtpaar de uitnodiging door te zetten en boekte een ticket voor ZuZu zodra zij een visum kreeg. Waarom het echtpaar ZuZu uitnodigde, hoe haar verblijf in Nederland is verlopen, en wat het heeft gebracht, dat leest u in deze beeldende novelle. Het boek schetst een aangrijpend beeld van de ervaringen van een meisje uit een volledig andere wereld dat tijdelijk in een westerse samenleving en in een vreemd gezin wordt geplant.

"In plaats van naar de opera te gaan heb ik gisteravond 'ZuZu, een dochter in een pressure cooker' in één ruk gelezen. De open en eerlijke manier waarop Judy Lohman ontmoeting en samenzijn met ZuZu beschrijft raakte me en de afwisseling van hun ervaringen/gevoelens met die van ZuZu vond ik verrassend en verfrissend. Wat een geschiedenis!" Amazon

• Language: Nederlands
• Publisher: Judy Lohman
• Release date: Mar 27, 2020
• ISBN: 9789490860127

Judy Lohman

Judy (Junte and Diety) Lohman is a writers couple from Holland, active since 2007. Like the British couple Nicci French, they write literary thrillers, but also novels and travel books. Moreover they write columns and articles for several magazines and newspapers. They publish their eBooks on www.amazon.com, and also Dutch sites like www.ebook.nl and www.bol.com . Diety Lohman was born and raised in Friesland, the northern part of the Netherlands. As a child she lived on a farm in this remote and sparsely populated area. She studied Economics (with honors) at the University of Amsterdam. After her studies she worked as a consultant at Ernst & Young and later on as a manager in the non-profit sector. Her motto? 'Writing together? We should have started much earlier.' Junte Lohman was born as the son of a painter, and grew up in a small forester's cottage, together with his elder brother. He studied sociology at the Erasmus University in Rotterdam and, as a Harkness Fellow, City Planning at the University of North Carolina at Chapel Hill. In America he worked as a transportation planner. After returning to the Netherlands he became a partner at a Dutch management consulting firm and later on the director of a Charity Organization. His motto? 'Writing is like sculpting with words and reminds me of my father's work as a painter.' The couple spends six months a year travelling in a nine meter long converted truck, thus finding peace and quiet, and inspiration to write their books. Their first literary thriller "Project Eva", written in Dutch, was published by Archipel/Arbeiderspers in 2009. Since then they publish their books through Uitgeverij Logion

Book preview

ZuZu

Een dochter in een

pressure cooker

Novelle

Judy Lohman

Logion

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd of gedownload zonder toestemming van de uitgever. Op het fotomateriaal berust auteursrecht.

Uitgeverij Logion

Tweede druk

Copyright© 2020

Judy Lohman

Alle rechten voorbehouden.

ISBN: 978 94 90860 127

Opgedragen aan

ZuZu

INHOUDSOPGAVE

Verantwoording

Weesouders

Negen maanden eerder

Waar ben ik aan begonnen?

Welkom in Nederland

Verrassingen

Cost control

Lief dagboek

Winkelen

I no pancake

Try me

Zinken dak

Medicijnen

Brown is beautiful

Naar de sportschool

De beproeving

Dagobert Duck

The Voice Of Holland

Worteltaart

Geschenk

Wat heeft het gebracht?

Dankwoord

Foto’s

Videoboodschap

Ander werk van Judy Lohman

Verantwoording

ZuZu is een energiek jong meisje van tweeëntwintig uit Myanmar (Birma). Op uitnodiging van het schrijversechtpaar heeft ze drie maanden bij hen in Nederland gewoond. Van de ene op de andere dag had het kinderloze echtpaar een dochter in huis. In eerste instantie leek het geen goed idee om een wildvreemd meisje dat nauwelijks Engels spreekt voor zo’n lange periode uit te nodigen. Behalve dat, was ze ook nog afkomstig uit een complex ontwikkelingsland als Myanmar. Toch besloot het echtpaar de uitnodiging door te zetten en boekte een ticket voor ZuZu zodra deze een visum kreeg. Waarom het echtpaar ZuZu uitnodigde, hoe haar verblijf in Nederland is verlopen, en wat het heeft gebracht, dat leest u in deze beeldende novelle. Het boek schetst een aangrijpend beeld van de ervaringen van een meisje uit een volledig andere wereld dat tijdelijk in een westerse samenleving en in een onbekend gezin wordt geplant. Vooraf is haar toestemming gevraagd of hierover gepubliceerd mocht worden. Uit privacy-overwegingen zijn sommige namen gefingeerd.

1 . Weesouders

Gehaast schuifelen mensen langs ons heen. De vertrektijd van haar vlucht naar Bangkok is ongewijzigd. Helaas. Wat extra tijd samen, al waren het maar een paar schaarse minuten, is ons niet gegund. De lucht is gevuld met verwachtingen, met gedachten die al verder zijn dan het heden. ZuZu’s voetstappen naast ons klinken dapperder dan ze is. De mensen stromen samen in de fuik voor de douane en komen tot stilstand. Bij haar aankomst duurde het uren voordat de douane ZuZu in Nederland toeliet. Alleen onder strikte voorwaarden mocht ze ons land in. Als een ongewenste vreemdeling werd ze urenlang ondervraagd, ondanks het Schengen visum dat ze in Myanmar had verkregen. Nu, drie maanden later, staat ze weer in de rij, met een formulier van de vreemdelingenpolitie op zak. Ditmaal richting exit. Verderop zit een douanier geconcentreerd elke passagier te wegen en te beoordelen. Zijn ogen scannen elk persoon op zoek naar eventuele misdadigers. Plotseling keert ZuZu zich naar ons om, werpt zich op haar knieën en buigt haar voorhoofd enkele malen naar de grond. ‘Kom, sta maar op,’ murmelen we en proberen haar weer overeind te krijgen. Hoeveel voetstappen zijn er wel niet over deze beduimelde vloer gegaan? Verlegenheid wisselt zich af met compassie en wrikt aan onze met moeite ingehouden tranen. Maar zoals we ondertussen weten, is ZuZu, als zij iets in gedachten heeft, daar moeilijk vanaf te brengen. Ze vouwt haar handen in een bidstand en prevelt dankbetuigingen. Haar voorhoofd buigt zich diverse keren naar de vloer. Mensen glijden ondertussen langs ons heen. We voelen ellebogen in onze rug prikken en jassen en tassen scheren langs ons heen. De passagiers werpen nieuwsgierige blikken op dit tafereel. ZuZu gaat verder met haar dankbetuiging, zich onbewust van het ongewone schouwspel dat ze de mensen verleent. Die hebben hun leed, zoals het hoort, al achter de hekken geleden. Wij mogen in deze rij helemaal niet zijn. Ondertussen heeft één van ons ZuZu weer op haar benen gekregen. Tranen nemen de plaats in van woorden. Van beide kanten. Hoe nu verder? Wij fungeren als een lastige stop, de rij achter ons wordt ongeduldig en mort, ook al is het drama tastbaar. Voor afscheid nemen is hier geen plaats. Met tegenzin glijden we mistig en langzaam maar onmiskenbaar verder. Verrassend snel, te snel eigenlijk, staan we oog in oog met de ambtenaar. Hoe vaak maakt hij dit mee op een dag? We durven het hem niet te vragen. Het is een jonge knul, hooguit vijfentwintig jaar, met kortgeschoren haren. Zijn gezicht staat op ‘niet storen’. Is zijn onweersbui het gevolg van zijn dagelijks werk? Of heeft hij soms ruzie met zijn vriendin? Het hoopje ellende naast ons biedt met schuchtere hand het vereiste papier van de vreemdelingenpolitie en haar paspoort aan. Hij bestudeert het visum in het paspoort, telt op zijn vingers tot drie, het aantal maanden dat zij hier maximaal mag zijn; telt nog eens nauwkeurig de dagen na, negentig dagen om precies te zijn. We weten het, haar verblijf valt precies binnen de toegestane periode, geen uur over tijd. Nog steeds geen woord. Wij kijken zwijgend toe. Een snik naast ons wordt gesmoord in de kraag van haar trui. Zijn mond een streep, zijn hand resoluut, tjak, daar wordt de gewenste stempel in ZuZu’s paspoort gezet. Het retourformulier van de vreemdelingenpolitie dan? Dat ligt nog steeds maagdelijk naast hem. Hij zal het toch niet vergeten? Het visioen van een ons stalkende vreemdelingenpolitie verschijnt op ons netvlies. Drie maanden geleden hadden ze gedreigd, voorspeld dat ‘deze mensen’ zo door het wc-raam verdwijnen om vervolgens een uitkering aan te vra-gen. We hadden ons garant moeten stellen voor alle kosten die eventueel door de gemeenschap zouden worden gemaakt. Met enige schroom vragen we er beleefd naar. Een afgemeten ‘ja, ja’, is het enige dat we van hem te horen krijgen. Gevolgd door een ongeduldige waaihand in de richting die wij moeten gaan. Terug achter de hekken. ZuZu’s ogen glanzen mistroostig. ‘Already finished?’ vraagt ze ongelovig. De traumatische herinnering aan haar entree in ons land is blijkbaar nog diep in haar geheugen geëtst. Verbouwereerd stapt ze verder, richting vertrekhal. Wij wurmen ons tegen de richting van de rij in, terug naar de hekken en turen daarna in de verte. Daar staat ze, een tenger, jong meisje van iets meer dan anderhalve meter, dat de afgelopen maanden ons leven overhoop heeft gegooid. Een hand klieft aarzelend door de lucht. Dan lost het stipje langzaam op in de grijze reizigersmassa. Gelukkig draagt ze een frambozenrood jack. Ze kijkt nog een keer om voordat ze definitief uit ons oog verdwijnt. Dit was het dan. We turen nog even, maar tevergeefs. Opeens zijn we weesouders.

2. Negen maanden eerder

‘Zullen we het doen, of niet?’ De muren van onze hotelkamer geven het antwoord niet. We schenken bij gebrek aan wijn een glas bier in en nestelen ons op het bed. Buiten, in het pinknagelstadje Nyaung Shwe aan het Inle Lake in Myanmar, schemert het. Een flauw licht strijkt over het gouden dak van de pagode, het geluid van de mantra van de monniken in het klooster vlakbij sijpelt zachtjes naar binnen. Muggen melden zich hongerig voor het raam; of zijn ze op zoek naar warmte nu het kouder wordt? We kunnen vooral redenen verzinnen om het niet te doen, haar uitnodigen om naar Nederland te komen. Ze spreekt beroerd Engels en wij hebben geen ervaring met kinderen. Wij zijn gewend om op onszelf te zijn, als een tandem; er is geen plaats voor een bijrijder. Bovendien, wat moeten we de hele dag met haar doen? We kunnen toch moeilijk maandenlang met haar allerlei musea en pretparken afsjouwen? We legen het glas en zuchten over wat zo’n avontuur allemaal met zich mee zou brengen. Kunnen en willen we dat wel? Hoe goed kennen we haar eigenlijk? We hebben haar maar een paar keer gezien. Goed, haar charme is verpletterend, maar dat geldt in het algemeen voor deze bevolking, dus waarom zij en niet die andere sympathieke jongeren die we zijn tegengekomen? We cirkelen doelloos rond het onderwerp. Het ene na het andere afleidingsscenario verschijnt vruchteloos op onze autocue. Er is natuurlijk ook een handvol argumenten op te noemen om het wel te doen. Zo zou haar komst een fraai alternatief zijn voor de anonieme ontwikkelingshulp op afstand waarin we steeds minder vertrouwen hebben. Met haar hebben we letterlijk een foster child aan tafel. Een directere steun is niet te bedenken. Een steun die onmiddellijk doel treft. ZuZu is een kind dat geboren is tijdens de dictatuur. Na een halve eeuw militair regime, kent Myanmar sinds 2011 een soort democratie, en heeft het de grenzen voor het buitenland opengesteld. Als ZuZu’s Engels verbetert, dan heeft ze meer toekomstmogelijkheden dan als serveerster in het restaurant waar ze zich voor twee euro per dag uitslooft. Met een werkdag van twaalf uur en een werkweek van zeven dagen. Overigens zou niet alleen zij, maar haar hele familie er baat bij hebben. Hebben vrienden van ons niet hetzelfde gedaan voor een Nepalese jongen, vijftien jaar geleden? Die hadden hem zelfs een half jaar in huis.

Er wordt geklopt. Het is een bescheiden tikje. We veren op. Verwachtingsvol openen we de deur en gluren naar het meisje. Ook een schatje, maar het is niet ZuZu. Toch een beetje teleurgesteld nemen we de warme kruik in ontvangst. Ze glimlacht bescheiden en glijdt geruisloos terug de schaduw in. Met de kruik onder de dekens jongleren we verder met het onderwerp. Zou ze zich niet doodvervelen, of nog erger, heimwee krijgen? Dan krijgt ze natuurlijk geen hap door haar keel. Misschien gaat ze wel in hongerstaking. Moeten wij haar weer aan het eten zien te krijgen? ‘Een hapje voor mama? Eentje voor papa?’ We schudden het beeld van ons af. Dat zal toch niet gebeuren? Maar stel dat ze kiespijn krijgt en naar de tandarts moet? Valt zoiets onder een reisverzekering? Op die lijn borduren we voort. Ze zou ernstig ziek kunnen worden en in het ziekenhuis terecht kunnen komen. Of een ongeluk kunnen krijgen en gehandicapt kunnen raken, zodat we haar ouders een kind afleveren dat voor het leven getekend is, en niet meer voor hun oude dag kan zorgen. Het klamme zweet breekt ons uit. Over ouders gesproken. Hen kan in de tussentijd natuurlijk ook iets overkomen waardoor hun dochter, hup, weer terug moet. De prijs van een vliegticket is niet kinderachtig, murmelen we ongerust. Dan hebben we het nog niet eens gehad over drugs. Straks wil ze naar een of ander dancefestival. Stel dat ze daar iets in haar drankje gegoten krijgt? Of een pilletje aangeboden krijgt? Hoe snel raak je eigenlijk verslaafd? Wij hebben geen idee, we kennen alleen de verhalen van ongeruste ouders en hun stoere tienerkinderen. De lokroep van drugs of – horror – prostitutie