18 min listen
کتاب صوتی فارسی شکر است?جمالزاده
ratings:
Length:
34 minutes
Released:
Apr 8, 2023
Format:
Podcast episode
Description
محمدعلی جمالزاده باصدای ناصر زراعتیجمالزاده در داستان کوتاه فارسی شکر است از تقابلها و سرگردانیهای زبانی در دوران گذار ایران از سنت به دنیای مدرن و فرنگی مآب در اواخر قاجار میگوید.سید محمدعلی جمالزاده، نویسنده، ادیب و روشنفکر ایرانی است. او از عمر ۱۰۶ ساله خود تنها ۱۳ را سال در ایران گذراند اما تمام عمر به ایران و زبان فارسی فکر کرد.محمدعلی جمالزاده را همراه با صادق هدایت و بزرگ علوی سه بنیانگذار اصلی ادبیات داستانی معاصر فارسی میدانند.داستان کوتاه فارسی شکر است را که در کتاب «یکی بود، یکی نبود» او چاپ شده است، عموماً به عنوان نخستین داستان کوتاه فارسی به شیوهٔ غربی به شمار میآورند.این داستان نقطه عطفی در داستاننویسی فارسی پس از هزار سال است که به یکی از معضلات مهم فرهنگی ایرانیان اشاره میکند.جوانی (نویسنده) که بعد از پنج سال خون جگر خوردن و دربهدری به ایران بازمیگردد بین دو دسته زبانی گیر میکند. گروهی متدین هستند و عربی را بهتر از فارسی بلغور میکنند، گروهی متجدد نیز انگلیسی را. برخوردها و ماجراهای جوان با این دو دسته حوادث با مزهای را میآفریند.توصیفهای زیبا در کنار شخصیتهای جالب و در عین حال آشنایی با آداب و رسوم ایرانیان آن دوره، کتاب را بسیار خواندنی و با ارزش کرده است.محمدعلی جمالزاده ادیب، مترجم، پژوهشگر و تاریخشناس مشهور ایرانی و همچنین بنیانگذار ژانر داستان کوتاه فارسی به سبک اروپایی است. به عقیدهی بسیاری از افراد، این نویسندهی بزرگ پیشگام در داستاننویسی معاصر، پدر داستان کوتاه فارسی و همچنین آغازکنندهی سبک واقعگرایی در ادبیات فارسی به شمار میرود. در واقع جمالزاده، صادق هدایت و بزرگ علوی، سه بنیانگذار اصلی ادبیات داستانی معاصر فارسی محسوب میشوند. بسیاری از افراد، نوآوری جمالزاده در شیوهی داستاننویسی فارسی را به اثرگذاری نیما یوشیج بر شعر فارسی میدانند.محمدعلی جمالزاده در اصفهان و در خانوادهای متوسط به دنیا آمد. دربارهی تاریخ تولد او بحثهایی مطرح شده است، اما در برخی از منابع، تاریخ ۲۳ دی ۱۲۷۰ به عنوان تاریخ تولد این نویسنده ذکر شده است. گفتنی است که برخی از افراد و منابع معتقدند که حتی خود جمالزاده نیز در پایان عمر خود از سال دقیق تولد خودش اطلاعی نداشت.پدر جمالزاده، سید جمالالدین اصفهانی، یک روحانی مترقی بود که علیه استبداد قیام کرد و سخنرانیهایی آتشین علیه حکومت ایراد کرد؛ سخنرانیهایی که الهامبخش پسرش بود اما باعث به زندان افتادن خودش و مسموم شدنش در زندان شد.جمالزادهی جوان تنها تا دوازده یا سیزده سالگی در ایران زندگی کرد. پس از آن، به این دلیل که اصالتا لبنانی بود، در لبنان زندگی کرد و در مدرسهی کاتولیک آنتوره در نزدیکی بیروت و همچنین در کشورهای فرانسه و سوئیس تحصیل کرد. در سوئیس، جمالزاده رشتهی حقوق را در دانشگاه لوزان و بعدها در دیژون خواند.پس از مرگ پدر، زندگی محمدعلی جمالزاده تا حدی سخت شد، اما به لطف دوستان بسیارش که از او حمایت کردند و شاگردانی که گاهبهگاه به او مبالغی را برای تدریس میدادند، از گرسنگی جان سالم به در برد. زمانی که جنگ جهانی اول شروع شد، جمالزاده در اوایل جوانی خود بود. او به گروه ملیگرایان در برلین پیوست و در سال ۱۲۹۴ روزنامهی رستاخیز را برای این حزب در بغداد تاسیس کرد. او همچنین در سال ۱۲۹۵ با مجلهی کاوه همکاری داشت.در سال ۱۲۹۷، جمالزاده نخستین کتاب خود را با عنوان گنج شایگان منتشر کرد. گنج شایگان با نگاهی اجمالی به ایران در آغاز قرن، به وضعیت سیاسی - اجتماعی و اقتصادی ایران میپردازد که خود نقش عمدهای در پر کردن شکاف میان ادبیات و علوم به عهده داشته است. در همان سال، جمالزاده همچنین نمایندهی ناسیونالیستها در کنگرهی جهانی سوسیالیستها در استکهلم بود. او تا سال ۱۳۱۰ که در ژنو اقامت گزید و در ادارهی بینالمللی کار مشغول به کار شد، به کارهایی مانند کار در سفارت ایران در برلین مشغول بود.طی تمام این سالها، محمدعلی جمالزاده ارتباط بسیار کمی با ایران داشت، اما این موضوع مانع نشد جمالزاده دست از نوشتن به زبان فارسی بکشد. او با تکیه بر تجربیات ناچیز خود که در سنین کمی به دست آورده بود، شروع به نوشتن از زندگی ایرانیان معاصر خود کرد. دلمشغولی او به استفاده از زبان و سبک دیکنزی او از جمله تکرارها، انباشته شدن صفتها و عبارات رایج، سریعا پیشینه و صداقت او را به خواننده یادآوری میکند. با این حال، عدهای معتقدند فاصلهی بسیار او از منابع وقایع توصیفشده، دقت برخی از آثار او را به خطر انداخته است. بیاعتنایی او به فرم و عدم تمایل او به بازبینی آثارش و اصلاحات، چنین دیدگاهی را در منتقدین تشدید کرده بود.اثر مشهور جمالزاده با عنوان یکی بود، یک
Released:
Apr 8, 2023
Format:
Podcast episode
Titles in the series (100)
بارْرَوی برای بارْوَری اجتماعی؛ درست یا غلط؟ by زهینه [زندگی بهینه]