جیوتیش شاسترا کیهان شناسی و ستاره شناسی ودایی

By Seyed Morteza Moossavi

جیوتیش شاسترا به مفهوم دانش روشنایی که امروزه به آن ستاره شناسی ودایی یا ستاره شناسی هندو هم گفته می شود یکی از هفت دانش مقدس آریاییان باستان بوده است. اما می توان این دانش را مادر دانش های دیگر ودایی دانست چرا که در فلسفه، ادبیات، معماری، پزشکی، ورزش، موسیقی و رقص و هنرها و در کل در تمامی وجوه فرهنگ و زندگی آریاییان باستان نقش داشته است و دارد.

در میان شیوه های ستاره شناسی، این شیوه و شیوه ی ایرانی و شیوه ی غربی، معتبرترین و نیرومندترین شیوه های ستاره شناسی هستند. امروزه دو شیوه ی جیوتیش و غربی در گستره ای جهانی توانسته اند ستاره شناسان و علاقه مندان به این دانش ها را به خود جذب نمایند.

از نظر رویکرد، این شیوه یک تفاوت اساسی با شیوه ی ایرانی و غربی دارد. جیوتیش شاسترا بر پایه ی رویکرد ستاره ای یا نجمی (Sidereal) می باشد اما شیوه ی غربی بر پایه ی رویکرد اعتدالی (Tropical) است و شیوه ی ایرانی از هر دو رویکرد ستاره ای (نجمی) و اعتدالی در بخش های گوناگون تحلیل و تفسیر بهره می گیرد.

با توجه به دیرینگی و دور بودن از دستبردها و حضور مداوم اساتید و گسترش و عمق زیاد فرهنگی، جیوتیش دارای غنا و بار فرهنگی بسیار باارزشی است. برای شناخت و واکاوی و بازشناسی فرهنگ ایرانی و ستاره شناسی ایرانی، قطعا شناخت جیوتیش بسیار ضروری و یاری­رسان است.

در ابتدا جیوتیش شاسترا در حد دانش ریاضیات برای مدیریت و تبیین کمی امور بود اما به مرور گسترش یافت و به شناخت و تبیین کمی مشاهدات و تجربیات تغییرات زمین و ارتباط این تغییرات با جایگیری خورشید و ماه و زمین گسترش یافت و پس از آن با بررسی جایگیری سیارات سامانه ی خورشیدی و تاثیرات آنها تعمیق یافت و وجوه کیفی نیز در آن مورد بحث قرار گرفت.

یک تفاوت بسیار مهم جیوتیش با ستاره شناسی ایرانی و هلنی (غربی) تاکید بسیار زیاد ستاره شناسی ودایی بر موقعیت ها و نشان های قمری (ناکشاتراها) است که در ستاره شناسی ایرانی کم اهمیت تر از نشان های خورشیدی دیده می شود و در ستاره شناسی هلنی تقریبا جایگاهی در تحلیل ندارد اما در جیوتیش به طور ویژه و هم تراز با نشان های خورشیدی (راشی ها) به آن پرداخته می شود. نکته ی دیگر این که حتی این ناکشاتراها به چهار پدا (قسمت) بخش می شوند و در نتیجه بسیار متمرکز و با فوکوس زیاد، اثرات ماه بر سرنوشت و شخصیت موضوع مورد مطالعه بررسی می شود.

بسیاری از مباحث مابین ستاره شناسی ایرانی و هلنی و ودایی، در داد و ستد تاریخی به اشتراک گذاشته شده اند که امروزه شاید نتوان بدون بررسی جیوتیش به کنه آنها پی برد و بعضی از این موضوعات متاسفانه به دلیل از بین رفتن منابع دست اول ایرانی، در دست ما نیستند که می­توان این کمبودها را با مطالعه ی جیوتیش پوشش داد.

قطعا افرادی که این دانش را کسب می کنند نگاه و رویکرد و شیوه ی زندگی متفاوت، بسیار ژرف و اندیشمندانه ای را از آن پس تجربه خواهند کرد و ارتباطشان با آفرینش در کلیت آن و هر یک از اجزاء متکثر آن بسیار دقیق، هوشمندانه و اثرگذار خواهد بود.

بر این پایه بر خود لازم دیدم که در جهت ایجاد یک زمینه ی دقیق و مبتنی بر منابع معتبر و اصیل ودایی و آموزه های اساتید صاحب نظر جیوتش برای فارسی زبانان گرامی اقدام به نگارش کتاب حاضر نمایم.

این کتاب به گونه ای نوشته شده است که برای همگان قابل استفاده باشد. بررسی و ارائه ی مباحث از پایه آغاز شده اند و به مرور به سطح پیشرفته ارتقاء یافته اند که به آموزش تحلیل دقیق نمودار زایش و جداول ارتباط و ازدواج و روش ارائه ی راهبردها و راهکارهای شخصی برای درمان اثرات نامناسب کارما (زیستکار) و اثرات نامناسب فرمانروایان کیهانی بر زندگی شخص و استفاده از اثرات مناسب فرمانروایان منتهی شده است.

امیدوارم این تلاش، مفید و موثر باشد و توسط دوستان پژوهشگر دیگر ادامه یابد و کتاب ها و پژوهش هایی با کیفیت بهتر به خواستاران و مطالعه کنندگان و پژهشگران این دانش عرضه گردد.

• Language: فارسی
• Publisher: Seyed Morteza Moossavi
• Release date: Aug 11, 2023
• ISBN: 9798223325765

Seyed Morteza Moossavi

سید مرتضی موسوی متولد 27 اسفندماه 1351 در تهران، ایران هم اکنون مقیم ترکیه و ساکن استانبول دانش آموخته ی دکتری تخصصی معماری در دانشگاه ملی اسلامی، دهلی نو، هندوستان (Jamia Millia Islamia)، 1394 و کارشناسی ارشد مهندسی معماری در دانشگاه آزاد اسلامی کرمان، ایران، 1380. عضو هیأت علمی و مدیر گروه کارشناسی ارشد معماری موسسه ی آموزش عالی علامه جعفری، رفسنجان

Book preview

درباره ی نویسنده

E:\Family Media\Family Pictures\Personeli\moossavi.JPG سید مرتضی موسوی

متولد 27 اسفندماه 1351 در تهران، ایران

مقیم ترکیه و ساکن استانبول

دانش آموخته ی دکتری تخصصی معماری در دانشگاه ملی اسلامی، دهلی نو، هندوستان (Jamia Millia Islamia)، 1394 و کارشناسی ارشد مهندسی معماری در دانشگاه آزاد اسلامی کرمان، ایران، 1380.

عضو هیأت علمی و مدیر گروه کارشناسی ارشد معماری دانشگاه علامه جعفری، رفسنجان و مدرس و استاد راهنمای پایان نامه های تعدادی دانشگاه های دیگر از جمله دانشگاه کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی یادگار امام، دانشگاه آزاد اسلامی تفت، دانشگاه آزاد اسلامی کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی تهران شرق، و دانشگاه غیردولتی عرفان کرمان.

آرشیتکت و پژوهشگر، دارای بیش از بیست سال تجربه ی کار حرفه ای در طراحی معماری، مدیریت پروژه های ساختمانی و عمرانی، مدیریت پروژه های پژوهشی، مدیریت گردشگری، طراحی و مدیریت وب، و تدریس در رشته های مهندسی معماری، مهندسی مخابرات، مهندسی نساجی، صنایع اتومبیل، و مکانیک خودرو در دانشگاه های ایران و مولف کتاب ها و مقاله های علمی متعدد در زمینه های گوناگون و ارائه کننده ی مقاله های متعدد در کنفرانس های علمی بین المللی.

کتاب های منتشر شده ی این پژوهشگر، پیش از کتاب حاضر، عبارتند از:

واستو شاسترا معماری هماهنگ با قوانین آفرینش 1402

فنگ شوئی 1401

کیهان شناسی و ستاره شناسی ایرانی، 1401

تحلیل یی چینگ کتاب دانش سرنوشت ها و دگرگونی ها، 1401

اصول دموکراسی، 1398

زبان انگلیسی تخصصی برای معماران فارسی زبان، 1398

Vastu Shastra (Vedic Architecture), 2016

نوروز جمشیدی، جشن شادزیستی و دیرزیستی، 1393

Shiva Sutras, 2013

شیوا سوترا، جملات قصار خداوندگار، شیوا، 1392

باباجی سخن می گوید، 1391

معماری برای شادزیستی و تندرستی همگان، 1390

ساختار و تاریخ قرآن، 1390

قرآن شریف به ترتیب نزول وحی، 1390

القران الشریف فی ترتیب النزول الوحی، 1390

فهرست

پیشگفتار

جیوتیش شاسترا به مفهوم دانش روشنایی که امروزه به آن ستاره شناسی ودایی یا ستاره شناسی هندو هم گفته می شود یکی از هفت دانش مقدس آریاییان باستان بوده است. اما می توان این دانش را مادر دانش های دیگر ودایی دانست چرا که در فلسفه، ادبیات، معماری، پزشکی، ورزش، موسیقی و رقص و هنرها و در کل در تمامی وجوه فرهنگ و زندگی آریاییان باستان نقش داشته است و دارد.

در میان شیوه های ستاره شناسی، این شیوه و شیوه ی ایرانی و شیوه ی غربی، معتبرترین و نیرومندترین شیوه های ستاره شناسی هستند. امروزه دو شیوه ی جیوتیش و غربی در گستره ای جهانی توانسته اند ستاره شناسان و علاقه مندان به این دانش ها را به خود جذب نمایند.

از نظر رویکرد، این شیوه یک تفاوت اساسی با شیوه ی ایرانی و غربی دارد. جیوتیش شاسترا بر پایه ی رویکرد ستاره ای یا نجمی (Sidereal) می باشد اما شیوه ی غربی بر پایه ی رویکرد اعتدالی (Tropical) است و شیوه ی ایرانی از هر دو رویکرد ستاره ای (نجمی) و اعتدالی در بخش های گوناگون تحلیل و تفسیر بهره می گیرد.

با توجه به دیرینگی و دور بودن از دستبردها و حضور مداوم اساتید و گسترش و عمق زیاد فرهنگی، جیوتیش دارای غنا و بار فرهنگی بسیار باارزشی است. برای شناخت و واکاوی و بازشناسی فرهنگ ایرانی و ستاره شناسی ایرانی، قطعا شناخت جیوتیش بسیار ضروری و یاری­رسان است.

در ابتدا جیوتیش شاسترا در حد دانش ریاضیات برای مدیریت و تبیین کمی امور بود اما به مرور گسترش یافت و به شناخت و تبیین کمی مشاهدات و تجربیات تغییرات زمین و ارتباط این تغییرات با جایگیری خورشید و ماه و زمین گسترش یافت و پس از آن با بررسی جایگیری سیارات سامانه ی خورشیدی و تاثیرات آنها تعمیق یافت و وجوه کیفی نیز در آن مورد بحث قرار گرفت.

یک تفاوت بسیار مهم جیوتیش با ستاره شناسی ایرانی و هلنی (غربی) تاکید بسیار زیاد ستاره شناسی ودایی بر موقعیت ها و نشان های قمری (ناکشاتراها) است که در ستاره شناسی ایرانی کم اهمیت تر از نشان های خورشیدی دیده می شود و در ستاره شناسی هلنی تقریبا جایگاهی در تحلیل ندارد اما در جیوتیش به طور ویژه و هم تراز با نشان های خورشیدی (راشی ها) به آن پرداخته می شود. نکته ی دیگر این که حتی این ناکشاتراها به چهار پدا (قسمت) بخش می شوند و در نتیجه بسیار متمرکز و با فوکوس زیاد، اثرات ماه بر سرنوشت و شخصیت موضوع مورد مطالعه بررسی می شود.

بسیاری از مباحث مابین ستاره شناسی ایرانی و هلنی و ودایی، در داد و ستد تاریخی به اشتراک گذاشته شده اند که امروزه شاید نتوان بدون بررسی جیوتیش به کنه آنها پی برد و بعضی از این موضوعات متاسفانه به دلیل از بین رفتن منابع دست اول ایرانی، در دست ما نیستند که می­توان این کمبودها را با مطالعه ی جیوتیش پوشش داد.

قطعا افرادی که این دانش را کسب می کنند نگاه و رویکرد و شیوه ی زندگی متفاوت، بسیار ژرف و اندیشمندانه ای را از آن پس تجربه خواهند کرد و ارتباطشان با آفرینش در کلیت آن و هر یک از اجزاء متکثر آن بسیار دقیق، هوشمندانه و اثرگذار خواهد بود.

بر این پایه بر خود لازم دیدم که در جهت ایجاد یک زمینه ی دقیق و مبتنی بر منابع معتبر و اصیل ودایی و آموزه های اساتید صاحب نظر جیوتش برای فارسی زبانان گرامی اقدام به نگارش کتاب حاضر نمایم.

این کتاب به گونه ای نوشته شده است که برای همگان قابل استفاده باشد. بررسی و ارائه ی مباحث از پایه آغاز شده اند و به مرور به سطح پیشرفته ارتقاء یافته اند که به آموزش تحلیل دقیق نمودار زایش و جداول ارتباط و ازدواج و روش ارائه ی راهبردها و راهکارهای شخصی برای درمان اثرات نامناسب کارما (زیستکار) و اثرات نامناسب فرمانروایان کیهانی بر زندگی شخص و استفاده از اثرات مناسب فرمانروایان منتهی شده است.

امیدوارم این تلاش، مفید و موثر باشد و توسط دوستان پژوهشگر دیگر ادامه یابد و کتاب ها و پژوهش هایی با کیفیت بهتر به خواستاران و مطالعه کنندگان و پژهشگران این دانش عرضه گردد.

شاد، سرفراز و پیروز باشید

سید مرتضی موسوی

شانزدهم مردادماه دو هزار و پانصد و شصت و یک نوروزی

شانزدهم مردادماه یک هزار و چهارصد و دو هجری خورشیدی

استانبول، ترکیه

بخش اول

ستاره شناسی چیست؟

[1]

ستاره شناسی، اخترشناسی، طالع بینی چیست؟

تاثیرات قاطع و خارق العاده­ی خورشید بر امكانات حیاتی كره خاك بر كسی پوشیده نیست. تاثیرات مبهوت كننده­ی اجرام سماوی بر یكدیگر و از جمله بر كره ما زمینه‌ای وسیع را برای تحقیق و مطالعه هر پژوهشگری از هزاران سال پیش گشوده است. همچنین تاثیرات كره­ی ماه بر جزر و مد و رشد گیاهان موضوع جدیدی برای بحث و تحقیق نیست. ولی آیا هیچگاه اندیشیده‌اید بجز خورشید و ماه، كره ما تحت تاثیر امواج چه سیارات و اقمار دیگری قرار دارد؟ و این امواج آسمانی هر كدام چه اثراتی بر حیات ما خواهند داشت؟ آیا می‌توانیم ساده‌لوحانه باور كنیم زندگی ما مستقل از حیات كیهانی است؟ در حالی كه بر فرض كره­ی ماه قادر است تا چندین متر آب اقیانوس‌ها را جا به جا كرده بر حیات آبزیان اثر بگذارد، آیا ما از تاثیرات ظریف این امواج و گوی‌های آسمانی در امان هستیم؟ مسلما خیر. تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد افزایش انفجارات خورشیدی می‌تواند بر خشم و بی‌قراری انسان‌ها و همینطور مرگ و میر موثر باشد. امروزه همچنین با پژوهش‌های جدید روانشناسان و روانكاوان، دوباره­ی دستاوردها و آرای دانشمندان عصر ودایی مبنی بر تاثیرات متقابل جسم، ذهن و روان تایید شده است. بنابراین اگر این گوی‌های آسمانی بر دنیای مادی و تن ما اثراتی دارد لاجرم بر ذهن و روان ما نیز بی‌تاثیر نخواهند بود. این تاثیرات از گذشته‌های دور توجه اندیشمندان را به خود جلب كرده بود. در واقع ستاره­شناسی در گذشته از دو سو رشد كرده بود :

1) دانش هیئت (ستاره بینی) كه به تحلیل فیزیك ستارگان، مكانیك اجرام سماوی و محاسبات ستارگان براساس سرعت و مدار آنها می‌پرداخت.

2) دانش نجوم (ستاره‌ شناسی) كه عموما" به اختربینی و یا طالع­بینی و آینده­بینی نیز شهرت دارد و مراد از آن تحلیل تاثیرات امواج ستاره‌ای بر روی زندگی ساكنین این كره­ی خاكی است.

هر چند این دو دانش در گذشته از هم جدا نبوده‌اند ولی هم اكنون قرن‌ها است كه دانش ستاره­شناسی مورد بی‌مهری‌ها و بی‌توجهی‌ها قرار گرفته و با خرافات آمیخته شده است. ولی مسلما با بررسی‌های جدی و مطالعه و تحقیق دقیق می‌توان از این پیكره­ی نیمه­جان الهامات و درس‌های بسیاری آموخت و از آنجا كه خوشبختانه اخیرا این دانش مورد توجه محققین نیز قرار گرفته است یقینا در آینده شاهد رشد و توسعه بیشتر آن نیز خواهیم بود. در هر حال مفهوم بخشی از ستاره­شناسی ودایی كه بررسی تاثیرات امواج ستاره‌ای بر ابعاد مختلف جسمانی، روانی و ذهنی انسان و همچنین بر حیات كل موجودات كره­ی زمین است آشكار شد. 

ستاره­شناس دایره­البروج را تقسیم شده به دوازده بخش یا برج مساوی تصور می‌کند که هر یک سی درجه است. هر برج خانه­ی سیاره‌ای است؛ و هریک به اجزای گوناگون (عاشرات، غایات و مانند آنها) تقسیم شده ‌است که هریک از آن‌ها را نیز  یک سیاره‌، خداوند است. درجات شرف سیارات در نقاط مختلف در سراسر منطقه البروج پراکنده ‌است (متضاد آن درجات هبوط آنها است). وانگهی هر برجی با بخشی از بدن انسانی، حمل با سر و حوت با پا، متناظر است. چهار عنصر، همتای خود را مثلثه‌های منطقه البروج می‌یابند و زوج متضادهای فیثاغورسی متعدد (نر ماده، روزانه شبانه، گرم سرد و مانند آنها) به زوج‌های متوالی برج‌ها نسبت داده می‌شوند. سرانجام جوهرهای بسیار متنوع در عالم تحت‌القمری و صفات خصلت انسانی به نحو نسبتاً دلخواهی به هر یک از برج‌ها مرتبط می‌شود.

مکاتب اصلی نجوم احکامی از گذشته تا امروز عبارتند از:

-  نجوم ایرانی

-  نجوم بابلی

-  نجوم مصری

-  نجوم هندی (ودایی)

-  نجوم چینی

-  نجوم یونانی

-  نجوم اسلامی

مکتب پایه­ی نجوم احکامی بابلی، غربی و اسلامی نیز نجوم ایرانی است که به دلیل ضعف ایران طی حدود هزار سال گذشته جز در برخی مواقع تاریخی، مورد بی مهری قرار گرفته است و مفاهیم پایه­ای آن که مربوط به ایران باستان است به طور کامل به فراموشی سپرده شده است.

هدف این کتاب بازگشت به مفاهیم و تعبیرات و معرفت ستاره­شناسی ودایی بر پایه­ی متون معتبر ودایی و فارغ از بحث های اکثرا تجاری امروزه است که در حیطه ی ستاره­شناسی به وجود آمده است.

طالع شناسی (طالع بینی)

طالع‌بینی بررسی رابطه ی زادروز افراد و ویژگی‌های شخصیتی آن‌ها از طریق ارتباط دادن آن به اجرام آسمانی می‌باشد. در این شبه‌علم با محاسبه ی نموداری موسوم به زایچه که نحوه قرارگیری خورشید و سیارات در صورت‌های فلکی را در زمان زایش فرد نشان می‌دهد، سعی بر شناخت سرنوشت و ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی فرد می‌شود. کتاب‌های عامه‌پسند بسیاری در این زمینه نوشته شده‌است از قبیل طالع‌بینی و غیره.

به عقیده­ی کارل گوستاو یونگ بخش قابل ملاحظه‌ای از اختربینی (طالع‌بینی) بر پایه فرافکنی‌های ناخودآگاهانه و احتمالاً هم‌زمان‌انگاری تصاویر بسیار عاطفی در آسمان شب بوده‌است.

طالع‌بینی به کمک غیر ستارگان نیز به نحوی رایج است. مانند:  طالع عدد، رنگ، اسامی و... که بررسی و پیش‌بینی ابعاد شخصیت آدمی به کمک امور مربوط است که احتمالاً اخیراً به نام طالع دیده می‌شوند.

تجربیات  نشان دهنده­ی واقعیت داشتن ستاره­شناسی

یکی از موضوعات مهم در رابطه با ستاره شناسی و تحلیل چارت تولد، وجود ارتباط بین لحظه­ی تولد و شخصیت و زندگی فرد براساس موقعیت سیارات و ستارگان است. این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار بوده و یکی از اصلی ترین دلایل بررسی چارت تولد می باشد. با توجه به این اهمیت تصمیم گرفته­ام به بررسی این ارتباط براساس موقعیت سیارات بپردازم.

حساسیت انسان گستره­ی وسیعی از اشعه­های نوری تا امواج رادیویی با طول موج بیشتر را شامل می­شود. نلسون ثابت کرد تغییراتی که این امواج در میدان مغناطیسی زمین موجب می­شوند را می­توان از طریق محل سیارات پیشگویی کرد. مقدار این تغییرات کم است ولی تأثیر آن بر جریان­های بیوشیمیایی مانند فعالیت عصب بسیار مشخص است.

میشل گوکلن از آزمایشگاه سایکوفیزیولوژیک دانشگاه استراسبورگ نخستین شخصی است که میزان این تأثیرات را اندازه­گیری کرد. نتیجه 20 سال تحقیق مرارت بار این محقق در کتاب پرمحتوایش به نام ساعت­های کیهانی خلاصه شده است. وی در تحقیقی، 576 نفر از اعضای آکادمی پزشکی فرانسه را برگزید و با تعجب پی برد که تعداد زیاد و غیرمعمولی از این افراد، هنگامی متولد شدند که مریخ و زحل طلوع کرده یا به بالاترین نقطه خود در آسمان رسیده­اند.

آزمایشاتی در باب ارتباط انسان و سیارات

برای بررسی مجدد این یافته ها، گوکلن یک نمونه 508 نفری دیگر از پزشکان مشهور را انتخاب کرد و باز هم به همین نتیجه رسید. بین طلوع این دو سیاره در زمان تولد و موفقیت آینده و پزشک شدن فرد، رابطه­ی آماری قدرتمندی وجود داشت. این اتفاق از نظر آماری، یک در میلیون دیده می­شود.

میشل گوکلن پس از کشف ارتباط میان مریخ و طب، مطالعات خود را به مشاغل دیگر گسترش داد و تاریخ ولادت بسیاری از مردان مشهور فرانسه را جمع آوری کرد. پزشکان و دانشمندان مشهور زمانی زاده شده­اند که مریخ بالای افق قرار گرفته بود، در حالی که هنرمندان، نقاشان و موسیقی­دانان به ندرت در این زمان به دنیا آمده­اند. سربازان و سیاستمداران غالباً تحت تأثیر طلوع مشتری بوده­اند، ولی دانشمندان به ندرت در زمان صعود این سیاره متولد شده­اند. زمانی که زحل در حال صعود بود، هیچ یک از نویسندگان نامی فرانسه زاده نشده­اند.

یکی از متخصصان آمار حدس می­زد که این نتایج صرفاً بازتاب مشخصات ملی فرانسویان است و ممکن است در سایر کشورها نتایج متفاوتی به بار آورد. گوکلن مجبور شد در ایتالیا، آلمان، هلند و بلژیک، تحقیق مشابهی انجام دهد، به طوری که تا سه سال بعد نزدیک به 25 هزار مورد ثبت شده است. این نتایج نیز مشابه بود. دانشمندان و پزشکان با مریخ و زحل ارتباط مثبت داشتند.

سربازان، سیاستمداران و ورزشکاران تیمی با مشتری در ارتباط بودند، حال آنکه زمان ولادت دانشمندان و پزشکان با مشتری رابطه­ی منفی داشت. تولد نویسندگان، نقاشان و موسیقی­دانان به وجود هیچ یک از سیارات ارتباطی نداشت، ولی به طور آشکار از مریخ و زحل دور بود. هنرمندان تک کار مثل نویسندگان و دوندگان مسافت­های طولانی با ماه بیش از هر سیاره دیگر در ارتباط بودند.[2]

آزمون­هایی در باب ستاره­شناسی

در آغاز باید اندیشه را از افکار مربوط به ستون فال بینی مجلات زدود. به صراحت باید گفت همه­ی موارد پیشگویی که مثلا برای شخص متولد برج ماهی چنین یا چنان اتفاقی خواهد افتاد، با علم نجوم ارتباطی ندارد. اساسی­ترین وسیله­ی نجوم، جدول طالع است که نقشه­ای مشروح و رسمی افلاک از محل و زمان دقیق ولادت شخص است. هر طالع منحصر به فرد است. اگر به درستی رسم شود، تقریباً مانند اثر انگشت ارزش خواهد داشت.

بررسی خود سنت­های نجومی غیرممکن است، بیشتر این سنن غیرمنطقی هستند و منشأ آنها در اساطیر و تعلیمات باستانی تیره و تاریک نهفته است. ولی می­توان نتایج این سنت­ها را آزمود. تا به امروز، دقیق­ترین و علمی­ترین آزمون در این مورد به سال 1959 توسط یک روانشناس آمریکایی به نام ورنون کلارک انجام شده است.

اولین آزمون کلارک، آزمودن منجمی بود که ادعا می­کرد می­تواند از طریق کارت تولد، استعدادها و توان­های آینده افراد را پیش­بینی کند. کلارک زایچه 10 نفر که مدت­ها در مشاغلی کاملا مشخص کار می­کردند را گردآوری کرد. یک موسیقی دان، یک کتاب فروش، یک کهنه سرباز، یک منتقد هنری، یک فاحشه، یک کتابدار، یک خزنده شناس، یک معلم هنر، یک خیمه ­شب­باز و یک پزشک متخصص اطفال.

نیمی از این عده مرد و باقی زن بودند و همه در ایالات متحده به دنیا آمده بودند و بین 45 تا 60 سال سن داشتند. زایچه این افراد به 20 منجم داده شد، همراه آن فهرست جداگانه مشاغل این ده نفر هم وجود داشت. از آنها خواسته شد این فهرست را با طالع این 10 نفر بررسی کنند. همین اطلاعات به یک گروه 20 نفری دیگر از روان شناسان و مددکاران اجتماعی که کلمه­ای از نجوم نمی دانستند داده شد.

نتایج این مطالعه قطعی بود. گروه شاهد (روان شناسان و مددکاران اجتماعی) فقط به طور اتفاقی امتیاز گرفتند، ولی 17 نفر از 20 منجم نتایج خیلی بهتری داشتند و نتیجه کارشان به میزان صد به یک اتفاقی بود. این امر نشان می دهد که ویژگی های افراد، تحت تأثیر الگوهای کیهانی است.

سپس کلارک ده جفت طالع در اختیار همان منجمان قرار داد که همراه آنها فهرست تاریخ حوادث مهم شامل تاریخ ازدواج، تعداد فرزندان، حرفه های جدید و تاریخ مرگی که در زندگی یکی از دو فرد مربوط به همان زوج واقع شده بود، ضمیمه شد. این منجمان باید درباره­ی پیشگویی این رویدادها در طالع تصمیم می گرفتند.

این آزمون به این علت دشوارتر بود که این دو کارت در هر زوج به فردی از همان جنس تعلق داشت که در همان منطقه­ زندگی می کرد و در سالی همسان به دنیا آمده بود. سه نفر از منجمان در هر سه مورد پاسخی درست دادند و باقی نیز به احتمال صد به یک نتیجه­ی بهتری داشتند. این امر نشان می دهد که یک منجم فقط از طریق تاریخ تولد می تواند بگوید یک رویداد یا تاریخ ازدواج به کدام زایچه تعلق دارد. این یعنی منجم می تواند پیش از بروز این حوادث، آنها را پیشگویی کند.

کلارک آزمون سومی ترتیب داد. در این آزمون به منجمان ده زوج داده­ی تولد داد، بدون شرح حال، بدون ذکر تاریخ رویدادهای مهم و بدون اطلاعات شخصی از هر نوعی. به استثنای این که یک نفر از هر زوج قربانی فلج مغزی بود. بار دیگر بیش از آنچه که به تصادف نسبت داده شود، منجمان توانستند پاسخ صحیحی به آزمایش دهند. کلارک نتیجه گرفت : منجمان با مواد اولیه ای کار می کنند که می توان آن را فقط از طریق تاریخ تولد به دست آورد.

به نظر من به عنوان یک دانشمند و اهل علم، منجمان مدرک مؤثری در دست دارند که سنت نجومی آمیزه ای از خرافات نیست. بخش قابل قبول نجوم همان اصولی است که بیشتر از بابلیان (یا کلدانیان) به ما رسیده است. اما جان وست و جان توندر این روایت را رد کرده و طی کتاب تاریخی و انتقادی خود به نام کیفیت نجوم بررسی دقیق انجام داده و حدس زده­اند که نجوم بیشتر از مصریان به ما رسیده است.

امکان دارد ریشه های نجوم به آخرین دوره های یخبندان برسد. اخیراً استخوانی کشف شده که بیش از سی هزار سال سن دارد و روی آن علائمی شبیه علائم دوره ای قمر حک شده است. ولی قدمت آگاهی درباره­ی راه ها و دوره های کهکشان به تاریخ ساخت اولین اهرام یعنی حدود ۲۸۷۰ سال پیش از میلاد مسیح برمی گردد. پنج هزار سال فقط دویست نسل را شامل می­شود و به سختی می توان قبول کرد این زمان برای گردآوردن سیستمی کافی باشد.

بعضی از حوادث غیرمعمول تر آنقدر نادر اتفاق می افتند (اورانوس و نپتون فقط 29 بار در حالت قران بوده اند که در تاریخ ثبت شده است) که این نوع پیشرفت آزمایش و خطا غیرقابل باور می شود. آشکار است که نجوم نوعی بصیرت ناگهانی از نوع یافتم یافتم! ارشمیدسی نیست و هرگز به طور کامل از ذهن کسی سرچشمه نگرفته است. بنابراین اگر این علم از هیچ یک از این طرق به وجود نیامده، یک امکان دیگر وجود خواهد داشت، علم نجوم مثل ارگانیسم­های زنده، به دور از چیزهایی که از آن به وجود آمده، ظاهر شده است.[3]

بخش دوم

ریشه شناسی و تاریخچه جیوتیش شاسترا

ستاره شناسی ودایی چیست؟

طالع بینی ودایی، جیوتیش شاسترا نیز نامیده می شود که به علم نور ترجمه می شود. واژه­ی ودیک به معنای از وداها است. وداها کتاب هایی هستند که شامل سرودهای روحانی و اندوخته­ی دانش برخاسته از یک فرهنگ باستانی است که در منطقه ای قرار داشت که اکنون هند نامیده می شود. این فرهنگ در آن زمان بهارات نام داشت. حماسه­ی بزرگ و معروف ماهابهاراتا به معنای بهارات بزرگ مربوط به همین فرهنگ است. باگاواد گیتا کتاب مقدس هندوها بخشی از ماهابهاراتا است. اصطلاح ودا به معنای دانش می باشد که در واقع به معرفت حقیقت، حقیقت مطلق، حقیقت نفس و اسرار نهفته­ی وجود اشاره دارد.

وداها زمانی نوشته شدند که سات یوگای باستانی یا عصر خرد رو به پایان بود. این اسناد برای حفظ حکمت این عصر روشنگری پیشین در تاریخ بشر بوده است. به نظر می‌رسید که بسیاری از فرهنگ‌ها تولتک‌ها و مصریان و بومیان آمریکا، از دانش رازآمیز مشابهی برخوردار بودند، با این حال این افراد باستانی این منطقه بودند که به بهترین وجه این حکمت را حفظ کردند. بر اساس منابع نجومی موجود در آنها تخمین زده می شود که وداها بیش از 5000 سال قدمت دارند. نکته­ی شگفت انگیز در سیستم ودایی این است که علوم، به ویژه با توجه به تاریخ هند و تهاجمات متعدد آن، به خوبی حفظ شده و منسجم هستند.

ستاره شناسی ودایی علم اصلی این دوران است. این علم کارما، علم روح است که پوروشا نامیده می شود و در مورد تأثیر آن بر ماده است. بنابراین نحوه درک جهان در آن بسیار متفاوت از دیدگاه کنونی جهان ماتریالیستی است.

جیوتیشا یا جیوتیشیا (از سانسکریت jyotiṣa، از jyót نور، بدن آسمانی و ish - از Isvara یا خدا) سیستم سنتی طالع بینی هندو است که به عنوان ستاره شناسی هندو، ستاره شناسی هندی و اخیراً ستاره شناسی ودایی نیز شناخته می شود و یکی از شش رشته­ی کمکی در هندوئیسم است که با مطالعه وداها مرتبط است.[4]

ودانگاها شش دانش کمکی هستند که با مطالعه و درک وداها مرتبط هستند. ودانگاها اندام ها یا فصل های اضافی در وداها هستند. شش ودانگا عبارتند از:

-  شیکشا (آواشناسی)

-  کالپا (قانون آیینی)

-  ویاکاران (گرامر)

-  نیروکتا (توضیح)

-  چاندا (متر ودایی)

-  جیوتیشا (طالع بینی).[5]

ودانگا جیوتیشا یکی از قدیمی‌ترین متون در مورد نجوم در وداها است.[6] برخی از محققان بر این باورند که ستاره شناسیی که در شبه قاره هند انجام می شود از تأثیرات هلنیستی ناشی شده است،[7] با این حال، این موضوع محل بحث شدید است و سایر محققان معتقدند که جیوتیشا به طور مستقل توسعه یافته است، اگرچه ممکن است با ستاره شناسی یونانی تعامل داشته باشد.

نجوم تاریخ طولانی در شبه قاره­ی هند دارد که از دوران پیش از تاریخ تا دوران مدرن امتداد دارد. برخی از ریشه های اولیه­ی ستاره شناسی هند را می توان مربوط به دوره تمدن دره­ی سند یا قبل از آن دانست.[8] نجوم بعداً به عنوان یک رشته ودانگا یا یکی از رشته های کمکی مرتبط با مطالعه­ی وداها توسعه یافت،[9] که قدمت آن به 1500 سال قبل از میلاد یا بیشتر می­رسد.[10] قدیمی ترین متن شناخته شده، ودانگا جیوتیشا[11] است که مربوط به 1400-1200 قبل از میلاد است (با شکل موجود احتمالاً از 700 تا 600 قبل از میلاد(.

نجوم هندی تحت تأثیر نجوم یونانی قرار گرفت که در قرن چهارم قبل از میلاد آغاز شد[12] و ایده‌های نجومی یونانی در قرن چهارم قبل از میلاد به دنبال فتوحات اسکندر مقدونی وارد هند شد.[13]  در قرون اولیه­ی عصر رایج، برای مثال توسط رماکا سیذارتا[14] و یاواناجاتاکا[15]، ترجمه سنسکریت متون یونانی از قرن دوم منتشر شد.[16]

نجوم هندی در قرن پنجم تا ششم با آریاباتیا شکوفا شد که اثرش، آریاباتیا[17]، اوج دانش نجومی در آن زمان را نشان می‌دهد. آریاباتیا از چهار بخش تشکیل شده است که موضوعاتی مانند واحدهای زمان، روش های تعیین موقعیت سیارات، علت روز و شب و چندین مفهوم کیهانی دیگر را در بر می گیرد.[18] بعدها نجوم هند به طور قابل توجهی بر نجوم مسلمانان، نجوم چینی، ستاره شناسی اروپا،[19] و دیگران تأثیر گذاشت. از دیگر ستاره شناسان دوران کلاسیک که بیشتر در مورد آثار آریاباتیا توضیح داده اند می توان به برهماگوپتا، واراهامیهیرا و لالا اشاره کرد.

یک سنت نجومی بومی هندی قابل شناسایی در طول دوره­ی قرون وسطی و تا قرن 16 یا 17 به ویژه در مدرسه ی نجوم و ریاضیات کرالا فعال باقی ماند.

پس از حکم دادگاه عالی آندرا پرادش در سال 2001 که به نفع ستاره شناسی بود، برخی از دانشگاه های هند اکنون مدارک پیشرفته ای را در طالع بینی هندو ارائه می دهند. اجماع علمی این است که طالع بینی یک شبه علم است.[20]

ریشه شناسی

مونیر ویلیامز، بیان می کند که ریشه­ی جیوتیشا، در کلمه­ی جیوتیش به معنای نور است، مانند نور خورشید یا ماه یا بدن بهشتی. اصطلاح جیوتیشا شامل مطالعه نجوم، طالع بینی و علم زمان سنجی با استفاده از حرکات اجسام نجومی است.[21] هدف آن نگاه‌ داشتن زمان، حفظ تقویم‌ها و پیش‌بینی زمان‌های فرخنده برای آیین‌های ودایی بود.[22]

تاریخچه و اصول بنیادین

جیوتیشا  یکی از دانش های کمکی است که برای حمایت از مراسم ودایی استفاده می شود.[23]   در اتهرواودا[24]  و چاندوگیا اوپانیشاد[25] به شیاطین کسوف زا اشاره شده است، که دومی از راهو[26] موجود سایه ای که تصور می شود مسئول خسوف ها و شهاب ها است نام می برد.[27] ریگ ودا[28]  همچنین به یک دیو ایجاد کننده­ی کسوف، ساواربهانو[29] اشاره می کند، با این حال، اصطلاح خاص گراها[30] برای ساواربهانو تا اواخر دوره ماهابهاراتا و رامایانا به کار نمی رفت.[31]

برخی از اولین اشکال نجوم را می توان به دوره­ی تمدن دره­ی سند یا قبل از آن دانست.[32] برخی از مفاهیم کیهان شناختی در وداها وجود دارد، مانند تصورات حرکت اجسام آسمانی و سیر سال.[33] ریگ ودا یکی از قدیمی ترین آثار ادبی هند است. زمان را به صورت چرخی با 12 قسمت و 360 پره (روز) با 5 باقیمانده، با اشاره به تقویم شمسی توصیف می