Hlamba Vunwa Nandziwe

By AD Mahatlane

Ntlangu wa Hlamba vunwa nandzuwe i ntlangu wa matimba swinene, wa nkoka eka vutomi bya vanhu. Wa ha ku pfuxetiwa hi 2008.

Ntlangu lowu wu paluxa timhaka to hambana, ku fana ni ku xaniseka ka mindyangu hi ku va vavanuna va yi sukela ku ya tirha exilungwini.

Vantshwa va nga kuma tidyondzo eka swin’wana sw2a vutomi bya Topisa ni bya Xihangalasi.

Hi ku angarhela, ntlangu lowu wu komba matlhelo yo hambana ya vutomi. Vuxokoxoko bya mutsari byi kona endzeni ka buku.

Tiphine hi wona ni fenya ra wona!

• Language: Tsonga
• Publisher: Via Afrika
• Release date: Nov 20, 2017
• ISBN: 9781415460863

Book preview

NONGONOKO WA VATLANGI

MAVHAVAZA NA MATANATO: Vanghana

XILUMUNI: Xaka ra Mavhavaza ni mutsari wa mahungu ya yena na Matanato

XIKHOGOLO: Munghana wa Xilumuni

TOPISA: Nsati wa Mavhavaza

XITLHANGOMA: Tata wa Topisi

N’WA-XIRHAMI: Nsati wa Matanato

RHODA: Xigangu xa Matanato

SOFIA: Mana wa Rhoda

XIHANGALASI: Khale ka Xigangu xa Topisa

XIFIRINGOMA: Tata wa Xihangalasi

XITSATSATSA: Ntsumi ya va ka Makhuvele

N’WA-MBUVANI: Ntsumi ya va ka Cauke

RAMUDZHULI: Muporofita

VAKHONGERI

MUTSHAMAXITULU

MABALANA

NDZIMA YA 1

XIVONO XA 1

(Matanato a nghena ekamareni ya munghana wa yena le hositele ya Jeppe ku ya n’wi pfuxela, kutani a kuma a lo dzoo, a anakanya letinyingi enhlokweni ya yena.)

MATANATO: Se swi engetile leswo tshama munhu a khunarile wonge u lo biwa hi tilo. He wena Muputsuputsu ndziwena, kasi swi lo yini u ngo tidlava hi xivundza hi ri kona hina van’wana? A swi lulamangi Mugwena ku tshama u ri wexe wonge wo va huku leyi byamelaka.

MAVHAVAZA: Mhaka ya kona hi leswaku huwa a ndzi twanani na yona.

Ngopfu-ngopfu loko huwa ya kona yi huma eka Vahlengwe hikuva yi ndzi pfala tindleve lero ndzi hatla ndzi nyangatseka.

MATANATO: Wa hemba Marindzanhlanga. Vulavula ntiyiso u hi byela leswaku u le ku ehleketeni ka mikelekele ya ka n’wina le Bileni Masia.

MAVHAVAZA: U nga tivulavulela leswi u swi lavaka kambe mhaka hi leswaku pongo a ndzi ri lavi. Loko ndzi ri twa, ra ndzi karharisa.

MATANATO: Swa twala munghana wa mina B.W. Ntsena a swi sasekangi ku tshama u lo whii, wonge u lo bolela hi mbewu munghana wa nina Bovhasayiti William.

MAVHAVAZA: Tiva leswaku vanhu a hi fani, se ndzi endla yini hikuva ku hava lexi ndzi nga xi endlaka handle ko timiyelela ndzi anakanya vumundzuku bya mina? Swa antswa loko mufana loyi Xilumuni a ri kona, hi jinga hi burisana hi hleka swin’we. Kambe loko a nga ri kona, swa boha leswaku ndzi timiyelela ndzi ku whii, hikuva ku vulavula ngopfu na swona swa hembisa.

MATANATO: Yena Xilumuni wa kona u sukile a kongoma tlhelo rihi xana?

MAVHAVAZA: U nga swi tiva swilo swa majaha? A hi ri loko ri xile va tsakela ku tiolola milenge va ya laha, na lee, va tiendlela leswi fambelanaka ni vujaha bya vona. Wa swi tiva na wena hikuva u hundzile hi kona, naswona ho vulavula ntsena, na wena u xona xilotankondzo. A wu taleli hi nambu loko swi ku pfukile.

MATANATO: Se wena swi tsandza kwihi ku ya le na le u beriwa hi moya? Loko mina ndzi nga tangi laha kamareni ya wena, swi ku tsandza ha yini ku ndzi endzela ekamareni ya mina?

MAVHAVAZA: Ndzi ta endla yini ekamareni ya wena Chauke? Naswona ndzi ta ya eka mani hikuva vanhu va laha hositele a ndzi va tolovelangi? Ndzi karhele ku tshama hi ku tlulatlula wonge ndza ha ri mufana.

MATANATO: Swi nga va njhani loko hi nga ya ekamareni ya mina hi ya kuma swo khomisa nyoka hi ta ya dzumba ni van’wana le ka Mayimayi?

MAVHAVAZA: Hi huma hi ya le ka wena hi ya khomisa nyoka, kasi laha ka mina a wu kona mugayo he Matanato? Na mina se ndzi swekile phela. Wo tshama hi dya kwala.

(Matanato wa n’wi yela a ya n’wi khoma hi voko a n’wi sindzisa leswaku a famba na yena le kamareni ya yena hikuva na yena a a ri ni xivundza naswona a a swi tiva leswaku munghana wa yena Mavhavaza va kumana hi tindlela leto tala.)

MATANATO: Tshika leswa mphikwa wa wena Mugwena. A hi fambe hi ya le ka mina hi ta tlhela hi vuya loko hi dyile leswi ndzi nga na swona. Ku na ximehlwana lexi ndzi nga xi tumbeta matolo. Kumbe loko hi heta ku sekela hi nga timula torha hi ri karhi hi dya bulu hi tsundzuka ta tolo hambileswi va nge tolo a nga ha vuyi.

(Kwalaho Mavhavaza a suka a yima, va famba va kongoma endlwini ya Matanato va ya fika va tshamisa.)

MATANATO: Swi kahle loko u pfa u wisa ku tshamisa endhawini yin’we wonge u lo milela kona. Wanuna a nga hanyi hi ku tuputa, e-e, swa ondzisa. Loko u lava ku hanya kahle, rivala swa rivala u languta leswi mundzuku a nga ta ku tela na swona.

MAVHAVAZA: Tshama hansi ndzi ku hlamusela leswi ndzi tikelaka emiehleketweni. U nga voni loko ndzi famba-famba, mpingu lowu ndzi nga na wona enhlokweni ya mina wa tika swinene.

MATANATO: Vulavula phela hi twa swivilelo swa wena Muputsuputsu ndziwena.

MAVHAVAZA: A hi veki milutlu ni mabulu etlhelo hi vona lexi nga mhaka Chauke.

MATANATO: U nga tshika ku tsheketela ka Matsheketani wa Risunyani, u ba nhloko ya mhaka.

MAVHAVAZA: Kavula u tiyisile. Ku vulavula a ku na hosi. Na hina swikamba ha tivulavulela loko nkarhi wo vulavula wu ri kona.

MATANATO: Teka u hi nyika phela.

MAVHAVAZA: Ndzi lava ku ku tsundzuxa leswaku ndzi tshama ndzi ku pimanisela leswaku ndzi ta tsakela ku famba na wena Chauke loko u huma livhi leswaku ndzi ya vona tiko ra ka n’wina hikuva tani hilaha u tivaka hakona, mina se a ndza ha ri na laha ndzi nga yaka kona. Loko ndzo tlhelela eBileni Masia, ndzi ta va nyama ya valoyi. Ndzi ringetile ku kambisisa vumundzuku bya mina kutani swi le rivaleni leswaku ndzi fanele ku yima hi milenge ndzi vona leswaku ndzi nga endla yihi hi mayelana no tikumela vutshamo ematiko xikaya; ndzi tiakela ximutana kona hikuva leswo tshamisa laha hositele swona swi ta ndzi tsandza. Swi lulamile loko wanuna a tshamisa ehositele kambe a ri karhi a tiva leswaku ekaya hi le kwihi. Phela mina ndzo tihanyela ku fana ni mhangela leyi hanyaka yi nga ri na kaya. Phela mhangela a yi na xisaka. Ndza kholwa u ta pfumelelana na mina eka mhaka leyi.

MATANATO: Phela mina a ndzi kalangi ndzi swi tekela enhlokweni leswaku u vulavula u xinyatile. Ku ku twa kona ndzi ku twile, kambe ndzi anakanya leswaku wo tidyela mabulu hikuva wa swi tiva leswaku loko hi hlangene mina na wena hi tiphina hi ku hleka ntsena.

MAVHAVAZA: A ndzo tivulavulela Chauke. Ndzi rhandza ku tikumela kaya ndzi ta fela kona ku fana ni wanuna, ku tlula ku fisa bya rihunyi leri ngo fa hi ku oma ri